Przypisy

W Szwajcarii — poemat miłosny napisany przez Juliusza Słowackiego w latach 1835–1838, wydany w 1839 w Paryżu w tomie Trzy poemata. [przypis edytorski]

wszyćkie (gw.) — wszystkie. [przypis edytorski]

wszyćki (gw.) — wszystek; tu: cały. [przypis edytorski]

wszyćko (gw.) — wszystko. [przypis edytorski]

wszyscyby słuchali (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką trybu przypuszczającego czasownika; inaczej: słuchaliby wszyscy. [przypis edytorski]

wszyscyby (starop. forma) — dziś: wszyscy by [się mścili; wszyscy mściliby się]. [przypis edytorski]

wszyscy od niej zostali uięci (starop. konstrukcja) — wszyscy przez nią zostali ujęci. [przypis edytorski]

Wszyscy poszli z domu (…) — zwrotki IV–VIII są prawdopodobnie aluzją do przebiegu i klęski powstania listopadowego. [przypis edytorski]

wszyscyśmy (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „wszyscy jesteśmy”. [przypis edytorski]

wszyscyśmy — dziś raczej: wszyscy jesteśmy. [przypis edytorski]

wszyscyśmy mieli — inaczej: wszyscy mieliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy myśleli (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wszyscy myśleliśmy [przypis edytorski]

wszyscyśmy poszli — inaczej: wszyscy poszliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy pozostali — inaczej: wszyscy pozostaliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy się oglądali — inaczej: wszyscy się oglądaliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy się rzucili (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wszyscy się rzuciliśmy. [przypis edytorski]

wszyscyśmy (…) spojrzeli — inaczej: wszyscy spojrzeliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy (…) szlochali — inaczej: wszyscy szlochaliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy wybiegli — inaczej: wszyscy wybiegliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy zaciągnęli — inaczej: wszyscy zaciągnęliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscyśmy (…) zauważyli — inaczej: wszyscy zauważyliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

wszyscy się ćwiczą w złym nabywaniu i łakomym zbieraniu — por. Jr 8, 10; Skarga podaje również odniesienie do Am 9[, 1], gdzie w Wulgacie widnieje: Percute cardinem, et commoveantur superliminaria; avaritia enim in capite omnium (wg Wujka: „Uderz w zawiasę, i niech się wzruszą naprożniki; łakomstwo na głowie wszystkich”), ale avaritia-łakomstwo jest błędem przekładu tekstu hebrajskiego. [przypis edytorski]

Wszyscy się zebrali jakoby jeden mąż i człowiek jeden, z jednym sercem, z jedną radą — Sdz 20, 11. [przypis edytorski]

Wszyscy wy bracia sobie jesteście — Mt 23, 8. [przypis edytorski]

Wszysko (gw.) — wszystko. Charakterystyczna dla gwary uproszczona wymowa grupy spółgłosek. [przypis edytorski]

wszystek — cały. [przypis edytorski]

wszystek (daw.) — cały. [przypis edytorski]

wszystek (daw.) — cały, wszelki. [przypis edytorski]

wszystek (daw., gw.) — tu: cały. [przypis edytorski]

wszystek on dzień (starop.) — (przez) cały ten dzień. [przypis edytorski]

wszystek (przest.) — wszelki, cały. [przypis edytorski]

wszystek (starop.) — cały. [przypis edytorski]

wszystką — całą. [przypis edytorski]

wszystką ręką — sens: gestykulując. [przypis edytorski]

wszystkaby zgorzała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zgorzałaby cała; cała by się spaliła. [przypis edytorski]

wszystka — cała. [przypis edytorski]

wszystka (daw.) — cała. [przypis edytorski]

wszystka (starop.) — cała. [przypis edytorski]

wszystka sześć (starop. forma) — cała szóstka, wszyscy w sześciu. [przypis edytorski]

wszystkę (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: wszystką; tj. całą. [przypis edytorski]

wszystkę (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: wszystką, tzn. całą. [przypis edytorski]

Wszystkę — dziś popr.: wszystką. [przypis edytorski]

wszystkę (starop.) — dziś B.lp r.ż: wszystką, tj. całą [moc]. [przypis edytorski]

wszystkę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: wszystką; tj. całą. [przypis edytorski]

wszystkę (starop. forma) — wszystką; całą. [przypis edytorski]

wszystkich — dodane w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]

wszystkich kładzie przy sobie podłemi (starop.) — porównując ze sobą wszystkich uważa za podłych (tj. niskiego pochodzenia, prostaków, miernoty, byle kogo). [przypis edytorski]

Wszystkich Świętych — święto katolickie obchodzone 1 listopada. [przypis edytorski]

Wszystkich Świętych — święto katolickie przypadające 1 listopada. [przypis edytorski]

wszystkie (gw.) — wszyscy. [przypis edytorski]

wszystkiemby się nam dostało (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką formy przypuszczającej czasownika; inaczej: wszystkim nam dostałoby się (wszyscy bylibyśmy stratni). [przypis edytorski]

