Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie
By language: all | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
8567 footnotes found
kvartka (rus.) — lango pusė, langelis. [przypis edytorski]
kvatera — butas. [przypis edytorski]
kvatiera — nuomojamas butas ar kambarys. [przypis edytorski]
kvietką — gėlę. [przypis edytorski]
kvietka — gėlė. [przypis edytorski]
kvietkai — gėlės. [przypis edytorski]
kvynai — kmynai. [przypis edytorski]
kwaczek — kij obwiązany na końcu szmatą. [przypis edytorski]
kwacz (gw. środ.) — areszt. [przypis edytorski]
kwacz — pędzel z pakuł lub szmat na kiju, używany do smarowania smołą, rozprowadzania farby itp. [przypis edytorski]
kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa jego tarczy. [przypis edytorski]
kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa półkuli. [przypis edytorski]
kwadrans na czwartą (daw.) — kwadrans po trzeciej. [przypis edytorski]
kwadrans na dziesiątą wieczór — jest to godzina zarezerwowana w Rzymie na pogrzeb książąt. Kondukt mieszczan ma miejsce o zachodzie słońca, drobna szlachta grzebana jest o pierwszej w nocy; kardynałowie i książęta o pół do trzeciej w nocy, co 11 września odpowiadało godzinie za piętnaście dziesiąta. [przypis autorski]
kwadrans na dziewiątą — dziś: ósma piętnaście. [przypis edytorski]
kwadrans na dziewiątą — piętnaście minut po ósmej; kwadrans po ósmej. [przypis edytorski]
kwadrans na jedenastą — tj. kwadrans po dziesiątej. [przypis edytorski]
kwadrans na ósmą (daw.) — dziś: kwadrans po siódmej; siódma piętnaście. [przypis edytorski]
kwadrans na siódmą — dziś: piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]
kwadrans na siódmą — piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]
kwadrans na szóstą (daw.) — kwadrans po piątej. [przypis edytorski]
kwadrant — ćwiartka koła lub kąt odpowiadający takiej ćwiartce, czyli kąt prosty; pół kwadranta to 45°. [przypis edytorski]
kwadrant — dawny przyrząd astronomiczny. [przypis redakcyjny]
kwadratura koła (pot.) — zadanie niewykonalne. [przypis edytorski]
kwadratura koła, świat większy — Również aluzja do ustępów w Próbach Montaigne'a (II, 12, 14). [przypis tłumacza]
kwadrować — odpowiadać, pasować. [przypis redakcyjny]
kwadrować — szykować. [przypis redakcyjny]
kwadryga (daw.) — rydwan zaprzężony w czwórkę koni ustawionych w jednym rzędzie. [przypis edytorski]
kwadryga (łac.) — dwukołowy rydwan zaprzężony w cztery konie, używany do wyścigów i uroczystych pochodów. [przypis edytorski]
kwadryga — rydwan zaprzęgany w czwórkę koni ustawionych równolegle. [przypis edytorski]
kwadryga — zaprzęg czterokonny. [przypis redakcyjny]
kwadryga (z łac.) — rydwan zaprzężony w cztery konie „w poręcz”, tj. jeden przy drugim. [przypis redakcyjny]
kwadryka — właśc. kwadryga, rydwan zaprzężony w czwórkę koni. W biblijnej księdze Ezechiela opisany został zstępujący pośród ognia rydwan Boga, ciągnięty przez cztery istoty przypominające postaci ludzkie, lecz mające po cztery twarze i cztery skrzydła. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała. Powieść powstała w latach 1874–1875, w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. Onagry (…) stanowiące coś pośredniego zebrą a kwaggą — onagry to dzikie osły i razem z zebrami i końmi należą do rodzaju Equus (koń), ale biologicznie nie są zwierzętami pośrednimi między kwaggą a innymi zebrami. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. [przypis edytorski]
kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]
kwagga — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]
kwakający — dziś popr.: kwaczący. [przypis edytorski]
kwakier — jeden z członków Religijnego Towarzystwa Przyjaciół, którzy siebie nazywali właśnie przyjaciółmi (friends), zaś popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego; kwakrzy, będący odłamem ang. purytanizmu, podkreślali wagę bezpośredniego (niewymagającego osób duchownych ani sformalizowanych nabożeństw), osobistego, wewnętrznego objawienia, nie tylko wierności Biblii, jak wiele wspólnot protestanckich; początki tej grupy religijnej sięgają 1646 r. i działalności George'a Foxa (1621–1691), kwakrzy byli prześladowani (co spowodowało ich emigrację m.in. do Ameryki i Niemiec) i dopiero w 1689 r. na mocy dekretu tolerancyjnego uzyskali wolność wyznania w Anglii; wśród zasad, którymi kierują się kwakrzy, wylicza się pacyfizm, zakaz składania przysiąg, zakaz służby wojskowej oraz powstrzymywanie się od hucznych zabaw: puszczanie latawców raczej nie należy do takich. [przypis edytorski]
kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w. Członkowie wspólnoty byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd członkowie wspólnoty wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w.; byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]
