Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
objął w stanie ciągłych walk domowych (…) wynikających z przewrotu istniejącego ustroju państwowego po upadku hegemonii Aten… — gdy miasta należały do ateńskiego związku morskiego, rządziły się demokratycznie, partie arystokratyczne sprzyjały Sparcie. Po upadku hegemonii Aten (404) zwycięski Lizander wprowadził wszędzie oligarchię, rządy dziesięciu (w Atenach trzydziestu tyranów), poparte garnizonem spartańskim pod komendą tzw. harmosty. Demokraci padali pod ręką kata lub szli na wygnanie. Zacietrzewienie było wielkie, a Lizander nie był czułostkowy. Około 401 r. mogły się takie zaburzenia powtórzyć; demokraci starali się znowu wypłynąć, a arystokraci bronili się. Polityka Agesilaosa szła po linii Lizandra, lecz Agesilaos nie potrzebował krwawych egzekucji, utorował mu drogę już Lizander. Ale pochwały Ksenofonta są przesadne. Ateński mówca Isokrates (436/5–338) wyraźnie powiada, że Agesilaos nie umiał zjednoczyć Hellenów przeciwko Persom; zamiast godzić rodaków, dzielił ich, popierając sympatyczną sobie partię. [przypis tłumacza]
objął zarząd nad Judeą Flawiusz Silwa — Σίλβας, r. 73 n.e. [przypis tłumacza]
objaśniać świecę — pojaśniać świecę; sprawiać, że świeca płonie jaśniejszym płomieniem. [przypis edytorski]
objaśnić — pojaśnić. [przypis edytorski]
objaśnić się — objawić się, dać się poznać. [przypis edytorski]
Objaśnienia (…) podajemy na końcu każdego tomu. — objaśnienia na końcu pierwszego tomu wydania źródłowego (pieśni I-X) zostały opatrzone uwagą: „Wydawca składa gorące podziękowanie prof. K. Zawilińskiemu za łaskawie udzieloną pomoc w objaśnieniu niektórych trudniejszych form i konstrukcyj gramatycznych”. Na końcu drugiego tomu (pieśni XI-XX) umieszczono Słowniczek ułożony przez Jana Czubka. W niniejszym wydaniu treść obu zamieszono w formie przypisów z odsyłaczami w tekście. [przypis redakcyjny]
objaśnienia rozmaitych aluzji, komentarze treściowe itp. podaję poza tekstem przekładu, natomiast uwagi samego autora umieszczam pod tekstem, oznaczając je gwiazdką dla odróżnienia od uwag przekładcy — w wydaniu cyfrowym wszystkie te zabiegi mogły zostać zastąpione zwykłym dla naszej biblioteki składem, z podziałem na adnotacje autora i tłumacza; red. WL. [przypis edytorski]
objaśnione były — jaśniały. [przypis edytorski]
objaśniż mi to kto (daw.) — konstrukcja z partykułą (-że skróconą dla zachowania rytmu wiersza do -ż) w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy objaśni mi to ktoś, czyż objaśni mi to ktoś. [przypis edytorski]
objaw — tu: objawienie się. [przypis edytorski]
objażdżka — patrol, objazd nocnych wart (Słownik Lindego). [przypis redakcyjny]
objęcie (daw.) — pojętność. [przypis edytorski]
objęcie (daw.) — pojętność, zdolność pojmowania, uczenia się; objęcie mam dość łatwe: pojmuję dość łatwo. [przypis edytorski]
objęcie — pojęcie; pojętność. [przypis edytorski]
objęcie — pojęcie, zrozumienie. [przypis edytorski]
objęcie rządów przez cesarza Wilhelma… — Wilhelm I, raniony 3 czerwca 1878 r. przez zamachowca Nobilinga, przekazał władzę na czas choroby następcy tronu, Fryderykowi Wilhelmowi. Na powrót objął rządy 5 grudnia 1878 r. [przypis redakcyjny]
objęcie — tu: pojętność; zdolność pojmowania. [przypis edytorski]
objechać — tu: oszukać. [przypis edytorski]
objechałem jak bartnika — osaczyłem jak niedźwiedzia przy barci; bartnik, w języku myśliwskim: nazwa niedźwiedzia. Niedźwiedzie lubią miód i często wybierają go z barci leśnej. Zwykle też miód służy na przynętę, jeśli na niedźwiedzia zastawia się pułapkę. [przypis redakcyjny]
objeszczyk (ros.) — konny strażnik pilnujący granicy Imperium Rosyjskiego w XIX i XX wieku. [przypis edytorski]
