Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 116305 przypisów.

na tym światu — dziś popr.: na tym świecie. [przypis edytorski]

Naucratis — Naukratis, miasto nad kanopskim ramieniem Nilu, w zachodniej części Delty, założona w VI w. p.n.e. pierwsza i przez długi czas jedyna grecka kolonia w Egipcie. Położone w połowie drogi pomiędzy dzisiejszą Tantą a Aleksandrią, ok. 130 km na północny wschód od Memfis. [przypis edytorski]

naucz. — tu: nauczyciel a. nauczycielka. [przypis edytorski]

naucz. — tu: nauczycielka. [przypis edytorski]

naucz. — tu: nauczycielki a. nauczyciela. [przypis edytorski]

nauczyciela Achillesowego, Fojniksa (…) mówił, radząc mu, aby naprzód wziął dary od Achajów… — zob. Iliada IX 515 i nast., zwłaszcza 600–605. [przypis edytorski]

nauczyciel elementarny — nauczyciel w pierwszych klasach szkoły podstawowej. [przypis edytorski]

Nauczyciele narzekali, że zamiast dodawania znajdują na jej tabliczce… — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]

nauczycielów — dziś popr. forma B. lm: nauczycieli. [przypis edytorski]

nauczycielów — dziś popr. forma D. lm: nauczycieli. [przypis edytorski]

Nauheim — miasto uzdrowiskowe w Niemczech. [przypis edytorski]

nauka wolna (daw.) — sztuka wyzwolona; siedem sztuk wyzwolonych stanowiło podstawę dawnego programu studiów uniwersyteckich. [przypis edytorski]

nauki — dziś popr. forma N. lm: naukami. [przypis edytorski]

nauki gwiazdarskie (daw.) — astronomia i astrologia. [przypis edytorski]

nauki przyrodzone — dziś popr.: nauki przyrodnicze. [przypis edytorski]

nauki (sciences) — nauki ścisłe. [przypis edytorski]

na Ukrainie zaczęła się rzeź — bunty chłopskie przeciw pańszczyźnie na terenie Ukrainy wybuchały w latach ok. 1730–1770, uczestnicy tych powstań nazywali się hajdamakami, często mieli poparcie duchownych prawosławnych, którzy święcili ich broń. [przypis edytorski]

Naukratis — miasto w zach. części delty Nilu, założona w VI w. p.n.e. pierwsza i przez długi czas jedyna grecka kolonia w Egipcie. [przypis edytorski]

Na ulicy słyszał (…) — w tłumaczeniu brak następnego fragmentu zdania: eine ungewöhnliche Bewegung: nadzwyczajny ruch. [przypis edytorski]

naumachia (z gr.) — bitwa morska (sic!). [przypis edytorski]

naumachie (z gr.) — bitwy morskie (w staroż. Rzymie na rozkaz cesarza urządzano je w mieście, w specjalnych basenach). [przypis edytorski]

Naumann, Johann Andreas (1744–1826) — niemieckim ornitolog. [przypis edytorski]

naumiejętniejszy (starop. forma) — najumiejętniejszy, najbardziej umiejętny; dobrze naumiejętniejszy. [przypis edytorski]

naumyślnie — z rozmysłem, celowo. [przypis edytorski]

na umysł (daw.) — naumyślnie, z rozmysłem. [przypis edytorski]

Naupaktos — portowe miasto greckie u wejścia do Zatoki Korynckiej; ob. Nafpaktos. [przypis edytorski]

naurągać — nakrzyczeć, nawymyślać, obrazić brzydkimi słowami. [przypis edytorski]

na urzędziech — dziś popr.: na urzędach. [przypis edytorski]

na uściech (daw.) — dziś popr. forma: na ustach. [przypis edytorski]

na uściech (starop.) — na ustach. [przypis edytorski]

na uściech (starop.) — na ustach. [przypis edytorski]

Nausitoos — syn Posejdona, boga morza i Peritoi, matki Alkinoosa, króla Feaków. [przypis edytorski]

na ustęp — na bok, na zewnątrz (sali); tu: na przerwę. [przypis edytorski]

na ustęp — tu w znaczeniu polecenia: proszę opuścić salę. [przypis edytorski]

na ustęp — w niektórych innych wydaniach: na ustąp. [przypis edytorski]

nauszczenia — dziś popr.: poduszczenia; namowy, knowania. [przypis edytorski]

Nautilus (biol., łac. z gr.: żeglarz) — łodzik, gatunek morskiego głowonoga, żyjącego w ciepłych wodach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego. [przypis edytorski]

Nautilus (biol., łac. z gr.: żeglarz) — tu: łodzik, gatunek morskiego głowonoga, żyjącego w ciepłych wodach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego; z jego wypolerowanych muszli, mierzących do ok. 20–25 cm, od XVI w. wyrabiano czasze luksusowych pucharów, zwanych nautilusami. [przypis edytorski]

Nauzykaa — bohaterka jednego z epizodów Odysei Homera; Odyseusz spotkał ją grającą w piłkę z dwórkami. [przypis edytorski]

