Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

pomnik Cefrena — piramida Chefrena, brata i następcy Cheopsa, który wystawił sobie piramidę obok brata, ale nieco mniejszą. [przypis redakcyjny]

pomnikowe wydanie pism Montaigne'a — staraniem miasta Bordeaux, podług oryginalnego egzemplarza Montaigne'a. [przypis tłumacza]

pomnikowi króla-oswobodziciela — pomnik Wiktora Emanuela II (1820–1878), króla Sardynii (1849–1861), następnie pierwszego króla zjednoczonych Włoch. [przypis edytorski]

Pomnik ten sławy krajowej był tak mocno zbudowanym, że nie mógł być łatwo przewróconym — dziś popr.: (…) był tak mocno zbudowany, że nie mógł być łatwo przewrócony. [przypis edytorski]

pomnik zwycięstwa — tzw. po grecku tropajon, znak zmuszenia nieprzyjaciół do ucieczki. Początkowo słup, na którym wieszano zdobyte zbroje, później podobny do niego pomnik z kamienia lub spiżu. [przypis tłumacza]

pomnik zwycięstwa — tzw. tropajon, znak zmuszenia wrogów do odwrotu: słup, na którym wieszano zdobyty oręż nieprzyjacielski [od tego słowa, za pośrednictwem łaciny, pochodzi polskie „trofeum”; red. WL]. [przypis tłumacza]

pomni (starop. forma) — daw. forma 2.os. trybu rozk.; dziś: pomnij, tzn. pamiętaj. [przypis edytorski]

pomnisz (daw. forma) — (czy) pamiętasz; od: pomnieć: pamiętać, por. pomnik. [przypis edytorski]

pomnisz (starop. forma) — pamiętasz. [przypis edytorski]

Pomnożeniem dochodzą babilońskich plonów — z[amiast:] rozkrzewieniem się, rozrośnieniem; dochodzą, [czyli] równają się, plonom, urodzajom babilońskim, to jest asyryjskim, sławnym w starożytności. [przypis redakcyjny]

pomny czegoś (daw.) — pamiętający o czymś, mający na uwadze coś. [przypis edytorski]

pomny (daw.) — pamiętający, mający na uwadze. [przypis edytorski]

pomóc do włożenia płaszcza (daw.) — dziś: pomóc przy włożeniu płaszcza. [przypis edytorski]

pomóc — w wyd. BN w oprac. J. Krzyżanowskiego: począć („Nie może począć nigdy sobie śmiele”). [przypis edytorski]

pomódz — dziś popr. pisownia: pomóc. [przypis edytorski]

pomógł do założenia — dziś popr.: pomógł w założeniu. [przypis edytorski]

pomór — śmierć, zaraza. [przypis edytorski]

pomór — zaraza, epidemia śmiertelnej choroby. [przypis edytorski]

pomówiewa (daw. forma) — pomówimy. [przypis edytorski]

pomówim — daw. forma skrócona 1.os.lm; dziś: pomówimy. [przypis edytorski]

pomówmyż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]

pomówże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

pomocą katechizmu — teatralne katechizacje urządzane przez jezuitów w kościele św. Ludwika w Paryżu, przy czym jezuici posługiwali się swymi wychowankami. [przypis tłumacza]

Pomoc gotową (…) miał w ewolucjonistycznym poglądzie na świat (…) drugim progresizm, oparty nie na doświadczeniu, ale na wierzeniach i pragnieniach, „przenoszący się do biologii z dziedziny spekulacji historiozoficznych” — por. Pawlikowski, op. cit., s. 384–387. [przypis autorski]

pomoc (starop.) — [tu:] posag. [przypis redakcyjny]

pomocy — daw. forma B.lm, dziś: pomoce. [przypis edytorski]

pomocy (starop. forma) — dziś B.lm: pomoce. [przypis edytorski]

pomocy (starop. forma) — dziś popr. B.lm: pomoce. [przypis edytorski]

pomocy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: pomoce. [przypis edytorski]

