Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161701 przypisów.
stripling (ang.) — wyrostek. [przypis edytorski]
striūkas — medžio gabalas. [przypis edytorski]
striūna (lenk.) — styga. [przypis edytorski]
striukis — čia: velnias. [przypis edytorski]
striumbis — kas storas, nerangu. [przypis edytorski]
strizzi (pot. niem.) — alfons, mężczyzna czerpiący zyski z prostytucji kobiet. [przypis edytorski]
strój gotowalniany — strój domowy, nieoficjalny. [przypis edytorski]
strój — tu: nastrojenie instrumentu. [przypis edytorski]
strój — tu: sposób, w jaki został nastrojony instrument. [przypis edytorski]
stróny (a. strony; starop.) — struny; przen. poezja. [przypis redakcyjny]
stróża (daw.) — straż. [przypis edytorski]
stróża — straż, czaty, warta. [przypis edytorski]
stróża — straż, warta. [przypis edytorski]
stróż — dozorca. [przypis redakcyjny]
stróżka (daw.) — dozorczyni a. żona dozorcy domu; konsjerżka. [przypis edytorski]
stróżka — kobieta pełniąca straż, pilnująca czegoś. [przypis edytorski]
stróżka — tak w oryginale; powinna być „strużka”, ale fragment w tym brzmieniu stał się mottem wiersza Jakuba Głuszaka z tomiku Moje przesłanie do pokolenia współczesnych trzydziestolatków, więc zdecydowaliśmy się pozostawić tu wersję oryginalną. [przypis edytorski]
stróż szpichlerzowy — tu: z Nowego Miasta Korczyna. [przypis redakcyjny]
stróż — tu: pasterz. [przypis edytorski]
stróż z hejnałem — w Krakowie przedtem na wieży P[anny] Marii przez cały adwent, zacząwszy wnet po północy aż do świtu grano zwykle na dętych instrumentach, i to zwano hejnał. Może tu wzięte za odzywanie się na trąbie co godzina podobnych stróżów. [przypis redakcyjny]
stroczyć (daw.) — przywiązać, tu: zwinąć. [przypis edytorski]
Strofady — wyspy zamieszkałe przez harpie, na Morzu Jońskim. [przypis tłumacza]
strofować kogoś — krytykować, napominać, pouczać kogoś. [przypis edytorski]
strofować — krytykować, napominać. [przypis edytorski]
strofować — krytykować. [przypis edytorski]
strofować — napominać. [przypis edytorski]
strofować — pouczać, karcić, ganić. [przypis edytorski]
strofować się (daw.) — kłopotać się. [przypis redakcyjny]
strofować (starop.) — karać (szczególnie pieniężnie); upominać, ganić. [przypis edytorski]
strofować — udzielać nagany. [przypis edytorski]
strofować — upominać, przywoływać do porządku. [przypis edytorski]
Strofy, kończące się temi słowy: „Niechaj truchleją szczęśliwi” (…) — strofa ta brzmi: „Jużeśmy przeszli przez srogie kary,/ Cóż nas zatrwoży, zadziwi?/ Na te huczące ogniem pieczary/ Niechaj truchleją szczęśliwi!”. [przypis redakcyjny]
strogij, M. r.n. strogoje (ros. строгий, строгое) — surowy, rygorystyczny. [przypis edytorski]
Stroheim, Erich Oswald (1885–1957) — aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy; ur. w Cesarstwie Austro-Węgierskim jako syn żydowskiego kapelusznika, po odbyciu służby wojskowej, ok. 1908 r. emigrował do Ameryki, gdzie rozpoczął karierę aktorską w niemych filmach D.W. Griffitha (Narodziny narodu 1915, Nietolerancja 1916); następnie stał się twarzą filmów niemych, takich jak Ślepi mężowie (1919), Szalone żony (1922), Marsz weselny (1928). Najwybitniejsze jego dzieło reżyserskie stanowi Chciwość z 1924 r., zaś niezapomniane kreacje aktorskie w kinie dźwiękowym to kapitan von Rauffenstein w Towarzyszach broni (1937) Jeana Renoira oraz kamerdyner Max von Mayerling w Bulwarze Zachodzącego Słońca (1950) Billy'ego Wildera. [przypis edytorski]
Strohmann (niem.) — figurant. [przypis edytorski]
stroić koperczaki (daw. pot.) — umizgiwać się, zalecać się. [przypis edytorski]
stroić koperczaki (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]
stroić się — tu: zbroić się. [przypis edytorski]
stroić (starop.) — urządzać. [przypis edytorski]
stroić (tu z ros.) — budować. [przypis edytorski]
stroiczka — lobelia; rodzaj drobnokwiatowych roślin z rodziny dzwonkowanych. [przypis edytorski]
