Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 111464 przypisów.
Skaży tomu, kto tebe prysław, szczo kniaź Jewstafij Czetwertynskij didycz Kitajgorodu, a połkownyk korola i Riczypospolitoj Polskoj tobi skazaw, szczo maty persze pobje, a potim pomyłuje, a matczycha persze pomyłuje, a potim pobje (daw. gw. ukr.) — Powiedz temu, kto cię przysłał, że kniaź Eustachy Czetwertyński, dziedzic Kitajgorodu, a pułkownik króla i Rzeczpospolitej Polskiej, powiedział ci, że matka najpierw zbije, a potem ukocha, a macocha najpierw ukocha, a potem zbije. [przypis edytorski]
skaży (z ukr.) — powiedz (raczej). [przypis edytorski]
skazać (daw.) — powiedzieć. [przypis edytorski]
skazać na gardło (daw.) — skazać na śmierć. [przypis edytorski]
skazać (starop.) — tu: wskazać. [przypis edytorski]
skazać (z ros.) — powiedzieć. [przypis edytorski]
skazanam — skrót od: skazana jestem. [przypis edytorski]
Skazano, sdiełano (ros. przysł.) — powiedziano, zrobiono. [przypis edytorski]
skaza — tu: skażenie. [przypis edytorski]
Skazi-ka (…) kakije — nieco zniekształcony początek wiersza Michaiła Lermontowa Бородино (Borodino): „Скажи-ка, дядя, ведь не даром/ Москва, спалённая пожаром,/ Французу отдана?/ Ведь были ж схватки боевые?/ Да, говорят, еще какие!” [„Powiedz, dziaduniu, nie na darmo Moskwę, spaloną pożarem, Francuzom oddaliśmy? Wszak były wojenne potyczki? I, powiadają, jeszcze jakie!”; tłum. red. WL]. [przypis edytorski]
skazka (daw., z ros.) — baśń, klechda, podanie. [przypis edytorski]
skazka — opowieść (szczególnie przekazywana ustnie). [przypis edytorski]
skazka (z ros.) — bajka. [przypis edytorski]
skazówka — dziś: wskazówka. [przypis edytorski]
skazywać (starop.) — ukazywać; w tym skazuję swoje siły: poprzez to ukazuję swoją siłę. [przypis edytorski]
sketch (fr., ang.) — skecz, scenka komiczna. [przypis edytorski]
skiba — część ziemi odkrojona i odrzucona na bok przez pług. [przypis edytorski]
skiba — dziś: część ziemi odrzucona na bok przez pług. [przypis edytorski]
skiba — kawałek gleby podcięty w czasie orki. [przypis edytorski]
skiba — pas ziemi odkładany przez pług podczas orki. [przypis edytorski]
skibka — odkrojony kawałek chleba, kromka. [przypis edytorski]
ski (daw.) — narty. [przypis edytorski]
Skidel — niewielkie miasteczko na Grodzieńszczyźnie, ok. 35 km na wsch. od Szczuczyna, w XIX w. podupadłe. [przypis edytorski]
skieł — łapacz. [przypis edytorski]
skiełzać się (daw.) — ześlizgnąć się. [przypis edytorski]
skiełznąć (daw.) — ześlizgnąć się. [przypis edytorski]
skiełznąć się — nie udać się; tu: pośliznąć się, przewrócić się. [przypis edytorski]
skiełznąć się — ześliznąć się, spłynąć. [przypis edytorski]
skiela (gw.) — skąd. [przypis edytorski]
skielet — dziś: szkielet. [przypis edytorski]
skiereszowałem — pokiereszowałem, pokaleczyłem. [przypis edytorski]
skierowywa — dziś popr. 3os. lp.: skierowuje. [przypis edytorski]
skierowywa — dziś popr. forma 3 os. lp. cz.ter.: skierowuje. [przypis edytorski]
skije — narty. [przypis edytorski]
skikać (gw.) — skakać. [przypis edytorski]
Skilla — Scylla, potwór morski opisany w Odysei Homera. [przypis edytorski]
skir (daw.) — ciężka choroba degeneracyjna: rak. [przypis edytorski]
skir (daw.) — rak, nowotwór złośliwy. [przypis edytorski]
Skirgiełł — brat Władysława Jagiełły, panował w latach 1387–1392. [przypis edytorski]
Skirgiełło a. Świdrygiełło (ok. 1370–1452) — najmłodszy brat Jagiełły, przeciwnik unii polsko-litewskiej, często spiskujący z Krzyżakami. [przypis edytorski]
Skirgiełło — (ok. 1355–1394), brat i bliski współpracownik Jagiełły, z jego ramienia namiestnik Litwy. [przypis edytorski]
