Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 475 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4498 przypisów.

tebi (z gw. ukr.) — zniekształcone: tobie. [przypis edytorski]

Tebrys — dziś. popr.: Tebriz, miasto w płn.-zach. Iranie. [przypis edytorski]

Teby — miasto w Beocji, w środkowej Grecji. [przypis edytorski]

Teby — miasto w Myzji. [przypis edytorski]

Teby — największe miasto Górnego Egiptu, ok. 480 km na południe od Memfis. [przypis edytorski]

Teby — największe miasto starożytnego Górnego Egiptu, położone nad Nilem, ok. 800 km na południe od Morza Śródziemnego. Główny ośrodek kultu Amona, z wielkim kompleksem świątyń tego bóstwa, jego żony, bogini Mut, oraz Montu, lokalnego boga wojny. Na początku Średniego Państwa, jako siedziba władcy-zjednoczyciela, Teby stały się stolicą państwa. Ponownie zostały stolicą pięćset lat później, kiedy władcy tebańscy pokonali obcych najeźdźców i kolejny raz zjednoczyli kraj, zapoczątkowując epokę Nowego Państwa. Mimo przeniesienia rezydencji faraonów do Delty w czasach XIX dynastii, Teby stanowiły, obok Memfis, największe miasto Egiptu. Po drugiej stronie Nilu w skalistej Dolinie Królów znajdowało się miejsce pochówku faraonów Nowego Państwa. [przypis edytorski]

Teby — starożytne miasto w Górnym Egipcie, nad Nilem, centrum kultu Amona i Montu; słynne z zachowanego monumentalnego zespołu świątyń, kaplic, obelisków i innych budowli wznoszonych od czasów Średniego Państwa, szczególnie w epoce Nowego Państwa za panowania XVIII dynastii, kiedy Teby były stolicą Egiptu. [przypis edytorski]

Teby — stolica Beocji, miasto na płn.-zach. od Aten, w czasie II wojny peloponeskiej (431–404) Teby walczyły przeciw Atenom po stronie Sparty, po wojnie jednak, wobec rosnącej dominacji Sparty, przyłączyły się w r. 394 p.n.e. do związku antyspartańskiego; w 382 r. p.n.e. Sparta zajęła zamek tebański, co doprowadziło do wojny spartańsko-tebańskiej, rozpoczętej demokratycznym przewrotem w Tebach (379 r. p.n.e.) pod wodzą Pelopidasa, który uwolnił Teby od wojsk spartańskich; w roku 371 p.n.e. Tebańczycy pod wodzą Epaminandasa (420–362 p.n.e.) pokonali Spartę pod Leuktrami i oderwali od Sparty Mesenię, jednocząc Arkadię; kiedy jednak Sparta sprzymierzyła się z Atenami, a w zwycięskiej zresztą bitwie pod Mantyneą (362 p.n.e.) zginął Epaminadas, podkopana została hegemonia Teb na Peloponezie. [przypis edytorski]

Teby — stolica Beocji, miasto ok. 50 km na płn.-zach. od Aten. [przypis edytorski]

Teby — stolica Górnego Egiptu. [przypis edytorski]

teć są — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: to właśnie są. [przypis edytorski]

technika ryska — chodzi o studia na politechnice w Rydze. [przypis edytorski]

te ciało — dziś popr.: to ciało. [przypis edytorski]

te córczysko — dziś popr.: to córczysko (forma zgrubienia, tj. augmentatywu). [przypis edytorski]

Tecoma chrysanta, popr.: Tecoma chrysantha — w ob. klasyfikacji: Handroanthus chrysanthus, występujące w Amazonii drzewo o złotożółtych kwiatach. [przypis edytorski]

Te Daemonem laudamus (łac.) — Ciebie, demonie, wysławiamy (parodystyczne przekształcenie tytułu hymnu Te Deum laudamus, tj. Ciebie Boże wysławiamy). [przypis edytorski]

teddy-bear (ang.) — pluszowy miś. [przypis edytorski]

Te Deum — hymn znany od czasów wczesnochrześcijańskich, głoszący chwałę Boga (Ciebie, Boże, wysławiamy). [przypis edytorski]

