Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
słuszna (daw.) — tu w znaczeniu: słusznie jest. [przypis redakcyjny]
słuszna (forma bezosob.) — dziś popr.: można, jest słuszne. [przypis redakcyjny]
słuszna — jest słusznym; dziś: słusznie. [przypis edytorski]
słuszna — słuszna rzecz. [przypis redakcyjny]
słuszna (starop. forma) — słuszna [rzecz]; dziś: jest słuszne a. słusznie. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; słuszne jest. [przypis edytorski]
słuszna (starop.) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
Słuszne było przyznać prawa matek westalkom, które religia utrzymywała w przymusowym dziewictwie — prawem papiańskim August dawał im ten sam przywilej, co matkom. Patrz Dion, ks. LVI. Numa przyznał im był dawny przywilej kobiet mających troje dzieci, mianowicie, że nie miały opiekuna. (Plutarch w Żywocie Numy). [przypis autorski]
słusznego personata — poważną osobistość. [przypis redakcyjny]
słuszne-ment — żartobliwa stylizacja, dodanie do polskiego słowa fr. formantu przysłówka -ment: słusznie, z pewnością. [przypis edytorski]
Słuszne zatem byłoby nasze określenie (…) sprawiedliwymi są ci, którzy wiedzą, jakie są zasady prawa w odniesieniu do ludzi? — stwierdziwszy, że istnieją zasady, wedle których należy postępować z ludźmi, i że wykonywanie tych zasad nakazanych przez prawo jest obowiązkiem i chlubą, określa pojęcie „sprawiedliwe czyny” przez: czyny nakazane przez prawo, a pojęcie „sprawiedliwy” (tj. zgodny z zasadami prawnymi, postępujący chlubnie i obowiązkowo) przez: taki, co te czyny nakazane przez prawo wykonuje. Następnie stwierdza, jak wyżej, że wiedza jest wystarczającym powodem działania. Kto ma przekonanie, że powinien coś robić, ten to robi, kto wie, jak się coś robi, ten ma przekonanie, że powinien to robić. Więc kto wie, jak się coś robi, ten rzeczywiście to robi. (Mylne: np. kto wie, jak się golić, ten się nie musi golić). Następuje wnioskowanie: Kto postępuje według zasad prawa, ten jest sprawiedliwy. Kto zasady prawa zna, ten według zasad prawa postępuje. Więc: kto zna zasady prawa, ten jest sprawiedliwy. [przypis tłumacza]
Słusznie cię, ojcze jego, Szczęsnym zwano (…) zwą Joanną — Ojciec świętego miał na imię Feliks: szczęsny, szczęśliwy, matka Johanna, z hebrajskiego to słowo wzięte znaczy: łaskiś pełna. [przypis redakcyjny]
Słusznie ją porównano z bezduszną automatyczną maszyną do wytępiania „burżujów” — Essad Bey, Die Verschwörung gegen die Welt, Berlin 1932, s. 55. [przypis autorski]
słuszniejszych — poważniejszych. [przypis redakcyjny]
słusznieli — czy słusznie (czasownik z partykułą). [przypis edytorski]
Słusznie po części należy im się miano dekadentów (…) wiersze muzyką dla ucha dzwoniące — T. Prażmowska, Najnowsi poeci francuscy, „Kłosy” 1889, t. XLIX, nr 1257. [przypis autorski]
Słusznie twierdzi E. Kircher, że jest wielkim błędem upatrywać w antytezie romantyzmu i klasycyzmu główną myśl twórcy tzw. szkoły romantycznej w Niemczech, Fryderyka Schlegla — Erwin Kircher, Philosophie der Romantik, Jena 1906. [przypis autorski]
słuszniey, moie itp. — zachowano oryginalny zapis joty; por. Wstęp. [przypis edytorski]
Słusznie zauważył Schroer w swoim komentowanym wydaniu Fausta (wyd. 4., 1898. str. 129): „Mefistofelesa trzeba przedstawiać w charakterze przeżytych światowców w wieku nieokreślonym, który przekroczył jednak lata młodości, gdzie przeważają jeszcze popędy zmysłowe. Człowiek to zimny, bez serca, nieustanny jego uśmiech dowodzi tylko szyderczego upodobania w słabościach ludzkich”. [przypis autorski]
słusznie zwiesz się stróżem, po świata obszarze ty czujny wędrowniku — Hermes był posłańcem bogów i opiekunem podróżujących. [przypis edytorski]
słuszni — poważni, dostojni. [przypis redakcyjny]
słusznych — poważnych, dostojnych. [przypis redakcyjny]
słuszny (daw.) — o człowieku: słusznego wzrostu i postury; wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — zacny, godny. [przypis edytorski]
słuszny — godny, zacny. [przypis edytorski]
słuszny — tu: słusznego wzrostu i postury; wysoki i postawny, barczysty. [przypis edytorski]