Skirmunt, Konstanty (1866–1949) — polski polityk i dyplomata, minister spraw zagranicznych (1921–1922), poseł RP w Londynie (1922–1929), po podniesieniu rangi tej placówki ambasador RP (do 1934). [przypis edytorski]
Skiron (mit. gr.) — bandyta, który czatował na wędrowców na skale przy ścieżce nad stromym brzegiem morza; przechodzących zmuszał do umycia sobie nóg, a kiedy się pochylali, kopniakiem strącał z urwiska, na pożarcie olbrzymiemu żółwiowi morskiemu; ateński bohater Tezeusz odmówił umycia nóg Skironowi i zrzucił go do morza. [przypis edytorski]
Skiron, Rarion, Buzygion — w tradycji uznawane za miejsca pierwszej orki i siewu: Skiron: w pobliżu Aten, przy drodze do Eleusis; Rarion: zachodnia część równiny, na której leży Eleusis; Buzygion: u podnóża ateńskiego Akropolu. [przypis edytorski]
skityjski brzeg — Scytia; kraj zamieszkały od VII w. p.n.e. przez koczownicze ludy irańskie, rozciągający się na północ od wybrzeży Morza Czarnego i gór Kaukazu. [przypis edytorski]
skiwnąć — dziś: skinąć. [przypis edytorski]
Skiwski, Jan Emil (1894–1956) — pisarz i publicysta. [przypis edytorski]
Skiwski, Jan Emil (1894–1956) — pisarz, publicysta, krytyk literacki; przed wojną początkowo związany z obozem sanacyjnym (BBWR i OZN), następnie oscylował ku nacjonalizmowi endecji; w czasie II wojny światowej współpracy politycznej i wojskowej z Niemcami, przede wszystkim dla przeciwdziałania wpływom komunizmu ze strony ZSRR; współwydawca i redaktor gadzinówek „Ster” i „Przełom”. Wraz z Ferdynandem Goetlem i Józefem Mackiewiczem został użyty przez Niemców, by wykorzystać zbrodnię katyńską do celów propagandy antykomunistycznej i tuszowania ludobójstwa hitlerowskiego: wszyscy trzej publicyści i literaci uczestniczyli w kwietniu 1943 r. przy ekshumacji polskich oficerów zamordowanych na rozkaz władz sowieckich przez NKWD w Katyniu. [przypis edytorski]
składać coś (daw.) — stanowić coś, tworzyć coś; składać się na coś. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
składać (tu daw.) — tworzyć, stanowić, składać się na coś. [przypis edytorski]
składać — tu: stanowić. [przypis edytorski]
składać większość — tworzyć większość. [przypis edytorski]
składała się z pięćdziesiąt żołnierza (daw.) — dziś: składała się z pięćdziesięciu żołnierzy. [przypis edytorski]
składały prowincją — tworzyły prowincję. [przypis edytorski]
składały — tu: stanowiły. [przypis edytorski]
Składam… ciebie gwoli — składam dla ciebie. [przypis edytorski]
Składkowski, Felicjan Sławoj (1885–1962) — polityk, generał; od 1905 w PPS, podczas I wojny światowej w Legionach Polskich, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, trzykrotny minister spraw wewnętrznych, zwolennik sanacji, po przewrocie majowym komisarz rządu na miasto stołeczne Warszawę. [przypis edytorski]
Składkowski, Felicjan Sławoj (1885–1962) — polityk, generał; od 1905 w PPS, podczas I wojny światowej w Legionach Polskich, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, trzykrotny minister spraw wewnętrznych, zwolennik sanacji, po przewrocie majowym komisarz rządu na miasto stołeczne Warszawę. [przypis edytorski]
Składkowski, Sławoj Felicjan (1885–1962) — generał dywizji Wojska Polskiego, premier II RP, doktor medycyny, wolnomularz; oskarżany o przykładanie przesadnej wagi do kwestii biurokratycznych. [przypis edytorski]
skład — tu: sklep. [przypis edytorski]
skłół (starop. forma ort.) — skłuł; tu: przekłuł. [przypis edytorski]
skłóty (starop. forma ort.) — pokłuty. [przypis edytorski]
skłonił głową — dziś raczej: skinął głową (w sensie: przytaknął, potwierdził). [przypis edytorski]
