Przypisy

smęt — smutek, smętek. [przypis edytorski]

smektać się (starop.) — głaskać się; aż się chłop po sircu smekce: aż się chłop gładzi po sercu (łapie za serce ze zdenerwowania). [przypis edytorski]

smentarz (daw.) — a smętarz, dziś popr.: cmentarz. [przypis edytorski]

Smerczyn Staw — właśc. Smreczyński Staw, jezioro morenowe w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]

smerda (daw.) — pachołek. [przypis edytorski]

smerda (daw.) — sługa książęcy (tu: w randze przełożonego); u Słowian: wolna ludność chłopska popadła w zależność od księcia. [przypis edytorski]

smerda — wasal, dworzanin. [przypis edytorski]

smerda — wasal, dworzanin; smerdóm — dziś popr. forma C. lm: smerdom. [przypis edytorski]

Smerdes a. Smerdis a. Bardija — żyjący w VI wieku p.n.e. syn króla Persji, Cyrusa, i brat Kambyzesa. Samozwańczy władca Persji, zamordowany przez brata. Zbrodnię wykorzystał medyjski mag, Gaumata, który przejął na krótko władzę w Persji, podając się za Bardiję. Został jednak rozpoznany, ponieważ nie miał uszu, co odróżniało go od prawdziwego władcy. [przypis edytorski]

smereka — zapewne chodzi o jakieś drzewo iglaste; por. smrek: świerk. [przypis edytorski]

smerek (gw.) — świerk. [przypis edytorski]

smertelnas (iš rus.) — mirtinas. [przypis edytorski]

smertis (brus.) — mirtis. [przypis edytorski]

smertis — mirtis. [przypis edytorski]

smertis (sl.) — mirtis. [przypis edytorski]

smertny (z ukr.) — śmiertelny. [przypis edytorski]

smienić głosy (starop.) — odmienić głos; tu przen.: zacząć inaczej śpiewać, zacząć cienko śpiewać. [przypis edytorski]

smienić głosy (starop.) — zmienić głos; przen. dziś: zacząć inaczej śpiewać. [przypis edytorski]

smierd a. smerd — kmieć zależny od księcia. [przypis edytorski]

Smierdiakow — bohater powieści Bracia Karamazow Fiodora Dostojewskiego. [przypis edytorski]

smigti — klimpti, grimzti. [przypis edytorski]

Smiła — miasto na Ukrainie, w obwodzie czerkaskim. [przypis edytorski]

smilaks — kolcorośl, rodzaj pnączy z haczykowatymi kolcami na łodygach, występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej. [przypis edytorski]

Smilańszczyzna — okolice miasta Smiła w środkowej części Ukrainy. [przypis edytorski]

smiltynas — vieta, kur daug smilčių, smėlynas. [przypis edytorski]

smilus (lenk.) — drąsus. [przypis edytorski]

Smintejczyk — kolejny przydomek Apolla, oznaczający tego, który tępi myszy polne. [przypis edytorski]

Smintejczyk (mit. gr.) — przydomek Apolla, boga poezji. [przypis edytorski]

Smith, Adam (1723–1790) — szkocki ekonomista i filozof, autor Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (1776), pierwszej nowożytnej pracy na temat ekonomii. [przypis edytorski]

Smith, Adam (1723–1790) — szkocki ekonomista i filozof, uznawany za ojca ekonomii politycznej, czołowy przedstawiciel szkockiego oświecenia; autor dzieła The Theory of Moral Sentiments (Teoria uczuć moralnych, 1759). [przypis edytorski]

Smith, Adam (1723–1790) — szkocki filozof, autor Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (1776), pierwszej nowożytnej pracy na temat ekonomii. [przypis edytorski]

Smith, Alfred Emanuel (1873–1944) — także: Al Smith; amerykański polityk, faworyt Stowarzyszenia Tammany Hall, związanego z Partią Demokratyczną, pochodził z rodziny katolickiej. [przypis edytorski]

Smith, Alfred Emanuel, znany jako Al Smith (1873–1944) — amerykański polityk, gubernator stanu Nowy Jork (1919–1921; 1923–1929); kandydat Partii Demokratycznej na urząd prezydenta w 1928, przegrał ze swoim rywalem, Herbertem Hooverem z Partii Republikańskiej. [przypis edytorski]

Smith, Elder and Co. — brytyjskie wydawnictwo założone przez George'a Smitha (1789–1846) i Alexandra Eldera (1790–1876), publikujące od 1826 roku. [przypis edytorski]

