ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3800 przypisów.
Γαίῃ μὲν γὰρ γαῖαν ὀπώπαμεν, ὕδατι δ’ ὕδωρ… (gr.) — Ziemią widzimy ziemię, wodą wodę,/ Powietrzem boskie powietrze, ogniem niszczący ogień,/ Miłość miłością, nienawiść występną nienawiścią (Empedokles, cytowany przez Arystotelesa w dziele O duszy). [przypis edytorski]
γάλα (gr.) — czytaj: gala. [przypis edytorski]
γεννᾶν (gr.) — stworzyć, urodzić. [przypis edytorski]
γνῶθι σεαυτόν (gr.) — poznaj samego siebie. [przypis edytorski]
гонорность (ros.) — dosł. poczucie honoru, honorowość; w kulturze rosyjskiej postawa kojarzona z przesadną drażliwością, podkreślaniem swojej odrębności itp. [przypis edytorski]
gąbka — zdr. od: gęba; buzia. [przypis edytorski]
gądek — śpiewak, grajek; od „gędźba”: muzyka. [przypis edytorski]
gądziel rozłogowa — także: dąbrówka rozłogowa; ożanka. [przypis edytorski]
gąsienica — larwa niektórych owadów. [przypis edytorski]
Gąsienicowe Stawy — grupa jezior w Dolinie Gąsienicowej, położonej w w polskich Tatrach. [przypis edytorski]
gąsieniczniki (biol.) — nadrodzina owadów błonkoskrzydłych, których larwy pasożytują innych owadach. [przypis edytorski]
gąsior — duże naczynie na wino a. piwo. [przypis edytorski]
gąsior — duży, szklany baniak służący m.in. do wyrobu wina w domowych warunkach. [przypis edytorski]
gąsiorek — pękate naczynie z wąską szyjką. [przypis edytorski]
Gąsiorowski, Krzysztof (1935–2012) — poeta, eseista i krytyk literacki, związany z Orientacją Poetycką Hybrydy. [przypis edytorski]
gąsior — pękata butla z wąską szyjką. [przypis edytorski]
gąsior — rodzaj dachówki do krycia kalenic i naroży. [przypis edytorski]
gąsiory — tu: rodzaj półokrągłej dachówki układanej na kalenice (tj. grzbiety) i naroża dachu (w tym wypadku daszku okrywającego mur). [przypis edytorski]
gąska — tu: część tratwy; kilkanaście związanych ze sobą bali. [przypis edytorski]
gąska — tu: młoda dziewczyna, zwł. ze wsi. [przypis edytorski]
gąszcza — dziś popr. forma lp męska: gąszcz a. lm gąszcze. [przypis edytorski]
gązwa — część cepa, rzemienny element łączący bijak z dzierżakiem. [przypis edytorski]
Gaaza — miestas Artimuosiuose Rytuose. [przypis edytorski]
gabaj — administrator synagogi; początkowo zajmował się głównie zbieraniem darowizn i rozdzielaniem ich między biednych. [przypis edytorski]
gabardyna — wełniana lub bawełniana tkanina w skośne prążki. [przypis edytorski]
gabar (z fr. gabarre) — daw. też gabarra; odkryty statek a. barka rzeczna. [przypis edytorski]
Gabii — miasto w Lacjum, między Rzymem a Preneste. [przypis edytorski]
gabinetowe uciechy i tryumfy — mowa o gabinetach, tj. dyskretnie urządzonych salkach w restauracjach, gdzie panowie odbywali schadzki z kobietami, które uwodzili lub opłacali (obyczaj rozpowszechniony w XIX w. w całej Europie). [przypis edytorski]
Gabinius, właśc. Aulus Gabinius (I w. p.n.e.) — polityk i dowódca rzymski, zaufany stronnik Pompejusza; konsul (58 p.n.e.), następnie namiestnik prowincji Syrii (57–55 p.n.e.). [przypis edytorski]
Gaboriau, Émile (1832–1873) — francuski pisarz i dziennikarz, pionier literatury kryminalnej, autor kilku powieści o detektywie policyjnym imieniem Monsieur Lecoq, wydanych w latach 1867–1871. [przypis edytorski]
Gaboriau, Émile (1832–1873) — fr. powieściopisarz i dziennikarz, pionier literatury kryminalnej; jego pierwszą powieścią detektywistyczną była książka L'Affaire Lerouge, w której wprowadził postać młodego policjanta nazwiskiem Lecoq; Monsieur Lecoq powracał w kolejnych powieściach Gaboriau. [przypis edytorski]
