Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8695 przypisów.

miasta helleńskiego, które podczas największych niebezpieczeństw okazało się pewną ostoją dla Hellady — wojny perskie. W bitwie pod Maratonem sami, bez Spartan, pobili Persów, w trzeciej wojnie perskiej Salamina, Plateje, Mykale głosiły zasługi Ateńczyków. Korzystniej też było Ateny zatrzymać jako sprzymierzone (opanowane przez oligarchów, zorganizowanych lub wspieranych przez Lizandra), niż stanąć wobec wzrostu potęgi Teb przy malejącej wciąż liczbie Spartan. [przypis tłumacza]

miasta oblegające — Clementz w dopisku umieszcza następującą uwagę: „Also eine Luftspiegelung (Fatamorgana). Erzählungen wie diese sind übrigens sehr geeignet, die Wahrheitsliebe des Geschichtsschreibers ausser Zweifel zu stellen. Denn gerade weil Josephus von dem natürlichen Hergang keine Ahnung haben konnte, aber trotzdem eine richtige Schilderung giebt (?) muss die Thatsache selbst als wahr angenommen werden (?)”. A cudowny szklisty piasek? A krowa, która porodziła jagnię? „Wszystko prawdziwe, prócz faktu” napisał razu pewnego o podobnej kwestii Aleksander Świętochowski i lepiej od Clementza uczcił prawdę, nie tylko tę realną, lecz drugą, prawdę psychologiczną. Nas dziś nie to obchodzi, czy rzeczywiście widziano komeciane mieczyska i wozy pędzące po niebie, ale co sobie owi ludzie, chłostami losu smagani, mówili, co czuli, jakie potworzyli sobie pojęcia. Kłamstwa Flawiusza lada mól biblioteczny wykaże, to kwestia cierpliwości; nikt jeszcze nie zdołał historii okłamać, nawet gdy jak Flawiusz, jedynym bywa świadkiem. Flawiusz kłamał nawet jako polityk; w każdym nawet dziele swoim inaczej kłamał. Więc co jest prawdą? — zapytamy razem z Piłatem. Odpowiedź zaczerpniemy z Świętochowskiego: prócz faktu — wszystko! Prawdą są te wstrząsające obrazy, prawdą są te okropne cierpienia ludu izraelskiego, prawdą są jego zabobony i wierzenia, opisane przez Flawiusza, a i sam Flawiusz, razem ze swymi kłamstwami, Flawiusz jako taki, Flawiusz jako głos, Flawiusz jako krzyk ziemi palestyńskiej z odmętów pierwszego wieku dobyty, Flawiusz nawet jako sam ze sobą sprzeczny świadek — jest prawdą, prawdą, prawdą. [przypis tłumacza]

miasta rezydencjonalnego królewskiego — [miasta,] w którym król przebywał. [przypis redakcyjny]

miasta stawiają w świątyniach posągi tych, którzy się takiego czynu dopuścili — Antenor, syn Eumaresa, znakomity ateński rzeźbiarz z drugiej połowy VI w. był twórcą posągów Harmodiosa i Aristogejtona. Gdy Kserkses uwiózł je w 480 r. do Suzy, zastąpiono je dziełem Kritiosa i Nesiotesa r. 477/476 na rynku (na agorze). Aleksander Wielki, zdobywca Suzy, oddał Ateńczykom zabrane im dawniej posągi. [przypis tłumacza]

miast (daw.) — skrócone od: zamiast. [przypis edytorski]

miast (daw.) — tu: zamiast. [przypis edytorski]

miast (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]

miast (daw.) — zamiast, w miejsce. [przypis edytorski]

miast (daw.) — zamiast; w miejsce. [przypis edytorski]

miasteczko — Wiktor Gomulicki opisuje tu Pułtusk, w którym spędził dzieciństwo. [przypis edytorski]

miast jest tu tyle — list Flawiusza w Autobiografii 45: „wiedzcie, że Galilea posiada 240 miast i wsi”. [przypis tłumacza]

miasto Amorejczyków — Cheszbon, siedziba króla Amorytów. [przypis edytorski]

miasto, co będzie początkiem wielkości Normandów w Apuliej — miasto nadmorskie Amalii poniżej Neapolu. [przypis redakcyjny]

miasto (daw.) — tu: w miejsce, zamiast. [przypis edytorski]

miasto (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]

