Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
powetować — wynagrodzić sobie poniesione krzywdy. [przypis edytorski]
powetować — wynagrodzić sobie. [przypis edytorski]
powetować — wynagrodzić sobie, zrekompensować. [przypis edytorski]
powiada Arystoteles o Andronie Argijczyku (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Pyrrona [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 81. [przypis tłumacza]
powiada Bion (…) włos — Seneka (młodszy), O pokoju ducha, 8. [przypis tłumacza]
powiada (…) Diderot — [w:] Przyczynek do podróży Bougainville'a. [przypis tłumacza]
powiada Epicharmus (…) [rozum] widzi i słyszy (…); inne rzeczy są ślepe, głuche — Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych… (gr. Stromata), II, 5. [przypis tłumacza]
powiada Epiktet — Diss. I. 18,20. [przypis tłumacza]
powiada Epikur (…) ani najstarszy niech się nią nie znuży” — Diogenes Laertios, Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 122. [przypis tłumacza]
powiada Horacy (…) — Horacy, O sztuce poetyckiej, w. 16–19, tłum. B. Dobrzański, Złoczów 1892. [przypis edytorski]
powiada inny krytyk — Valerius Maximus: „Summi moeroris acerbitatem arte esprimi non posse onfessus est”; lib. VIII cap. 11. [przypis redakcyjny]
Powiadają, iż garstka chrześcijan, wyruszywszy ze skalistej wysepki, przyprawia o siódme poty Osmanów i trzyma pod grozą całe ich królestwo. — ta garstka chrześcijan to rycerze maltańscy. [przypis tłumacza]
Powiadają nam jednak: czytajcie dzieła takich pisarzy, jak Fénelon, Nieuwentit, Abbadie, Derham, Raïs — Autor ma na myśli, obok filozofów i teologów, jak Fénelon i Abbadie, rozmaitych pisarzy-przyrodników, którzy byli gorliwymi wyznawcami deizmu. Bernard van Nieuwentyt (1654–1718), zwolennik kartezjanizmu, napisał, poza szeregiem dzieł o treści matematycznej i lekarskiej, kilka rozpraw, w których usiłował dowieść istnienia Boga za pomocą wywodów fizykalno-teologicznych. William Derham (1657–1735), znakomity fizyk angielski, który wykazał zależność szybkości dźwięku od wiatru, był zarazem teologiem, autorem poczytnego wielce niegdyś dzieła pt. Fizykoteologia, czyli dowód istnienia Boga i jego przymiotów na podstawie dzieł przez niego stworzonych. W r. 1726 ukazał się przekład francuski tego dzieła. [przypis tłumacza]
powiadają, że pod Platejami Lacedemończycy, jak się spotkali z tarczownikami, to nie chcieli z nimi walczyć, trwając na placu, tylko zaczęli uciekać. A jak się rozpadły szyki Persów, ci się obrócili, jak konnica, rozpoczęli walkę i w ten sposób wygrali tę bitwę — Herodot przedstawia sytuację zupełnie odmiennie: kiedy żadna ze stron nie chciała rozpocząć bitwy, wojska greckie z powodu długotrwałego braku bezpiecznego dostępu do wody rozpoczęły przemarsz na dogodniejsze pozycje, podczas którego skrzydło spartańskie zostało zaatakowane przez Persów; po wysłaniu do Ateńczyków prośby o wsparcie Spartanie ruszyli przeciwko Persom skrytym za murem z trzcinowych tarcz, który przełamali, po czym zwyciężyli wrogów w zażartej walce wręcz (zob. Herodot, Dzieje IX 51–65). [przypis edytorski]
powiada (…) Katon w swoim „Gospodarstwie” — De re rustica, 2: Patrem familias vendacem non emacem esse opportet. [przypis tłumacza]
powiadała Liwia (…) — por. Kasjusz Dion, Historia rzymska, LVIII, 2. [przypis tłumacza]
powiadał Aryston, iż kąpiel ani nauka (…) — por. Plutarch, Jak należy słuchać, 8. [przypis tłumacza]
Powiadał Aryston, iż ludzie najwięcej lękają się tego wiatru, który ich odsłania (…) — por. Plutarch, O wścibstwie, 3. [przypis tłumacza]
powiadał Kleomenes (…) wojennej — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]
powiadał się zwyczajnym szlachcicem — tj. mówił, że jest zwykłym szlachcicem. [przypis edytorski]
Powiadał Solon (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, VII, 2. [przypis tłumacza]