stroiki — przybrania ludowego stroju krakowskiego. [przypis redakcyjny]
Stroiński, Zdzisław (1921–1944) — poeta nawiązujący do Awangardy Krakowskiej, związany z pismem „Sztuka i Naród”, żołnierz Armii Krajowej. Zginął w Powstaniu Warszawskim. [przypis edytorski]
stroisze — rękojeści. [przypis autorski]
strojąc koperczaki (daw.) — zalecając się. [przypis edytorski]
stroje — tu: jądra. Na bobry polowano ze względu na ich futro oraz znajdujące się właśnie nad jądrami gruczoły, których wydzielina wykorzystywana była w celach medycznych i kosmetycznych. Od starożytności przypisywano bobrom, że dokonują autokastracji. Nie widząc możliwości, by umknąć myśliwemu, bobry same miały odgryzać sobie jądra i porzucając prześladowcy ten łup, uchodzić z życiem; wyraz „kastracja” miał pochodzić od łac. nazwy bobra: castor (choć bardziej uzasadnione byłoby etymologiczne wywodzenie nazwy rzecznych budowniczych od łac. castrum: budynek warowny, twierdza). Do tego właśnie wierzenia odnosi się w sposób żartobliwy wiersz: w finalnej odpowiedzi starszej damy pojawia się aluzja do łowów, lecz miłosnych; obdarowana niechcianym, cuchnącym prezentem, oświadcza dowcipnie, że złożenie jej „strojów” bobrowych w darze jest nieporozumieniem, ponieważ nie występuje już w roli łowczyni. [przypis edytorski]
Strojnowczykowie — żołnierze pozostający pod komendą Stanisława Storjnowskiego, zmarłego w 1626 pułkownika lisowczyków. [przypis edytorski]
Strojnowski, Stanisław (zm. 1626) — pułkownik, dowódca Lisowczyków. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Stromata a. Kobierce — sylwiczne dzieło Klemensa Aleksandryjskiego (ok. 150 – ok. 215). [przypis edytorski]
Stromboli — wyspa we włoskim archipelagu Wysp Liparyjskich, którą tworzy czynny wulkan o wysokości 926 m. [przypis edytorski]
stromsze — dziś popr.: bardziej strome. [przypis edytorski]
stroną [się ukazała] (starop. forma) — z boku. [przypis edytorski]
stroną (starop.) — w zamysłach, bokiem. [przypis redakcyjny]
Strona była wówczas obowiązana walczyć za świadka; jeżeli uległa w walce, nie przegrywała procesu — ale jeżeli walka odbywała się przez zapaśników, zwyciężonemu Zapaśnikowi ucinano pięść. [przypis redakcyjny]
strona (daw.) — okolica. [przypis edytorski]
strona (daw.) — struna. [przypis edytorski]
strona genetyczna — geneza, pochodzenie. [przypis edytorski]
strona genetyczna — tu: strona dotycząca genezy, tj. pochodzenia. [przypis edytorski]
stronami (starop.) — z boków. [przypis edytorski]
strona (starop.) — struna. [przypis redakcyjny]
stronić (daw.) — unikać. [przypis edytorski]
stronić od czegoś — unikać czegoś. [przypis edytorski]
stronić od kogoś — trzymać się od kogoś z daleka; uciekać od kogoś. [przypis edytorski]
stronić (starop.) — tu: uciekać. [przypis edytorski]
stronić — unikać. [przypis edytorski]
stronice, które stanowią coś niby przygrywkę do Próchna, do Berentowej wizji miasta-potwora — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 250–262. [przypis autorski]
stroniech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: stronach. [przypis edytorski]
stronnica — dziś popr.: stronica; strona (w książce). [przypis edytorski]
stronnictwa Błękitnych (…) Zielonych — w czasach bizantyjskich dwa główne stronnictwa cyrkowe, grupujące obywateli kibicujących zespołom wyścigowym o różnych barwach ubiorów; były jednocześnie ugrupowaniami rywalizującymi ze sobą w sprawach społecznych i politycznych. [przypis edytorski]
Stronnictwo Białe przecz wypędzi Czarne. — Skąd cieniom przychodzi władza przewidywania przyszłości? Wyraźnie tekst tego nie objaśnia. O stronnictwach Gwelfów Białych i Czarnych obszernie nadmieniłem w życiu Dantego. Tym mężem ostrzącym w spoczynku żądło węża jest Karol Walezy, który wygnał Gwelfów Białych z Florencji w roku 1301, stronnictwo polityczne, do którego należał Dante. [przypis redakcyjny]
Stronnictwo Hannona chciało, aby wydać Hannibala Rzymianom — Hannon chciał wydać Hannibala Rzymianom, jak Katon chciał, aby wydano Cezara Galom. [przypis autorski]