Gaborów — forma posesywna; w zdaniu mowa o oporze Gabora Bethlena. [przypis edytorski]
Gabriela Zapolska (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; znana z komedii krytykujących mieszczańską obłudę, np. Moralność Pani Dulskiej oraz Ich Czworo. [przypis edytorski]
Gabriel — jeden z aniołów w tradycji chrześcijańskiej, judaistycznej i islamskiej, archanioł. [przypis edytorski]
Gabriel Metsu (1629–1667) — malarz holenderski. [przypis edytorski]
gać (daw.) — grobla z faszyny. [przypis edytorski]
gać (gw.) — materiał służący do okładania ścian domu. [przypis edytorski]
gačnus — puošnus, puikus. [przypis edytorski]
gacek — gatunek małego nietoperza. [przypis edytorski]
gach (daw., gw.) — kochanek [przypis edytorski]
gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
gach (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]
gach (daw.) — kochanek, tu: zalotnik. [przypis edytorski]
gach (daw.) — zalotnik; dziś pogard.: kochanek. [przypis edytorski]
gach (daw.) — zalotnik; dziś pogardl.: kochanek, uwodziciel. [przypis edytorski]
gach — kochanek. [przypis edytorski]
gach — kochanek; według legendy wspomnianej w oryginale chodziło tu o Jeana Buridana, filozofa scholastycznego (ok. 1300–po 1358), uratowanego ponoć przez ucznia. [przypis edytorski]
gachostwo — tu: wdawanie się w miłostki; od gach (daw.): kochanek. [przypis edytorski]
gach (pogard.) — kochanek, zwłaszcza mężatki. [przypis edytorski]
gach (starop., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
Gacki, Stefan Kordian (1901–1984) — poeta, krytyk literacki, w młodości związany z futuryzmem, po wojnie na emigracji. [przypis edytorski]
gadajcieże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: gadajcie koniecznie. [przypis edytorski]
gadajże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: gadaj koniecznie, gadaj nareszcie. [przypis edytorski]
gad (daw.) — tu: małe zwierzęta, robactwo bądź szkodniki. [przypis edytorski]
Gad — hebr. גד (gad): ‘szczęście, powodzenie’. [przypis edytorski]
gad Lerny — hydra lernejska o wielu głowach, zabita przez Herkulesa. [przypis edytorski]
Gad, — najeźdźcy napierać nań będą — hebr. גדוד (gedud): ‘oddział, banda, zbrojna grupa’, może być także rozumiane w odniesieniu do Gada, którego plemię odziedziczyło ziemie za Jodanem. «Oddziały [Gada] przekroczyły Jordan wraz z braćmi [z innych plemion], i walczyli oni zbrojnie [razem z nimi], aż zdobyli ziemię Kanaan», zob. Raszi do 49:19. [przypis edytorski]
gadnas (brus.) — vertas, tinkamas, geras. [przypis edytorski]
gadnieji — tinkami, geri, vertingi. [przypis edytorski]
Gad — siódmy syn Jakuba i Zilpy, która była niewolnicą Lei (Rdz 46,8–16). [przypis edytorski]
gad — tu: zwierzę; potwór. [przypis edytorski]
gadu (daw. forma) — dziś: gada. [przypis edytorski]
gadu — dziś popr. forma D.lp: gada. [przypis edytorski]
gadu — dziś popr.: gada. [przypis edytorski]
gadynė (brus.) — laikas, metas. [przypis edytorski]
gadynė (brus.) — metas, laikas. [przypis edytorski]
gadynė — laikai. [przypis edytorski]
gadynė — laikotarpis. [przypis edytorski]
gadynė — metas, laikas. [przypis edytorski]
gadzina (daw., gw.) — tu: zwierzęta. [przypis edytorski]
gadzina (daw., gw.) — zwierzę. [przypis edytorski]
gadzina (tu gw.) — zwierzęta domowe. [przypis edytorski]
gadzina — tu: wąż. [przypis edytorski]