Nauzykaa (mit. gr.) — córka króla Feaków, bohaterka jednego z epizodów Odysei Homera. Statek Odyseusza rozbił się u wybrzeży wyspy Scherii, a fale wyrzuciły go na brzeg. Nauzykaa ze służkami wybrała się na brzeg morski, by uprać ubrania. Odgłosy ich zabaw obudziły Odyseusza, który zupełnie nagi, osłaniając się tylko gałęzią, wyszedł z lasu. Służki uciekły w popłochu, a Odyseusz błagał o pomoc Nauzykaę. Królewna podarowała mu ubranie i poradziła mu, by udał się do miasta i pałacu dopiero po jej powrocie i najpierw spotkał się z jej matką. [przypis edytorski]

navaja (wym.: nawaha) — tradycyjny, składany nóż hiszpański, używany jako codzienne narzędzie oraz broń prostych ludzi, często o ostrzu mierzącym 15–20 cm. [przypis edytorski]

Navarrus (łac.: Nawaryjczyk), właśc. Martín de Azpilicueta (1494–1586) — urodzony w Królestwie Nawarry, wysoko ceniony w swoich czasach hiszpański teolog i prawnik, zajmował się teologią moralną i wykładał prawo kanoniczne m.in. w Salamance i Tuluzie. [przypis edytorski]

Navas del Marques — właściwie Las Navas del Marqués, gmina w Hiszpanii, w prowincji Ávila, w Kastylii i León; w czasie hiszpańskiej wojny domowej toczyły się tutaj zacięte walki. [przypis edytorski]

navat (lenk.) — net. [przypis edytorski]

navatnas (lenk.) — keistas. [przypis edytorski]

Naville, Ernest (1816–1909) — szwajcarski filozof i teolog protestancki. [przypis edytorski]

navina (brus.) — naujiena. [przypis edytorski]

nawa (daw.) — statek, okręt. [przypis edytorski]

nawa (daw.) — tu: okręt; przen. całość konstrukcji ideowej i politycznej. [przypis edytorski]

nawałność (daw.) — nawałnica, gwałtowna burza z silnym wiatrem. [przypis edytorski]

nawałność — nawałnica. [przypis edytorski]

nawałność (starop.) — nawałnica, zaburzenie, burza. [przypis edytorski]

na waletę — na pożegnanie; z łac. vale: żegnaj. [przypis edytorski]

na waletę — tu: na pożegnanie, na koniec. [przypis edytorski]

nawalić (tu pot.) — pobić. [przypis edytorski]

nawalić — tu: zbić, pobić. [przypis edytorski]

nawalność — nawałność; wzburzenie. [przypis edytorski]

nawalny (daw.) — silny, gwałtowny. [przypis edytorski]

nawalny — nacierający; por. nawała: wojsko napadające na czyjąś ziemię, a także: napad, natarcie. [przypis edytorski]

nawa — okręt. [przypis edytorski]

nawara (daw.) — karma dla psów, wywar z mięsa i kości zaprawiony mąką i chlebem. [przypis edytorski]

na wargi — dziś popr.: na wargach, ustach. [przypis edytorski]

nawarownieyszy (starop. forma) — najwarowniejszy; najbardziej warowny (najbardziej obronny). [przypis edytorski]

Nawarra — kraina hist. w zach. części Pirenejów, na pograniczu Hiszpanii i Francji; od 824 stanowiła niezależne królestwo, od 1589 związana z Francją unią personalną, w 1620 została formalnie włączona do Francji; tytuł króla Nawarry zachował się w tytulaturze władców francuskich aż do obalenia monarchii. [przypis edytorski]

Nawarra — kraina hist. w zach. części Pirenejów, na pograniczu Hiszpanii i Francji. [przypis edytorski]

nawa (starop.) — statek, okręt. [przypis edytorski]

nawa — tu: statek. [przypis edytorski]

nawa (z łac.) — okręt. [przypis edytorski]

nawecowany — wyostrzony, wypolerowany. [przypis edytorski]

nawedem raz słysał (gw.) — nawet raz słyszałem. [przypis edytorski]

na wejźreniu (daw.) — pozornie. [przypis edytorski]

Na Wenecyą nie potrzeba patrzyć, iż tak długo, to jest 1100 lat, stoi… — mowa o kupieckiej Republice Weneckiej, istniejącej od roku 697 do 1797, kiedy została najechana przez Napoleona Bonapartego; było to najdłużej nieprzerwanie funkcjonujące państwo o ustroju republikańskim w historii. Wenecja jako miasto została założona w roku 452, stąd 1100 lat jej istnienia u Skargi. [przypis edytorski]

nawetem (…) nie widział — nawet nie widziałem. [przypis edytorski]

nawet-em nie wstępował (przestarz.) — nawet żem nie wstępował; nawet nie wstępowałem. [przypis edytorski]

nawet gdyby do tego mniemał mieć powody (…) — nawet gdyby sądził, że ma do tego powody. [przypis edytorski]

nawet ją widział bez jej wiedzy — chasyd rzadko ma możność ujrzeć swą narzeczoną przed dniem zaręczyn; o doborze pary decydują rodzice. [przypis edytorski]