Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8027 przypisów.
Nimirum (…) voluptas (łac.) — „Nie znał snadź i nie wiedział, jaki cel jest życia/ I na czym to polega rozkosz, lecz prawdziwa” (Lucretius, De rerum natura, V, 1431; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
nimi — tu w zn.: jako kobiety. [przypis edytorski]
Nimium (…) mali — Ennius fragm. [przypis tłumacza]
Nimm doch der Dreck und schmeiss an die Seite (niem.) — Weźże to łajno i wyrzuć na bok. [przypis edytorski]
ni mocie ka (gw.) — nie macie gdzie. [przypis edytorski]
nim otarł oczy i serca mógł dowieść — „otarł” zam. „przetarł” (ze snu, ów wieśniak), serca mógł dowieść, zapewne: poczuć (uświadomić sobie) bicie własnego serca (w znacz. oprzytomnieć). [przypis redakcyjny]
nim pieśń moja (…) Greki (…) zaprowadziła — To jest, kiedy pisałem Tebaidę. [przypis redakcyjny]
Nim przed oblicze miecz przyniesiem boże — Patrz, gdy Chrystusa pojmać przyszli w Ogrojcu. [przypis autorski]
nim przyszła na świat Beatryce nas przeznaczono na jej służebnice — Myśl tego wiersza jest taka: gdy przyszła na świat wiara, cztery cnoty świeckie stały się jej nieodstępnymi towarzyszkami i służebnicami; albowiem wiara nie jest zupełnie doskonałą, jeśli się i przez cnoty świeckie nie objawia. [przypis redakcyjny]
Nimrod a. Nemrod — postać biblijna, legendarny władca Mezopotamii (Rdz 10, 8–12). [przypis edytorski]
Nimrod (bibl.) — legendarny władca Mezopotamii, zapalony myśliwy. [przypis edytorski]
nim zstąpił do piekła Zbawiciel, tam nań czekając przez dwa roki siedział — Jan Chrzciciel będąc młodzieńcem żył na pustyni. Z rozkazu Heroda został ścięty na dwa lata przed śmiercią Chrystusa Pana i oczekiwał Zbawiciela, według słów legendy, przez ten czas w sieni piekieł. [przypis redakcyjny]
ninacz (daw.) — na nic. [przypis redakcyjny]
ni nacz (starop.) — na nic. [przypis edytorski]
ni nacz (starop.) — na nic. [przypis redakcyjny]
Ni nacz więcej nie przygodzę (starop.) — na nic więcej się nie przydam. [przypis redakcyjny]
ni naczym (daw.) — dziś: na niczym. [przypis edytorski]
Nina Lombroso — pomyłka autorki; chodzi o Ginę Lombroso (1872–1944). [przypis edytorski]
ninia! — po kaszubsku: hej!, a jakże!, no! [przypis autorski]
ni — niby, jak. [przypis edytorski]
ninie (daw., gw.) — teraz. [przypis edytorski]
ninie (daw.) — teraz, obecnie. [przypis edytorski]
ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
ninie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]
ninie (daw.) — teraz. [przypis redakcyjny]
ninie (daw.) — właśnie, teraz. [przypis edytorski]
ninie (daw.) — wtedy. [przypis edytorski]
niniejsza praca — skrót niniejszej pracy pod tymże tytułem drukowany był w 3. zeszycie rocznika XXXVI „Przeglądu Filozoficznego” w r. 1933. Sprostowanie omyłek druku znajduje się w zeszycie 3. rocznika XXXVII. [przypis autorski]
Niniejszy fragment stanowi zmodyfikowaną część mojego tekstu zaczerpniętego z: K. Gliściński, Prawa niezgody intelektualnej — globalizacja praw na dobrach niematerialnych, http://conasuwiera.pl/wp-content/uploads/2012/09/Gliscinski-Prawa-niezgody-intelektualnej.pdf. [przypis autorski]
ninie (starop.) — teraz. [przypis edytorski]
ninie — teraz. [przypis edytorski]
Niniwa — miasto w północnej Mezopotamii (dziś: Irak), nad Tygrysem, od trzeciego tysiąclecia p.n.e. ważne centrum kultu bogini Isztar. Za panowania Sennacheryba (705–682 p.n.e.) ustanowiona nową stolicą państwa asyryjskiego. W czasach opisywanych w powieści miała niewielkie znaczenie polityczne, zaś stolicą Asyrii było miasto Assur (Aszur). [przypis edytorski]
