Pieśń VI (Acz mię twa droga, miła, barzo boli...) → ← Pieśń IV (Złota to strzała i krom wszego jadu była...)

Spis treści

Jan KochanowskiPieśni, Księgi pierwszePieśń V [1]

Kto ma swego chleba,

Ile człeku trzeba,

Może nic nie dbać o wielkie dochody,

O wsi, o miasta i wysokie grody.

To pan, zdaniem moim,

Kto przestał na swoim;

Kto więcej szuka, jawnie to znać daje

Sam na sie, że mu jeszcze nie dostaje [2].

Siła [3] posiadł włości,

Kto ujął chciwości [4];

Trudniej to przyjdzie niż Turki zhołdować

Albo waleczne Tatary wojować.

Mocą wiele świata

Wziął za krótkie lata

Król macedoński [5], lecz mu sie tak zdało,

Że nań samego świat był jeden mało.

Cóż pomoże zbroja

Albo władza twoja?

Serca nie zleczą żadne złotogłowy,

Żadny skarb troski nie wybije z głowy.

Więc śmierć nieużyta [6]

Ta za gardło chwyta

Bogate pany jako proste sługi,

Ani zborguje, byś wyciągnął długi [7].

Lecz przedsię [8] człowiecza

Wszystka o tym piecza [9],

Aby ku złotu złota przybywało;

Bo, by nawięcej, łakomemu mało.

Wszystko to zostanie

Po twej śmierci, panie;

A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,

To sie zostoi [10], nie wiem w czyim domie.

Sklep [11] ten niedobyty [12]

Puści prędko nity [13];

A winem, co sie ty frasujesz o nie,

Będzie zamaczał potomek twój konie.

Przypisy

[1]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[2]

nie dostawać (starop.) — brakować. [przypis redakcyjny]

[3]

siła (starop.) — dużo. [przypis redakcyjny]

[4]

ujął chciwości — poskromił chciwość. [przypis redakcyjny]

[5]

Król macedoński — Aleksander Wielki (356–323 r. p.n.e.), król macedoński, w kolejnych wyprawach zajął Persję, Egipt, Babilon i wiele innych ziem. Symbol wodza nieustraszonego i chciwego wciąż nowych zdobyczy. [przypis redakcyjny]

[6]

nieużyty (starop.) — nieubłagany. [przypis redakcyjny]

[7]

Ani zborguje, byś wyciągnął długi — nie poczeka, aż ściągniesz należności od dłużników. [przypis redakcyjny]

[8]

przedsię (starop.) — przecież. [przypis redakcyjny]

[9]

piecza (daw.) — staranie (o coś). [przypis redakcyjny]

[10]

zostoi — ostanie się, zostanie. [przypis redakcyjny]

[11]

sklep (starop.) — piwnica. [przypis redakcyjny]