Służąca filozofa Chryzyppa powiadała o panu (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Chryzyppa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VII, 183. [przypis tłumacza]
służały (daw.) — długo pozostający w służbie wojskowej; doświadczony. [przypis edytorski]
służały (daw.) — zasłużony; taki, który długo służy. [przypis edytorski]
służały — mający za sobą długą służbę (w domyśle: w wojsku), doświadczony. [przypis edytorski]
służalce — dziś popr. forma lm: służalcy. [przypis edytorski]
służalce, starce — dziś popr. M. lm: służalcy, starcy. [przypis edytorski]
służba Boża — zakonnicy zobowiązani są m. in. do codziennego odmawiania modlitw o określonych porach dnia, co określa się mianem liturgii godzin. [przypis edytorski]
służba (starop.) — tu: zastawa stołowa; naczynia służące podczas posiłku. [przypis edytorski]
służbęm moją tak wyszkolił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: służbę moją tak wyszkoliłem. [przypis edytorski]
służbę. [przypis redakcyjny]
służbisty — posłuszny rozkazom. [przypis edytorski]
służby powinien (daw.) — jest zobowiązany do służby. [przypis edytorski]
Służcie Panu Bogu ze wszystkiego serca waszego, a nie puszczajcie się za próżnościami… — 1 Sm 12, 20–21. [przypis edytorski]
służęć — wyraz służę z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
służebnę — dziś forma B.lp: służebną. [przypis edytorski]
Służebnica i megera stoją zawsze ze sobą w pewnego rodzaju stosunku dopełniającym — Absolutna megera nie zapyta nigdy swego męża, co ma robić, co ma np. gotować; histeryczka jest zawsze bezradna i domaga się inspiracji z zewnątrz; niechaj to służy tu za najbanalniejszą oznakę, po której obie rozpoznać można. [przypis autorski]
Służebnica służy, megera panuje — Także pośród mężczyzn znajdują się analogiczne do tego typy: istnieją urodzeni służalcy, są atoli także męskie megery, np. policjanci. Dziwnym sposobem znajduje policjant na ogół znajduje także swoje dopełnienie płciowe w służącej. [przypis autorski]
służebnica teologii, łac. ancilla theologiae — średniowieczne określenie funkcji filozofii w stosunku teologii, uznające ją za dziedzinę pomocniczą i podporządkowaną. [przypis edytorski]
służebnice — dziś popr. forma D. l. poj.: służebnicy (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służebnice (starop. forma) — służebnicy. [przypis edytorski]
służebny Bogomodlca — osoba służąca komuś swoją modlitwą do Boga. [przypis edytorski]
służebny — dziś popr. forma D. l. poj.: służącej (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służka (daw.) — tu: służący, kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; tu: kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służyć-em gotowa — dziś: gotowa jestem służyć. [przypis edytorski]
służyć — tu: pomagać. [przypis edytorski]
służyć — tu: pracować. [przypis edytorski]
służy (starop. forma) — daw. forma trybu rozkazującego lp; dziś: służ. [przypis edytorski]
służywa (starop. liczba podwójna) — (niechaj ci) służymy. [przypis edytorski]
słychać szelest duchów wracających ku zachodowi — prawdopodobnie reminiscencja epizodu w Anhellim (1838) Juliusza Słowackiego, kiedy dusza bohatera, wywołana przez Szamana, pragnie powrócić do ojczyzny. [przypis redakcyjny]
słychać szum wody, która spadała w drugi krąg piekielny — Szum, jaki tu słyszy poeta, rozlega się od wodospadu Flegetonu, rzeki piekielnej, która wpada do kręgu ósmego. [przypis redakcyjny]
słychał (daw.) — słyszał. [przypis edytorski]
słychamy (daw.) — słyszymy. [przypis edytorski]
słychany (starop.) — słyszany; mało słychany: niesłychany, rzadko spotykany. [przypis edytorski]
słyches (slicha) — modlitwa o przebaczenie, którą Żydzi odmawiają od północy do rana przez dziesięć dni, począwszy od uroczystości „Trąbek” do Dnia Sądnego. [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz. czasownika dotycząca czynności powtarzanej; dziś tylko: słyszał (wielokrotnie). [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz.: słyszeć od czasu do czasu. [przypis edytorski]
