Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 9533 przypisów.

mierzyn — nieduży, silny koń. [przypis edytorski]

mierzyn — niski koń zaprzęgowy. [przypis edytorski]

mierzyn żmudzki — koń żmudzki, rasa konia domowego, hodowana na Litwie i Żmudzi, głównie do prac rolnych i do zaprzęgu; mierzyn — koń średniego wzrostu, niezbyt wielki. [przypis redakcyjny]

mieść (daw.) — miotać, rozsiewać. [przypis edytorski]

mieść — tu: miotać, rzucać. [przypis edytorski]

mieść — tu: miotać, rzucić. [przypis edytorski]

mieście grać powinni (gw.) — mnie powinniście grać (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika). [przypis edytorski]

mieście grać powinni — tzn. mnie grać powinniście. [przypis redakcyjny]

miesiąca drugiego — nazwy miesięcy pochodzą z późniejszego okresu, z czasów po niewoli babilońskiej, zaś Tora używa dla miesięcy tylko numeracji, począwszy od miesiąca wiosennego (nazwanego później nisan). W Talmudzie istnieje spór, czy w tym wersecie mowa jest o miesiącu cheszwan (zwanym inaczej marcheszwan), czy o miesiącu ijar, zob. Raszi do 7:11. [przypis tradycyjny]

miesiąca grudnia — w oryginale: Lenajon (styczeń–luty), drugi miesiąc księżycowego kalendarza beockiego. [przypis edytorski]

miesiąca kłosów — hebr. חֹדֶשׁ הָאָבִיב (chodesz haawiw), dosł. „miesiąc [dojrzewania] kłosów jęczmienia”. Po powrocie z niewoli babilońskiej (ok. roku 350 p.w.e.) Żydzi zaczęli używać nazw miesięcy zaczerpniętych z języka akadyjskiego, dlatego dzisiaj chodesz ha-awiw nosi nazwę Nisan. [przypis edytorski]

miesiąca kłosów — Raszi wyjaśnia: miesiąc gdy zboże znajduje się we wczesnej fazie dojrzewania, zob. Raszi do 34:18 [1]. [przypis tradycyjny]

miesiąc czasu — błąd logiczny: na miesiące nie liczy się niczego innego poza czasem. [przypis edytorski]

miesiąc (daw., gw.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesiąc (daw.) — księżyc; herb żony Franciszka Lanckorońskiego, Jadwigi Morsztynówny, Leliwa: księżyc niepełny do góry rogami, między którymi gwiazda o 6 rogach. [przypis redakcyjny]

miesiąc (daw.) — księżyc; miesięczny: księżycowy. [przypis edytorski]

miesiąc (daw.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesiąc (daw., poet.) — księżyc; miesięczny: księżycowy. [przypis edytorski]

miesiąc (daw.; poet.) — księżyc; Niech tam sobie wiedźma (…) w miedź (…) trąca: (…) z utartej drogi nie zboczy rydwan miesiąca — wierzono, że czarownice swoimi magicznymi praktykami (tu obejmującymi potrząsanie przedmiotami z brązu lub miedzi) potrafią kontrolować bieg księżyca, a nawet ściągnąć go z nieba. [przypis edytorski]

miesiąc (daw.; poet.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesiące (daw.) — tu: księżyce. [przypis edytorski]

miesiącem świécą — lśnią się w blasku księżyca. [przypis edytorski]

miesiącem — w kształcie półksiężyca. [przypis edytorski]

miesiąc — księżyc; w w. 1075 i n. nawiązania do herbowego półksiężyca króla Michała Wiśniowieckiego. [przypis edytorski]

miesiąc, który dzicy nazywają Księżycem Kwiatów — maj. [przypis edytorski]

miesiąc na młodziku — księżyc po nowiu. [przypis edytorski]

miesiąców — dziś popr. forma D.lm: miesięcy. [przypis edytorski]

miesiąc (przestarz.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesiąc synodyczny — średni czas pomiędzy kolejnymi nowiami Księżyca. [przypis edytorski]

Miesiąc ten, będzie wam początkiem miesięcy — „To było pierwsze przykazanie, które Święty Błogosławiony nakazał ludowi Israela poprzez Mojżesza”, Ramban do 12:2. [przypis tradycyjny]

Miesiąc ten — „[Bóg] wskazał [Mojżeszowi] księżyc w chwili, gdy ten wchodzi w pierwszą fazę po nowiu, i powiedział: gdy księżyc będzie się odnawiał będzie to dla was [znak] początku miesiąca [hebr. רֹאשׁ חֹדֶשׁ (rosz chodesz): początek miesiąca, dosł. głowa miesiąca]. Ale werset ma też znaczenie dosłowne, bo o miesiącu nisan powiedział mu: »to będzie pierwszy w porządku liczenia miesięcy, ijar będzie zwany drugim, siwan trzecim itd.«”, zob. Raszi do 12:2. [przypis tradycyjny]

miesiąc (tu daw.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesiąc — tu: Księżyc. [przypis edytorski]