Powiadał, że ten [Cyrus] mu lepsze rokuje korzyści aniżeli ojczyzna — Ksenofont politycznie nie bardzo był „prawowierny”. Ustrój Sparty podobał mu się więcej niż demokracja ateńska. W czasie rządów trzydziestu tyranów służył prawdopodobnie w konnicy. Po restytucji demokracji broniło go od prześladowań prawo amnestii, ale kariera polityczna lub wojskowa była dlań zamknięta. Do tego czyni pewnie aluzję Proksenos. [przypis tłumacza]
powiadali starożytni o Symonidesie (…) na pytanie zadane mu przez króla Hierona — pytanie o to, czym jest lub jakie jest bóstwo (Cyceron, O naturze bogów, I, 22). [przypis edytorski]
Powiadam, że jesteś synem Boga (…) co dobrych wychwalał, podnosił i oczyszczał — Lettere scritte al sign. Aretino. [przypis tłumacza]
powiada niejaki Attalus w Senece (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXIII. [przypis tłumacza]
Powiadano Arystotelesowi, iż ktoś o nim źle mówił (…) — Diogenes Laertios, Arystoteles [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, V, 18. [przypis tłumacza]
powiada Platon, iż bogowie sporządzili człowieka jako zabawkę dla siebie — por. Platon, Uczta. [przypis tłumacza]
powiada Pliniusz (…) malarz zwątpił, czy potrafi nadać ojcu wyraz twarzy jeszcze smutniejszy — Plinius, Nat. hist., lib. XXXV sec. 5: „Cum moestos pinxisset omnes, praecipue patruum, et tristitiae omnem imaginem comsumpsisset, patris ipsius vultum velavit, quem digne non poterat ostendere”. [przypis redakcyjny]
powiada Plutarch o tych, którzy z przyczyny fałszywego wstydu miętcy są i łatwi (…) — por. Plutarch, O fałszywym wstydzie, 8. [przypis tłumacza]
powiada Seneka, iż starzy Rzymianie trzymali młodzież zawsze na nogach (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXVIII. [przypis tłumacza]
powiada się być Synem Bożym (daw.) — twierdzi, że jest Synem Bożym. [przypis edytorski]
powiada się wielką krwią (daw.) — utrzymuje, że jego szlachectwo ma dawne korzenie. [przypis edytorski]
powiada także, iż przyszedł nieść wojnę — Mt 10, 34. [przypis tłumacza]
powiada wszystko, co zamyśli głowa (…) jak piorun jasny, prędki (…) smutny jak aniołów mowa (…) wszystko przelatuje ducha skrzydłem — wyrażenia z poematu Słowackiego, Beniowski, Pieśń V. [przypis edytorski]
powiadka (gw.) — powiastka, opowiastka. [przypis edytorski]
powiastkę z rękopisów prowansalskich (…) spisano go około r. 1250 — rękopis znajduje się w Bibliotece Laurencjańskiej. P. Raynouard przytacza go w t. V swoich Trubadurów, s. 189. Tekst jego zawiera wiele błędów; zanadto chwalił, a za mało znał trubadurów. [przypis autorski]
powiastki, które się pod jego nazwiskiem ukazywały w „Rozmaitościach lwowskich” — Pierwsza ukazała się Ifigenia czyli Skutki niewierności (Nr. 85, w sobotę 29 lipca 1820 r.). Potem Atenais (19 września), wreszcie Podroż (Nr. 33, 20 marca 1821). Pełnym nazwiskiem: Ant. Malczewski — podpisana jest tylko Podróż, inne noszą podpis: Ant, Mal…i. [przypis redakcyjny]
powiat Montferański — okolica miasta Montferrand, połączonego za Ludwika XIII z Clermontem (Jasną Górą) w jedną całość pod nazwą Clermont-Ferrand. [przypis redakcyjny]
Powiatowa Kasa Oszczędności — kasa zaliczkowa obejmująca swoją działalnością pewien powiat. [przypis edytorski]
powiatowe chorągwie — chorągwie zaciągane w zastępstwie pospolitego ruszenia przez poszczególne ziemie (powiaty) i opłacane z podatków ustalonych przez sejmiki ziemskie; nazwane są tu one nowo zaciężnymi, ponieważ dopiero w 1652 r. sejm powiększył w ten sposób liczbę wojska, nakładając na poszczególne powiaty województw obowiązek utrzymania dodatkowych chorągwi. [przypis redakcyjny]
powiat wielicki — powiat w województwie małopolskim z siedzibą w Wieliczce. [przypis edytorski]
powiat ządzborski — dziś: mrągowski. [przypis edytorski]
powiat Zajęczy — 15. nom Górnego Egiptu o nazwie Un (zając), ze stolicą w Hermopolis (gr.); ok. 230 km na południe od Memfis, ok. 30 km na południe od Al-Minja. [przypis edytorski]
powić (daw.) — urodzić. [przypis edytorski]
powić — urodzić. [przypis edytorski]