słynną przepowiednię Lenina — być może chodzi o „przepowiednię” Lenina zawartą w książce Państwo i rewolucja (1917), dotyczącą nieuchronności stopniowego zaniku państwa w procesie rozwoju historycznego: przekształcanie się państwowości kapitalistycznej w socjalistyczną, a następnie socjalistycznej w komunistyczny samorząd powoduje równocześnie obumieranie państwa, zbędnego w komunizmie. [przypis edytorski]
Słynna była w Paryżu legendarna laska Balzaka, niezmiernej grubości, o olbrzymiej złotej gałce, rzeźbionej i wysadzanej drogimi kamieniami otrzymanymi rzekomo od wielbicielek; wewnątrz gałka była próżna i zawierała skrytkę na „włosy kochanek”. Balzac z owym dziecinnym rozbawieniem i zapalczywością, jakie go cechują, tak przywiązany był do tej laski, iż w dniu, w którym zapomniał ją w dorożce, omal nie zemdlał. [przypis tłumacza]
słynna kurtyzana ubiegłego wieku — Ninon de Lenclos. „Urocza wdowa”, którą mąż długo opłakiwał po jej śmierci jest może najjaskrawszym, ale bynajmniej nie jedynym przykładem niekonsekwencji, jakich pełno znajduje się w poszczególnych opowiastkach Kubusia i jego pana. Przyczyną ich mógł być pośpiech i nieuwaga; niejednokrotnie jednak odnosi się wrażenie, iż autor dopuszcza się ich umyślnie. Jakby chcąc jeszcze dobitniej podkreślić, jak bardzo fabuła jest mu rzeczą obojętną i stanowi jedynie kanwę, którą zahaftowuje arabeskami fantazji. [przypis tłumacza]
Słynna pani P… — Pasta, właśc. Guiditta Negri (1718–1865), śpiewaczka włoska. [przypis redakcyjny]
słynnego pojedynkiem — dziś: słynnego z pojedynku. [przypis edytorski]
słynnie dzielny — dziś: słynny z dzielności. [przypis edytorski]
słynny król szwedzki — Karol XII; zginął w r. 1718. [przypis tłumacza]
słysta (gw.) — słyszcie. [przypis edytorski]
Słysząc się złym (daw. składnia) — słysząc, że jest zły; słysząc, że mówią o nim, że jest zły a.: słysząc, że mówią o nim źle. [przypis edytorski]
słysząc (starop. forma imiesł.) — słyszącej. [przypis redakcyjny]
słyszała go mówiąc — [daw. forma imiesłowu] zamiast: mówiącego. [przypis redakcyjny]
Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu progu nie przekroczyć — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu bramy nie otwierać”; w oryg. I hear your grace hath sworn out house-keeping: „Słyszałam, że wasza miłość odprzysiągł się gościnności”. Księżniczka wytyka Królowi sprzeciwienie się świętemu nakazowi przyjęcia gości do domu. [przypis edytorski]
słyszał był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcja dziś już zanikająca w polszczyźnie, wyrażała czynność wcześniejszą niż działania opisywane w czasie przeszłym. [przypis edytorski]
słyszałem (…) Joskina Preza, Olkegana, Hobretza, Agrykolę, (…) Berkana — Imiona te, z których część jest dziś nieznana, oznaczają przeważnie wybitnych muzyków ze szkoły niderlandzkiej, słynnej w owym czasie. [przypis tłumacza]
słyszałem, stojąc za kotarą — za kotarą Sądu Najwyższego, gdzie rozstrzygany jest los człowieka. [przypis tłumacza]
Słyszałem też, że Apollodor przyniósł… — te ploteczki ze starożytnej kroniki skandalicznej Szekspir znalazł na innym miejscu w Plutarchu (Cezar, 49). [przypis tłumacza]
słysz (daw.) — słuchaj. [przypis edytorski]
słyszeć było (starop.) — było słychać. [przypis edytorski]
słyszeć — dziś popr. forma w zdaniu bezosobowym: słychać. [przypis edytorski]
słyszeć (starop. forma) — tu: słychać. [przypis edytorski]
słyszeliśta (gw.) — słyszeliście. [przypis edytorski]
słyszemy (starop. forma) — dziś: słyszymy. [przypis edytorski]
słyszny — dziś: słyszalny. [przypis edytorski]
słyszny — słyszany, słyszalny. [przypis edytorski]
Słysz, polaczyszka! (ros.) — Słuchaj, Polaczku! [przypis edytorski]
Słysz, towariszcz… (ros.) — Słuchaj, towarzyszu! Nie hałasuj. Lepiej nie mów tyle. [przypis redakcyjny]
słyszy go na drodze sobie powiadając — zamiast: powiadającego. [przypis redakcyjny]
słyszy (…) nieprzyjacioły on raz wychwalając (starop. konstrukcja zdaniowa) — słyszy nieprzyjaciół wychwalających ów cios. [przypis edytorski]
sląstai — spąstai. [przypis edytorski]
slankstytis — slankioti. [przypis edytorski]
Slaný — miasto w Czechach, położone ok. 30 km na płn.-zach. od Pragi. [przypis edytorski]
Slapčiai — dabar: slapta. [przypis edytorski]
slap on the face (ang.) — uderzenie w twarz. [przypis autorski]
