Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 152567 przypisów.
10–12° R. — autor podaje temperaturę w dość egzotycznej dziś skali Römera, dla której topnienie lodu ustalone jest na 7,5° Rø (0°C), a temperatura wrzenia wody na 60° Rø, co daje dość skomplikowany przelicznik: T [°C] = 40/21 (T[°Rø] - 7,5); w uproszczeniu można przyjąć T [°C] = 2 (T[°Rø] - 7,5), co pozwala określić temperaturę 10–12°Rø jako odpowiadającą 5–9 °C. [przypis edytorski]
104 kompania syndykalistów polskich — 104 Kompania Związku Syndykalistów Polskich powstała w 1943 roku. Jej dowódcą 1 sierpnia 1944 był por. Kazimierz Puczyński ps. „Wroński”. W powstaniu walczyła na Starym Mieście, w Śródmieściu i na Czerniakowie. [przypis edytorski]
106° ciepła — w skali Fahrenheita, używanej w Skanach Zjednoczonych, co odpowiada 41 °C. [przypis edytorski]
” 10 ” 7 ” — oznaczenie powtórzenia wyrazów z poprzedniej linii: sekund. [przypis edytorski]
109. Do Joanny Bobrowej — oryginał tego listu pisany w języku francuskim. [przypis redakcyjny]
10-go lutego zeszłego roku upiłam się trucizną, której działanie trwa jeszcze — list ten pozwala ustalić datę przełomu w stosunku pana de Guibert i panny de Lespinasse. Tegoż samego dnia pana de Mora powalił śmiertelny krwotok. [przypis tłumacza]
10 Julii (łac.) — 10 lipca. [przypis edytorski]
10 sierpnia — data powstania wiersza; Korczak udał się do Treblinki z pozostającymi pod jego opieką sierotami prawdopodobnie 5 sierpnia 1942 roku. [przypis edytorski]
§§ 11 i 12 — [paragrafy te] są dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]
” 12 ” 10 ” — oznaczenie powtórzenia wyrazów z poprzedniej linii: sekund. [przypis edytorski]
12. stycznia 1848 — pod tą datą pojawia się ostatnia notatka z Dziennika: właśnie mówiąca (zapewne pochlebnie w przekonaniu piszącego) o Mickiewiczu jako o tym, któremu Bóg jest milszy niż reputacja rozumnego człowieka. Słowacki zmarł 3 kwietnia 1849r. w Paryżu. [przypis edytorski]
13.128 — w druku omyłkowo 18.128; popr. wydawcy [S.Cz.]. [przypis redakcyjny]
134 łana — 11 funtów. [przypis redakcyjny]
13 punkt Wilsona — jeden z 14 punktów programu pokojowego, który prezydent Thomas Woodrow Wilson przedstawił w orędziu do amerykańskiego Kongresu 8 stycznia 1918 roku. [przypis edytorski]
14 lipca — dzień najważniejszego święta narodowego w Republice Francuskiej, upamiętniający zdobycie Bastylii przez ludność Paryża (14 lipca 1789), co uznaje się za symboliczny początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
14 lutego (…) wypadała niedziela — 14 lutego 1868 roku wypadał wtorek. 14 lutego była niedziela w roku 1869. [przypis edytorski]
… 14 stycznia 1896 — autograf w posiadaniu Lucyny Kotarbińskiej w Warszawie. [przypis redakcyjny]
1522 (…) monarcha to nadanie potwierdził, nadając proboszczowi kilku poddanych (…) — z papierów kościelnych. [przypis autorski]
1590 — daty naturalnie po większej części przypuszczalne. [przypis tłumacza]
15 dnia księżyca Chahban, 1712 — w wersji fr.: 5 dnia. [przypis edytorski]
15 dnia księżyca Saphar — porządek miesięcy kalendarza muzułmańskiego jest następujący: Maharram, Saphar, Rebiab I i II, Gemmadi I i II, Rhegeb, Chahban, Rhamazan, Chalwal, Zilkade, Zilhage [Miesiące te liczą 29 a. 30 dni, zatem każdego roku następują o nieco innej porze, np. rhamazan w 2008 r. wypadał we wrześniu, a w 2011 r. w sierpniu — Red. WL]. [przypis tłumacza]
