Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160082 przypisów.

nassi a. nasi (hebr.: książę) — jeden z pary zugot, tj. uczonych i żydowskich przywódców duchowych między I w. p.n.e. a I w. n.e.; nasi był przewodniczącym Sanhedrynu (tj. Wielkiej Rady, najwyższej instytucji sądowniczej i religijnej staroż. Izraela), drugi z pary mędrców był jego zastępcą (aw bet din) i przewodniczącym Izby Sądowej. [przypis edytorski]

nastąp (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]

nastąpić na kogoś (daw.) — zaatakować kogoś. [przypis edytorski]

nastąpił przełom w stosunkach wewnętrznych Galicji i zaczął się nowy okres w jej życiu — więcej o gminie i urządzeniach władz miejscowych w Galicji patrz w komentarzach. [przypis autorski]

nastąp się (gw.) — przesuń się (do krowy a. konia). [przypis edytorski]

nastąp się pan — prawdop.: odsuń się pan. [przypis edytorski]

nastąp się (pot. pogard.) — odsuń się, przesuń się (gw.: do krowy a. konia). [przypis edytorski]

nastał był — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nastał wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]

nastalać — utwierdzać, utwardzać. [przypis edytorski]

na stanowczym odrzuceniu wszelkiego związku między istnieniem Boga a moralnością — Już Bayle uważał za możliwe istnienie państwa złożonego z samych ateuszów. [przypis tłumacza]

nastarczać (starop.) — nadążać. [przypis edytorski]

nastarczać — zapewniać odpowiednią ilość czegoś. [przypis edytorski]

Nastarczało (gw.) — wystarczyło. [przypis edytorski]

na starość godzi — sens: zamierza dożyć podeszłego wieku. [przypis edytorski]

nastateczniejszy — najbardziej stały, poważny. [przypis redakcyjny]

na statek człowiek mało dbały — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości). [przypis redakcyjny]

nastawa (daw.) — 3. os. lp: nastaje; nastawać: nalegać, usilnie do czegoś dążyć. [przypis edytorski]

nastawa — dziś popr. forma: nastaje. [przypis edytorski]

nastawa (starop. forma) — dziś: nastaje. [przypis edytorski]

nastawia — dziś popr.: nadstawia. [przypis edytorski]

na Stawki na plac — mowa o Umschlagplatz (niem.: placu przeładunkowym), usytuowanym przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył on wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]

następca Fryderyka II — chodzi o bratanka Fryderyka II Wielkiego, Fryderyka Wilhelma II (1744–1797), króla pruskiego i elektora brandenburskiego od 1786 r. [przypis edytorski]

Następca jego Albinus — rok 63 n.e. [przypis tłumacza]

następcę tronu Saxe-Gotha — księcia Saksonii-Gotha-Altenburg Fryderyka Ludwika (1735–1756), syna Fryderyka III. [przypis edytorski]

następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa — po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]

Następczyni tronu — chodzi o delfinę Francji, żonę następcy tronu, najstarszego syna Ludwika XV, Ludwika Ferdynanda; była nią Maria Józefa Saska (1731–1767), córka Augusta III, elektora Saksonii i króla Polski. [przypis edytorski]

następ (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]

następ (gw.) — cofnij się. [przypis redakcyjny]

następne — dziś: następujące. [przypis edytorski]

Następnego roku — rok 404/403. Attycki rok zaczyna się w lecie (w lipcu), miesiącem Hekatombaion. [przypis tłumacza]

Następnego roku — rok 406/05, dwudziesty szósty rok wojny. [przypis tłumacza]

Następnie — po Apaturiach, nie podczas świąt. [przypis tłumacza]

następnieś się cofnął — inaczej: następnie się cofnąłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

następnie — tak tłumaczę εχου, u Dindorfa w nawiasie ἐξ οὗ; Pape (I, 750b pod. 4): eine Zeitfolge. [przypis tłumacza]

Następnie wyrecytowawszy Modlitwę Czystości mimo pozostawania w tym świecie — chin. Chu shijie fan jie, jap. Sho sekai bon no ge. Kwiat losotu zakorzeniony jest w błotnistej wodzie ale jego piękne kwiaty kwitną ponad i nie ulegają zabrudzeniu. Kwiat lotosu jest zatem symbolem bodhisattwy, który po to aby pomagać żyjącym istotom, pozostaje w „błocie” świata narodzin i śmierci nie wchodząc w stan nirwany, ale którego umysł pozostaje czysty, ponieważ urzeczywistnił on pustkę wszystkich zjawisk przez co nie lgnie do nich. Przebywanie w tym świecie, podobnym do pustej przestrzeni,/ przypomina kwiat lotosu w błotnistej wodzie./ Całkowicie czysty umysł przekracza go./ Czynimy pełny pokłon przed Najczcigodniejszym. [przypis tłumacza]

następnik — w oryginale: Korollarium. [przypis tłumacza]

następnych dni — dziś: w następne dni; w ciągu następnych dni. [przypis edytorski]

następnych dwóch dni — dziś raczej: w następnych dwóch dniach. [przypis edytorski]

następny (daw.) — następujący; taki oto. [przypis edytorski]

następny (daw.) — tu: następujące. [przypis edytorski]

następny (daw.) — tu: następujący; taki oto. [przypis edytorski]

następnymi — następującymi. [przypis edytorski]

