Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
sokor (gw.) — sokora, rodzaj topoli. [przypis edytorski]
Sokotra — wyspa oraz noszący tę samą nazwę archipelag na Oceanie Indyjskim, ok. 350 km na płd. od Półwyspu Arabskiego, na trasie z M. Czerwonego do Indii. [przypis edytorski]
Sokrat a. Sokrates (469–399 p. n. e.) — filozof grecki, skazany w Atenach za obrazę moralności na śmierć przez wypicie cykuty, co zostało opisane przez Platona w dialogu Obrona Sokratesa. [przypis edytorski]
sokratejskie zwycięstwo — zwycięstwo osiągnięte własnym męczeństwem. Starożytny grecki filozof Sokrates z powodu głoszonych poglądów został skazany na karę śmierci, zrealizowaną poprzez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (460–399 p.n.e.) — filozof grecki, twórca majeutyki i elenktyki, metod dyskusji, za pomocą których poszukiwał prawdy. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — filozof grecki, nauczyciel Platona; stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy; oskarżony o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży, skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — filozof grecki, nauczyciel Platona. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy, podkreślając przy tym własną niewiedzę (postawa ta streszcza się w znanym aforyzmie: „Wiem, że nic nie wiem”). Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy (system intelektualizmu etycznego, wiążący moralne postępowanie człowieka z poznaniem) zostały odtworzone z dzieł autorów, którzy go znali: Platona, Ksenofonta i Arystofanesa. W kulturze utrwalił się wizerunek Sokratesa stworzony przez Platona w jego dialogach. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — filozof grecki, nauczyciel Platona. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy. Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł autorów, którzy go znali: Platona, Ksenofonta i Arystofanesa. W kulturze utrwalił się wizerunek Sokratesa stworzony przez Platona w jego dialogach. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — filozof grecki, nauczyciel Platona. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł autorów, którzy go znali: Platona, Ksenofonta i Arystofanesa. W kulturze utrwalił się wizerunek Sokratesa stworzony przez Platona w jego dialogach. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — jeden z najważniejszych filozofów gr., nauczyciel Platona. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy, podkreślając przy tym własną niewiedzę (postawa ta streszcza się w znanym aforyzmie: „Wiem, że nic nie wiem”). Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł Platona. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — jeden z najważniejszych filozofów gr., nauczyciel Platona. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy, podkreślając przy tym własną niewiedzę (postawa ta streszcza się w znanym aforyzmie: „Wiem, że nic nie wiem”). Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł Platona. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — wybitny filozof grecki. Wśród jego uczniów byli m.in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Stosował metodę żywego dialogu, dysputy jako sposób dochodzenia do prawdy. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. Nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł autorów, którzy go znali: Platona, Ksenofonta i Arystofanesa. W kulturze utrwalił się wizerunek Sokratesa stworzony przez Platona w jego dialogach. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — wybitny filozof grecki, żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m.in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — wybitny filozof grecki, żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m.in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p. n. e.) — wybitny filozof gr., żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m. in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — wybitny filozof gr., żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m. in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399 p.n.e.) — wybitny filozof gr., żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał, wciągając do dyskusji przechodniów na ulicy. Wśród jego uczniów byli m. in. Platon, Antystenes i Ksenofont. Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży. Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. Według Platona (dialog Fedon) jego ostatnie słowa przed śmiercią brzmiały: „Nie zapomnijcie koguta ofiarować Asklepiosowi!”. [przypis edytorski]