Wszystkiem cebry ponurzył — wszystkie wiaderka potopiłem. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp. przymiotników, liczebników, zaimków r.n.; dziś popr. forma tożsama z r.m..: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — daw. forma N. i Msc. r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkiem — dziś popr.: wszystkim. [przypis edytorski]

wszystkie me więźnie — dziś popr.: wszyscy moi więźniowie. [przypis edytorski]

wszystkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkimi. [przypis edytorski]

wszystkiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wszystkimi. [przypis edytorski]

wszystkiemi — dziś popr. forma N.lm.: wszystkimi. [przypis edytorski]

wszystkiemi — dziś popr.: wszystkimi. [przypis edytorski]

wszystkiem ja poznał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: wszystkie ja poznałem. [przypis edytorski]

wszystkiem mu gotowa w oczy powtórzyć (daw.) — jestem gotowa powtórzyć mu w oczy wszystkie (moje przekleństwa). [przypis edytorski]

wszystkiem (starop.) — dziś: (po) całym. [przypis edytorski]

wszystkiemu (starop.) — całemu. [przypis edytorski]

Wszystkie nasze dzienne sprawy — modlitwa wieczorna ze słowami autorstwa Franciszka Karpińskiego, wykonywana zwykle jako pieśń. [przypis edytorski]

Wszystkie opadły w dół — chodzi o wspomniane ciężary. [przypis edytorski]

wszystkie rekruty — dziś popr.: wszyscy rekruci. [przypis edytorski]

wszystkieś podjął — dziś: podjąłeś wszystkie. [przypis edytorski]

wszystkie sprzymierzeńce — dziś popr.: wszystkich sprzymierzeńców. [przypis edytorski]

wszystkie [wojsko] (starop.) — całe. [przypis edytorski]

wszystki (gw.) — tu: cały. [przypis edytorski]

wszystkimi zatrutymi strzały — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: strzałami. [przypis edytorski]

wszystkim we wszystkich — 1 Kor 15, 28. [przypis edytorski]

wszystkim w obec — dziś: wobec wszystkich. [przypis edytorski]

wszystko błoto — całe błoto. [przypis edytorski]

wszystkoć — skrót od: wszystko ci. [przypis edytorski]

wszystko — całe. [przypis edytorski]

Wszystko, co chcecie, by wam drudzy czynili, i wy im czyńcie — Mt 7,12. [przypis edytorski]

wszystko (daw.) — ciągle. [przypis edytorski]

Wszystko dla ducha i przez ducha, a nic dla cielesnego celu nie istnieje — Juliusz Słowacki, Genesis z Ducha, cytat nieznacznie skrócony. [przypis edytorski]

wszystko dobremu równo rycerzowi (starop. konstrukcja) — dobremu rycerzowi wszystko za równo (tj. wszystko jedno, ponieważ podejmie każde wyzwanie). [przypis edytorski]

Wszystko i nic — powieść Stefana Żeromskiego z 1919 r. [przypis edytorski]

wszystko jedno jak się nazywa, Araucaria czy Guajuvira — araukaria to drzewo iglaste występujące w płd. Brazylii, zaś guayuvirá to potoczna nazwa drzewa Patagonula americana. [przypis edytorski]

wszystko jedno (rusycyzm) — dosł. tłum. ros. всё равно; tu: i tak. [przypis edytorski]

Wszystko jest więc w porządku w tym najprostszym ze światów — sparafrazowany cytat z powiastki filozoficznej Voltaire'a Kandyd czyli optymizm: „wszystko jest najlepsze na tym najlepszym ze światów”. Ten głoszony przez Panglossa (opiekuna i mentora Kandyda) pogląd będący wyrazem leibnizowskiego optymizmu jest w toku opowieści wielokrotnie podważany i ośmieszany. Tytułowy bohater wyzwala się ostatecznie spod wpływu Panglossa i odrzuca tak rozumiany optymizm („trzeba kopać swój ogródek”), choć nie da się jednoznacznie stwierdzić, jaką postawę życiową postanowił przyjąć w zamian. [przypis edytorski]

wszystko mi niczym, a nic mi jest wszystkim — Zygmunt Krasiński, wiersz Przestroga, cytat ze zmienioną kolejnością członów. [przypis edytorski]

Wszystko… minie jako polna trawa — W Księdze Izajasza czytamy: „Wszelkie ciało to jakby trawa, a cały wdzięk jego to niby kwiat polny. Trawa usycha, więdnie kwiat” (Iz 40:6-7). [przypis edytorski]

wszystkom ja rozważył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ja wszystko rozważyłem. [przypis edytorski]

wszystkom to ustalił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wszystko to rozważyłem [przypis edytorski]

wszystko mu niemiło (starop.) — wszystko jest mu niemiłe. [przypis edytorski]

wszystkom zdeptała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: wszystko zdeptałam. [przypis edytorski]

wszystko na miejscu — dziś raczej: wszystko w porządku. [przypis edytorski]

wszystko podobne — tu: wszystko [jest] prawdopodobne, możliwe. [przypis edytorski]

Wszystko przez ducha i dla ducha stworzone jest, a nic dla cielesnego celu nie istnieje — cytat pochodzi z Genesis z Ducha Słowackiego i brzmi w całości: „Albowiem na tych słowach, iż wszystko przez ducha i dla ducha stworzone jest, a nic dla cielesnego celu nie istnieje… stanie ugruntowana przyszła Wiedza święta Narodu mojego”. [przypis edytorski]

wszystko (starop.) — całe (pole). [przypis edytorski]

wszystko (starop.) — całe (śpiewanie). [przypis edytorski]