miesiącu kłosów — hebr. אָבִיב (awiw): dosł. młody kłos jęczmienia, ale także wiosna, czas kiedy jęczmień dojrzewa. W Pięcioksięgu słowo awiw używane jest jako nazwa pierwszego miesiąca roku. Od czasów Ks. Estery (ok. r. 538 p.w.e.) pierwszy miesiąc nazywany jest nisan, a słowo awiw oznacza cały sezon wiosenny (miesiące nisan, ijar i siwan). Sforno i Rabeinu Bachja podkreślają, że kalendarz należy obliczać w taki sposób, aby zawsze obchodzić święto Pesach na wiosnę, po równonocy, w czasie żniw jęczmienia [na Bliskim Wschodzie)], zob. Sforno do 13:4 i Rabeinu Bachja do 13:4. [przypis tradycyjny]

miesiąc — w czasach biblijnych miesiące nie miały jeszcze obecnie używanych nazw, a liczenie roku zaczynało się na wiosnę. Nazwy te weszły w użycie zakończeniu niewoli babilońskiej (po 538 r. p.n.e.), kiedy przyjęto także liczenie początku roku od jesieni. [przypis edytorski]

miesiączek — miesiąc, księżyc. [przypis edytorski]

miesić (daw.) — ugniatać, mieszać, wyrabiać substancję o konsystencji ciasta. [przypis edytorski]

miesięczna noc — noc księżycowa. [przypis edytorski]

miesięczne koło — tu: księżyc. [przypis edytorski]

Miesięcznik Berliński — „Berliner Monatsschrift”. [przypis tłumacza]

miesięcznych (daw.) — księżycowych; miesiąc: księżyc. [przypis edytorski]

miesięczny (daw.) — księżycowy; miesiąc: księżyc. [przypis edytorski]

miesięczny (daw., poet.) — księżycowy; miesiąc: księżyc. [przypis edytorski]

miesięczny (daw., poet.) — księżycowy; od miesiąc: księżyc. [przypis edytorski]

miesięczny (daw.; poet.) — księżycowy; od miesiąc: księżyc. [przypis edytorski]

miesięcznym sierpem — sierpem księżyca; miesiąc (daw.): księżyc. [przypis edytorski]

miesięczny (przestarz.) — księżycowy. [przypis edytorski]

miesięczny (starop.) — księżycowy. [przypis edytorski]

miesięczny (tu daw.) — księżycowy. [przypis edytorski]

mie się pytać (gw.) — mnie się pytać. [przypis autorski]

miesioncek (gw.) — księżyc. [przypis edytorski]

miesopustny (daw.) — karnawałowy. [przypis edytorski]

miestkom — miejscowy komitet związku zawodowego w ZSRR. [przypis edytorski]

mieszać się (starop.) — tu: wahać się. [przypis edytorski]

mieszać się w rezolucji (daw.) — wahać się co do rozstrzygnięcia jakiejś kwestii. [przypis edytorski]

mieszać — tu raczej: wzburzyć aniżeli: wprawić w zakłopotanie. [przypis edytorski]

mieszać — tu: wywoływać popłoch, strach i zagubienie. [przypis edytorski]

mieszańcze — Tersytes nazywa Ajaksa mieszańcem, gdyż jego ojcem miał być Grek, a matką Trojanka; o jego pochodzeniu mówi bliżej Hektor w dalszej części sztuki (akt IV, scena 5). [przypis edytorski]

mieszanina (starop.) — [zamieszanie; tu:] bitwa bezładna; [oną mieszaniną: w tej bezładnej bitwie; red. WL]. [przypis redakcyjny]

mieszczański synu — w słowach tych znajduje wyraz przekonanie, że „dworska” filozofia materialistyczna XVIII wieku, wywierając wpływ na mentalność mieszczan i łącząc się z ich dążeniami emancypacyjnymi, doprowadziła w efekcie do rewolucji francuskiej 1789 r. Na przekonaniu o tym, że toczy się śmiertelna walka między dwoma ideałami etycznymi: mieszczańskim i feudalnym opiera się m.in. struktura tragizmu Nie-Boskiej komedii. [przypis redakcyjny]

mieszczanie — tu: mieszkańcy. [przypis edytorski]

mieszczanów — dziś popr. forma D. lm: mieszczan. [przypis edytorski]

mieszczanów — dziś popr.: mieszczan. [przypis edytorski]

mieszczany — dziś popr. forma N. lm: mieszczanami. [przypis edytorski]

mieszczany — dziś popr.: mieszczanie. [przypis edytorski]

mieszczany (starop. forma) — dziś B.lm: (na) mieszczan. [przypis edytorski]

Mieszczka z Księstwa Poznańskiego — mieszkanka zaboru pruskiego. Po raz kolejny Rydel nawiązuje tutaj do sytuacji politycznej w tym zaborze i postępującej germanizacji szkół. [przypis edytorski]

mieszek (daw.) — woreczek; tu: sakiewka na pieniądze. [przypis edytorski]

mieszek — mały miech, stosowany przy rozniecaniu ognia. [przypis edytorski]

mieszek — mały miech, urządzenie służące do tłoczenia powietrza. [przypis edytorski]

mieszek — sakiewka, przytwierdzona z przodu do spodni. [przypis edytorski]

mieszek (…) sklęsnie jako u wójta nazajutrz po świętym Marcinie — na św. Marcin wójt odbierał daninę od kmiotków, nazajutrz odnosił ją do dworu i z próżnym workiem powracał. [przypis redakcyjny]