[1628]respons (z łac.) — odpowiedź. [przypis redakcyjny]
[1664?] — i ten list, nie opatrzony datą roku, powstał (prawie z pewnością to twierdzić można) w r. 1664. Pisany w Słonimiu, miasteczku dzis. gub. grodzieńskiej, treścią swoją przypada on najlepiej do zdarzeń r. 1664. J. Kaz. powiada w nim, pisząc 22 września, że chce rozpocząć kuracyę 6 października, aby mieć sześć tygodni wolnych przed sobą do sejmu. Sejm w r. 1664 rozpoczął się 26. listopada; od 6. października do początku sejmu nie upłynęło więc wiele więcej czasu (siedm tygodni). Wiemy też z innych źródeł, że król w tym roku, i to właśnie w październiku, był cierpiący (T. Luk. XIII, k. 152: De Lumbres à M. de Lionne. Varsovie, le 24 Octobre 1664: … Le Roi est affligé d'une hernie”). [przypis redakcyjny]
[1664?] — ten list nie ma także daty roku, a nie można mu jej wyznaczyć z taką pewnością, jak poprzednim, dla braku ścisłych danych w samejże treści. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa list ten powstał w r. 1664. Nie udało mi się wprawdzie stwierdzić na podstawie innych źródeł na pewne, gdzie w ogóle bawił J. Kaz. we wrześniu t. r., ale żadne wzmianki nie sprzeciwiają się temu, żeby podróżował po kraju; w Warszawie, sądząc z braku wiadomości o nim w relacyach de Lumbres'a, w tym czasie go nie było. Wyszogród leży w dzis. gubernii i powiecie płockim nad Wisłą, w odległości 39 km. od Płocka; być może, że król zrobił do tego niezbyt dalekiego miasta jakąś wycieczkę. Wzmianka o Lubomirskim, jako jeszcze Marszałku W. kor. dowodzi, że list został napisany przed sejmem z r. 1664; a napomknienie o potrzebie wybierania dogodnych posłów było wtedy na czasie, bo na październik zostały zwołane sejmiki, a na koniec listopada sejm walny. W roku 1663, we wrześniu, list ten nie mógł powstać, bo J. K. znajdował się wówczas (por. listy nr. 1–3) w innych stronach (pod Szarogrodem), daleko od Wyszogrodu. [przypis redakcyjny]
16-ego września 1888 — w Korabnikach pod Krakowem. [przypis redakcyjny]
16 germinala — czyli 5 kwietnia; podczas rewolucji francuskiej został stworzony i wprowadzony w życie nowy kalendarz. Nazwy miesięcy zostały zmienione tak, by usunąć odniesienia religijne czy imperialne — w nowej wersji odnosiły się do cyklu wegetacyjnego i kalendarza rolniczego, np. zaczynający się 20 lub 21 marca Germinal wywodzi się od fr. germination, czyli kiełkowanie. Natomiast podział miesięcy na trzy dziesięciodniowe dekady był częścią szerszego planu konsekwentnego wprowadzenia w republice systemu dziesiętnego. Dzień w kalendarzu republikańskim został podzielony na dziesięć godzin, każda godzina na 100 minut, a każda minuta na 100 sekund. [przypis edytorski]
16 maja 1615 sprzedali odłączoną już kamienicę przy Psim Rynku Piotr, Przecław i Jan, synowie śp. Marcina, Chrząstowscy (…) panu Melchiorowi Michałowskiemu — [por.] Scab. crac, 1165, p. 240. [przypis redakcyjny]
(1712–1719) — daty przed akapitami zostały wprowadzone przez wydawców. [przypis edytorski]
1750' — 1750 stóp. [przypis edytorski]
1768 — opisane wydarzenia r. 1767 i nast. [przypis redakcyjny]
1768 — ściśle 1767–1768; wywiezienie senatorów 13 października 1767 roku. [przypis redakcyjny]