Te Deum (łac.) — Ciebie Boże (wysławiamy); początkowe słowa jednej z pobożnych pieśni chrześcijańskich. [przypis edytorski]

Te Deum (łac.) — początek psalmu „Ciebie, Boże, wysławiamy”, zwyczajowo śpiewanego w podzięce za zwycięstwo. [przypis edytorski]

Te Deum (łac.) — własc. Te Deum laudamus: Ciebie Boga wysławiamy; hymn kościelny, śpiewany przy szczególnie uroczystych okazjach. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus — Ciebie Boga wychwalamy; pierwszy wers pieśni kościelnej. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus — Ciebie Boga wysławiamy; pierwsze słowa uroczystego hymnu, śpiewanego przy wyjątkowych okazjach. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus — hymn kościelny (Ciebie, Boże, wysławiamy). [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boga, chwalimy. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boga wychwalamy; łacińska pieśń kościelna. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie Boga wychwalamy. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boga, wysławiamy, wczesnochrześcijański hymn modlitewny. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boże, wysławiamy; początek hymnu kościelnego przypisywanego św. Ambrożemu. [przypis edytorski]

Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boże, wysławiamy; początek hymnu kościelnego przypisywanego św. Ambrożemu. [przypis edytorski]

Te Deum — pierwsze słowa (właśc. Te Deum laudamus) wczesnochrześcijańskiego hymnu ku chwale Boga: „Ciebie Boga wysławiamy”. [przypis edytorski]

Te DeumTe Deum laudamus (łac.: Ciebie Boga wysławiamy), początkowe słowa hymnu dziękczynnego, śpiewanego podczas szczególnych uroczystości. [przypis edytorski]

Te, drzyki zapowietrzone, kiej się wyzwolita na hyclów — żart, nawiązujący do pracy hycla, łowcy bezpańskich psów, i jego pomocnika, oprawiającego zabite zwierzęta, oraz do zwyczajów w cechach rzemieślniczych, gdzie „wyzwoleniem” nazywano dawniej promocję ucznia-pomocnika na samodzielnego czeladnika. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — tu: więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — tu: wtedy. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — więc, zatem, wówczas. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, a więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem; więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy (daw.) — zatem, w takim razie. [przypis edytorski]

tedy — dziś w znaczeniu: zatem, wtedy. [przypis edytorski]

Tedy gdy Pana pytał Mojżesz, jakie by było imię Jego i od kogo poselstwo sprawować by miał, powiedając, iż: „To srogi król, jako mu ja nie będę umiał powiedzieć, od kogom przyszedł, pewnie bez pomsty nie będę” — autor streszcza Wj 3, 11–15, gdzie jednak Mojżesz pyta Boga o imię nie z obawy przed władcą Egiptu, ale by przekazać Izraelitom, w imieniu którego boga przychodzi, aby byli posłuszni jego słowom. [przypis edytorski]

tedym wielce zapragnął — wtedy zapragnąłem wielce. [przypis edytorski]

tedym zapragnął — więc zapragnąłem. [przypis edytorski]

tedy (przest.) — zatem, więc, przeto. [przypis edytorski]

tedy (przest.) — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy się dowiewa — wtedy się dowiecie [przypis edytorski]

tedy (starop.) — zatem, a więc; tu: wtedy. [przypis edytorski]

tedy — w takim razie, więc, zatem. [przypis edytorski]

tedy — zatem, więc. [przypis edytorski]

tedy — zatem, w takim razie, więc. [przypis edytorski]

te dziecko — popr. to dziecko. [przypis edytorski]

tefila (właśc. tefilin) — dosłownie: modlitwy; nazwa dwóch skórzanych pudełeczek zawierających wypisane na pergaminie modlitwy-przepisy (cytaty z Biblii), które mężczyźni od trzynastego roku życia wkładają na głowę i lewą rękę podczas modlitwy porannej w dni powszednie; jedno pudełko przytwierdza się rzemykiem do lewego przedramienia (obok serca), a drugie do czoła (do myśli); inaczej też: filakteria. [przypis edytorski]