Niniwa — staroż. miasto w płn. Mezopotamii; od VII w. stolica imperium asyryjskiego; w 612 p.n.e. zniszczona przez Medów i Babilończyków. [przypis edytorski]
Niniwa — starożytne miasto leżące nad wschodnim brzegiem rzeki Tygrys. Za panowania Sennacheryba (701–681 p.n.e.) Niniwa została stolicą Asyrii; wówczas rozbudowano ją, jej powierzchnia osiągnęła niemal 8 km2, wybudowano również liczne fortyfikacje. [przypis edytorski]
Niniwa — starożytne miasto w północnej Mezopotamii, jedna ze stolic Asyrii. Według Biblii Niniwa została uratowana przez Jonasza przed gniewem Jahwe. Potem Asyryjczycy powrócili jednak do złych praktyk i miasto ostatecznie zostało zniszczone. [przypis edytorski]
niniwiątko (neol.) — gra znaczeń: temat od Niniwa (jedno z „grzesznych” miast w Biblii; tu: synonim Paryża w XIX w.), forma od: niewiniątko. [przypis edytorski]
Ninon de Lenclos (1620–1705) — sławna paryska dama, kurtyzana, wolnomyślicielka, patronka artystów, w której salonie bywali regularnie m.in. fizyk i filozof Blaise Pascal czy bajkopisarz La Fontaine. [przypis edytorski]
Ninon De l'Enclos (1620–1705) — słynna paryska kurtyzana. [przypis edytorski]
Nino — rodem z miasta Pizy, sędzia obwodu Gallury w Sardynii. Był on krewnym Ugolina; przez niego wygnany z Pizy, połączył się z stronnictwem Gwelfów florenckich i wojował ze swoim rodzinnym miastem. Z tego powodu lękać się musiał poeta, ażeby go nie zastał w kręgu piekielnym między zdrajcami swego kraju. [przypis redakcyjny]
n'insistons pas (fr.) — nie nalegajmy, nie naciskajmy. [przypis edytorski]
Ninus — król asyryjski, założyciel miasta Niniwy. [przypis redakcyjny]
Ninus — legendarny władca asyryjski (historia Pyrama i Tyzby miała się dziać w Babilonii). [przypis edytorski]
Niobe — a figure from Greek mythology, daughter of Tantalus, turned into stone by grief after death of her 14 children, inflicted by Olympic gods. [przypis edytorski]
Niobe — córka Tantala, żona Amfiona, matka siedmiorga dzieci, naigrawała się z Latony jako matka dumna licznym potomstwem, że ta tylko dwoje, syna i córkę, urodziła. Latona przez zemstę pozabijała jej dzieci: a Niobe z boleści macierzyńskiej ciągle łzy lejąc, na koniec skamieniała. [przypis redakcyjny]
Niobe (mit. gr.) — królowa Teb, matka licznego potomstwa. Apollin i Artemida, w zemście za znieważenie Latony, swojej matki, zabili dzieci Niobe; ta z rozpaczy zmieniła się w skałę. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — matka czternaściorga dzieci, ukarana ich śmiercią przez zazdrosną Latonę, z rozpaczy zamieniła się w skałę. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — szczyciła się tym, że ma więcej dzieci niż Latona, matka Apollina i Artemidy; Latona zabiła jej dzieci, a zrozpaczona i zbolała Niobe zamieniła się w skałę. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka czternaściorga dzieci, która nierozważnie szczyciła się, że ma liczniejsze potomstwo niż bogini Latona, matka Apollina i Artemidy. Z zemsty za zuchwałe wywyższanie się Apollo i Artemida zabili z łuków wszystkie dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę; Niobe stała się symbolem skamienienia z bólu i rozpaczy wywołanej śmiercią bliskich osób. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka licznego potomstwa, szczyciła się, że ma więcej dzieci niż bogini Latona, która miała tylko Apollina i Artemidę. Apollo i Artemida z zemsty zabili z łuków dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę, co czasem interpretuje się jako skamienienie z bólu i rozpaczy. W argiwskiej wersji mitu Niobe była córką lub matką Foroneusa. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka licznego potomstwa, szczyciła się, że ma więcej dzieci niż bogini Latona, która miała tylko Apollina i Artemidę. Apollo i Artemida z zemsty zabili z łuków dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę, co czasem interpretuje się jako skamienienie z bólu i rozpaczy. [przypis edytorski]
Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka licznego potomstwa, szczyciła się, że ma więcej dzieci niż bogini Latona, która miała tylko Apollina i Artemidę. Apollo i Artemida z zemsty zabili z łuków dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę, co czasem interpretuje się jako skamienienie z bólu i rozpaczy. [przypis edytorski]
Niobida rzymska — sławna rzeźba attycka z V w. p.n.e., przedstawiająca umierającą córkę Niobe, zabitą wraz ze swoim rodzeństwem przez Artemidę i Apolla, którzy w ten sposób chcieli pomścić Latonę, swoją matkę, którą Niobe obraziła przechwalając się większą liczbą dzieci. [przypis edytorski]
Niobidzi — chodzi o dzieci Niobe. [przypis edytorski]
Niobie (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka czternaściorga dzieci, która nierozważnie szczyciła się, że ma liczniejsze potomstwo niż bogini Latona, matka Apollina i Artemidy. Z zemsty za zuchwałe wywyższanie się Apollo i Artemida zabili z łuków wszystkie dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę; Niobe stała się symbolem skamienienia z bólu i rozpaczy wywołanej śmiercią bliskich osób. [przypis edytorski]
nioby (daw.) — pukle włosów na skroniach kobiecych wypukło uczesane na podkładkach; od imienia Niobe, postaci z mit. gr. [przypis edytorski]
niocz (daw.) — o nic. [przypis edytorski]
ni-ocz (daw.) — o nic. [przypis redakcyjny]
ni o czem (starop.) — dziś: o niczym. [przypis edytorski]
ni ocz (starop.) — o nic. [przypis redakcyjny]
ni o czym (daw.) — o niczym. [przypis redakcyjny]
ni o czym (starop.) — o niczym. [przypis edytorski]
Nioła (litew. Nijolė, pol. Nijola) — wg historyka T. Narbutta (1784–1864) żona litewskiego boga podziemi, Poklusa, postać wykreowana na wzór Persefony z mit. gr. Jedna z drugoplanowych bohaterek pieśni pierwszej Anafielas, Witoloraudy (tam pisownia Nijoła). [przypis edytorski]
Niomka, Beniomka — zdrobnienia od imienia Beniamin, charakterystyczne dla języków wschodniosłowiańskich. [przypis edytorski]
niosących kadzidła — ἀρωματοφόροι (Köstliche Spezereien, Clementz) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
niosęć — forma z partykułą skrócona od: niosę ci. [przypis edytorski]
niosęć — skrót od: niosę cię. [przypis edytorski]
niosęć — skrót od: niosę ci. [przypis edytorski]
nipa krzewinkowa a. palma krzaczasta — gatunek palmy pochodzący z wybrzeży Oceanu Indyjskiego i Spokojnego, uprawiany w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. [przypis edytorski]
ni pisaty, ni czytaty ne umiju (ukr.) — ani pisać, ani czytać nie umiem. [przypis edytorski]
ni piu ni meno (wł.) — ni mniej, ni więcej. [przypis edytorski]
Nipleseth — oznacza w jęz. hebrajskim członek rodny. [przypis tłumacza]
„Niptra” (gr. lm, dosł.: wody do mycia) — nazwa ustępu Odysei, XIX 386–475. [tu chodzi raczej tytuł zaginionej sztuki Sofoklesa, być może tożsamej z tragedią Odyseusz kolcem zraniony; red. WL] [przypis tłumacza]
Ni razum (…) nie wezwał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: ani razu nie wezwałem. [przypis edytorski]
Nireida — w oryginale fr. Nivée. [przypis edytorski]
Nireus — po Achillesie najpiękniejszy młodzian w obozie greckim pod Troją. [przypis redakcyjny]
