Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
obrzedni — dość rzadki, przerzedzony, niezbyt gęsty. [przypis redakcyjny]
obrzemił — obciążył brzemieniem; tu: aluzja do zajścia w ciążę, uczynienia brzemienną. [przypis edytorski]
obrzezać — tu: uciąć. [przypis edytorski]
Obrzezanie serca — Rz 2, 29. (fragm. 610 i 670). [przypis tłumacza]
obrzezanie — usunięcie fragmentów napletka u mężczyzny; rytuał obrzezania jest obowiązkowy u Żydów, jako potwierdzenie przymierza, które zawarł Bóg z Abrahamem (Rdz 17,9–14). [przypis edytorski]
obrzezki — obcinki, okrawki. [przypis redakcyjny]
obrzym — dziś popr.: olbrzym. [przypis redakcyjny]
obrzymy — starop. olbrzymy. [przypis redakcyjny]
obsacza — dziś: osacza. [przypis edytorski]
obsaczając — dziś popr.: osaczając. [przypis redakcyjny]
obsaczony — dziś popr.: osaczony. [przypis edytorski]
obsaczyć — dziś: osaczyć. [przypis edytorski]
obsaczyć — dziś popr.: osaczyć. [przypis edytorski]
obsadka — element służący do mocowania stalówki na piórze. [przypis edytorski]
obsadny (daw.) — przysadzisty. [przypis edytorski]
Obsadzili ją sykariusze… — p. IV, VII, 2. [przypis tłumacza]
obsadzili Radę i urzędy według własnego widzimisię — archontem był Pitodoros, który należał do Rady Czterystu, a teraz był posłusznym narzędziem w rękach „trzydziestu”. Ateńczycy liczą lata według archonta (archon eponymos), ale r. 404/3 nazywali anarchią. Do Rady należeli prawie wszyscy byli członkowie Czterystu. [przypis tłumacza]
obscurus (łac.) — ciemny. [przypis redakcyjny]
observantia (łac.) — szacunek. [przypis edytorski]
observare (łac.) — baczyć, obserwować. [przypis edytorski]
observatis conditionibus his (łac.) — pod następującymi warunkami. [przypis redakcyjny]
observentur (…) animo (łac.) — „Przed oczyma duszy niech się unoszą dostojne ideały” (Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], II, 21; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
obserwable — obserwowalne wielkości fizyczne, czyli wielkości mierzalne. [przypis edytorski]
obserwancja — poważanie. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie reguł i praktyk (zazwyczaj w odniesieniu do religii); tu: zachowanie, szacunek. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie zasad, reguł; reguła zakonna; wariant kierunku filozoficznego. [przypis edytorski]
obserwancja (z łac.) — szacunek, poważanie; tu: wierność. [przypis edytorski]
obserwantyni mirbeńscy — franciszkanie przestrzegający bardzo ostrej reguły. [przypis tłumacza]
obserwant — zachowujący ściśle przepisy, służbisty. [przypis redakcyjny]
obserwa (z łac.) — szacunek i opieka, dbałość. [przypis edytorski]
obserwie — [w] zachowaniu, uważaniu. [przypis redakcyjny]
obserwować (daw.) — tu: zachowywać. [przypis edytorski]
obserwować (daw.) — zachowywać, kultywować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac. observare) — tu: zachowywać, strzec, szanować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac.) — tu: zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachować, utrzymać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachowywać, pilnować. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.) — zachowywać. [przypis redakcyjny]
obserwować (z łac.) — zachowywać, uszanować. [przypis redakcyjny]
Obserwowałem to niebywałe zdarzenie zupełnie z bliska, będąc oficerem Pawłowskiego Pułku Gwardii, który je rozpoczął — do czwartej roty zapasowego batalionu tego pułku, która rewolucję naprawdę zaczęła, miałem zaszczyt być później wybranym przez moich rannych żołnierzy z frontu (byłem tylko w jednej bitwie pod Witonieżem nad Stochodem). Zawdzięczam ten zaszczyt słabym zasługom negatywnym: nie biłem w mordę, nie kląłem „pa matuszkie”, karałem słabo i byłem względnie grzeczny — nic ponadto; trzystu ludzi zamkniętych w ogromnej, okrągłej, pułkowej stajni przez kilka dni walczyło przeciw całej carskiej Rosji. Rota ta miała przywilej, że na paradach szła przed pierwszą, a za nią pierwsza, druga i trzecia. [przypis autorski]
obserwowano — zachowywano, przestrzegano. [przypis redakcyjny]
obserwowany (z łac., daw.) — zachowywany, utrzymywany (np. o obyczaju, tradycji). [przypis edytorski]
obserwuje posty — przestrzega postów. [przypis edytorski]
obses a. obces (z łac. obsessus: opętany, szalony) — natarczywie, na oślep. [przypis redakcyjny]
obses — (z łac.) obcesowo, nie bacząc na nic. [przypis redakcyjny]
obsiędzie — dziś popr. forma: obsiądzie. [przypis edytorski]
obsikał ich tak dotkliwie (…) małych dzieci — Aluzja, znowuż wedle zawziętych komentatorów, rzekomo do podatków, jakimi Franciszek I obłożył Francję po wojnach włoskich, a także i do rodowego nazwiska pani d'Estampes: Pisseleu. [przypis tłumacza]
obsita (…) peremti (łac) — cytat z Historii Liwiusza: „odzienie porosłe brudem, wyniszczone, blade i wyschłe ciało, wstrętne z wejrzenia”. [przypis edytorski]
ob. — skrót od: „obacz” (dziś raczej stosuje się: „patrz”), odsyłającego we wspomnianej kwestii do wyjaśniającego ją obszerniej dzieła. [przypis edytorski]
