Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 157985 przypisów.

zmarniony — dziś popr.: zmarnowany. [przypis edytorski]

zmarnowaliśmy na nic więcej niż tysiąc pięćset talentów — generałowie-kondotierzy. [przypis tłumacza]

zmarska (starop.) — zmarszczka. [przypis redakcyjny]

zmarszczków — dziś popr. forma D. lm: zmarszczek. [przypis edytorski]

zmarszczków — dziś popr. forma: zmarszczek. [przypis edytorski]

zmartwiałymi usty — dziś forma N.lm: (…) ustami. [przypis edytorski]

zmartwychpowstaniec (neol.) — rzecz. utworzony od czas. zmartwychpowstać (dziś: zmartwychwstać). [przypis redakcyjny]

zmartwychwstańcy — pot. nazwa członków męskiej wspólnoty zakonnej, noszącej oficjalną nazwę Zgromadzenie Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, założonej w Rzymie w 1842 przez trójkę polskich emigrantów; zmartwychwstańcy byli skonfliktowani z Mickiewiczem, którego starali się przywrócić „prawowiernemu” Kościołowi, mimo że papież Pius IX nie poparł sprawy polskiej. [przypis edytorski]

zmartwychwstańcy — pot. nazwa członków męskiej wspólnoty zakonnej, noszącej oficjalną nazwę Zgromadzenie Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, założonej w Rzymie w 1842 przez trójkę polskich emigrantów; zmartwychwstańcy byli skonfliktowani z Mickiewiczem, którego starali się przywrócić „prawowiernemu” Kościołowi, mimo że papież Pius IX nie poparł sprawy polskiej; współzałożycielem i pierwszym generalnym przełożonym zakonu był Piotr Semenenko. [przypis edytorski]

Zmartwychwstań (…) poezjo — Poeta w pierwszej części swojej Komedii, to jest w Piekle, Muz nie przyzywa, bo poezja nie śpiewa grzesznikom umarłym śmiercią wieczną. Ona należy do życia, które tylko w żywej chęci i w trosce wyzwolenia się od grzechu w całej pełni rozkwita. Dlatego to w Czyśćcu po raz pierwszy poeta wzywa Muzy, a szczególnie Kaliope, jako muzę epopei. [przypis redakcyjny]

zmartwychwstanie sejmu pod Herodem — pod panowaniem cara. [przypis redakcyjny]

Zmartwychwstanki — Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego; żeński zakon założony w 1891 przez Celinę Borzęcką i jej córkę, Jadwigę Borzęcką. Zmartwychwstanki miały w Warszawie trzy placówki, jedna z nich mieściła się przy ulicy Chłodnej. [przypis edytorski]

Zmartwywstanie — zmartwychwstanie. [przypis edytorski]

zmaskulinizowany — przejawiający cechy męskie. [przypis edytorski]

z materią połączona jest zadziwiająca własność myślenia, jakkolwiek nie możemy dostrzec właściwego łącznika (…) — Z takąż ostrożnością wypowiada się autor o myśleniu jako przymiocie materii w kilku miejscach Historii naturalnej duszy (rozdz. VI; X, § IX oraz rozdz. XII, § VI). [przypis tłumacza]

…z matką, czy z macochą — rozumie tu zapewne Kościół rzymski, którego głowa, „pasterz przewielebny” (54, 2) Juliusz II, zawzięty wróg Alfonsa, połączył się przeciw niemu z Wenecjanami, ale „w polach między Zaniolem, Padem i Santernem” (53, 8) poniósł sromotną klęskę. [przypis redakcyjny]

z matki urodzony — człowiek, śmiertelnik. [przypis edytorski]

zmażem — skrócone od: zmażemy. [przypis edytorski]

zmazać — zhańbić. [przypis edytorski]

Z mężem, z żoną, niech was bogi!… (cum viro, cum uxore, di vos perdant!) — w wielkiej pasji, wygrażając całemu domowi, przeklina wszystkich razem, odchodzi i nie pojawia się już w sztuce. [przypis tłumacza]

z mego cmentarza — Cmentarzem św. Piotra jest Rzym, gdzie był umęczony i pogrzebany. [przypis redakcyjny]

z mego miecza wam spłynie, anioła — miecz jest tu porównany do anioła. [przypis edytorski]

z menady — dziś popr. forma N. lm: z menadami. [przypis edytorski]

Zmiana ciężarów związków radu zaobserwowana przez Heydweillera — [por.] „Physikalische Zeitschrift”, październik 1902. [przypis autorski]

zmiany w promieniotwórczości najpierw zaobserwowane zostały przez Giesela — [por.] „Wiedemannsche Annalen”, LXIX, s. 91. [przypis autorski]

zmiarcyła (gw.) — zmiarkowała, domyśliła się. [przypis autorski]

zmiarkować — daw. domyślić się czegoś. [przypis edytorski]

zmiarkować (daw.) — domyślić się. [przypis edytorski]

zmiarkować (daw.) — zorientować się, zrozumieć. [przypis edytorski]

zmiarkować — domyślić się, zorientować się. [przypis edytorski]

zmiarkować — domyślić się, zrozumieć. [przypis edytorski]

zmiarkować — zorientować się. [przypis edytorski]

zmiarkowawszy, że Argejczycy (…) w spokoju zbierają plony u siebie w domu, zupełnie zadowoleni ze stanu wojennego, podejmuje na nich wyprawę — Argejczycy wolni byli od spartańskich najazdów, gdyż wedle potrzeby przesuwali ruchomy święty miesiąc Karnejos, podczas którego wszyscy Dorowie przestrzegali bożego pokoju. Agesilaos zlekceważył to święto, co Ksenofont tu przemilcza. [Dorowie to plemię greckie mówiące dialektem doryckim, które zasiedliło Peloponez, część wysp jońskich i Dorydę w płd.-zach. Azji Mniejszej; red. WL]. [przypis tłumacza]

z miasta — miastem, gdzie Dostojewski przesiedział 4 lata w katordze, jest Omsk. [przypis tłumacza]

z miasta Sirakuzów — z Syrakuz na Sycylii. [przypis redakcyjny]