1790 — powinno być 1789; ale Sejm trwał ciągle w chwili ogłoszenia Przestróg dla Polski. [przypis redakcyjny]
17 dnia księżyca Chahban, 1719 — w wersji fr.: 19 dnia. [przypis edytorski]
17 Junii (łac.) — 17 czerwca. [przypis edytorski]
17 kwietnia 1942 — w nocy z 17 na 18 kwietnia 1942 Gestapo zamordowało na ulicach getta warszawskiego 52 osoby; była to pierwsza zorganizowana akcja terroru na terenie tego getta. [przypis edytorski]
17 — w tłumaczeniu Tadeusza Boy'a Żeleńskiego fragment 16. został opuszczony. [przypis edytorski]
1859, rok działań smutnej pamięci Ekspedycji Nigru (Niger Expedition) — być może chodzi jednak o znaną brytyjską wyprawę do Nigru z lat 1841–1842, noszącą oficjalną nazwę Afrykańska Ekspedycja Kolonizacyjna. Została zapoczątkowana 1 czerwca 1840 na wielkim zebraniu Stowarzyszenia na rzecz Likwidacji Handlu Niewolnikami i Ucywilizowania Afryki w Exeter Hall, pod przewodnictwem księcia Alberta. Miała na w celu zawarcie traktatów z miejscowymi ludami, wprowadzenie chrześcijaństwa i promowanie zwiększenia handlu. W sponsorowanej przez rząd wyprawie na trzech parowcach wzięło udział 150 osób, z czego 130 zachorowały na febrę, 42 zmarły, co spowodowało, że dowódcy statków przerwali ekspedycję. [przypis edytorski]
18 Brumaire'a — dzień, w którym, wg ówczesnego kalendarza Rewolucji Francuskiej, gen. Napoleon Bonaparte dokonał zamachu stanu (9 listopada 1799) i objął władzę jako pierwszy konsul. [przypis edytorski]
18. brumaire — data wg kalendarza rewolucyjnego odpowiadająca 9 XI 1799 r.; w tym dniu gen. Napoleon Bonaparte dokonał zamachu stanu i objął władzę jako pierwszy konsul. [przypis edytorski]
18 Brumaire — dokonany 9 listopada 1799 r. przez Napoleona Bonaparte zamach stanu, który doprowadził do zajęcia przez niego kluczowej pozycji w strukturze władzy w roli pierwszego konsula i zakończył w istocie okres rewolucji francuskiej, prowadząc do ustanowienia władzy autokratycznej; w kalendarzu i terminologii rewolucyjnej dacie 9 listopada odpowiadał 18 dzień miesiąca Brumaire (tj. „mglistego”). [przypis edytorski]
18° Reaumura — autor używa tutaj dawnej skali termometrycznej wprowadzonej w 1731 przez francuskiego fizyka Réaumura i używanej w Europie Środkowej jeszcze na początku XX w.; 18° Réaumura odpowiada 22,5° Celsjusza. [przypis edytorski]
1969 — Wtedy to śnił mi się sen, będący pierwowzorem tekstu. [przypis autorski]
19 dnia księżyca Chahban, 1718 — w wersji fr.: 26 dnia. [przypis edytorski]
19 Junii (łac.) — 19 czerwca. [przypis edytorski]
19 ventóse, An CXXXVII, 13 h. — Przybyszewska podała datę ukończenia czwartej redakcji „Sprawy Dantona” według francuskiego kalendarza republikańskiego, obowiązującego we Francji w latach 1793–1806, a obliczającego czas od proklamowania republiki 22 września 1792 r.: 19 ventôse'a, 137 roku to 9 marca 1929 r. [przypis edytorski]
1 Junii (łac.) — 1 czerwca. [przypis edytorski]
1. Każde ciało zwierzęce drga jeszcze po śmierci (…) 10. Pokrajane polipy — Wszystkie wymienione spostrzeżenia, będące wówczas zupełną nowością, wchodzą dzisiaj od dawna w skład każdego podręcznika fizjologii. Przyczyniły się one do utworzenia pojęcia drażliwości jako pierwiastka poruszającego ciał organicznych. Pojęcie to znane było de la Mettriemu już w r. 1748, a więc przed ogłoszeniem teorii drażliwości Hallera (1752). [przypis tłumacza]