tefile (hebr.tefilin) — dosł.: modlitwy. [przypis edytorski]

tefilin a. filakteria — dwa skórzane pudełka, w których umieszczone są wersety z Biblii. Jedno pudełko przytwierdza się rzemykiem do lewej ręki (obok serca) i drugie do czoła (do myśli). [przypis edytorski]

tefilin — dosłownie: modlitwy; nazwa dwóch skórzanych pudełeczek zawierających wypisane na pergaminie modlitwy — przepisy, które mężczyźni od trzynastego roku życia wkładają na głowę i lewą rękę podczas modlitwy porannej w dni powszednie. [przypis edytorski]

tefilin — dwa małe czarne pudełeczka, wykonane z jednego kawałka skóry koszernego zwierzęcia, zawierające odręcznie napisane przez sofera na pergaminie, cztery wersety Tory. Tefilin jest noszony podczas codziennych modlitw przez mężczyzn żydowskich. Jedno z pudełeczk jest przywiązywane rzemieniem do czoła (tefilin szel rosz), a drugie do lewego ramienia (tefilin szel jad). [przypis edytorski]

tefilin — dwa skórzane pudełka, w których znajdują się zwitki pergaminu z cytatami z Tory. Nakładają je do modlitwy jedynie mężczyźni w zwykły dzień tygodnia. [przypis edytorski]

te gębusie (gw.) — dziś popr.: tę gębusię. [przypis edytorski]

Tegea — stolica Arkadii, najwierniejszy sprzymierzeniec Sparty podczas wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]

tegejski — arkadyjski, z ojczyzny Ewandra. [przypis edytorski]

te góry nazywają Wiedyńskie — tj. Góry Wiedeńskie, jedno z przedmieść Moskwy, powstałe w czasach cara Piotra Wielkiego, zamieszkałe przez cudzoziemców, głównie Niemców; zwane też Niemiecką Słobodą. [przypis edytorski]

tegoć — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do ; znaczenie: tego właśnie. [przypis edytorski]

tegoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

tego ci (…) nie wierzę — dziś popr.: w to ci nie wierzę. [przypis edytorski]

tego, co dowodził pod Troją — według Iliady Homera dowódcą Achajów w bitwie pod Troją był Agamemnon. [przypis edytorski]

Tego i bieda przyciska, i los mu się czasem uśmiechaIliada XXIV 530. [przypis edytorski]

tego, który wielkie wojsko pod Troję przyprowadził — wodzem naczelnym wyprawy Achajów na Troję był Agamemnon, król Myken, brat Menelaosa. [przypis edytorski]

tego lekarza, który „wart tyle, co moc ludzi innych” — Homer, Iliada XI 514 (Idomeneus do Nestora, wzywając go, żeby ranionego lekarza Machaona czym prędzej wywiózł rydwanem z pola bitwy). [przypis edytorski]

tegom chciał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego chciałem. [przypis edytorski]

tegom doznał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: tego doznałem. [przypis edytorski]

tegom nie przewidział —- konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie przewidziałem. [przypis edytorski]

tego momentu — w tym momencie. [przypis edytorski]

tego morza, do którego wpada — Morza Kaspijskiego, które faktycznie jest wielkim bezodpływowym słonym jeziorem. [przypis edytorski]

tegom przypomnieć sobie nie mógł — inaczej: tego (…) nie mogłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

tegorzeczny (daw.) — mówiący o tym; o tej treści. [przypis edytorski]

tegośmy nie uczynili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: tego nie uczyniliśmy. [przypis edytorski]

tego starca wyobrażał, Którego król dla rady najwięcej poważał — tj. Nestora. [przypis edytorski]

tegoż nas domieścisz (starop.) — tam nas doprowadzisz. [przypis edytorski]

Tegoż tedy dnia przydało się, iż Sara córka Raguelowa w Rages… — Tb 3, 7–8, w tłum. Jakuba Wujka. [przypis edytorski]

teherański almanach — na wzór znanego Almanachu Gotajskiego, rocznika genealogicznego zawierającego informacje o europejskich rodach arystokratycznych. [przypis edytorski]