miasto jedno — tu: Słoboda pod Moskwą. [przypis redakcyjny]

miasto krotofile (starop.) — zamiast zabawy. [przypis edytorski]

miasto, które w śrzodku rybnych jezior stoi — Comacchio nad Padem, niedaleko ujścia. W czasie burzy chronią się ryby morskie do koryta Padu, gdzie je mieszkańcy Comacchio z łatwością poławiają i dlatego „radzi niepogodzie” w. 5. [przypis redakcyjny]

miasto Lec — obecnie: Giżycko. [przypis edytorski]

miastom, do których musiał z konieczności przybywać — oczywiście greckim. [przypis tłumacza]

miasto modłów (daw.) — zamiast modłów. [przypis edytorski]

miasto nasze składa się z przeszło dziesięciu tysięcy domostw — ilość mieszkańców zatem z niewolnikami włącznie przekraczała znacznie cyfrę 100 000. [przypis tłumacza]

Miasto obległ […] / Gdzie kości przodek jego syreny położył — syrena Partenopa, zwyciężona przez Odyseusza, miała się rzucić w morze; fala zaniosła ciało na brzeg kampański i wyrzuciła na ląd w tym miejscu, gdzie założono później miasto Neapol. [przypis redakcyjny]

miasto proemium — [zamiast] przedsłowia, przedmowy. [przypis redakcyjny]

miasto świętego Andrzeja — Saint Andrews, dawna stolica Szkocji. [przypis redakcyjny]

miasto św. Sakramentu — Jezuici stworzyli w Paragwaju samodzielne państwo teokratyczno-patriarchalne, pozostające w zasadzie pod protektoratem króla Hiszpanii, ale strzegące zazdrośnie swej niepodległości. Ludność państwa doszła do 170 000 nawróconych Indian, których ojcowie jezuici prowadzili istotnie jak dzieci, regulując ich życie aż do najmniejszych szczegółów, zupełnie maszynowo i z wykluczeniem wszelkiej samodzielności. Ustrój państwa był komunistyczny; wszystkie dochody szły do wspólnego skarbu. Jezuici zaspakajali z nich potrzeby mieszkańców, a ogromne zaoszczędzone sumy wysyłali do Europy. [przypis tłumacza]

Miasto Siwego Jeziora — być może chodzi o Loughrea, miasto w hrabstwie Galway, które po irlandzku nazywa się Baile Locha Riach, co znaczy „miasto szarego/siwego jeziora”. [przypis edytorski]

miasto (starop.) — zamiast, w miejsce. [przypis edytorski]

miasto (starop.) — zamiast; w miejsce. [przypis edytorski]

miasto to jest najludniejsze w Helladzie — obok Syrakuz na Sycylii. [przypis tłumacza]

miasto — [tu:] Ateny, którymi zarządzał Pizystrat z wielką łagodnością. Młody Grek, jak mówi Valerius Maximus, córkę władcy ateńskiego publicznie pocałował. Żona Pizystrata skarżyła przed mężem na tę zniewagę ich krwi i stanowi wyrządzoną; co na to odpowiedział Pizystrat, wiemy ze słów tekstu. [przypis redakcyjny]

miasto — tu: zamiast; miasto zwierzyny na pieczeni przy kaszej pozbędziem oskomin — zaspokoimy apetyt prostą pieczenią z kaszą (w karczmie) zamiast wyszukaną zwierzyną (w gościnie u szlachcica). [przypis edytorski]

miasto — twierdza Gołubiec, położona na prawym brzegu Dunaju, wykupiona przez Turków od serbskiej załogi (wcześniej Zygmunt Luksemburczyk odrzucił podobną ofertę). [przypis edytorski]

Miasto woniej wdzięcznej przystąpi smród… — Iz 3, 24–26. [przypis edytorski]

miasto Zeusa — cały świat. [przypis tłumacza]

miast — tu daw.: zamiast. [przypis edytorski]

miast — tu skrót od: zamiast. [przypis edytorski]

miast — tu: zamiast. [przypis edytorski]

Miastu bez siły groziły większe niebezpieczeństwa. Podbój pozbawiał go nie tylko władzy prawodawczej i wykonawczej, jak dzisiaj, ale takie wszystkiego, co u ludzi stanowi własność — wolności obywatelskiej, majątku, żony, dzieci, świątyni, nawet grobów. [przypis autorski]