1 K. Irzykowski, Notatki z życia, obserwacje i motywy, Warszawa 1964, s. 322 [przypis autorski]
1 łokieć — ok. 60 cm. [przypis redakcyjny]
1-ma Decembris (łac.) — pierwszego grudnia. [przypis redakcyjny]
1-mo — skrót od łac. primo: po pierwsze. [przypis edytorski]
1-o, 2-o, 3-o — skrót od łac. primo: po pierwsze, secundo: po drugie, tertio: po trzecie. [przypis edytorski]
1-o (…) 2-o (…) 3-o — skróty od łac. primo, secundo, tertio: po pierwsze, po drugie, po trzecie. [przypis edytorski]
1-o Je sais qu'il est malade (…) — Po pierwsze: Wiem, że jest chory. Po drugie: Jeżeli jest smutny, będę się starała rozweselić go. Po trzecie: Jeżeli jest ambitny, będę się starała podzielić z nim tę ambicję, gdyż jest ona szlachetna. [przypis redakcyjny]
1-o — skrót od łac. primo; po pierwsze. [przypis edytorski]
1 Polska Dywizja Pancerna — formacja pancerna Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie utworzona 25 lutego 1942 roku, od sierpnia 1944 do maja 1945 brała udział w kampanii zachodnioeuropejskiej, szczególne uznanie zyskując swoimi działania w bitwie pod Falaise w dniach 14–21 sierpnia 1944. [przypis edytorski]
[1] [przypis edytorski]
1 rs. 50 kop. — 1 rubel 50 kopiejek (waluta rosyjska; 1 rubel równał się 100 kopiejek). [przypis edytorski]
1 sierpnia 1914 r. cywilizacja zakończyła życie swoje — w tym dniu Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji, co bywa uznawane za początek pierwszej wojny światowej. [przypis edytorski]
1 S. Pigoń, Littera, quae nocet. Usterka tekstu w „Reducie Ordona”, w: Miłe życia drobiazgi, Warszawa 1964, s. 280–284. [przypis autorski]
200 °Ré — 200 °Ré odpowiada 250 °C, a 80 °Ré odpowiada 100 °C. Skala termometryczna Réaumura została opisana w 1731 roku przez francuskiego fizyka R. A. F. de Réaumura (1683–1757) i była używana w Europie Środkowej jeszcze na początku XX w. [przypis edytorski]
200 r. — skrót od: 200 rubli. [przypis edytorski]
§. 209. C — Platon, Uczta, §. 209. C. [przypis edytorski]
20 marca opuścili Richmond, czterech zostało wyrzuconych 24 marca na bezludne wybrzeże… — 3 kwietnia miasto Richmond wpadło w ręce generała Granta, bunt separatystów został stłumiony, generał Lee cofnął się na zachód, a sprawa jedności amerykańskiej zatriumfowała. [przypis autorski]
21 Junii (łac.) — 21 czerwca. [przypis edytorski]
21 — Słowacki ponumerował osobiście wszystkie zwrotki Pieśni I. Przy tej zwrotce pomylił się, dawszy jej numer 21. Dzięki tej pomyłce Pieśń I, mająca faktycznie 50 zwrotek, w numeracji poety ma ich tylko 49. [przypis redakcyjny]
22-go zaczął się rozruch — tj. rewolucja lutowa, która dnia 24 lutego doprowadziła do ogłoszenia rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
2345 — nieścisłość, w tekście mowa o w. XXI. [przypis edytorski]
23° R — autor używa tutaj dawnej skali termometrycznej wprowadzonej w 1731 roku przez francuskiego fizyka Réaumura; 23° Réaumura to prawie 29° Celsjusza. [przypis edytorski]
23 sierpnia t.r. staje przed aktami ławniczymi krakowskimi ur. Marcin z Chrząstowa Chrząstowski, właściciel kamienicy przy ul. Brackiej, Eforynowską zwanej, i zeznaje na rzecz Piotra Kochanowskiego, sekretarza J. K. M., dług 650 zł (…) — [por.] Scabinalia crac. 1164, p. 317. Poczuwam się na tym miejscu do miłego obowiązku złożyć p. Dr. St. Tomkowiczowi szczere podziękowanie za udzielenie mi notatki z podaniem miejsc w księgach miejskich krakowskich, gdzie się znajdują wiadomości o Piotrze Kochanowskim. [przypis redakcyjny]