Następnym znakiem jest C2 (…) Rozdział drugi — jeśli litera „C” występuje jako skrót angielskiego słowa chapter: rozdział. [przypis edytorski]

następować (daw.) — atakować. [przypis edytorski]

następstwa kompleksów jakościowych — w terminologii przyjętej pierwsze będą to „przedmioty immanentne”, drugie „transcendentne”; rozróżnienie według mnie zbyteczne. [przypis autorski]

następstwo jakości — przy czym przez nieuwzględnianie istnienia w (AT) względnie stałego kompleksu (XN) specjalnych: dotyku wewnętrznego i zewnętrznego, czyli ciała, zapomina się o roli czuć muskularnych i „zaznaczonych ruchów” przy konstytuowaniu się, w związku z wyobraźnią dotykową, tego, co nazywamy potem „aktami intencjonalnymi zwróconymi ku ich przedmiotom”. [przypis autorski]

następ — tu: następstwo. [przypis edytorski]

następy — następstwa. [przypis edytorski]

na stepie — syberyjskim… [przypis redakcyjny]

na stołka — tak w źródle; zapewne powinno być: ani stołka. [przypis edytorski]

Na stolicy Piotrowej zasiadł papież-schyłkowiec, papież-dekadent… — Leon X, właśc. Giovanni di Lorenzo de' Medici (1475–1521), papież od 1513; młodszy syn władcy Florencji, Wawrzyńca Medyceusza, bliski współpracownik i następca Juliusza II; mecenas sztuki; ostatni papież niemający święceń kapłańskich w chwili wyboru; znany z wprowadzenia sprzedaży odpustów na budowę Bazyliki św. Piotra, co doprowadziło do wystąpienia Marcina Lutra (1517). [przypis edytorski]

nastoperczyć (daw.) — postawić na sztorc; nastroszyć. [przypis edytorski]

na str. 184 — Wydanie Montaigne'a, którym się Pascal posługiwał. (I, 40.). [przypis tłumacza]

na str. 28 — paginacja tyczy się widocznie pierwszego wydania Krzyku. Chodziło tu o ustępy pisane na chwałę Jadwigi, a poniżające Dagny. [przypis autorski]

na strawę — na poszukiwanie pożywienia. [przypis redakcyjny]

na straży (starop. forma) — dziś B.: na straż; na straży przypadnie: wpadnie na straż, dopadnie straży. [przypis edytorski]

na straży w nocy u mogiły — wtrącenie w nawiasie jest najprawdopodobniej wyjaśnieniem słowa pochodzącym od autora Wycieczek po Litwie. [przypis edytorski]

Nastrój?… — słowa zwrócone przeciw poszukiwaniu „nastrojów”, znamiennych dla sztuki modernistycznej (Stimmung), ale tu raczej dla modnej wówczas postawy, podporządkowującej zachowanie się zmiennym, lecz przeważnie posępnym lub marzycielskim nastrojom, odpowiadającym pesymizmowi w poglądzie na świat. [przypis redakcyjny]

nastrojniejszy (starop. forma) — dziś popr.: najstrojniejszy. [przypis edytorski]

na stronę — w bok. [przypis edytorski]

na stronie (daw.) — z boku. [przypis edytorski]

na stronie obie — na obydwa sposoby (liczba podwójna). [przypis edytorski]

na stronie (starop.) — na boku. [przypis edytorski]

na stronie stoi niewiast troje — Trzy cnoty duchowe, czyli teologiczne. Wiara, nadzieja i miłość. Te tylko mocne są umocnić do tyla wzrok nasz duchowy, że znieść może światłość nauki bożej. [przypis redakcyjny]

na stronie — w miejscu oddalonym, z boku. [przypis edytorski]

nastrzępiona prawda (starop.) — wymyślona rzecz. [przypis redakcyjny]

na strzesie — dziś popr. forma Msc.lp: na strzesze. [przypis edytorski]

nasturcja — roślina o żółtych, pomarańczowych lub czerwonych kwiatach, uprawiana w ogrodach i na balkonach. [przypis edytorski]

nasubtelniejszy (daw. forma) — najsubtelniejszy. [przypis edytorski]

na suche wciągną wysypisko — sens: wyciągną na ląd. [przypis edytorski]

na sukurs — na pomoc; też: przyjść w sukurs. [przypis edytorski]

nasunęliścież — czy nasunęliście (tj. czy podsunęliście). [przypis edytorski]

nasuniony (daw.) — nasunięty. [przypis edytorski]

na suszy — na lądzie (czyli nie po wodzie lub błocie). [przypis redakcyjny]

na suszy (starop.) — tu: na brzegu. [przypis edytorski]

na suszy został (starop.) — był ocalony. [przypis redakcyjny]

Nasutus (…) nihil — Martialis, Epigrammata II, 13. [przypis tłumacza]

Nasuwa mi się pewna uwaga: mało jest dzieł w naszej literaturze, które byłyby w takim stopniu przepojone wewnętrzną, głęboką dobrocią. Gdy się nie chce samego siebie skrzywdzić ich niezrozumieniem — trzeba to mieć na uwadze, gdyż wzajemna nieżyczliwość tajona i bezwiedna jest jedną z cech naszego współczesnego umysłowego życia. Bardzo często surowość intelektualna i niezbłagana logika są tylko formami zewnętrznymi głębokiej, nieuświadomionej złości. [przypis redakcyjny]

nasuwień (starop.) — zwierzchnia szata, delia. [przypis redakcyjny]