Miastu Rzeki Shelly — prawdopodobnie chodzi o miasto Sligo (gael. Sligeach, ang. Shelly River), leżące w hrabstwie Sligo w prowincji Connacht w Irlandii. [przypis edytorski]

Miast wydawać piękne zarządzenia wojskowe (…) no importa — obacz urocze Listy pana Pecchio. Włochy są pełne ludzi tej miary; ale zamiast się popisywać, siedzą cicho: paese della virtu sconosciuta [paese della virtu sconosciuta: kraj cichego męstwa; no importa: mniejsza o to; przyp. red.]. [przypis autorski]

miasty — dziś popr. forma N. lm: miastami. [przypis edytorski]

miasty (starop. forma) — dziś N.lm: (między) miastami. [przypis edytorski]

miasty (starop. forma) — dziś N.lm: (z) miastami. [przypis edytorski]

miasty (starop. forma) — dziś popr. forma N.lm: miastami. [przypis edytorski]

miast — zamiast. [przypis edytorski]

miatieżnik (z ros.) — buntownik. [przypis edytorski]

miaukoty — w języku dzieci ulicy: żebranina. [przypis redakcyjny]

miazga twórcza — inna nazwa tytułowego kambium, tj. wtórnej tkanki twórczej, występująca w postaci pokładu komórek merystematycznych między łykiem a drewnem, podziały komórek kambium prowadzą do powstania drewna i łyka wtórnego. [przypis edytorski]

miazma a. miazmat (daw., z gr. dosł: splamienie, brud) — wyziewy, niezdrowe powietrze, zaduch; przen.: szkodliwe, rozkładowe, demoralizujące czynniki. [przypis edytorski]

miazma a. miazmat (z gr. miasma: splamienie, brud, zbrodnia) — wyziewy, niezdrowe powietrze; szkodliwe wpływy. [przypis edytorski]

miazmat — czynnik demoralizujący, destrukcyjny. [przypis edytorski]

miazmaty (daw.) — wyziewy rozkładającej się materii organicznej. [przypis edytorski]

miazmaty (daw.) — wyziewy rozkładających się organizmów roślinnych lub zwierzęcych. [przypis edytorski]

miazmaty (z gr.) — dosł. szkodliwe wyziewy, trujące opary; przen. złe wpływy. [przypis edytorski]

miazm — dziś popr.: miazmat, tj. trujący wyziew. [przypis edytorski]

mi-carême (fr.) — półpoście; trzeci czwartek Wielkiego Postu, uroczyście świętowany. [przypis edytorski]

micat alter (…) morsu (łac.) — zabłyska tu jeden i prosto/ Godzi na Laokonta, całego od góry do dołu/ Obejmując i zębem zjadliwym w pachwinę się wgryza. [przypis tłumacza]

Micca, Pietro (1677–1706) — żołnierz, włoski bohater narodowy, zginął podczas obrony Turynu, wysadzając beczkę z prochem. [przypis edytorski]

micewa-taniec — taniec przykazania. Każdy z gości ma prawo zatańczyć z panną młodą podczas przyjęcia weselnego. [przypis tłumacza]

Michael F. Suarez, S.J., To what degree did the Statute of Anne (8 Anne, c. 19, [1709]) affect commercial practices of the book trade in eighteenth-century England? Some provisional answers about copyright, chiefly from bibliography and book history, [w:] L. Bently, U. Suthersanem, P. Torremas, Global Copyright…, s. 57. [przypis autorski]

Michaił Wasiljewicz Łomonosow (1711–1765) — rosyjski przyrodnik, filolog i poeta, profesor i członek Petersburskiej Akademii Nauk. [przypis edytorski]

Michajłow, Aleksandr Dmitriewicz (1855–1884) — rosyjski rewolucjonista, czołowy przedstawiciel organizacji Ziemla i Wola, po rozłamie członek Komitetu Wykonawczego Narodnej Woli; w 1880 aresztowany, zmarł w Twierdzy Pietropawłowskiej. [przypis edytorski]

Michajłow, Michaił Łarionowicz (1829–1865) — rosyjski pisarz, tłumacz, publicysta; w 1861 zesłany na Syberię. [przypis edytorski]

Michajłowski, Nikołaj (1842–1904) — socjolog, publicysta i krytyk literacki. [przypis edytorski]