objeździć swą wolą (…) nieokróconą (starop.) — powściągnąć, opanować nieposkromioną samowolę. [przypis redakcyjny]
objeżczyk a. objeszczyk (z ros. объездчик) — rosyjski żołnierz z konnego patrolu granicznego. [przypis edytorski]
objeżdżczyk (z ros.) — żołnierz z konnego patrolu. [przypis edytorski]
objuczony — obciążony. [przypis edytorski]
obłądzić się (daw.) — mylić się. [przypis edytorski]
obłąkać się — zabłądzić. [przypis edytorski]
obłąkać — tu: spowodować, by się zgubili. [przypis edytorski]
obłąkany (daw.) — zabłąkany, zagubiony. [przypis edytorski]
obłąkany Gogola — bohater utworu Mikołaja Gogola (1809–1852) pt. Pamiętnik wariata. [przypis edytorski]
Obłąkany Karol — w tekście sztuki: Obłąkany. [przypis edytorski]
obłąkany* (starop.) — zabłąkany. [przypis redakcyjny]
obłąkany — tu: dążący w niewłaściwym kierunku. [przypis edytorski]
obłąkany — tu: zagubiony. [przypis edytorski]
obłamek (daw.) — wieża. [przypis redakcyjny]
obłamki (daw.) — wieża. [przypis redakcyjny]
obłapiać się — obejmować, ściskać się. [przypis edytorski]
obłapiać (starop.; tu forma imiesł.: obłapiając) — obejmować. [przypis redakcyjny]
obłapić (daw.) — uściskać. [przypis redakcyjny]
obłapić się (starop.) — uściskać się. [przypis redakcyjny]
obłapić (starop.) — objąć. [przypis edytorski]
obłapić — uściskać. [przypis redakcyjny]
obłapienie (daw.) — uścisk. [przypis redakcyjny]
obłatwić — zrobić, dokonać, załatwić. [przypis edytorski]
obławnik — uczestnik obławy na zwierzę podczas polowania. [przypis edytorski]
obłazem — razem, od razu, ogółem. [przypis redakcyjny]
o błędach jednej i drugiej strony — jeśli Tesalowie chcą się odłączyć od nieprzyjaciela, muszą przyśpieszyć kroku; to samo muszą zrobić Lacedemończycy, jeśli chcą doprowadzić do potyczki. Obie strony poruszają się zbyt powoli. [przypis tłumacza]
obłędna wieszczka — tu: Sybilla z Kume. [przypis edytorski]
obłęd opilczy a. Zespół Otella, a. obłęd alkoholowy — ostra psychoza, występująca u alkoholików. [przypis edytorski]
obłęd — θεοβλάβεια (Niese), φρενολάβεια (Dindorf). [przypis tłumacza]
obłęk a. obłąk (daw.) — przedmiot półkolisty. [przypis edytorski]
obłęk — obwód. [przypis edytorski]
obłóczyć (daw., gw.) — powlekać. [przypis edytorski]
obłów — połów, zdobycz; por. pokrewny współcz. wyraz: obłowić się. [przypis redakcyjny]
obłóżka — coś, czym jest obłożone coś innego; tu: obszycie. [przypis edytorski]
obłoczyć a. obłóczyć — oblekać; naciągać, nakładać. [przypis edytorski]
obłoczy — forma zmieniona dla rymu; winno być: obłóczy. [przypis edytorski]
obłuda (daw.) — ułuda, przywidzenie; ułuda, ponieważ nautilus przypomina okręcik, ale w rzeczywistości nim nie jest. [przypis edytorski]
obłuda — duch, mara. [przypis redakcyjny]
obłuda (starop.) — tu: złuda, mara. [przypis redakcyjny]
obłuda — [tu:] duch, mara. [przypis redakcyjny]
obłudny (daw.) — tu: pozorny, nierzeczywisty. [przypis edytorski]
obłudny (starop.) — tu: zwodnicze. [przypis edytorski]
oblać — tu: obrosnąć tłuszczem. [przypis edytorski]
oblagować — oszukać, okpić (por.: blaga). [przypis edytorski]
Oblana krwią matki i łzami własnych cierpień, zaświeciła narodowi wzorem bogobojności… — ibid., t. IV, s. 117. [przypis autorski]
oblan — oblany. [przypis edytorski]
oblaskach — odblaskach. [przypis edytorski]
oblask — odblask. [przypis edytorski]
oblata — oblatuje. [przypis edytorski]
oblata — tutaj: przeniesienia aktów z ksiąg niewłaściwych do właściwych. [przypis redakcyjny]
oblatować (łac.) — wpisać do akt. [przypis edytorski]
oblatować — wpisać do ksiąg miejskich. [przypis edytorski]