Sokrates (469–399r. p.n.e.) — filozof ateński, znany z ulicznej działalności nauczycielskiej, polegającej na dyskusji eleuktycznej (zbijanie argumentów przeciwnika poprzez doprowadzenie go do sprzeczności) oraz majeutycznej (kierowanie rozmową tak, by przeciwnik był przekonany, że sam doszedł do prawdy). [przypis edytorski]
Sokratesa, którego uczą nas czcić (…) na zasadzie tego, co pisze o nim Platon — Burckhardt nazywa go utopistą i optymistą III str. 393 i 394. [przypis tłumacza]
Sokratesa, który, pilnie radząc uczniom (…) — por. Ksenofont, Rzeczy godne pamięci, IV, 7, 9. [przypis tłumacza]
Sokrates (…) Metrodor (…) Metrokles (…) — por.: Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], V, 32, 3; Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, XVIII, 4; Plutarch, Iż przywary czynią człowieka nieszczęśliwym, 6; Diogenes Laertios, Życie Kleantesa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VII, 169. [przypis tłumacza]
Sokrates mówi (…) boleść i rozkosz — w Fedonie Platona. [przypis tłumacza]
Sokrates mówił, iż „bóstwo” daje mu znaki — Sokrates twierdził, że słyszy w duszy głos bóstwa, które często, gdy ma uczynić jakiś fałszywy krok, przestrzega go i odwodzi od tego zamiaru, a nigdy do niczego nie zachęca. Sokrates zwał to bóstwo dajmonion. [przypis tłumacza]
Sokrates (…) mówi (…) w tym sensie do sędziów, którzy wyrokują o jego życiu — cały ten ustęp zaczerpnięty jest z Obrony Sokratesa Platona. [przypis tłumacza]
Sokrates nie powiada (…) nie miał takiej swobody jak on — por. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie, I, 13; Ksenofont Wychowanie Cyrusa, I, 3. [przypis tłumacza]
Sokrates odparł (…) nie ma bowiem we mnie nic z tego co powiadają — por. Diogenes Laertios, Sokrates [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 36. [przypis tłumacza]
Sokrates odpowiedział Alcybiadesowi (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Sokratesa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 36. [przypis tłumacza]
Sokrates odstawia na bok wór — powszechnie twierdzą, że Sokrates nie brał żadnego wynagrodzenia od swych uczniów: Arystofanes każe mu brać zapłatę. W każdym razie mamy pewno poszlaki, że Arystofanes i tego zarzutu na wiatr nie wypowiadał, gdyż są tradycje, iż Sokrates korzystał z usług pieniężnych swych uczniów. Plutarch opowiada, że Kryton pożyczył mu 70 min, tj. 7000 koron (Arist., I [red. WL: Plutarch, Żywoty sławnych mężów. Arystydes]). Podług Aristoksenosa (Diogenes Laertios, II, 20) żył Sokrates ze składek „które sam na swą korzyść zarządzał pomiędzy uczniami”. Sokrates był biedny, obarczony rodziną, na wyżywienie której trzeba było w czasach niesłychanej drożyzny łożyć niemało: datki rządu nie wystarczały. (Ed. Meyer IV, 3, 440 Geschichte des Altertums). Stąd owe składki. [przypis tłumacza]
Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.) — filozof grecki, nauczyciel Platona; obywatel ateński, walczył w wojnie peloponeskiej; nie pozostawił po sobie pism, a informacje o jego poglądach i życiu zawierają dzieła Platona i Ksenofonta; jest autorem powiedzenia „wiem, że nic nie wiem”; jako filozof uważał się za poszukiwacza prawdy, której obiektywne istnienie zakładał, w swojej działalności stosował metodę elenktyczną (tj. badającą, zbijającą), zaczepiając swoich rozmówców i pytając o rzeczy oczywiste (np. o istotę wykonywanego przez nich zawodu), a następnie zbijając ich argumenty a. doprowadzając ich tok myślenia do absurdu; druga