skłonił lekko głową — dziś: „skłonił lekko głowę” lub „skinął lekko głową”. [przypis edytorski]
skłon nieba — widnokrąg. [przypis edytorski]
skłonność (…) do cudowności — skłonność do wiary w cuda. [przypis edytorski]
skłonność — tu: Goethe często używa tego słowa w dawniejszym znaczeniu (przychylność, sympatia, zainteresowanie). [przypis edytorski]
sklamrzeć — narzekać, jęcząc, prosić wciąż o coś monotonnym, płaczliwym głosem. [przypis edytorski]
sklamrzyć — tu: skamleć, narzekać. [przypis edytorski]
Sklawończyk, wł. Schiavoni (hist.) — zapożyczone z włoskiego określenie Słowianina z terenów nad płn. Adriatykiem, używane w okresie Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
Sklawończyk, wł. Schiavoni (hist.) — zapożyczone z włoskiego określenie Słowianina z terenów nad płn. Adriatykiem, używane w okresie Republiki Weneckiej; słowo stosowane w muzułmańskiej Hiszpanii jako odpowiednik arabskiego określenia Słowianina lub europejskiego niewolnika. [przypis edytorski]
Sklawonia, właśc. Sclavonia, wł. Schiavonia — średniowieczna prowincja Republiki Weneckiej, obejmująca tereny nad płn. Adriatykiem zajmowane przez przybyłe w VII w. słowiańskie plemiona Chorwatów i Serbów, tj. obszar daw. prowincji rzym.: Dalmacji, zach. Panonii, płd. Noricum oraz Galii Przedalpejskiej; Septymiusz Sewer był namiestnikiem Panonii. [przypis edytorski]
sklęty — przeklęty. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — piwnica bądź rzadziej inne pomieszczenie służące za magazyn. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — piwnica. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — pomieszczenie murowane, sklepione; piwnica; tu: grobowiec. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — pomieszczenie sklepione; komnata, piwnica. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — pomieszczenie sklepione; piwnica. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepienie; piwnica. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepienie. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepienie (także: piwnica). [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepienie (tu o niebie). [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepienie; tu: sklepione pomieszczenie; komnata. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepione pomieszczenie, piwnica. [przypis edytorski]
sklep (daw.) — sklepione pomieszczenie; piwnica. [przypis edytorski]
sklepiczarka — dziś popr.: sklepikarka. [przypis edytorski]
sklepiczarka — sklepikarka. [przypis edytorski]
sklepiczka — dziś popr. D.lp: sklepiczku. [przypis edytorski]
sklepienie — tu w daw. znaczeniu: piwnica. [przypis edytorski]
sklepik łokciowy (przestarz.) — sklepik sprzedający tkaniny, wstążki itp. na łokcie, tj. odwijane z beli i przycinane do długości pożądanej przez klienta. [przypis edytorski]
sklepik (tu daw.) — piwniczka, loszek. [przypis edytorski]
sklepisko — dziś raczej: sklepienie. [przypis edytorski]
sklepisko — dziś: sklepienie. [przypis edytorski]
sklep kolonialny — sklep sprzedający egzotyczne produkty spożywcze i przyprawy sprowadzane z Afryki i Azji (gdzie wówczas znajdowały się kolonie państw europejskich). [przypis edytorski]
sklep korzenny (przest.) — sklep z przyprawami, zwłaszcza egzotycznymi, jak cynamon, gałka muszkatołowa, imbir, kurkuma szafran, wanilia itp. [przypis edytorski]
sklep kuśnierski — sklep z futrami i odzieżą skórzaną. [przypis edytorski]
sklep — piwnica, lochy. [przypis edytorski]
sklep — sklepienie. [przypis edytorski]
sklep (tu daw.) — firmament, sklepienie. [przypis edytorski]
sklep (tu daw.) — sklepienie, firmament. [przypis edytorski]