oblatywała kobieta ze trzy kościoły… — nabożeństwa w kościołach warszawskich stawały się wówczas często manifestacjami patriotycznymi. [przypis redakcyjny]
oblędz — dziś popr.: oblegać. [przypis edytorski]
oblężeńcy (daw.) — oblężeni; mieszkańcy oblężonego miasta. [przypis edytorski]
oblężenie Cawnpore (5–25 czerwca 1857) — oblężenie Cawnpore (ob. Kanpur), ważnego miasta garnizonowego wojsk Kompanii Wschodnioindyjskiej, przez indyjskich powstańców podczas powstania sipajów; zakończone poddaniem się oblężonych w zamian za bezpieczne przejście do Allahabadu; ewakuacja z Cawnpore zamieniła się w masakrę, w której zginęła większość Brytyjczyków, w tym 120 kobiet i dzieci, schwytanych i zabitych przez sipajów. [przypis edytorski]
oblężeniec — oblężony; mieszkaniec oblężonego miasta. [przypis edytorski]
oblężenie Lyonu poruszyło całe Południe — Lyon był jednym z najsilniejszych ośrodków rebelii żyrondystowskiej i rojalistycznej przeciw dyktaturze jakobińskiej. Oblegany przez wojska Konwencji, stawiał opór przez 2 miesiące (8 VIII–9 X 1793). Jeszcze dłużej (do grudnia) bronił się Tulon, który wezwał na pomoc Anglików. [przypis redakcyjny]
oblężenie Metzu — oblężenie trwające od 19 sierpnia do 27 października 1870 r.; wielka klęska Francuzów podczas wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]
oblężenie Missolungi (15 kwietnia 1825 – 10 kwietnia 1826) — oblężenie greckiego miasta Missolungi na Peloponezie, które miało miejsce podczas walk o niepodległość Grecji pomiędzy siłami Turków osmańskich a greckimi powstańcami. Oblężenie zakończyło się zdobyciem miasta przez Turków, samobójczą śmiercią wielu obrońców, którzy m.in. wysadzili się w powietrze w prochowni, i wymordowaniem pozostałych mieszkańców; młode kobiety i dzieci sprzedano niewolę. Bohaterska postawa obrońców oraz rzeź miasta poruszyły międzynarodową opinię publiczna, co skłoniło rządy mocarstw zachodnich do interwencji zbrojnej. [przypis edytorski]
oblężenie Podhajec — trwało od 4 do 19 października. [przypis redakcyjny]
oblężenie pod Żurawnem — od 24 września do 17 października. [przypis redakcyjny]
oblężenie Suczawy (25 sierpnia–13 października 1653) — oblężenie twierdzy w Suczawie (w historycznej Mołdawii, w ob. Rumunii) podczas powstania Chmielnickiego, której przeciwko wojskom polsko-wołosko-mołdawskim broniły oddziały hospodara mołdawskiego Bazylego Lupu i sprzymierzonych z nim Kozaków zaporoskich pod wodzą zięcia hospodara, Tymosza (Tymofieja) Chmielnickiego, syna Bohdana Chmielnickiego; zakończone honorową kapitulacją oblężonych. [przypis edytorski]
obleciały (daw.) — zrujnowany, zniszczony. [przypis edytorski]
oblec (starop.) — otoczyć, osaczyć. [przypis edytorski]
oblec — założyć, ubrać. [przypis edytorski]
oblec zbroję — nałożyć zbroję. [przypis redakcyjny]
obleczenie (daw., gw.) — odzienie, ubranie. [przypis edytorski]
obleczenie (gw.) — ubranie. [przypis edytorski]
obleczenie — tu: poszewki pościelowe. [przypis edytorski]
obleczenie — tu: ubranie. [przypis edytorski]
obleczenie — ubranie. [przypis edytorski]
obleczone w kąpielowe stroje — fragment dopisany. [przypis tłumacza]
obleczony — ubrany. [przypis edytorski]
obleczy (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: oblecz, przyodziej. [przypis edytorski]
oblegali Sewastopol — oblężeniem Sewastopola określa się okres od lądowania sprzymierzonych na Krymie we wrześniu 1854 do wycofania się armii rosyjskiej we wrześniu 1855. [przypis edytorski]
obległy — [tu:] pokryty. [przypis redakcyjny]
oblekać (przest.) — ubierać; tu: wyposażać. [przypis edytorski]
oblektament (daw., z łac. oblectamentum) — przyjemność, uciecha; rozrywka. [przypis edytorski]
obleność (starop.) — pochlebstwo. [przypis redakcyjny]
