Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Okolice Warszawy
Rzeczy → ← Cylinder

Spis treści

    1. Samobójstwo: 1

    Co czytałem umarłymWładysław SzlengelOkolice Warszawy

    1
    Stał człowiek na skrzyżowaniu
    o świcie, drżąc jak liść…
    i patrzył… patrzył w niebo —
    i nie wiedział, dokąd iść…
    5
    Tak dłużej być nie może,
    nie będę dłużej mógł…
    Dziś trzeba zdecydować
    i wybrać jedną z dróg…
    Czy dać im prezent z życia,
    10
    swe życie-ersatz[1],
    iść dobrowolnie do nich
    na Stawki na plac[2]?
    Czy murem[3]… i do miasta
    na Chłodną… i dalej…
    15
    na rojną Marszałkowską…
    i do pachnących Alej?…
    A potem pod Belweder…
    zasłuchać się w piosenki
    jesiennych suchych liści
    20
    złocących dziś Łazienki?…
    Stał na skrzyżowaniu
    bezradny mężczyzna:
    — na Mokotów? Czy na Pragę?…
    A może Pelcowizna?…
    25
    SamobójstwoI wreszcie machnął ręką…
    Postanowił bez słowa…
    I wybrał drogę…
    …….. Czerniakowa [4]……..

    Przypisy

    [1]

    ersatz (niem.) — namiastka. [przypis edytorski]

    [2]

    na Stawki na plac — mowa o Umschlagplatz (niem.: placu przeładunkowym), usytuowanym przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył on wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]

    [3]

    Czy murem… — mowa o ucieczce przez mur getta. [przypis edytorski]

    [4]

    Czerniaków, Adam (1880–1942) — inżynier, przed wojną m.in. radny warszawski, w jej trakcie prezes Rady Żydowskiej, popularnie zwanej Gminą, w okupowanej Warszawie. Organizator życia w warszawskim getcie, m. in. pomocy społecznej, nielubiany jednak przez mieszkańców, zarzucających mu uległość wobec Niemców. Popełnił samobójstwo 23 lipca 1942, wiedząc że rozpoczęta przez Niemców akcja wysiedleńcza prowadzi do likwidacji getta. W liście do żony pisał: „Żądają ode mnie, abym własnymi rękami mordował dzieci mego narodu, nie pozostaje mi nic innego jak umrzeć”. Pisał Dziennik getta warszawskiego, opublikowany w roku 1972 („Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1972, nr 3/4). Wiersz wykorzystuje fakt, że nazwisko Czerniaków” brzmi tak samo jak nazwa warszawskiej dzielnicy. [przypis edytorski]

    x