Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 467 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 114576 przypisów.

Signoria (z wł. signore: pan) — tu ogólnie: rząd; forma rządów w komunach miast śr. i płn. Włoch w okr. średniowiecza i renesansu, gdzie w okolicznościach sprzyjających wzmocnieniu władzy (np. wobec zewn. zagrożenia) przejmowali ją przedstawiciele bogatych rodów, uzyskując rozszerzone prerogatywy i utrzymując je dożywotnio lub przekazując swoim następcom. [przypis edytorski]

Signoria (z wł. signore: pan) — tu ogólnie: rząd; forma rządów w komunach miast śr. i płn. Włoch w okr. średniowiecza i renesansu, gdzie w okolicznościach sprzyjających wzmocnieniu władzy (np. wobec zewn. zagrożenia) przejmowali ją przedstawiciele bogatych rodów, uzyskując rozszerzone prerogatywy i utrzymując je dożywotnio lub przekazując swoim następcom. [przypis edytorski]

signori Inglesi (wł.) — panowie Anglicy. [przypis edytorski]

signorina (wł.) — panienka. [przypis edytorski]

signor Polacco (wł.) — panie Polaku. [przypis edytorski]

signum (łac.; tu forma M. lm: signa) — znak. [przypis edytorski]

signum (łac.) — znak. [przypis edytorski]

signum (łac.) — znak; tu: nawiązanie do określenia signum temporis: znak czasów. [przypis edytorski]

signum manu propria (łac.) — podpis własnoręczny. [przypis edytorski]

signum temporis (łac.) — znak czasów. [przypis edytorski]

signum (z łac.) — znak; znak czasu (signum temporis). [przypis edytorski]

Sigurd I Krzyżowiec (ok. 1090–1130) — król Norwegii (od 1103), pierwszy z królów europejskich, który osobiście wziął udział w wyprawie krzyżowej. W 1107 poprowadził krucjatę norweską, liczącą ok. 5000 wojowników na 60 okrętach, w celu wsparcia nowo powstałego Królestwa Jerozolimskiego, założonego po I krucjacie. Po zwycięskich walkach opuścił Jerozolimę i popłynął do Konstantynopola, gdzie podarował swoje okręty cesarzowi, w zamian za co otrzymał konie. Powrócił lądem, ale część jego ludzi pozostała w Konstantynopolu. [przypis edytorski]

Sigwart, Christoph (1830–1904) — niemiecki filozof i logik, jeden z głównych przedstawicieli psychologizmu w logice; autor dzieła Logik (1873). [przypis edytorski]

Si je comprends que l'on n'ait pas d'idées, je ne comprends pas que l'on s'en fasse mérite; et bien moins encore que l'on se moque de ceux qui en ont — O ile rozumiem, że ktoś nie ma pomysłów, to nie rozumiem, że robi z tego zaletę; a jeszcze mniej, że kpi z tych, którzy je mają. (z recenzji F. Brunetière'a pt. Revue littéraire — „La Terre promise”, de Paul Bourget w „Revue des Deux Mondes” t. 114, 1892). [przypis edytorski]

Sijeną — Sieną; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Sikania — Sycylia. [przypis edytorski]

Sikelka — Sycylijka. [przypis edytorski]

Sikel — Sycylijczyk. [przypis edytorski]

sikhowie — wyznawcy sikhizmu, religii indyjskiej łączącej elementy islamu i hinduizmu; w XIX w. stworzyli imperium w płn.-zach. Indiach (stąd dawniejsze traktowanie ich jako odrębnego ludu), które zostało pokonane i podbite w 1849 w drugiej wojnie brytyjsko-sikhijskiej. [przypis edytorski]

Sikh — wyznawca sikhizmu, religii indyjskiej łączącej elementy islamu i hinduizmu. [przypis edytorski]

Sikkim — stan w płn.-wsch. Indiach, zajmujący część wsch. Himalajów. [przypis edytorski]

Siklawa a. Wielka Siklawa — wodospad w Tatrach Wysokich na potoku Roztoka. [przypis edytorski]

Siklawa — największy wodospad w Polsce, znajdujący się w Tatrach; tu: każdy górski wodospad. [przypis edytorski]

siklawa (reg.) — górski wodospad. [przypis edytorski]

siklawa (reg.) — wodospad na górskim strumieniu. [przypis edytorski]

siklawa — Siklawa to największy wodospad w Polsce, znajdujący się w Tatrach Wysokich; tu: każdy wodospad górski. [przypis edytorski]

siklawica — wodospad (w gwarze góralskiej). [przypis edytorski]

sikor (gw. przestępcza) — zegarek, naszyjnik. [przypis edytorski]