metoda, majeutyczna („położnicza”) miała doprowadzić do „narodzenia się” wiedzy, tj. wydobycia jej z rozmówcy; głosił intelektualizm etyczny, tj. przekonanie, że prawdziwa wiedza o tym, jak należy postępować, koniecznie prowadzi do sprawiedliwości i cnoty w działaniu (złe czyny są skutkiem niewiedzy czy głupoty), a to z kolei stanowi warunek dobra i szczęścia; cieszył się wielką popularnością wśród młodzieży, ale też budził niechęć np. tych, którzy poczuli się w rozmowie z nim ośmieszeni; ostatecznie został oskarżony przed archontem basileusem o bezbożność i deprawowanie młodzieży, uznany przez sąd winnym i skazany na śmierć; świadomie poddał się wszelkim zastosowanym przeciw niemu prawom i procedurom, choć dowodził swojej niewinności przed sądem (por. Platon, Obrona Sokratesa), umieszczony w więzieniu nie skorzystał z możliwości ucieczki, zmarł w wyniku wypicia przeznaczonej mu trucizny, tocząc z uczniami dyskusję o nieśmiertelności duszy (por. Platon, Fedon). [przypis edytorski]
Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.) — grecki filozof, nauczyciel m.in. Platona, Antystenesa i Ksenofonta; oskarżony o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizację młodzieży, skazany przez ateński sąd ludowy na śmierć; nie pozostawił żadnych pism, zaś jego poglądy są znane z dzieł autorów, którzy go znali; w kulturze utrwalił się wizerunek Sokratesa stworzony przez Platona w jego dialogach. [przypis edytorski]
Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.) — grecki filozof, nauczyciel Platona i bohater jego dialogów. [przypis edytorski]
Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.) — grecki filozof. [przypis edytorski]
Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.) — grecki filozof starożytny. [przypis edytorski]
Sokrates (ok. 470 p.n.e.–399 p.n.e.) — grecki filozof, nauczyciel Platona i bohater jego dialogów. [przypis edytorski]
Sokratesowi w kilka czasów po śmierci jego Ateńczycy statuę ze złota postawili. [przypis autorski]
Sokrates poetów — „Byron Sokratesem jest poetów, umiał albowiem żywioł poetyczny w życie i w czyn wprowadzić z wiedzą tego, co czyni, a poparł to myślą, pieśnią, energią czynności swojej — owocem, przez nią otrzymanym, i śmiercią wreszcie. — Ecce poeta!” (Cyprian Kamil Norwid. O Juliuszu Słowackim. Kraków. Książnica naukowa i artystyczna. 1909. Lekcja pierwsza. Str. 15). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Sokrates (…) połowę swoich studiów obracał na mierzenie skoków pcheł, jako zaświadcza o tym Arystofanes — [por.] Komedia Chmury, w. 144. [przypis tłumacza]
Sokrates powiadał o swej szpetocie (…) — Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], IV, 37. [przypis tłumacza]
Sokrates przyznawał (…) — Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, IV, 37. [przypis tłumacza]
Sokrates sam wypomina przed sądem nazwisko Arystofanesa (..) (Plato…) — Jakob Burckhardt, Griechische Kulturgeschichte III, str. 288. [przypis tłumacza]
Sokrates — syn Sophroniskosa i Fainarety, ur. 469 r. przed Chr.; żył w Atenach, na ogół z dala od spraw publicznych, nauczając bezinteresownie do r. 399; w tym roku został oskarżony przez Anytosa, Meletosa i Lykona o bezbożność i psucie młodzieży i skazany na śmierć, którą poniósł w więzieniu. [przypis autorski]
Sokrates tak się usprawiedliwiał przed Perdikkasem — Marek Aureliusz pomieszał Perdikkasa z jego synem Archelaosem. Powinno więc to zdanie brzmieć: „przed Archelaosem, synem Perdikkasa”. Archelaos zapraszał Sokratesa na swój dwór do Macedonii. [Perdikkas II Macedoński, król Macedonii ok. 448–413 p.n.e.; Archelaos I Macedoński, panujący 413–399 p.n.e.; red.WL] [przypis tłumacza]