Michajłowski, Nikołaj Konstantynowicz (1842–1904) — rosyjski socjolog, publicysta i krytyk literacki; jeden z głównych ideologów narodnictwa; współtwórca (razem z P. Ławrowem) tzw. socjologii subiektywnej, wg której czynnik subiektywny, jakim jest wola ludzka, może świadomie i skutecznie kierować procesem rozwoju społecznego, utworzonej w opozycji do koncepcji bezosobowego postępu przebiegającego wg obiektywnych praw; autor artykułu Bohater i tłum (1882), w którym uznawał masy za bierne, w ważnych momentach zdolne do zbiorowego czynu pod psychologicznym wpływem osób postrzeganych jako stojące na czele, niekoniecznie wybitnych. [przypis edytorski]

Michajłow, Timofiej Michajłowicz (1859–1881) — ros. rewolucjonista, członek Narodnej Woli; w styczniu 1881 zgłosił się do grupy ochotników, którzy mieli rzucić bomby w karetę carską; po zamachu aresztowany i stracony. [przypis edytorski]

Michała Gra… — Michał Grabowski (1804–1863), pisarz, publicysta i krytyk, tworzył powieści o tematyce ukraińskiej, np. Koliszczyzna i stepy i Stannica hulajpolska. [przypis edytorski]

Michał Anioł (1475–1564) — jeden z najwybitniejszych włoskich malarzy, rzeźbiarzy i architektów epoki Odrodzenia. [przypis edytorski]

Michał Anioł (1475–1564) — włoski malarz, rzeźbiarz i poeta, jeden z najwybitniejszych twórców doby renesansu. [przypis edytorski]

Michał Anioł — Michelangelo Buonarotti (1475–1564), malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt włoskiego renesansu, najsłynniejszym jego dziełem jest Sąd Ostateczny z Kaplicy Sykstyńskiej; opisywany przez Tetmajera obraz Leda i łabędź namalował w r. 1530. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangelo Buonarotti (1475–1564) — wybitny malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt włoskiego renesansu. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangelo Buonarotti (1475–1564) — wybitny malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt włoskiego renesansu; jego najsłynniejszym dziełem jest fresk Sąd Ostateczny w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie, przedstawiający Chrystusa sądzącego ludzi przy końcu świata. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (1475–1564) — jeden z najwybitniejszych włoskich malarzy, rzeźbiarzy i architektów epoki odrodzenia. W swoich sonetach opisywał m.in. swą miłość do Tommaso dei Cavalieri (ok. 1509–1587), wówczas 23-letniego młodzieńca. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (1475–1564) — włoski rzeźbiarz, malarz, poeta i architekt. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangelo di Ludovico Buonarotti Simoni (1475–1564) — wybitny malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt włoskiego renesansu; znany z serii fresków biblijnych na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej (papieskiej kaplicy w Pałacu Watykańskim) oraz namalowanego na ścianie ołtarzowej tej kaplicy fresku Sąd Ostateczny. [przypis edytorski]

Michał Anioł, właśc. Michelangolo di Ludovico Buonarotti Simoni (1475–1564) — wybitny malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt włoskiego renesansu; znany z serii fresków biblijnych na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie oraz namalowanego na ścianie ołtarzowej tej kaplicy fresku Sąd Ostateczny. [przypis edytorski]

Michał Bobrzyński (1849–1935) — historyk i polityk pol. działający w Galicji, zwolennik lojalnej współpracy z Austrią; w Dziejach Polski w zarysie jako główne przyczyny upadku Rzeczypospolitej szlacheckiej wskazywał winy i zaniedbania jej obywateli, Polaków. [przypis edytorski]

Michał, co liczy dusze — św. Michał Archanioł jako przewodnik dusz; jego święto obchodzono 29 września, przyjmując od wiernych dary za odprawienie mszy za dusze zmarłych. [przypis edytorski]

Michał Czajkowski (1808–1886) — znany powieściopisarz, przeszedł był na islamizm. [przypis redakcyjny]

Michał Dłuski (…) zostawił po sobie (…) galerię obrazów (…) — ob[acz:] Smokowskiego Do wspomnień o Szkole Malarskiej Wileńskiej Adama Szemesza. Wiadomość dodatkowa, „Athenaeum” z 1847, zeszyt 1. [przypis autorski]