Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi pierwsze, Pieśń V (Kto ma swego chleba...)
Pieśń VI (Acz mię twa droga, miła, barzo boli...) → ← Pieśń IV (Złota to strzała i krom wszego jadu była...)

Spis treści

      Jan KochanowskiPieśni, Księgi pierwszePieśń V[1]

      1
      Kto ma swego chleba,
      Ile człeku trzeba,
      Może nic nie dbać o wielkie dochody,
      O wsi, o miasta i wysokie grody.
      5
      To pan, zdaniem moim,
      Kto przestał na swoim;
      Kto więcej szuka, jawnie to znać daje
      Sam na sie, że mu jeszcze nie dostaje[2].
      Siła[3] posiadł włości,
      10
      Kto ujął chciwości[4];
      Trudniej to przyjdzie niż Turki zhołdować
      Albo waleczne Tatary wojować.
      Mocą wiele świata
      Wziął za krótkie lata
      15
      Król macedoński[5], lecz mu sie tak zdało,
      Że nań samego świat był jeden mało.
      Cóż pomoże zbroja
      Albo władza twoja?
      Serca nie zleczą żadne złotogłowy,
      20
      Żadny skarb troski nie wybije z głowy.
      Więc śmierć nieużyta[6]
      Ta za gardło chwyta
      Bogate pany jako proste sługi,
      Ani zborguje, byś wyciągnął długi[7].
      25
      Lecz przedsię[8] człowiecza
      Wszystka o tym piecza[9],
      Aby ku złotu złota przybywało;
      Bo, by nawięcej, łakomemu mało.
      Wszystko to zostanie
      30
      Po twej śmierci, panie;
      A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,
      To sie zostoi[10], nie wiem w czyim domie.
      Sklep[11] ten niedobyty[12]
      Puści prędko nity[13];
      35
      A winem, co sie ty frasujesz o nie,
      Będzie zamaczał potomek twój konie.

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      nie dostawać (starop.) — brakować. [przypis redakcyjny]

      [3]

      siła (starop.) — dużo. [przypis redakcyjny]

      [4]

      ujął chciwości — poskromił chciwość. [przypis redakcyjny]

      [5]

      Król macedoński — Aleksander Wielki (356–323 r. p.n.e.), król macedoński, w kolejnych wyprawach zajął Persję, Egipt, Babilon i wiele innych ziem. Symbol wodza nieustraszonego i chciwego wciąż nowych zdobyczy. [przypis redakcyjny]

      [6]

      nieużyty (starop.) — nieubłagany. [przypis redakcyjny]

      [7]

      Ani zborguje, byś wyciągnął długi — nie poczeka, aż ściągniesz należności od dłużników. [przypis redakcyjny]

      [8]

      przedsię (starop.) — przecież. [przypis redakcyjny]

      [9]

      piecza (daw.) — staranie (o coś). [przypis redakcyjny]

      [10]

      zostoi — ostanie się, zostanie. [przypis redakcyjny]

      [11]

      sklep (starop.) — piwnica. [przypis redakcyjny]

      [12]

      niedobyty (starop.) — nie do zdobycia. [przypis redakcyjny]

      [13]

      Puści (…) nity — rozpadnie się, nie przetrwa; nity: gwoździe. [przypis redakcyjny]

      x