Sikorski, Władysław (1881–1943) — polityk i wojskowy, legionista, premier polskiego rządu na wychodźstwie. [przypis edytorski]

siksa a. sziksa — dziewczyna (szczególnie: atrakcyjna) nie-Żydówka; gojka. [przypis edytorski]

siksulka — zdrobn. od siksa a. sziksa (jid.): nieżydowska dziewczyna; gojka (szczególnie: atrakcyjna). [przypis edytorski]

siksy a. sziksa — dziewczyna a. kobieta nie-Żydówka; gojka. [przypis edytorski]

sikwiaki (biol.) — niewielka grupa morskich zwierząt bezkręgowych, blisko spokrewniona z pierścienicami. [przypis edytorski]

siłą, co złego pragnie, a dobro płodzi — Goethe, Faust, część pierwsza, scena w pracowni (Mefistofeles w odpowiedzi na pytanie Fausta, kim jest). [przypis edytorski]

siła atrakcyjna — przyciąganie. [przypis edytorski]

siłaczów — dziś popr. forma D. lm: siłaczy. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo, mnóstwo; moc. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo, mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo. [przypis edytorski]

siła — daw. dużo, wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo, wiele, moc. [przypis edytorski]

siła (daw.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]

siła (daw.) — mnóstwo. [przypis edytorski]

siła (daw.) — tu: wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]

siła (daw.) — wiele, dużo; bardzo. [przypis edytorski]

siła (daw.) — wiele, dużo, moc. [przypis edytorski]

siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]

siła (daw.) — wielu, dużo. [przypis edytorski]

siła duszna — dziś: siła duchowa. [przypis edytorski]

Siła jest dziwów, lecz nad wszystkie sięga (…) — druga pieśń chóru, obejmująca wersy 332–383 tekstu oryginalnego. [przypis edytorski]

siła końska (daw.) — tu: koń parowy a. koń mechaniczny, jednostka mocy, powstała z potrzeby porównania mocy nowo tworzonych w XIX w. maszyn do mocy koni pociągowych: maszyna o mocy 1 konia parowego, działająca całą dobę, miała zastąpić 3 konie, pracujące po 8 godzin każdy. Dlatego 1 koń mechaniczny stanowi równowartość 75 kgfm/s (kilogramometrów na sekundę), czyli ok. 735,5 W (Wat). [przypis edytorski]

siła ma nadeń (starop.) — wiele ma nad niego; przewyższa go o wiele. [przypis edytorski]

siłam się natrudził (daw.) — bardzo się namęczyłem. [przypis edytorski]

siła (przestarz.) — dużo. [przypis edytorski]

siłaśmy nędze (…) użyli (starop. forma) — przeżyliśmy wiele utrapień; nędze: nędzy. [przypis edytorski]

siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]

siła (starop., gw.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]

siła (starop.) — mnóstwo. [przypis edytorski]

siła (starop.) — mnóstwo, wiele; siła na tym zależy: wiele od tego zależy. [przypis edytorski]

siła (starop.) — tu: wielu. [przypis edytorski]

siła (starop.) — wiele, mnóstwo; siła ich zabiia: wielu ich zabija. [przypis edytorski]

siła (starop.) — wiele, moc. [przypis edytorski]

siła (starop.) — wiele. [przypis edytorski]

siła — wielu; znaczenie frazy: na którym [to szczęściu doznanym w młodości] wielu ludzi by poprzestało. [przypis edytorski]

siłę (daw. forma) — dziś nieodmienne: mnóstwo, wiele. [przypis edytorski]

siłęm uronił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: siłę uroniłem; straciłem siłę. [przypis edytorski]

siłyć (…) będę dodawała (starop. forma) — siły ci będę dodawała. [przypis edytorski]

Si, la casa. Si, si, niña (hiszp.) — Tak, dom. Tak, tak, pani. [przypis edytorski]

s'il a le coeur sensible (fr.) — jeśli ma wrażliwe serce. [przypis edytorski]

Silanion (IV w. p.n.e.) — rzeźbiarz grecki z Aten, znany z rzeźb portretowych, m.in. Safony i Platona. [przypis edytorski]

Silbergrafy, Goldbarony (z niem.) — srebrni hrabiowie, złoci baronowie. [przypis edytorski]

Silence à la mort (fr.) — milczenie jak w grobie. [przypis edytorski]

silence (fr.) — cisza. [przypis edytorski]