Przypisy

spuszczać się na coś (daw.) — polegać na czymś. [przypis edytorski]

spuszczać się na coś (daw.) — polegać na czymś, zdawać się na coś. [przypis edytorski]

spuszczać się na coś (daw.) — polegać na czymś, zdawać się na coś. [przypis edytorski]

spuszczać się na co (starop.) — zdać się na co; zawierzyć czemu. [przypis edytorski]

spuszczać się na (daw.) — tu zdawać się na. [przypis edytorski]

spuszczać się na kogoś (daw.) — polegać na kimś, liczyć na kogoś. [przypis edytorski]

spyskać (gw.) — ryć. [przypis edytorski]

spyskać (reg.) — zryć (mówi się tak zwykle o świni ryjącej grunt). [przypis edytorski]

spyskać — zryć. [przypis edytorski]

spyskane (gw.) — zryte. [przypis edytorski]

spytać się jej (rusycyzm) — popr. z B.: spytać się ją. [przypis edytorski]

spytałem jej — dziś popr.: spytałem ją. [przypis edytorski]

spytałem Loni (daw.) — dziś popr. forma D.: spytałem Lonię. [przypis edytorski]

Spytałem się, co by to było? — dziś popr. zdanie to powinno kończyć się kropką jako twierdzące; tu: zostawiono dla przykładu daw. interpunkcję. [przypis edytorski]

(…) spytał się mię Satumo, co bym sądził o naszych naukach? — dziś zdanie to powinno poprawnie kończyć się kropką. [przypis edytorski]

Spytko z Melsztyna (1364–1399) — wojewoda krakowski, poległ w bitwie z Tatarami nad Worsklą. [przypis edytorski]

spyża (daw.) — pożywienie. [przypis edytorski]

spyża (daw.) — prowiant. [przypis edytorski]

spyża (daw.) — prowiant, żywność. [przypis edytorski]

spyża (daw.) — żywność. [przypis edytorski]

spyża — jedzenie, prowiant. [przypis edytorski]

spyża (przestarz.) — żywność, prowiant. [przypis edytorski]

spyża (przestarz.) — żywność. [przypis edytorski]

sq. (łac.) — skrót od sequens: następny (wers), lub sequentes: następne. [przypis edytorski]

Squalodon (paleont.) — rodzaj walenia o mieszanych cechach pierwotnych i współczesnych, żyjącego 33–14 mln lat temu. [przypis edytorski]

square (ang.) — plac; skwer. [przypis edytorski]

Squillante, Paolo — włoski duchowny, kanonik w Neapolu, autor m.in. Tractatus de obligationibus clericorum (1635). [przypis edytorski]

squire (ang.) — właściciel ziemski; tu: obywatel. [przypis edytorski]

S. R., częściej: eser — członek rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów. [przypis edytorski]

srėbyti — valgyti. [przypis edytorski]

srężoga a. śreżoga — zjawisko optyczne, jakie dają promienie światła przeświecające przez mgłę, dym, zapylone a. mocno rozgrzane powietrze, co sprawia wrażenie wibracji, migotania obrazu. [przypis edytorski]

srebniejszy — dziś: bardziej srebrny. [przypis edytorski]

Srebrna Góra (317 m n.p.m.) — czwarte pod względem wysokości wzgórze zrębu Pasma Sowińca na terenie Lasu Wolskiego w Krakowie. Na jego stromych, południowych stokach znajduje się rezerwat przyrody Bielańskie Skałki, a na szczycie wzgórza klasztor kamedułów i Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Na południowych i południowo-zachodnich stokach Srebrnej Góry, po obu stronach alei Wędrowników, u podnóża klasztoru kamedułów, znajduje się druga co do wielkości w Polsce winnica. [przypis edytorski]

srebrnego żyta, złotej pszenicy — odniesienie do fragmentu poematu Mickiewicza Pan Tadeusz: „Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem, / Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem”. [przypis edytorski]

srebrnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: srebrnymi. [przypis edytorski]

srebrne rosą — srebrne od rosy (niwy). [przypis edytorski]

Srebrniki i miska soczewicy — nawiązanie do dwóch motywów biblijnych: za 30 srebrników (monet srebrnych) apostoł Judasz zdradził Jezusa Chrystusa, powodując jego uwięzienie przez Rzymian i w konsekwencji ukrzyżowanie (Mt 26); za miskę soczewicy patriarcha Jakub podstępem wyłudził od swojego brata Ezawa prawo do starszeństwa (Rdz 25: 29–34). [przypis edytorski]

srebrnik por. szekel [przypis edytorski]

srebrnołuki książę — Apollo. [przypis edytorski]