Sokrates — ur. około r. 470 przed Chr., filozofię swoją czerpał przede wszystkim z siebie, zwracając pilną uwagę na zadania, jakie wypływają z duchowego ustroju człowieka. Filozofia jego zogniskowała się więc w etyce, którą opiera na rozsądku i poznaniu. Wiedzę przeciwstawia mniemaniom, a istotą jej jest mu pojęciowe myślenie. Cnotę sprowadza Sokrates do wiedzy. Kto poznał, co dobre, musi to dobre czynić, a dobrowolnie nikt nie jest złym. Największą cnotą jest wiedza, czyli mądrość. Daje ona także największą szczęśliwość. Tak przybiera etyka Sokratesa rys eudajmonistyczny. Sokrates twierdzi więc, że wola zwraca się zawsze ku temu, co człowiek poznał jako dobre, a uczynek następuje potem w tym kierunku koniecznie. Narzuca się tu zestawienie ze Schopenhauerem samo przez się. Ten determinizm Sokratesa, zupełnie odrębny, bo jednostronny i nie oparty na zasadzie wystarczającej podstawy, posiada jednak punkt styczny z determinizmem Schopenhauera tam, gdzie idzie w ogóle o rolę intelektu w aktach woli, które są zależne od dwóch czynników, a jeden z nich (pobudka) pozostaje w zależności od poznania. Ale u Schopenhauera pozostaje jeszcze drugi czynnik (charakter), a etyka opiera się na metafizyce; gdy tymczasem Sokrates nie był przyjacielem takich i tym podobnych spekulacji. [przypis tłumacza]
Sokrates, warum treibst du keine Musik (niem.) — Sokratesie, dlaczego nie uprawiasz muzyki; cytat z Narodzin tragedii F. Nietschego, wyrażający wątpliwości Sokratesa, w jakim stosunku pozostaje wiedza i sztuka, to, co logiczne i to, co intuicyjne. [przypis edytorski]
Sokrates, zapytany co lepsze (…) — por. Diogenes Laertios, Sokrates [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 33. [przypis tłumacza]
Sokrates zaś swym dumnym wystąpieniem (…) jeszcze więcej podburzył sędziów do skazania go — że obrona Sokratesa oburzyła i podrażniła sędziów i spowodowała wyrok potępiający, widać jasno z Apologii Platona. [przypis tłumacza]
Sokrates zaś tak mówił, jak myślał… — „Ptaki dają mi wskazówkę” jest tylko nieścisłym powiedzeniem, bo każdy wie, że to bóg za pośrednictwem ptaka daje poznać swą wolę. Sokrates dzieli przekonania ogółu, ale wyraża się ściślej niż ogół. [przypis tłumacza]
Sokrates zaś, zgodziwszy się na to zapatrywanie, że czynność jest dla ludzi pożytkiem i dobrem — Sokrates w myśl swej metody dąży naprzód do określenia pojęć, o których mowa. Gdy wszyscy rozmawiający zgadzają się na jedną definicję, można rozprawę prowadzić dalej. Wspomniany wiersz zawiera wyraz „czynność”. Co ten wyraz oznacza? Czynność określamy za pomocą cech dobra (moralnego) i pożyteczności; kto się na takie określenie godzi, ten żadnego zajęcia, nieposiadającego tych cech (a więc i złodziejstwa), nie zaliczy do „czynności”. [przypis tłumacza]
Sokrates zbliża się tu do twórców religii (jako jedyny wśród wszystkich Greków) — Nietzsche miał też bezsprzecznie słuszność, widząc w nim nieprawdziwego Helleńczyka, natomiast Platon jest znów na wskroś Grekiem. [przypis autorski]
Sokrates — znany filozof, nauczyciel Ksenofonta i Platona. We Wspomnieniach podaje autor, że Sokrates był przewodniczącym (epistates) a nie zwykłym prytanem, co jest ogromnie nieprawdopodobne: jego sprzeciw jako przewodniczącego byłby wywołał dalsze konsekwencje, gdyż nie byłoby przyszło do głosowania. [przypis tłumacza]
Sokrates z Niedowiar — w oryginale melijski, z wyspy Melos, ponieważ stamtąd był ów Diagoras ateista, wypędzony niedawno z Aten za bezbożność. [przypis tłumacza]
sołdacy — dziś popr.: sołdaci a. żołdacy (pogardl. o żołnierzach). [przypis edytorski]
sołdafon (ros.) — żołdak. [przypis redakcyjny]
sołdan (daw.) — sułtan. [przypis redakcyjny]
sołdatach — żołnierzach. [przypis redakcyjny]
sołdatiszki (ros.) — żołnierzyki. [przypis edytorski]
sołdat — pogardliwie o żołnierzu rosyjskim; wziąć kogoś w sołdaty: wziąć kogoś do wojska. [przypis edytorski]
sołdat (pogard.) — żołnierz, zwłaszcza rosyjski. [przypis edytorski]
sołdat (ros. солдат) — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (ros.) — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (ros.) — żołnierz, zwłaszcza niższy stopniem. [przypis edytorski]
sołdat (ros.) — żołnierz, zwłaszcza niższy stopniem; w sołdatach służyć: służyć w wojsku. [przypis edytorski]
sołdat (ros.) — żołnierz, zwłaszcza niższy stopniem; wziąć kogoś w sołdaty: wziąć kogoś do wojska. [przypis edytorski]
