Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8215 przypisów.

kopii — dla rytmu czytamy na trzy sylaby. [przypis edytorski]

kopiją (daw. B.lp) — dziś: kopię. [przypis edytorski]

kopiją (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: kopię. [przypis edytorski]

kopiją (starop. forma) — dziś N.lp r.ż: kopią. [przypis edytorski]

kopijnicy — ciężka jazda uzbrojona w kopie i miecze. [przypis edytorski]

kopijniki — ciężka jazda uzbrojona w kopie i miecze. [przypis edytorski]

kopijnik — żołnierz ciężkiej jazdy uzbrojonej w kopie i miecze. [przypis edytorski]

kopij — właśc. włóczni. [przypis edytorski]

kop. — kopiejka, setna część rubla. [przypis edytorski]

KOP — Korpus Ochrony Pogranicza, polska formacja wojskowa utworzona w 1924 do ochrony wschodniej granicy II Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]

kopnąć się (pot.) — szybko pójść, pobiec po coś. [przypis edytorski]

kopnąć się — szybko podążyć. [przypis edytorski]

kopnąć w kalendarz (pot.) — umrzeć. [przypis edytorski]

kopny — grząski lub sypki, trudny do przebycia. [przypis edytorski]

kopny — o drodze, gruncie: pokryty grubą warstwą sypkiego śniegu a. piasku, trudny do przebrnięcia. [przypis edytorski]

kopny — o drodze, śniegu, piasku: trudny do przebrnięcia; sypki. [przypis edytorski]

kopra — wysuszony miąższ orzechów palmy kokosowej. [przypis edytorski]

Kopr. — swoisty skrót od: Komisja propagandy; pamiętnik został wydany w Warszawie przez Wydawnictwo Komisji Propagandy Biura Informacji i Propagandy KG AK. [przypis edytorski]

Koptowie — egipska grupa etniczno-religijna, chrześcijańscy potomkowie starożytnych Egipcjan. [przypis edytorski]

kopuła Inwalidów — widoczna z daleka pozłacana kopuła monumentalnego paryskiego Kościoła Inwalidów, zbudowanego w 1706 na polecenie Ludwika XIV. [przypis edytorski]

Kopuła Zofii — mowa o bazylice Hagia Sophia, zbudowanej w VI w. n.e., a w r. 1453 przekształconej na meczet. [przypis edytorski]

kopulioti — rengti iškilmes. [przypis edytorski]

Kopycissumus — żart słowny; do przezwiska Kopytko Beetle dodał łaciński format -issimus, oznaczający najwyższy stopień przymiotnika, jak np. w słowie sollertissimus: najbieglejszy. [przypis edytorski]

kopystka — drewniana płaska łyżka o długim trzonku, służąca do mieszania gotujących się potraw. [przypis edytorski]

kopystka — rodzaj drewnianej łyżki lub łopatki. [przypis edytorski]

kopyta bez stali — niepodkute. [przypis edytorski]

kopyta wyciągać (przen. pot.) — umierać. [przypis edytorski]

kopytkowe — opłata od koni i bydła pobierana przy wjeździe do miasta. [przypis edytorski]

kopyto — drewniana forma, na której szewc robi buty. [przypis edytorski]

kopyty — daw. forma N.lm; dziś: kopytami. [przypis edytorski]

kopyty — dziś: kopytami. [przypis edytorski]

kopyty — dziś popr. forma N. lm.: kopytami. [przypis edytorski]

kopyty — dziś popr. forma N.lm: kopytami. [przypis edytorski]

kopyty — dziś popr. forma N. lm.: kopytami (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]

kopyty (starop. forma) — kopytami. [przypis edytorski]

Kora a. Persefona (mit. gr.) — córka bogini Demeter, podstępem poślubiona przez Hadesa. [przypis edytorski]

korab (daw.) — łódź, okręt. [przypis edytorski]

korab (daw.) — okręt, statek, łódź. [przypis edytorski]

korab (daw.) — okręt, statek. [przypis edytorski]

korab — inaczej okręt, łódź. [przypis edytorski]

korabiowy — od korab: okręt, statek, łódź. [przypis edytorski]

Korab-Kucharski, Henryk (1891–1954) — dziennikarz. [przypis edytorski]

korabl (ros.) — korab, okręt. [przypis edytorski]

korabl (z ros.) — korab, okręt. [przypis edytorski]

korab (poet.) — łódź, okręt. [przypis edytorski]

korab (poet.) — statek, okręt, łódź. [przypis edytorski]

korab — rodzaj okrętu. [przypis edytorski]

Korach — syn Jishara, kuzyn Mojżesza, lewita. Korach razem z Datanem, Abiramem i Onem oraz 250 innymi Izraelitami zbuntowali się przeciwko władzy Mojżesza i Aarona, kwestionując osobę Mojżesza, jako wybranego przez Boga (Lb 16,1–5). Został za to ukarany: pochłonęła go ziemia wraz z resztą buntowników (Lb 16,6–32). [przypis edytorski]

Korah a. Kore — przywódca grupy zbuntowanych przeciw Mojżeszowi kilkuset mężczyzn izraelskich. [przypis edytorski]

Koralia — patrz: Stracone złudzenia. [przypis edytorski]