Pomoc zimowa — nazwa akcji dobroczynnej, organizowanej w latach 30. na rzecz rodzin bezrobotnych. Komitet Zimowej Pomocy Bezrobotnym organizował zbiórki pieniędzy, dzięki którym dożywiano najuboższych, szczególnie dzieci, zapewniano opał i opiekę lekarską. [przypis edytorski]

pomoc z Kasy Mianowskiego — mowa o zasiłku, przyznanym Brzozowskiemu, już bardzo po niewczasie, przez warszawską Kasę Mianowskiego. [przypis redakcyjny]

Pomogę ja i myślistwa — włączę się do polowania. [przypis redakcyjny]

Pomona (mit. rz.) — bogini drzew owocowych, sadów i ogrodów. [przypis edytorski]

Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych; przedstawiana z koszem owoców i kwiatów lub z rogiem obfitości. [przypis edytorski]

Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych. [przypis edytorski]

Pomona (mit. rzym.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]

Pomona — rzymska bogini drzew owocowych. [przypis edytorski]

po monastyrach u czernic — po klasztorach u mniszek. [przypis redakcyjny]

Pomorcy — rosyjscy osadnicy nad Morzem Białym. [przypis redakcyjny]

pomorek — zdrobn. od pomór, tu jako łagodne przekleństwo. [przypis edytorski]

pomorze — tu ogólnie: teren nadmorski. [przypis edytorski]

pomoście — pomóżcie (zob. rym: „noście — pomoście”). [przypis redakcyjny]

pomosty — tu tylko μηχανὰς, machinae, Sturmbrücken (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

pomoży, Bat'ku (z ukr.) — pomóż, Ojcze. [przypis edytorski]

pomoży mi (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: pomóż mi. [przypis edytorski]

pompa (daw.) — przepych, splendor. [przypis edytorski]

pompatice (łac.) — pompatycznie, okazale. [przypis edytorski]

Pompeius Trimalchio, Trymalchion — bohater Satyriconu, awanturniczej powieści z czasów rzymskich, której autorstwo przypisuje się Gajuszowi Petroniuszowi (27–66); Trymalchion jest typem nowobogackiego. [przypis edytorski]

Pompeja (daw.) — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]

Pompeja — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]

pompejański — pochodzący z Pompejów, staroż. rzymskiego miasta zasypanego pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znanego dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]

Pompeja Paulina (…) przez rany — ustęp ten skopiowany jest z opisu śmierci Seneki w Tacycie: Tacyt, Roczniki, XV, 61, 62 etc. [przypis tłumacza]

Pompejego — Pompejusza. [przypis edytorski]

Pompeje i Herkulanum — pod Neapolem, miasta zasypane popiołem podczas wybuchu Wezuwiusza w r. 79 n.e. [przypis tłumacza]

Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e. [przypis edytorski]

Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]

Pompeje — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol, niedaleko ruin starożytnych Pompejów (stanowisko archeologiczne). [przypis edytorski]

Pompejusz (106–35 p.n.e.) — wybitny wódz rzymski; po zwycięskiej wojnie hiszpańskiej z Sertoriuszem w r. 71 p.n.e. odbył triumf w Rzymie; podczas takiej uroczystości przed triumfatorem wieziono na wozach wyobrażenia miast i krajów podbitych przez niego. [przypis redakcyjny]

Pompejusz — Pompejusz Warus, przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]

Pompejusz Warus — przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]

Pompejusz Wielki, Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy i polityk, jeden z twórców I triumwiratu, po jego rozpadzie walczył przeciwko Juliuszowi Cezarowi w wojnie domowej. [przypis edytorski]

Pompejusz Wielki, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski dowódca wojskowy i polityk; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał I triumwirat; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której odniósł druzgoczącą klęskę; uciekł do Egiptu, ufając w zapewnienia Ptolemeusza XIII, który jednak, wobec toczącej się wojny domowej z Kleopatrą, rozkazał go zamordować tuż przed zejściem na na ląd, a jego głowę odesłał Cezarowi. [przypis edytorski]