23 ulica — 23rd Street, szeroka arteria w nowojorskiej dzielnicy Manhattan, jedna z głównych ulic w kierunku wschód-zachód. [przypis edytorski]
24 godzin — dziś popr.: 24 godziny. [przypis edytorski]
24-go lutego — 24 lutego 1848 zwycięstwo rewolucji i ucieczka króla Ludwika Filipa z Paryża. [przypis redakcyjny]
24 sierpnia 1572 — Noc Św. Bartłomieja. [przypis autorski]
25. d' Agosto, 1645 [sic; 1665] — na wierzchniej, adresowej karcie listu wypisana data poprawna: „25 Aoust 1665”. [przypis redakcyjny]
25 dnia księżyca Zilkade, 1712 — w wydaniach fr. figuruje tu rok 1713. [przypis edytorski]
26 czerwca… zginął… książę Ludwik Napoleon — w rzeczywistości książę Napoleon zginął 3 czerwca, zabity przez Zulusów podczas patrolu (wiadomość tę przyniósł »Kurier Warszawski« z 20 czerwca). [przypis redakcyjny]
26 października 1816 — rozdział ten zawiera wyraźne reminiscencje z okresu miłości Stendhala do Matyldy Dembowskiej (1818–21), rozmyślnie antydatowane. [przypis redakcyjny]
26° R — 32,5° Celsjusza. [przypis edytorski]
27 października 1603 (…) zostaje trzeci z kolei brat Jan (…) kanonikiem krakowskim — [por.] Stanisław Windakiewicz, Nieznane szczegóły o rodzinie Jana Kochanowskiego (Prace filolog. 1885). [przypis redakcyjny]
280 rodzajów najwyższego dobra u Montaigne'a. — Apologia Rajmonda Sebonda (Montaigne, Próby II. 12). [przypis tłumacza]
2.985; 3.875 — w druku omyłkowo 3.985; 4.325; popr. wydawcy [S.Cz]. [przypis redakcyjny]
2-da Februarii (łac.) — drugiego lutego. [przypis redakcyjny]
2 dnia księżyca Maharram, 1720 — w wersji fr.: 4 dnia. [przypis edytorski]
2 dnia księżyca Rebiab I, 1720 — w wersji fr.: 8 dnia. [przypis edytorski]
2-do — skrót od łac. secundo: po drugie. [przypis edytorski]
2 Junii (łac.) — 2 czerwca. [przypis edytorski]
2 Krl 17 — Wers 24. [przypis tłumacza]
2 Mch 15 — Wers 13 n. [przypis tłumacza]
2 Mch 3 — Wersy 15–36. Cud Helidora. [przypis tłumacza]
2 Novembra — 2 listopada (łac. z polską końcówką). [przypis edytorski]
2 Tes 2 — Wers 10. [przypis tłumacza]
2. W czasie oblężenia Jerozolimy… — w edycji Dindorfa ustęp ten z poprzednim stanowi jedną całość. [przypis tłumacza]
30 czerwca 1932, written [napisałem; Red. WL] 12 stron w niecały wieczór, po skończeniu urzędowych zajęć. Nie byłbym w stanie tak szybko pracować nad dziełem, które tworzy się wyobraźnią. [przypis autorski]
30° Réaumura — 30° w skali Réaumura, czyli ok. 37° w skali Celsjusza. [przypis edytorski]
32 °R — autor używa tutaj dawnej skali termometrycznej wprowadzonej w 1731 przez francuskiego fizyka Réaumura i używanej w Europie Środkowej jeszcze na początku XX w.; 32 °Ré odpowiada 40 °C. [przypis edytorski]
365 obiadów — słynna książka kucharska napisana przez Lucynę Ćwierciakiewiczową, wydana po raz pierwszy w 1860. [przypis edytorski]
395 — odsyłacz do stronicy w Montaigne'a Apologii. Oczywiście ta stronica odnosi się do pierwszego wydania. [przypis tłumacza]
3-a Decembris devotissime (łac.) — trzeciego grudnia, jak najpobożniej. Ojciec Paska, Marcin, umarł w r. 1679. [przypis redakcyjny]
3 arroby — tak w źródle, mimo że rachunkowo 1/4 beczki powinna mieścić 2 arroby. [przypis edytorski]