k'wam (daw.) — ku wam, do was. [przypis edytorski]
k'wam (daw.) — ku wam; do was. [przypis edytorski]
kwanda, monsiorów — Tak nazywały się małe tygielki do wypalania szlachetnych metali. [przypis tłumacza]
kwapiąc się (starop.) — pośpieszając; idąc szybko. [przypis edytorski]
kwapić (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (daw.) — śpieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (daw) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (daw., starop.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się — spieszyć się do czegoś. [przypis edytorski]
kwapić się — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić się (starop.) — spieszyć się. [przypis edytorski]
kwapić (starop.) — pośpieszać; przyśpieszać; iść szybko. [przypis edytorski]
kwapić — zabierać się do czegoś. [przypis edytorski]
kwapienie (starop.) — pośpiech, pośpieszne działanie. [przypis edytorski]
kwapiony (daw.) — pospieszny. [przypis edytorski]
kwapiony (starop.) — pośpieszny, pochopny; przedwczesny. [przypis edytorski]
kwapiony (starop.) — pospieszny. [przypis edytorski]
kwapiony (starop.) — szybki, pospieszny. [przypis edytorski]
kwapiony (starop.) — zbyt prędki, nazbyt pospiesznie wymierzony. [przypis edytorski]
kwapliwy (daw.) — pospieszny, pochopny, niecierpliwy; por. daw. kwapić się: spieszyć się. [przypis edytorski]
kwap — pierze. [przypis redakcyjny]
kwap — puch ptasi, sprężysty i doskonale utrzymujący ciepło. [przypis redakcyjny]
kwap — puch ptasi z pierzyn i poduszek. [przypis redakcyjny]
kwarantanna — czasowe odosobnienie ludzi, zwierząt, roślin a. towarów, co do których istnieje podejrzenie, że mogą być roznosicielami chorób zakaźnych; kwarantannę stosuje się w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób; także: pomieszczenie, budynek, a niekiedy nawet część miasta portowego służąca odbywaniu kwarantanny. [przypis edytorski]
kwarantanna — miejsce i czas przymusowego pobytu osób lub zwierząt przyjeżdżających z kraju dotkniętego jakąś chorobą zakaźną. [przypis redakcyjny]
kwarantanna — tu przenośnie: długi okres czekania. [przypis redakcyjny]
kwarc — często występujący minerał z grupy krzemianów. [przypis edytorski]
kwarc — daw. również: kwarzec; minerał zbudowany głównie z dwutlenku krzemu. [przypis edytorski]
kwarciany — opłacany z kwarty, tj. czwartej części (kwarty) dochodu z dóbr królewskich. [przypis redakcyjny]
kwardom (gw.) — twardą. [przypis edytorski]
kwardy (gw.) — twardy. [przypis edytorski]
kwardy — twardy. [przypis edytorski]
kwarta — daw. jednostka objętości ciał płynnych, ok. 1 litr. [przypis edytorski]
kwarta — daw. jednostka objętości, ok. 1 litra. [przypis edytorski]
kwarta — daw. miara objętości, ok. 1 litra. [przypis edytorski]
kwarta — daw. miara objętości, zwykle ok. 1 litra. [przypis edytorski]
kwarta — dawna miara ciał płynnych i sypkich, około 1 litra; też: naczynie o takiej pojemności. [przypis edytorski]
kwarta — dawna miara objętości, ok. 1 litra. [przypis edytorski]
kwarta — dawna miara objętości, zwykle ok. 1 litra. [przypis edytorski]
kwarta — jednostka miary objętości, ¼ galona, równa ok. 1 litrowi. [przypis edytorski]
kwartałowę — dziś popr.: kwartalną. [przypis edytorski]
kwarta — miara objętości, stanowiąca ¼ galona i wynosząca ok. 1 litr. [przypis edytorski]
kwarta — ok. 1,125 litra. [przypis redakcyjny]
kwarta — tu: nazwa jednej z pozycji w szermierce. [przypis edytorski]
kwarta — wojska kwarciane, stałe, zaciężne siły zbrojne, utrzymywane przez króla od końca XVI w. [przypis redakcyjny]
kwarta — wypłacany kwartalnie żołd. [przypis edytorski]
kwarteronka — córka białego i mulatki. [przypis edytorski]
kwaśnik — producent napojów. [przypis edytorski]
kwaśny — tu: niezadowolony. [przypis edytorski]
kwas azotowy dymiący (chem.) — zwyczajowa nazwa silnie stężonego kwasu azotowego (HNO3), który po wystawieniu na działanie powietrza wydziela białe opary. [przypis edytorski]
kwaskawy — dziś: kwaskowy. [przypis edytorski]
kwas — kwas chlebowy; typowy dla ludów Słowiańskich napój przyrządzany ze sfermentowanego chleba. [przypis edytorski]
kwas maleinowy — organiczny związek chemiczny, niewystępujący w przyrodzie, otrzymywany przez utlenianie benzenu powietrzem i hydrolizę powstałego bezwodnika maleinowego lub przez ogrzewanie kwasu jabłkowego. [przypis edytorski]
kwas pruski — potoczna nazwa cyjanowodoru (HCN), bezbarwnej, silnie trującej cieczy o zapachu gorzkich migdałów. [przypis edytorski]
kwas siarczany (daw.) — kwas siarkowy, silnie żrący kwas nieorganiczny. [przypis edytorski]
kwas węglowy — tu w znaczeniu używanym w dawnej terminologii chemicznej: dwutlenek węgla. [przypis edytorski]
kwasy (daw.) — kłótnie. [przypis edytorski]