obskurant — człowiek cechujący się ciemnotą umysłową, zacofaniem; nieuk, wstecznik, przeciwnik oświaty i postępu. [przypis edytorski]
obskurant (łac.) — człowiek mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obskurant — nieprzyjaciel oświaty, człowiek zacofany, wstecznik. [przypis redakcyjny]
obskurantyzm — ciemnota, zacofanie; tu: zasłanianie twarzy. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac.) — ciemnota; zacofanie, nieświadomość, nieuctwo. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac. obscurare: zaciemniać; obscurans: zaciemniający) — ciemnota, wstecznictwo; postawa wroga wobec oświaty, nauki i postępu (szczególnie o doktrynie i praktyce kościoła katolickiego w stosunku do kultury w okresie Oświecenia); rozmyślne działanie mające na celu niedopuszczenie do rozpowszechnienia wiedzy o jakichś faktach, ideach itp.; niejasność, ogólnikowość, mętność stylu. [przypis edytorski]
obskurant (z łac.) — człowiek zacofany, mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obsolwować (daw.) — ukończyć studia. [przypis edytorski]
obsrajmurek — pogardliwe określenie; dziś funkcjonuje raczej: obszczymurek. [przypis edytorski]
obstać — wystarczyć. [przypis edytorski]
obstaculum (łac.) — przeszkoda. [przypis redakcyjny]
obstalować (daw.) — zamówić, zlecić wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — tu: zamówić. [przypis edytorski]
obstalować — zamówić, zlecić wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — zlecić rzemieślnikowi wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — zlecić wykonanie czegoś; zamówić. [przypis edytorski]
obstalowany — zamówiony. [przypis edytorski]
obstalunek (daw.) — zamówienie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, wyznaczona praca. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, zlecenie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, zlecenie wykonania czegoś. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie; zlecenie wykonania przedmiotu a. pracy u rzemieślnika. [przypis edytorski]
obstarny (gw.) — podstarzały. [przypis edytorski]
obstarny (reg.) — podstarzały. [przypis edytorski]
obstetrix (…) perdidit — Augustinus Aurelius, De civitate Dei, I, 18. [przypis tłumacza]
obstoicie (gw., daw.) — potraficie. [przypis autorski]
obstrukcję (med.) — zatwardzenie. [przypis edytorski]
obstupuerunt omnes (łac.) — osłupieli wszyscy; wyrażenie używane dawniej w Polsce dla wyrażenia najwyższego zdumienia czymś przerażającym lub niezwykłym, zwykle żartobliwie; inspirowane słowami Eneidy (II 774), wypowiedzianymi przez Eneasza na widok cieni Kreuzy i Polidora: „osłupiałem, włosy stanęły mi na głowie i głos zamarł w ustach”. [przypis edytorski]
Obstupui (…) haesit (łac.) — „Zdrętwiałem, włos się zjeżył, głos zamarł w gardzieli” (Vergilius, Aeneida, II, 774; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
obstupui (łac.; 2 os. perfecti od obstupēsco) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupui (łac.) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupuit (łac.) — zdziwiła się, osłupiała. [przypis edytorski]
obstupuit (łac.) — zdziwił się, osłupiał. [przypis redakcyjny]
Obstupuit (…) tollit — Ovidius, Metamorphoses, X, 666. [przypis tłumacza]
obsuć (daw.) — obsypać. [przypis edytorski]
obsunął się był — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: obsunął się wcześniej (w stosunku do innego przeszłego zdarzenia). [przypis edytorski]
obsydian — skała wulkaniczna złożona niemal wyłącznie ze szkliwa wulkanicznego, powstająca w wyniku natychmiastowego stygnięcia lawy. [przypis edytorski]
obszarnik — określenie właściciela ziemskiego, zazwyczaj pejoratywne. [przypis edytorski]
obszar przybrzeżny (…) pokrywa gęsty las — jeszcze dziś ma ten półwysep nazwę Aghacz Denis, Morze Leśne. [przypis tłumacza]
obszerna suknia (…) utkana przez (…) dla uciechy Ateny — peplos, wspaniała szata, jaką ofiarowywano bogini Atenie na Akropolu podczas Panatenajów, najważniejszego święta starożytnych Aten. [przypis edytorski]
obszerne studium Adriana Burggraeve'a — Études sur André Vésale, précédées d'une notice historique sur sa vie et ses écrits (1841) Adolphe'a Burggraeve'a. [przypis edytorski]
obszlag (z niem.) — obłoga, wyłoga, obłożenie u munduru. [przypis redakcyjny]
obsztorcować — skrzyczeć. [przypis edytorski]
obtaczający (daw.) — dziś: otaczający. [przypis edytorski]
obu Baptystów — Nicolas Anselme Baptiste, zw. Baptystą Starszym (1761–1835) oraz jego brat Paul Eustache Anselme Baptiste (1765–1839), zw. Baptystą Młodszym, francuscy aktorzy komiczni, występujący w Comédie-Française. [przypis edytorski]
obuć się — założyć buty. [przypis edytorski]
obuch — broń ręczna podobna do czekana. [przypis edytorski]
obuch — broń w kształcie zaostrzonego młotka, z wygiętym dziobem, służąca w bitwie do rozbijania zbroi przeciwnika. [przypis edytorski]
obuch (daw.) — broń przypominająca siekierę, zazwyczaj reprezentacyjna. [przypis edytorski]