Stronnictwo Narodowe — partia polityczna obozu narodowego (Narodowa Demokracja), utworzona w 1928 w wyniku przekształcenia Związku Ludowo-Narodowego i kontynuująca jego program, mająca na celu budowę katolickiego państwa narodu polskiego. [przypis edytorski]
Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne a. Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe — ugrupowanie polityczne o charakterze narodowym, utworzone w 1897 roku. [przypis edytorski]
Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SND) — ugrupowanie polit. utworzone w 1897 r. reprezentujące polski ruch narodowy; na jego czele stał Roman Dmowski; politycy z SND weszli do Dumy Państwowej w Rosji, gdzie utworzyli Koło Polskie, od 1905 r. SND funkcjonowało legalnie w zaborze rosyjskim, równolegle rozwijając działalność w pozostałych dwóch zaborach; stronnictwo działało pod hasłami pragmatyzmu politycznego, kultywowania wartości narodowych, patriotyzmu, współpracy z Rosją i w ogóle z ludami słowiańskimi przeciw żywiołowi niemieckiemu i Żydom, którzy obok zwolenników socjalizmu i demoliberalizmu zostali przez SND wykreowani na głównych wrogów polskiej idei narodowej; stronnictwo endeckie zajęło postawę opozycyjną zarówno wobec Rady Regencyjnej powstałej w wyniku aktu 5 listopada 1916, jak wobec osoby Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
Stronnictwo Niezawisłości Narodowej — polska centrolewicowa partia niepodległościowa działająca w Królestwie Polskim w latach 1917–1918; powstała z przekształcenia Związku Patriotów, inteligenckiego ugrupowania utworzonego przez byłych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]
stronnictwo reprezentacyjne — ok. roku 1750 członkowie stronnictwa opozycyjnego zaczęli nazywać siebie représentants, przedstawicielami, domagając się, by skład Rady Genewy należycie reprezentował społeczeństwo, w tym także niższe warstwy. [przypis edytorski]
stron (…) niecierpliwiących (…) „dandyzmem” — Gdybyśmy nie wiedzieli, że Oktaw de T*** to sam autor, byłby on jako bohater powieści nie do zniesienia, gdyż Musset zaniedbał mu dać jakiekolwiek rysy stanowiące rękojmię iż próżniactwo, jakie przez cały czas uprawia, jest płodnym próżniactwem poety, a nie jałowym próżniactwem wałkonia [dandyzm — wyszukana elegancja zachowania i stroju, granicząca z ekstrawagancją; w XIX w. praktykowana w kołach artystycznych jako sprzeciw wobec mieszczańskiego etosu opartego na pragmatyzmie; Red. WL]. [przypis tłumacza]
stronnie (daw.) — stronniczo. [przypis edytorski]
stronniki — dziś popr. forma B. lm: stronników. [przypis edytorski]
stronność (daw.) — stronniczość. [przypis edytorski]
stronność — dziś: stronniczość. [przypis edytorski]
stronność — stronniczość. [przypis edytorski]
stronnych — postronnych; Stanisław August był w Polsce ówczesnej najbieglejszym w zagadnieniach polityki międzynarodowej. [przypis redakcyjny]
stronny (daw.) — stronniczy. [przypis edytorski]
stronny (daw.) — tu: stronniczy. [przypis edytorski]
stronny — dziś: stronniczy. [przypis edytorski]
stronny — stronniczy. [przypis edytorski]
strony (daw. reg.) — struny. [przypis edytorski]
strony (daw.) — struny. [przypis redakcyjny]
strony — dziś popr. forma B.lm: struny. [przypis edytorski]
strony — dziś popr. forma M.lm: struny. [przypis edytorski]
strony (starop.) — struny; u Kochanowskiego niekiedy pojawia się również forma z „ó”. [przypis redakcyjny]
strony — struny. [przypis edytorski]
strony — struny. [przypis redakcyjny]
strony — tu: struny. [przypis edytorski]
stropić (daw.) — wprawić w zakłopotanie. [przypis edytorski]
stropić (daw.) — zmieszać. [przypis redakcyjny]
stropić się (daw.) — zakłopotać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
stropić się (daw.) — zmartwić się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
stropić się — stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
