Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5926 przypisów.
zmóc się (daw.) — wzmocnić się. [przypis edytorski]
zmóc (starop.) — potrafić; co kto zmoże i jako kto może: co kto potrafi i jak może. [przypis edytorski]
zmóc — wzmóc, wzmocnić. [przypis edytorski]
zmódz — dziś popr.: zmóc, tj. pokonać. [przypis edytorski]
zmógł — dziś: przemógł a. wzmógł. [przypis edytorski]
zmóg — zmógł; pokonał. [przypis edytorski]
zmówiny (daw.) — rozmowa swata z panną i jej rodzicami o zawarciu małżeństwa; oświadczyny; zaręczyny. [przypis edytorski]
zmówiny — rozmowa swata z panną i jej rodzicami o zaręczynach. [przypis edytorski]
zmówiona (daw.) — zaręczona. [przypis edytorski]
zmówiony (daw.) — zaręczony. [przypis edytorski]
zmówne (starop.) — w porozumieniu, za obopólną zgodą. [przypis edytorski]
zmocnić się (daw.) — wzmocnić się. [przypis edytorski]
zmocnieć — nabrać mocy, siły. [przypis edytorski]
zmoderować — tu: powściągnąć, ukrócić, zdyscyplinować, złagodzić; por. fr. modérer). [przypis edytorski]
zmodnieć — dostosować się do współczesnej mody. [przypis edytorski]
z moich ręku — daw. Ms. liczby podwójnej, dziś: z moich rąk. [przypis edytorski]
z moimi — ludźmi; załogą. [przypis edytorski]
z mojej racji (daw.) — z mojego powodu. [przypis edytorski]
zmordowany łowy — dziś popr. forma N.lm: (…) łowami. [przypis edytorski]
Zmorski, Roman (1822–1867) — poeta, tłumacz i badacz folkloru działający w okresie romantyzmu, zwolennik panslawizmu, w twórczości odwołujący się do liryki ludowej Mazowsza, przejawiający też upodobanie do makabry; członek Cyganerii Warszawskiej. [przypis edytorski]
z morza — tu dziś popr.: od morza. [przypis edytorski]
zmożniać — powiększać, nasilać. [przypis edytorski]
zmożon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zmożony (tj. pokonany). [przypis edytorski]
zmożony — pokonany. [przypis edytorski]
ZMP — Związek Młodzieży Polskiej, polityczna organizacja młodzieżowa funkcjonująca w latach 1948–1957, wspierająca władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. [przypis edytorski]
zmrużek (daw.) — ciuciubabka, zabawa dziecięca. [przypis edytorski]
z mułam zrzucon — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika oraz krótką formą przymiotnika; dziś: z muła zrzucony jestem. [przypis edytorski]
zmurszały — sypiący się, kruszący się z powodu rozkładu (o drewnie lub murach). [przypis edytorski]
zmuśże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
Zmuszeni pośród obcych się wałęsać — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zmieniając ten wers na następujący: „Wędrując smętnie ze złożoną bronią”. [przypis edytorski]
zmylić się (daw.) — pomylić się; popełnić błąd. [przypis edytorski]
zmyślać — tu: pozorować. [przypis edytorski]
zmyślając (starop.) — tu: udając. [przypis edytorski]
zmysłowie — zmysłowo, w sposób przemawiający do zmysłów. [przypis edytorski]
zmysły (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: smysły. [przypis edytorski]
znać (daw., jako przysłówek) — widocznie, najwyraźniej, zapewne. [przypis edytorski]
znać (daw.) — tu: wiedzieć. [przypis edytorski]
znać (daw.) — widać, poznać. [przypis edytorski]
znać (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
znać (daw.) — wiedzieć. [przypis edytorski]
znać (gw.) — wiedzieć. [przypis edytorski]
znać o czymś (daw.) — wiedzieć o czymś, znać coś. [przypis edytorski]
znać — poznać, widać. [przypis edytorski]
znać się do czego (daw.) — przyznawać się do czego. [przypis edytorski]
znać się jak kura na pieprzu — frazeologizm oznaczający, że ktoś się na czymś w ogóle nie zna. [przypis edytorski]
znać — tu: widać, daje się zauważyć. [przypis edytorski]
znać — tu: widać, da się zauważyć, rozpoznać. [przypis edytorski]
znać — tu: widać. [przypis edytorski]
znać — tu: widać; widocznie. [przypis edytorski]
znać — tu: widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
znać — tu: widocznie. [przypis edytorski]
znać — tu: widzieć. [przypis edytorski]
znać — tu: wiedzieć. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
znać — widać. [przypis edytorski]
znać — widać; widocznie. [przypis edytorski]
znać — widocznie. [przypis edytorski]
znać (z ros.) — tu: wiedzieć. [przypis edytorski]