Nirsztajn, właśc. Nierstein — miejscowość w zach. Niemczech; tu: gatunek wyrabianego tam wina reńskiego. [przypis edytorski]
nirwana — pojęcie buddyjskie, oznaczające wyzwolenie się z cyklu narodzin i śmierci, przez europejskich modernistów interpretowane jako niebyt; słowo to często pojawia się w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera. [przypis redakcyjny]
nirwana — pojęcie buddyjskie, oznaczające wyzwolenie się z cyklu narodzin i śmierci, przez europejskich modernistów interpretowane jako niebyt; słowo to często pojawia się w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie ostateczne wyzwolenie od kręgu reinkarnacji i bytu indywidualnego oraz związanych z nim bólu i pragnień; osiągnięcie najwyższej prawdy i szczęścia. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), dzięki któremu osiąga się wolność od cierpienia, pragnień i namiętności, osiągany poprzez całkowite usunięcie niewiedzy, będącej ich przyczyną; w kulturze europejskiej nirwana często była rozumiana jako pogrążenie się w nicości. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), wyzwalający duszę od cierpienia; przen. nicość, zatracenie. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), wyzwalający duszę od cierpienia. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), wyzwalający duszę od cierpienia. [przypis edytorski]
Nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), wyzwalający duszę od cierpienia; tu: niebyt. [przypis edytorski]
nirwana — w buddyzmie stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), wyzwalający duszę od cierpienia; tu: niebyt. [przypis edytorski]
nirwana — w religiach indyjskich: stan wyzwolenia się z cyklu narodzin i śmierci (reinkarnacji), dzięki któremu osiąga się wolność od cierpienia, pragnień i namiętności. [przypis edytorski]
nirwana — Zaczerpnięta z nauk buddyzmu nirwana, często powracająca w obrazowaniu Młodej Polski (Tetmajer, Hymn do Nirwany): nicość jako kres ludzkich dążeń, wiekuista błogość spoczynku i bezczucia. [przypis redakcyjny]
Nirwana (z sanskrytu: zgaśnięcie, zdmuchnięcie) — stan całkowitego spokoju i poznania prawdy absolutnej uzyskiwany podczas medytacji. Termin występujący w religii i filozofii indyjskiej. [przypis edytorski]
Nirwano! Pochyl ku mnie twarz matowo-bladą (…) przetajając w nich światło niebieskosrebrzyste — K. Tetmajer, Poezje, S. II, s. 171. [przypis autorski]
Nirwano, zstąp! (…) I nicość dusz — E. Leszczyński, Radość samotna, Warszawa 1923, s. 25 (Hymn do nirwany). Podobnie przedstawiała się nirwana Dębickiemu (Ekstaza, s. 60) i M. Srokowskiemu (Chore sny, s. 40). [przypis autorski]
n'išbėgtumei — neišvengtum. [przypis edytorski]
niškakėjęs — neišvertęs. [przypis edytorski]
ni śladu, ni wieści — Homer, Odyseja I, 242. [przypis tłumacza]
niš (lenk.) — negu. [przypis edytorski]
niśli (starop.) — niźli; niż; tu: zanim. [przypis edytorski]
nišpasakyta — neišpasakyta [przypis edytorski]
Ni śrebrem (…) mocą zastąpił — sens dwuwiersza: nie odkupił nas ani srebrem, ani złotem, lecz obronił nas swoją mocą. [przypis edytorski]
Nisan — pierwszy miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i siódmy (lub ósmy, jeśli rok jest przestępny) miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na marzec–kwiecień. [przypis edytorski]
Nisi efficiamini sicut parvuli (łac.) — Mt 18, 33. „Jeśli się nie staniecie jako dzieci”. [przypis tłumacza]
nisi eius bellicae gloriae incuria, luxuriae (…) (łac.) — gdyby nie niedbałość o sławę wojenną, zbytki… nie wywołało nieszczęsnej pożogi wojny domowej. — Wyraz incuria poprawiliśmy z infamia, nie dającego sensu. [przypis redakcyjny]