powiécie — wyrazy powiécie oraz dziécię zostały zrymowane ze słowem życie, ponieważ é mogło być wymawiane w sposób zbliżony do i bądź y. [przypis edytorski]
powié — czytaj: powi. [przypis edytorski]
powięgła (gw.) — powiędła. [przypis autorski]
powiém — tu: opowiem. [przypis edytorski]
powięź (daw.) — wiązka, pęto. [przypis edytorski]
powieć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „ć”. [przypis edytorski]
po wiechach — po karczmach; wiecheć słomy był znakiem karczmy. [przypis redakcyjny]
powieciech — dziś popr. forma Msc.lm: powiatach. [przypis edytorski]
Po wieczerzy fajerwerk — sztuczne ognie, rzecz często bardzo kosztowna, były ulubionym sposobem uświetniania większych uroczystości bogatej szlachty i magnaterii. [przypis redakcyjny]
powiedać (daw.) — powiadać, mówić. [przypis edytorski]
powiedać (daw.) — powiadać. [przypis edytorski]
powiedać — dziś popr.: powiadać. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — mówić. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — powiadać, mówić. [przypis edytorski]
powiedać (gw.) — powiadać, opowiadać. [przypis edytorski]
powiedacz (daw.) — mówiący; osoba przemawiająca; rozmówca. [przypis edytorski]
powieda (gw.) — powiada; mówi. [przypis edytorski]
powieda (gw.) — powiada. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
powiedają (gw.) — powiadają. [przypis edytorski]
powieda — Łk 21, 19. [przypis edytorski]
powiedali (gw.) — powiadali. [przypis edytorski]
powiedam (gw.) — powiadam. [przypis edytorski]
powieda Paweł — Filip 4. [przypis edytorski]
powiedła (gw.) — powiodła. [przypis edytorski]
powiedząż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy powiedzą; czyż powiedzą. [przypis edytorski]
Powiedzcie teraz, co mam uczynić? […] żeby owa przekupka pod Długoszowym domem wszystkie swoje garnki i misy na drobne okruchy potłukła? — na tle anegdoty z Dworzanina Ł. Górnickiego. [przypis autorski]
powiedz deklamacją (daw.) — dziś: powiedz deklamację. [przypis edytorski]
powiedzenie św. Augustyna o słowach Chrystusa w Ewangelii: „Biada ślepym (…) — Augustyn z Hippony, Przeciwko listowi Parmenianusa (Contra epistolam Parmeniani), III, 4. [przypis tłumacza]
Powiedziałaby panu (…) poufale — Doryna przedrzeźnia tu głos i sposób mówienia pani Pernelle. [przypis tłumacza]
powiedziałbym razem z Hamletem, że dzieją się na świecie rzeczy (…) — nawiązanie do słów tytułowego bohatera tragedii Shakespeare'a: „Więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie,/ Niż się ich śniło waszym filozofom” (akt I, scena 5, tłum. Józef Paszkowski). [przypis edytorski]
Powiedziałem nierozmyślnie rzeknie: albowiem, czyliż krew tych ludzi, którzy wraz z szlachtą, a w większej liczbie ginęli, była wodą — Słyszałem wielu mówiących, że gdyby sprzedażność dóbr wszystkim Polakom była pozwoloną, natenczas z czasem wyginęłyby familie szlacheckie. Ja nie rozumiem, jak by przez to mogły zaginąć familie, przez co niezawodnie utrzymałby się kraj. Ale, na koniec, z dwóch złych roztropność mniejsze obierać radzi. Niechajże szlacheckie familie poczynią niektóre majoraty, jak uczyniła szlachta w Anglii i w Francji. Mniej złego krajowi uczyni kilkanaście majoratów na jednej części Polski, aniżeli dzisiaj niewola całej ziemi. [przypis autorski]
Powiedział im Mojżesz, iż: „Nagotujcie się wszyscy na jutro, pewnie go na tej górze widzieć będziecie, i głos jego usłyszycie, jedno się blisko góry nie przystępujcie, abyście śmiercią nie pomarli — streszczenie Wj 19, 10–18, gdzie jednak Bóg przekazuje Mojżeszowi, żeby ostrzegł lud trzy dni wcześniej. [przypis edytorski]
Powiedział sobie po prostu, że wszystkie klasyfikacje są (…) fałszywe i sztuczne (…) stworzywszy najbardziej szablonowy chyba z podziałów — M. Kridl, Krytyka i krytycy, Warszawa 1923, s. 231–232. [przypis autorski]
powiedział, że czyniłem rzecz bardzo głupią — u Ksenofonta żałuje Krezus swego grzesznego postępku, mówi, że czynność ta była głupia, ale bliżej jej nie wyjaśnia. [przypis tłumacza]