Koralina i siostra jej Kamilla (Veronese) — Maria Anna oraz Giacoma Antonia Veronese, córki włoskiego aktora Carlo Veronese, które zdobyły rozgłos w Paryżu (od 1744), doskonale grając sprytne pokojówki w wystawianych przez teatr Comédie-Italienne komediach dell'arte; od swych typowych ról znane jako Koralina i Kamilla. [przypis edytorski]

korall, popr.: corral (ang.) — zagroda. [przypis edytorski]

koralów — dziś popr. forma D. lm: korali. [przypis edytorski]

koralów — dziś popr. forma D.lm: korali. [przypis edytorski]

koralowy — wykonany z koralu, tj. z wapiennych szkieletów koralowców, czyli zwierząt morskich tworzących rafy. [przypis edytorski]

Koran — święta księga islamu, powstała według tradycji muzułmańskiej w latach 610–632. [przypis edytorski]

Koran-sahib — zniekształcone: Corkran-sahib, pan Corkran. [przypis edytorski]

korbacz (daw.) — bat, bicz; uderzenie biczem. [przypis edytorski]

korbacz (daw.) — bicz z długim rzemieniem. [przypis edytorski]

korbacze — bat o krótkim trzonku i do którego przytwierdzano pęk rzemieni, służył to wymierzania kary chłosty, także: kańczug, harap; tu prawdopodobnie chodzi o kiścień (a. masłak): broń obuchową, zbudowaną z krótkiego trzonka, do którego łańcuchem a. rzemieniem przymocowany był bijak w postaci kolczastej kuli, bywa on niekiedy mylnie zwany korbaczem. [przypis edytorski]

korbacz (z węg.) — rodzaj bata na krótkim trzonku; za jego pomocą wymierzana była chłosta. [przypis edytorski]

korbowód — część maszyny napędzająca wał korbowy. [przypis edytorski]

Korbut, Gabriel (1862–1936) — pedagog, autor Literatury polskiej, przewodnika bibliograficznego zbierającego informacje o tekstach opublikowanych w języku polskim. [przypis edytorski]

korcić — tu: nurtować, ciekawić, zastanawiać. [przypis edytorski]

korcy (daw.) — dziś D. lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.), licząca w XIX w. ok. 128 litrów i podzielna na 32 garnce. [przypis edytorski]

korcy (daw.) — dziś forma D.lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.), licząca w XIX w. ok. 128 litrów i podzielna na 32 garnce. [przypis edytorski]

korcy — dziś popr. forma D.lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.); korzec rzymski (modius) liczył ok. 10,5 litra. [przypis edytorski]

korcy — dziś popr. forma: korców; korzec: daw. miara objętości ciał sypkich, wynosząca 128 litrów (korzec warszawski). [przypis edytorski]

Korczak, Janusz — właśc. Henryk Goldszmit (1878 a. 1879–1942), lekarz, pedagog, autor książek dla dzieci (Król Maciuś Pierwszy, Kajtuś czarodziej) oraz o ich wychowaniu (Prawo dziecka do szacunku). Twórca demokratycznego systemu wychowawczego, kierownik żydowskiego Domu Sierot w Warszawie (1912–1942) oraz sierocińca dla dzieci polskich Nasz Dom (1919–1936) mieszczącego się na Bielanach w Warszawie. Zginął w hitlerowskim obozie zagłady w Treblince wraz z wychowankami swojego zakładu. [przypis edytorski]

korczyk — daw. jednostka objętości ciał sypkich, dzielona na 16 garnców i równa ok. 60 kg. [przypis edytorski]

Korczyn — fikcyjna nazwa majątku, którego pierwowzorem była wieś Miniewicze, leżaca na terenie dzisiejszej Baiałorusi. [przypis edytorski]

kord — broń sieczna, duży sztylet lub krótki miecz. [przypis edytorski]

Kordecki — powieść historyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812–1887). [przypis edytorski]

kordegarda (z fr. corps de gardes) — wartownia. [przypis edytorski]

kordegarda (z fr.) — wartownia dla straży. [przypis edytorski]

kordelas — broń biała; długi nóż służący głównie do patroszenia zwierzyny. [przypis edytorski]

kordelas —broń biała, długi prosty lub zakrzywiony nóż myśliwski do skłuwania i patroszenia upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]

kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia, używany głównie przez marynarzy; tu: jako wytrzymała broń, którą można było wyrąbywać sobie drogę. [przypis edytorski]

kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny; niegdyś również element uzbrojenia, używany głównie przez marynarzy. [przypis edytorski]

kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny oraz jako element uzbrojenia marynarzy. [przypis edytorski]

kordelas — długi nóż myśliwski służący do oprawiania upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]

kordelas — długi nóż myśliwski, służący do oprawiania upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]

kordelas — lekko zakrzywiona, krótka szabla z osłoną dla dłoni (jelcem kabłąkowym), używana w XVII–XIX w., głównie przez marynarzy, będąca jednym z charakterystycznych elementów wyposażenia pirata. Kordelas był bronią wytrzymałą, którą można było wyrąbywać sobie drogę przez ciężkie liny i płótno, a równocześnie z powodu dość krótkiego ostrza poręczną w walce w zwarciu na zatłoczonym statku, wśród takielunku i pod pokładem, skuteczniejszą niż długie rapiery lub szpady, ponadto skuteczne posługiwanie się nim wymagało mniej szkolenia. [przypis edytorski]

kordelas — nóż myśliwski, służący do dobijania i patroszenia upolowanej zwierzyny. [przypis edytorski]