znachodzą się (daw.) — znajdują się. [przypis edytorski]
znachodzić (daw.) — dziś: znajdować. [przypis edytorski]
znachodzić (daw.) — znajdować, natrafiać na coś. [przypis edytorski]
znachodzić (daw.) — znajdować. [przypis edytorski]
znachodzić (daw.) — znajdować; tu: spotykać. [przypis edytorski]
znachodzić — dziś popr.: znajdować. [przypis edytorski]
znachodzić — dziś: znajdować, natrafiać na coś. [przypis edytorski]
znachodzić — dziś: znajdować. [przypis edytorski]
znachodzić się (daw.) — znajdować się. [przypis edytorski]
znachodzić się (daw.) — znaleźć się; tu: zachowywać się odpowiednio. [przypis edytorski]
znachodzić się — znajdować się. [przypis edytorski]
znachodzić — znajdować. [przypis edytorski]
znachodzić — znajdować; znaleźć. [przypis edytorski]
znachodzi — dziś popr.: znajduje. [przypis edytorski]
znachodził (daw.) — forma 3.os.lp r.m.: znajdował. [przypis edytorski]
znachodził się — dziś popr.: znajdował się. [przypis edytorski]
znachodzi się (daw.) — znajduje się, napotyka się. [przypis edytorski]
Znachor — powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 r., zekranizowana w tym samym roku w reż. Michała Waszyńskiego, opowiadająca historię wybitnego chirurga, prof. Rafała Wilczura, który w wyniku ciężkiego pobicia traci pamięć, następnie, nie mogąc sobie przypomnieć swojej tożsamości, trafia na wieś, gdzie zostaje znachorem i leczy miejscową ludność jako Antoni Kosiba. Pomysł został zrealizowany początkowo w formie scenariusza filmowego, ale nie wzbudził zainteresowania, dopiero sukces powieści przekonał twórców kina do przeniesienia Znachora na ekrany, zaś autora do napisania drugiej części losów głównego bohatera (powieść Profesor Wilczur, wyd. w 1939 r.). [przypis edytorski]
znachor — samouk zajmujący się leczeniem ludzi i odczynianiem uroków. [przypis edytorski]
znaczą chustki do nosa — dawniej chustki do nosa były wielokrotnego użytku, robiono je z tkaniny i wyszywano na nich znaczki rozpoznawcze, najczęściej inicjały właściciela, aby praczka wiedziała, komu je oddać po upraniu (podobnie postępowano z bielizną, pościelą, ręcznikami itp.). [przypis edytorski]
znaczną dary — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) darami. [przypis edytorski]
znacznie — bardzo. [przypis edytorski]
znacznie go popuściło — bardzo mu się poprawiło. [przypis edytorski]
znaczno (daw.) — poznać. [przypis edytorski]
znaczno — tu: widać. [przypis edytorski]
znaczny (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]
znaczny (daw.) — wyróżniający się. [przypis edytorski]
znaczny (daw.) — wyróżniający się, widoczny. [przypis edytorski]
znaczny — tu: widoczny. [przypis edytorski]
znaczyć „do tuzina” — dawniej chustki do nosa były wielokrotnego użytku, robiono je z tkaniny i wyszywano na nich znaczki rozpoznawcze, najczęściej inicjały właściciela, aby praczka wiedziała, komu je oddać po upraniu (podobnie postępowano z bielizną, pościelą, ręcznikami itp.). Komplety chusteczek do nosa, jak naczynia stołowe, zwyczajowo liczyły po 12 sztuk, czyli tuzin. [przypis edytorski]
znaczyć — tu: przeznaczyć. [przypis edytorski]
znaczyć — tu: ukazywać. [przypis edytorski]
znaczyć — tu: wyrażać. [przypis edytorski]
znaczy videlicet: przyszedł, raz, obaczył, dwa, podbił, trzy — w późn. wyd. popr. tłumaczenie: „znaczy videlicet: przyszedł, obaczył, podbił, przyszedł, raz, obaczył, dwa, podbił, trzy”. [przypis edytorski]
z nadsypką — dziś: z nawiązką; dać więcej, niż się należy. [przypis edytorski]
z nadzieje ostatniej zrażeni (starop.) — pozbawieni ostatniej nadziei (właśc. dosł. zbici z ostatniej nadziei). [przypis edytorski]
znaglać — dziś: przynaglać. [przypis edytorski]
znają Cię być stwórcą (daw.) — znają cię jako stwórcę; wiedzą, że jesteś stwórcą. [przypis edytorski]
znajda — tu: dziecko, które nie ma rodziców i nie wiadomo, skąd się wzięło. [przypis edytorski]
znajdęż ja (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy znajdę, czyż znajdę. [przypis edytorski]
znajdować (coś jakimś) (daw.) — uznawać (coś) za (jakieś). [przypis edytorski]
znajdować (daw.; kalka z fr.) — oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]
znajdować (daw.) — (kalka z fr.) oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]