powiedział, że on [Eneasz] był mistrzem popłochu — por. Homer, Iliada VIII 107–108 (μήστωρ φόβοιο), jednak wydaje się, że Sokrates dla poparcia swojej tezy używa zmienionego sensu: u Homera Eneasz jest nie tyle tym, który po mistrzowsku korzysta na polu walki z taktyki ucieczki, co raczej wojownikiem, który, pędząc na rydwanie, znienacka zjawia się w różnych miejscach i wzbudza popłoch wśród wrogów; por. tłumaczenie tego określenia w tym miejscu przez Pawła Popiela: „groźny wódz”, w tłum. Kazimiery Jeżewskiej: „wojownik straszny”; to samo zestawienie wyrazów pojawia się w Iliadzie w odniesieniu do Diomedesa w VI 278: „wszędy grozi postrachem” (Popiel), „w pościgu wódz straszliwy” (Jeżewska), Hektora w XII 39: „dowódca pogoni” (Popiel), „co popłoch wzniecał” (Jeżewska), oraz Patroklosa w XIII 16: „dowódca pogoni w potyczce” (Popiel), „co wrogów przerażał” (Jeżewska). [przypis edytorski]
Powiedziane jest, iż prawo będzie zmienione, że ofiara będzie zmieniona (…) — Por. fragm. 610. [przypis tłumacza]
Powiedziane jest, że to pokolenie nie minie (…) — Mt 24, 34. [przypis tłumacza]
Powiedziano tam, że król zachowa swobody, jakich jego ojciec i dziad użyczyli kościołom — Mówiłem w poprzedzającej księdze, rozdz. XXI, o tych wolnościach, które były ustąpieniem praw sądowych i które zabraniały sędziom królewskim pełnić jakichkolwiek czynności na owym terytorium; były one równoznaczne z ustanowieniem lenna. [przypis redakcyjny]
Powiedzieć, iż Chrystus, który przyszedł usunąć obrazy (…) — Pascal zwalcza tu naukę, wedle której Sakrament bez miłości wystarcza dla odpuszczenia grzechu. [przypis tłumacza]
powiedzieć jak Kanaenka (…) mego pana — parafraza słów kobiety kananejskiej do Jezusa z Mt 15,27. [przypis edytorski]
powiedzieć odczyt — dziś popr.: wygłosić odczyt. [przypis edytorski]
powiedzie (…) przodzie — autor zdecydował się na taki rym, zatem prawdopodobnie wymawiał: na przedzie. [przypis edytorski]
Powiedz mi, czy mam do Juliusza — Juliusza Słowackiego. [przypis redakcyjny]
Powiedz, Muzo moja (…) imię męża, który bez nadziei / Przebłąkał stare życie, gdy runęła Troja… — parafraza początku Odyseji, poematu Homera o przygodach Odyseusza, który po zakończeniu wojny trojańskiej podróżował przez 10 lat po świecie, nie mogąc trafić do domu. [przypis edytorski]
Powiedz, przechodniu, Spartanom (…) Sparty posłuchać i paść — w innym tłumaczeniu: „Przechodniu, powiedz Sparcie, tu leżym, jej syny, prawom jej do ostatniej posłuszni godziny”. [przypis edytorski]
powiedzże — daw. konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: powiedz koniecznie. [przypis edytorski]
powiedzże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
powiedzże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: powiedz mi koniecznie. [przypis edytorski]
Powiedz że nam, co tutaj tak pachnie?… Pieprzyca!… — W oryginale: Qu'est-ce que cela sent ici?… La giroflée! Wyraz giroflée (lewkonia) z powodu podobieństwa brzmień używany bywa jako synonim policzka (gifle). W braku odpowiedniejszego wyrazu postawił tłumacz natomiast „pieprzycę”, ażeby choć w przybliżeniu („dać komuś pieprzu” „pieprzyć”) zaznaczyć intencję autora [daw. „dać komuś pieprzu” oznaczało: dokuczyć komuś, pognębić, dać do wiwatu; red. WL]. [przypis tłumacza]
powieki — dziś popr. forma N.lm: powiekami. [przypis edytorski]
powieli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy powie. [przypis edytorski]
po wielkiej części o sobie zwątpiła (starop. forma) — w dużej mierze zwątpiła o swoich szansach. [przypis edytorski]
po wielu kluczach — tu: po wielu uskokach na boki; po kluczeniu. [przypis edytorski]
Powiem co każesz, ojcze — Marianna wie, ile ojcu zależy na Tartufie, ale ani w głowie jej nie postało, że tu idzie o małżeństwo, skoro z woli ojca przyrzeczona jest Waleremu. [przypis tłumacza]
Powiem tedy razem z Sokratesem (…) — Marmontel, Opowiastka moralna o Alcybiadesie. [przypis tłumacza]