Smithsonian Institution for the incease and diffusion of knowledge among men (ang.) — Instytut Smithsona na rzecz wzbogacania wiedzy i szerzenia jej wśród ludzi. (Instytut, utworzony w 1846 na podstawie testamentu Jamesa Smithsona, brytyjskiego chemika i mineraloga, stanowi największą na świecie sieć muzeów i ośrodków edukacyjno-badawczych, mieszczących się głównie w Waszyngtonie). [przypis edytorski]

Smith, Sydney (1771–1845) — angielski pisarz i duchowny anglikański. [przypis edytorski]

smółka — kwitnąca na czerwono bylina z rodziny goździkowatych. [przypis edytorski]

smółka (łac. Viscaria) — roślina z rodziny goździkowatych, o czerwonych kwiatach, rosnąca na wilgotnych łąkach. [przypis edytorski]

smółka — młoda żywica. [przypis edytorski]

smółka — niski kwiat z rodziny roślin goździkowatych koloru czerwonego, purpurowego, bordowego i karminowego. [przypis edytorski]

smółka — roślina o czerwonych kwiatach, uprawiana jako ozdobna. [przypis edytorski]

smočiukas — gabalėlis. [przypis edytorski]

smocy (starop. forma) — dziś M.lm: smoki. [przypis edytorski]

smocze drzewo — dracena smocza a. smokowiec, drzewo o grubym, rozgałęziającym się pniu i wąskich liściach układających się w koronę na kształt parasola, występujące tylko na Maderze i Wyspach Kanaryjskich. [przypis edytorski]

smoczy płód — aluzja do pochodzenia Echiona, ojca Penteusza. Echion wyrósł z ziemi z zasianych przez Kadmosa smoczych zębów. [przypis edytorski]

smoka okrutnego, Którego jadem świat był wszystek chory — szatana; odnośnie całego obrazu por. Rdz 3, 15. [przypis edytorski]

smok (daw.) — wąż. [przypis edytorski]

smoking — męski strój wieczorowy. [przypis edytorski]

smoking — męski strój wieczorowy, składający się z czarnej marynarki i spodni, białej koszuli oraz muszki. [przypis edytorski]

smoking — wieczorowy strój męski: marynarka z klapami obszytymi błyszczącym jedwabiem, czarna kamizelka i spodnie z lampasami. [przypis edytorski]

smok Lerny — Hydra lerneńska, zabita przez Herkulesa w ramach jednej z jego prac. [przypis edytorski]

smokliwy (daw.) — chłonny. [przypis edytorski]

smokowiec — tu: potoczna nazwa drzew o charakterystycznej parasolowatej koronie, należących do rodzaju dracena, występujących subtropikalnych i tropikalnych rejonach Azji, Afryki oraz na Wyspach Kanaryjskich. [przypis edytorski]

smok — tu: działo. [przypis edytorski]

smoku — dziś popr. forma B.lp: smoka. [przypis edytorski]

smoku — dziś popr. forma D.lp: smoka. [przypis edytorski]

smok — w dawnej polszczyźnie oznaczał węża. [przypis edytorski]

smok — w dawnej polszczyźnie: wąż. [przypis edytorski]

smoła — mazista, czarna ciecz, otrzymywana poprzez odgazowanie węgla. [przypis edytorski]

smoła — tu: ktoś natrętny, od kogo trudno się uwolnić, jak od lepkiej smoły. [przypis edytorski]

smołka — własc. smółka, roślina z rodziny goździkowatych. [przypis edytorski]

smolak — najemny strażnik, walczący z rozbójnikami, opłacany przez państwo lub miejscowego pana. Wielu smolaków rekrutowało się spomiędzy dawnych zbójników. [przypis edytorski]

smolarz — człowiek trudniący się wytwarzaniem smoły, dziegciu i węgla drzewnego. [przypis edytorski]

smolarz — człowiek wytwarzający smołę i dziegieć, a przy okazji węgiel drzewny. [przypis edytorski]

Smoleńsk — miasto nad Dnieprem, dziś w zach. Rosji. [przypis edytorski]

Smoleńsk — miasto nad Dnieprem, w zach. części dzisiejszej Rosji. [przypis edytorski]

Smoleńsk — miasto ruskie, w wieku XV włączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, od wieku XVII należy do Rosji. [przypis edytorski]

smolić (gw.) — pić. [przypis edytorski]

Smolka, Iwona (ur. 1944) — pisarka, krytyczka literacka, przez wiele lat współpracująca z Polskim Radiem. [przypis edytorski]