sołdat — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (z ros.) — żołnierz. [przypis edytorski]
sołdat (z ros.) — żołnierz, zwł. niższy stopniem. [przypis edytorski]
sołhacy — straż przyboczna (łuczników sułtańskich). [przypis redakcyjny]
sołowej (ukr.) — słowik; przen. śpiewak. [przypis edytorski]
sołowiej (ros.) — słowik. [przypis edytorski]
Sołowijówka — wieś ukraińska, w obwodzie żytomierskim; 9 maja 1863 r. chłopi zaatakowali tu grupę polskich spiskowców pod dowództwem Antoniego Juriewicza, którzy rozdawali „Złotą hramotę”; Polacy nie stawiali oporu, zginęło dwunastu, pozostałych wydano Rosjanom. Zdarzenie to zniechęciło polskich ziemian na Ukrainie do zaangażowania się w powstanie styczniowe. [przypis edytorski]
Sołowjew, Władimir (1853–1900) — poeta, myśliciel i mesjanista rosyjski. [przypis edytorski]
Sołowjow, Aleksandr Konstantynowicz (1846–1879) — rosyjski rewolucjonista-narodnik; działając na własną rękę, 20 kwietnia 1879 dokonał nieudanego zamachu na cara Aleksandra II, został pojmany i stracony. [przypis edytorski]
Sołowjow, Władimir (1853–1900) — rosyjski filozof, poeta, publicysta i krytyk literacki; głosiciel sofiologii i możliwości poznania Absolutu jedynie przez jedność doświadczenia mistycznego, filozofii i nauki. [przypis edytorski]
Sołowki — Wyspy Sołowieckie na Białym Morzu. Przed rewolucją wielki monaster o bardzo surowej regule, do którego pielgrzymowały tłumy pobożnych z całej Rosji. [przypis autorski]
Sołtan, Adam (1792–1863) — pułkownik powstania listopadowego, emigrant; krewny i przyjaciel Krasińskiego, adresat ponad 200 skierowanych do niego listów poety. [przypis edytorski]
Sołtyk, Kajetan (1715–1788) — biskup krakowski. [przypis edytorski]
Sołtyk, Kajetan (1715–1788) — znany z dziwactw biskup krakowski. [przypis redakcyjny]
Sołtyk, Roman (1790 -1843) — polski oficer; od 1807 w armii Księstwa Warszawskiego; od 1810 podpułkownik, w 1812 adiutant gen. Michała Sokolnickiego, wstąpił do francuskiego sztabu generalnego; w bitwie pod Lipskiem dostał się do niewoli rosyjskiej; uczestnik powstania listopadowego. [przypis edytorski]
sołtystwo a. sołectwo (z niem. Schuldheiss: wiejski sędzia) — w daw. Polsce urząd sołtysa, zwierzchnika osadników nowo zakładanej wsi. Sołtys zarządzał pracą gromady, a w razie konfliktów przewodniczył sądom. Sołtystwo było dziedziczne. [przypis edytorski]
sołtys (z niem. Schultheiss) — naczelnik gminy. [przypis redakcyjny]
sola a. podeszwica (biol.) — gatunek przydennej ryby z grupy płastug. [przypis edytorski]
solacium (z łac.) — pociecha. [przypis edytorski]
sola (…) est — Cicero, De finibus bonorum et malorum, III, 7. [przypis tłumacza]
solano — suchy i gorący wiatr wschodni lub południowo-wschodni wiejący w południowej Hiszpanii znad wybrzeży afrykańskich. [przypis edytorski]
So lasst mich scheinen bis ich werde (niem.) — Więc pozwólcie mi świecić, dopóki jestem. [przypis edytorski]
Solca — wieś w woj. śląskim, w pow. zawierciańskim; w czasach zaborów w pow. olkuskim gub. kieleckiej, graniczącym od południa z Galicją. [przypis edytorski]
Solche Erfolche erreichen deutsche Molche (niem.) — Takie osiągnięcia mają tylko niemieckie Płazy. [przypis tłumacza]
soldateska — niezdyscyplinowani żołnierze. [przypis edytorski]
soldateska — pogardl.: niezdyscyplinowane, nieokrzesane wojsko; rządy militarystów. [przypis edytorski]
soldat inconnu (fr.) — nieznany żołnierz. [przypis edytorski]
soldats (fr.) — żołnierze. [przypis edytorski]
solda — wyprzedaż. [przypis edytorski]
sold — daw. drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta francuska, warta 1/20 liwra, czyli 12 denarów. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta włoska. [przypis edytorski]
sold — dawna moneta włoska warta 12 denarów. [przypis edytorski]
sold — drobna moneta włoska. [przypis edytorski]
Solec — dzielnica Warszawy między Powiślem a Ujazdowem. [przypis edytorski]
solecyzm — błąd składniowy. [przypis edytorski]