gadzinówka a. pismo gadzinowe — czasopismo polskie służące propagandzie rządu zaborcy, okupanta lub systemu totalitarnego i finansowane przez ten rząd; w czasie II wojny światowej pierwsze gadzinówki w Generalnym Gubernatorstwie zaczęły wychodzić w Częstochowie: najpierw „Goniec Częstochowski” (ukazujący się nieregularnie po polsku i po niemiecku, od 14 IX 1939), a następnie dziennik „Kurier Częstochowski” (od 4 XI 1939 do końca okupacji), określana jako „centralny organ katolicki w GG”, ukazywała się z dodatkiem dla katolików „Niedziela”. [przypis edytorski]
Gänseschritt (niem.) — chodzenie gęsiego. [przypis edytorski]
gaelicki — szkocki język z grupy języków celtyckich. [przypis edytorski]
Gaeta, gdzie tyrania byłaby sczezła raz na zawsze, gdyby nie przeklęty, piemoncki pomiot… — Gaeta to niewielkie portowe miasto we Włoszech; w XIX w. było silnie umocnioną twierdzą, ostatnią placówką Franciszka II, władcy Królestwa Obojga Sycylii, broniącą się przeciwko wojskom Królestwa Piemontu i Sardynii walczącym o zjednoczenie Włoch. Oblężenie (XI 1860 – II 1861) zakończyło się kapitulacją twierdzy, przy czym Franciszkowi II i jego żonie pozwolono udać się na wygnanie do Rzymu, gdzie zostali gośćmi papieża. [przypis edytorski]
Gaeta — miasto portowe we Włoszech, ok. 80 km na płn. od Neapolu. [przypis edytorski]
Gaeta — miasto portowe w środkowej części Włoch, na zach. wybrzeżu. [przypis edytorski]
Gaeta — niewielkie portowe miasto we Włoszech; w XIX w. było silnie umocnioną twierdzą, ostatnią placówką Franciszka II, władcy Królestwa Obojga Sycylii, broniącą się przeciwko wojskom Królestwa Piemontu i Sardynii walczącym o zjednoczenie Włoch. Oblężenie (XI 1860 – II 1861) zakończyło się kapitulacją twierdzy, przy czym Franciszkowi II i jego żonie , Marii Zofii Bawarskiej, pozwolono udać się na wygnanie do Rzymu, gdzie zostali gośćmi papieża. [przypis edytorski]
gafa — niestosowny postępek w towarzystwie. [przypis edytorski]
gafel — ukośne drzewce na żaglowcu, służące do podnoszenia i opuszczania czworokątnego żagla. [przypis edytorski]
Gagarin, Fiodor Siergiejewicz (1757–1794) — rosyjski pułkownik, książę, dowódca pułku grenadierów syberyjskich. [przypis edytorski]
gagatek — ziółko, ananas. [przypis edytorski]
gaić — pokrywać zielenią, zadrzewiać. [przypis edytorski]
Gaidgykste — ankstų rytą. [przypis edytorski]
gaik Julii — odniesienie do bohaterki wzmiankowanego wyżej tekstu Rousseau, którego pełny tytuł brzmi Julia, Nowa Heloiza, listy dwojga kochanków, mieszkańców małego miasteczka u stóp Alp. [przypis edytorski]
gailysta — gailesys, gailestis. [przypis edytorski]
Gaius Cassius Longinus (przed 85 p.n.e.–42 p.n.e.) — rzymski generał, stał obok Brutusa na czele spisku przeciw Cezarowi. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Iulius Caesar (100 p.n.e.–44 p.n.e.) — rzymski dowódca wojskowy, polityk i dyktator, zapewnił sobie także miejsce w historii literatury opisami prowadzonych przez siebie wojen (De bello Gallico i De bello civile). Władzę nad Rzymem przejął po zawiązaniu I triumwiratu z Gnejuszem Pompejuszem i Markiem Licyniuszem Krassusem, oraz późniejszej wojnie domowej, w której pokonał Pompejusza. Został obwołany dyktatorem w toku 49 p.n.e. [przypis edytorski]
Gaius Sallustius Crispus (86–34 p.n.e.) — historyk i polityk rzymski. [przypis edytorski]
Gaius Sallustius Crispus (86 p.n.e.–34 p.n.e.) — historyk i polityk starożytnego Rzymu. [przypis edytorski]
gaivalas — gyva būtybė, pada ras. [przypis edytorski]
gaivalas — gyvis, padaras. [przypis edytorski]
gaj Akademosa — miejsce, w którym znajdowała się akademia platońska. [przypis edytorski]