Z miasta swojego (Pizy) wygnali — w 1592 Galileusz opuścił Pizę, żeby objąć posadę wykładowcy matematyki na uczelni w Padwie. Po publikacji odkryć astronom. i zyskaniu sławy przeniósł się do Florencji, z którą był wcześniej związany. [przypis edytorski]

z miastem — πατρίδα (N), πόλιν (D). [przypis tłumacza]

zmiękczyć — sprawić, że ktoś stanie się skłonny do ustępstw. [przypis redakcyjny]

zmiękczywa (forma starop., tzw. liczba podwójna) — zmiękczymy (ja i moja lutnia). [przypis redakcyjny]

zmięszać (daw.) — dziś: zmieszać. [przypis edytorski]

zmięsza — dziś popr. 3 os. lp.: zmiesza. [przypis edytorski]

zmięszane — dziś popr.: zmieszane. [przypis edytorski]

zmięszanie (daw. forma) — dziś: zmieszanie. [przypis edytorski]

zmięszanie — dziś popr. forma: zmieszanie. [przypis edytorski]

zmięszany — dziś: zmieszany. [przypis edytorski]

zmiejszczony — przemieniony przez życie miejskie, zgodnie z jego wymogami. [przypis edytorski]

Zmieńmy je na przeciwne, musim się ocalić — Nietzsche: Umwertung aller Werte [Przewartościowanie wszystkich wartości]. [przypis tłumacza]

zmieniać — tu: rozmieniać. [przypis edytorski]

zmieniał kołnierzyk — dawniej bardzo popularne były kołnierzyki przypinane do koszuli. [przypis edytorski]

zmienia swą treść, czyli formę — Zob. objaśnienie tego wyrazu [„forma”] wyżej(nb.: „treść, czyli (!) forma”). [przypis redakcyjny]

zmienić — tu: rozmienić. [przypis edytorski]

zmienił się natychmiast w wołu — wszyscy starożytni używali bez różnicy miana wół i byk. [Wół to wykastrowany, a zatem bezpłodny samiec bydła domowego, przeznaczony do prac polowych w zaprzęgu lub tuczony na ubój, podczas gdy byk to samiec niekastrowany; red. WL]. [przypis autorski]

zmienion w kapłona — wykastrowany (na rozkaz kanonika Fulberta, którego siostrzenicą była Heloiza). [przypis edytorski]

Zmienionym znowu staje się… — Arystoteles nie podał określenia na wyrażenie ozdobne, a może określenie to w tekście dzisiejszym opuszczone. [przypis tłumacza]

zmienna zawsze i niestała kobieta — przysłowiowe. [przypis edytorski]

zmiennik (daw.) — mężczyzna zmienny w uczuciach, niedotrzymujący słowa, niewierny. [przypis edytorski]

zmiennik (daw.) — mężczyzna zmienny w uczuciach, niedotrzymujący słowa. [przypis edytorski]

zmiennik — osoba zmienna w uczuciach. [przypis edytorski]

zmiennik — tu: osoba o zmiennym, niestałym charakterze i uczuciach. [przypis edytorski]

zmierżony — przejęty wstrętem, obrzydzeniem. [przypis edytorski]

zmierżony — przejęty wstrętem. [przypis edytorski]

zmierżony — uprzykrzony; por. mierzić (kogoś): budzić wstręt, odrazę. [przypis edytorski]

Zmierzch bogów — czwarta, ostatnia część dramatu muzycznego Richarda Wagnera Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]

Zmierzchoświt — Stanisław Witkiewicz. [przypis edytorski]

zmierzić (daw.) — obrzydzić. [przypis edytorski]

zmierzić (daw.) — zbrzydzić. [przypis edytorski]

zmierzić — obrzydzić. [przypis edytorski]

zmierzić — obrzydzić sobie; znudzić się. [przypis edytorski]

zmierzić — odstręczyć, obrzydzić. [przypis edytorski]

zmierzić się — sprzykrzyć się, zbrzydzić się. [przypis edytorski]

zmierziły mu się Lipce — zbrzydły mu Lipce. [przypis edytorski]

zmierzkać (daw.) — zmierzchać. [przypis redakcyjny]

zmierzk (starop. forma ort.) — zmierzch. [przypis edytorski]

zmierzły (daw.) — budzący obrzydzenie. [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obmierzły, obrzydły. [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obmierzły; obrzydliwy. [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obrzydły. [przypis edytorski]

zmierznąć (daw.) — obrzydnąć. [przypis edytorski]

zmierzyć piędzią — tu: zmierzyć dokładnie; piędź: miara długości od końca kciuka do końca palca środkowego rozpostartej dłoni. [przypis edytorski]

zmieszać się — zakłopotać się. [przypis edytorski]

zmieszały się Achaje — dziś popr.: zmieszali się Achajowie (tj. Grecy). [przypis edytorski]