Pompejusz, właśc. Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; od 66 p.n.e. prowadził serię kampanii wojennych na wschodzie, z zajętych terytoriów utworzył nową rzymską prowincję Syrię, stworzył regionalny system państw zależnych od Rzymu; w 60 p.n.e. razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]

Pompejusz, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (Wielki) (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Krassusem stłumił powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa; skutecznie walczył przeciwko piratom oraz przeciw Mitrydatesowi VI, królowi Pontu; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]

pompes funèbres (fr.) — zakład pogrzebowy. [przypis edytorski]

pompier — strażak obsługujący pompę. [przypis edytorski]

pompier — strażak. [przypis edytorski]

Pompilus — w staroż. tekstach pod tą nazwą występuje żyjąca na otwartych ciepłych wodach przynawka retman (Naucrates ductor), zwana rybą pilotem, gdyż często towarzyszy rekinom, a nawet statkom, czasem płynąc z nimi na duże odległości. [przypis edytorski]

Pomponacjusz, z łac. Petrus Pomponatius, właśc. Pietro Pomponazzi (1462–1525) — wł. filozof renesansowy, wykładowca uniwersytetów w Padwie i Bolonii, rozwinął innowacyjne podejście do filozofii naturalnej i psychologii Arystotelesa. Zyskał rozgłos traktatem na temat nieśmiertelności duszy (De immortalitate animae, O nieśmiertelności duszy, 1516; spalony publicznie w Wenecji) oraz naturalistycznymi wyjaśnieniami zdarzeń pozornie demonicznych lub nadnaturalnych (De incantationibus, O inkantacjach, wyd. pośmiertnie w Bazylei; umieszczona w 1576 na indeksie ksiąg zakazanych). [przypis edytorski]

Pomponiusz Attykus (…), będąc chory (…) — por. Korneliusz Nepos, Pomponiusz Attyk [w:] Żywoty wybitnych mężów. [przypis tłumacza]

pompy (starop.) — zbytki; przedmioty zbytku, wystawności. [przypis edytorski]

pomrocz — dziś: pomroka. [przypis edytorski]

pomrocznica (neol.) — rzecz. utworzony od rzecz. mrok. Określenie kobiety, kojarzonej z mrokiem i śmiercią. [przypis edytorski]

pomrok (daw.) — półmrok. [przypis edytorski]

pomścić swoich na Zakonie dzieci — zemścić się na Zakonie za śmierć swoich dzieci. [przypis edytorski]

pomściémy — dziś popr. forma: pomścimy. [przypis edytorski]

pomsta — zemsta (zob. współczesne wyrażenie pomścić kogoś). [przypis redakcyjny]

pomstę przeciw swego syna — dziś: (…) przeciw swemu synowi. [przypis edytorski]

pomstę wywoła na szyję — sprowadzi śmierć jako zemstę. [przypis edytorski]

pomstujący — właściwie: mszczący się, mściciel. [przypis redakcyjny]

Pomszczę dzieci wam na głowie — wasza śmierć będzie zemstą za śmierć dzieci. [przypis edytorski]

pomszczony za się przez niedźwiedzi za lekkomyślną niewiarę gawiedzi — Elizeusz, po widzeniu swoim wstępującego do nieba na wozie ognistym proroka Eliasza, przyszedł do miasta Betel i opowiadał swoje widzenie; gdy chłopcy uliczni z niego szydzili, Elizeusz przeklął ich w imię Pańskie, i wkrótce niedźwiedzie wypadły z pobliskich lasów i rozszarpały szyderców (Księgi Królewskie, rozdz. 2 w. 23). [przypis redakcyjny]

pomucha (daw.) — zaraza, choroba. [przypis redakcyjny]

Pomus non cadit absque arbore (łac.) — niedaleko pada jabłko od jabłoni. [przypis edytorski]

pomykać (starop.) — iść, przemieszczać (się); tu: przystawiać. [przypis edytorski]