Srebrnołuki (mit. gr.) — przydomek Apolla, przewodnika dziewięciu muz, boga sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci. [przypis edytorski]

srebrnopiany — charakterystyczny dla Tetmajera neologizm; piana fali w kolorach srebra. [przypis edytorski]

srebrnoszaty (neol.) — odziany w srebrne szaty. [przypis edytorski]

srebrnymi haftki — dziś popr. forma N.lm: srebrnymi haftkami. [przypis edytorski]

srebrzysta twarz miesiąca — księżyc. [przypis edytorski]

srebrzystymi wiadry — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: wiadrami. [przypis edytorski]

sreżoga (przestarz.) — odblask powstały przez promienie słońca przedzierające się przez mgłę lub dym. [przypis edytorski]

srija — vietovė, apylinkė. [przypis edytorski]

srólki (daw., pot.) — zabawa dziecięca, polegająca układaniu na otwartej dłoni kilku kamyków, a następnie ich podrzucaniu tak, by złapać jak najwięcej. [przypis edytorski]

srodze (daw.) — bardzo, ogromnie. [przypis edytorski]

srodze (daw., gw.) — mocno, bardzo. [przypis edytorski]

srodze — okrutnie; tu przen.: bardzo. [przypis edytorski]

srodze — silnie, mocno, strasznie. [przypis edytorski]

srodze, srogo — surowo, mocno, bardzo. [przypis edytorski]

srodze — tu: bardzo. [przypis edytorski]

srodzy bycy (starop. forma) — dziś: srogie byki. [przypis edytorski]

srodzy wilcy i dzicy niedźwiedzie (starop. forma) — dziś: srogie wilki i dzikie niedźwiedzie. [przypis edytorski]

srogi (daw.) — ogromny, mocny. [przypis edytorski]

srogi (daw.) — straszny, wielki, dotkliwy itp. [przypis edytorski]

srogie losy dotknęły mego brata, Atlanta (mit. gr.) — Atlant, właśc. Atlas, syn Japeta (a więc brat Prometeusza), stanął na czele Tytanów i podjął walkę przeciw Zeusowi; po zwycięstwie bogów olimpijskich został za karę obarczony dźwiganiem sklepienia niebieskiego nad ziemią. [przypis edytorski]

srogi (starop.) — straszny, wielki, dotkliwy itp. [przypis edytorski]

srogo (daw.) — mocno. [przypis edytorski]

srokacz — koń o cętkowanej sierści. [przypis edytorski]

srokacz — srokaty koń, koń o umaszczeniu w cętki bądź w łaty. [przypis edytorski]

srokaty — mający sierść w cętki lub łaty. [przypis edytorski]

srokaty — określenie maści konia: w czarno-białe łaty, cętki. [przypis edytorski]

srokosz (biol.) — gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzierzb. [przypis edytorski]

sromać się (daw.) — wstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się (daw.) — wstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się (daw.) — wstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się (daw.) — zastydzać się. [przypis edytorski]

sromać się (daw.) — zawstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się (starop.) — wstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się — wstydzić się. [przypis edytorski]

sromać się — wstydzić się; tu: wzbraniać się. [przypis edytorski]

sromać — zawstydzać. [przypis edytorski]

sromający się (daw.) — wstydzący się. [przypis edytorski]

srom (daw.) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]

srom — daw. wstyd, hańba, niesława. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd; hańba. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd; tu: hańba. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd; tu: przyzwoitość. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd, zawstydzenie. [przypis edytorski]

srom (daw.) — wstyd, zawstydzenie; tu: nieśmiałość. [przypis edytorski]

sromliwy (daw.) — wstydliwy. [przypis edytorski]

sromny — haniebny, wstydliwy. [przypis edytorski]

sromny — znamionujący wstyd, zawstydzenie; od srom: wstyd. [przypis edytorski]

sromocić (daw.) — hańbić. [przypis edytorski]

sromocić (daw.) — zawstydzić. [przypis edytorski]

sromocić (daw.) — zawstydzić. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — hańba, niesława. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — hańba, niesława; tu: coś haniebnego. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — hańba, niesława; wstyd. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — hańba. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — wstyd. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — wstyd; tu: genitalia. [przypis edytorski]

sromota (daw.) — wstyd, uczucie pohańbienia. [przypis edytorski]