Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7188 przypisów.

być pod kondemnatą (łac.) — mieć wyrok. [przypis edytorski]

być pod pantoflem — wykazywać całkowitą uległość. [przypis edytorski]

być (…) ponad tłum, który go wyśmiewa; sam sobie w domu poklasku nie szczędzi, jak by powiedział Horacy — por. Horacy, Satyry I 1. [przypis edytorski]

być powolnym (daw.) — być posłusznym czemu a. komu. [przypis edytorski]

być powolnym — tu: dawać sobą kierować. [przypis edytorski]

Być prawdomównym, powiadał Pindar (…) — Klemens Aleksandryjski, Stromata, VI, 10. [przypis tłumacza]

być prawu powolnym (daw.) — być posłusznym prawu. [przypis edytorski]

być przy nadziei (przen.) — być w ciąży, spodziewać się dziecka. [przypis edytorski]

Być przytomnym samemu, a tam się cienie miotająOdyseja X 495, o wieszczku Terezjaszu, któremu władczyni zmarłych Persefona jako jedynemu pozostawiła rozum, świadomość po śmierci. [przypis edytorski]

być pysznym „ptaszkiem” — w oryginale ang. lark, co oznacza skowronka lub psikusa. Celem zachowania gry słowa, w przekładzie użyłem pokrewnego wyrażenia, wziętego z gwary ulicznej (puścić komuś ptaka, tyle co: splatać figla). [przypis tłumacza]

Być skazanym na to (…) zawsze rozbolały nerw wszelkiej miłości — W. Berent, Pisma, III, s. 109 (Próchno). [przypis autorski]

być taką — dziś popr.: być taka. [przypis edytorski]

być tchórzem (…) jak kot w przysłowiu — nawiązanie do powiedzenia o kocie, który chciałby zjeść rybę, ale boi się zamoczyć. [przypis edytorski]

być tej otuchy (starop.) — mieć taką nadzieję. [przypis edytorski]

być tu i tam razem — być naraz tu i tam. [przypis edytorski]

być (…) ty a ty — mówić komuś na ty; być z kimś w bliskich stosunkach (za pan brat). [przypis edytorski]

być uchodźcą w obcym mieście — prawdopodobnie wiersz powstał w getcie warszawskim, czyli wydzielonej i szczelnie zamkniętej części Warszawy, do której przymusowo zesłano osoby pochodzenia żydowskiego z innych części Warszawy, a następnie z terenów Generalnej Guberni i innych okupowanych przez III Rzeszę ziem. Warszawskie getto zostało utworzone w październiku 1940. Było największym gettem z czasów drugiej wojny światowej, więziono w nim ok. 460 tys. osób. Z tej liczby ok. 92 tys. zmarło w ciągu dwóch pierwszych lat z powodu głodu i związanych z nim chorób. W akcji tzw. wielkiej likwidacji getta latem 1942 ponad 254 tys. osób deportowano bydlęcymi wagonami — rzekomo do pracy, a jak się z czasem okazało do obozu zagłady w Treblince, gdzie zostali zamordowani. W styczniu 1943 wybuchło pierwsze, mniejsze, powstanie w getcie warszawskim. Drugie rozpoczęto 19 kwietnia, trwało do 16 maja 1943, pochłonęło ok. 13 tys. ofiar. Ponad 50 tys. pozostałych przy życiu deportowano do obozów zagłady w Treblince i na Majdanku. Powstanie w getcie warszawskim było jednym z licznych przykładów zbrojnego oporu stawianego przez Żydówki i Żydów nazistowskim okupantom. [przypis edytorski]

być wciąż zwilżony rosą i szczypać trawę z ziemi…Daniel V [tj. biblijna Księga Daniela (Dn 5, 21; por. Dn 4, 28–30), o królu Nabuchodonozorze, który za karę za swoją pychę został zdetronizowany i wygnany spośród ludzi, przez siedem lat żył wśród zwierząt i żywił się trawą jak wół; red. WL]. [przypis autorski]

być (…) w czas (starop.) — tu: śpieszyć z pomocą; być pomocnym. [przypis edytorski]

być wdzięczna sługi (starop.) — być wdzięczna za sługę. [przypis redakcyjny]

być w obowiązku u kogoś — być u kogoś na służbie. [przypis edytorski]

być w obyczaju (daw.) — tu: mieć zwyczaj. [przypis edytorski]

być wodzonym — być prowadzonym na wodzy, na smyczy. [przypis edytorski]

być w pretensjach — chcieć się podobać, zabiegać o to, czasem przesadnie. [przypis edytorski]

byćże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy być (może), czyż być (może). [przypis edytorski]

byćże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy być (może), czyż być (może). [przypis edytorski]

byćże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej i pytającej; inaczej: czy być. [przypis edytorski]

byćże (…), mamże — konstrukcje z partykułą -że, wzmacniającą i nadającą znaczenie pytania retorycznego: czy być, czy mam. [przypis edytorski]

byćże to może — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy być to może. [przypis edytorski]

być za elektem — być żoną biskupa elekta. [przypis edytorski]

być za kimś (daw.) — o kobiecie: być czyjąś żoną. [przypis edytorski]

być za pasem (daw., pot.) — zbliżać się. [przypis edytorski]

być za poczmistrzem (daw.) — być żoną poczmistrza. [przypis edytorski]

być z kimś po słowie (daw.) — być z kimś zaręczonym; być czyimś narzeczonym a. narzeczoną. [przypis edytorski]

być z Tobą, Wojewodo, w Ο Campów Elis — [chodzi o] Rond-point, pl. na Polach Elizejskich w Paryżu. [przypis redakcyjny]

być zupełnie obcym wszelkiemu współczuciu lub móc wytracić cały rodzaj ludzki — okrucieństwo jest jeno obolałą sympatią. Władza dlatego jest, po miłości, największym szczęściem, że zdaje się nam, iż jesteśmy w stanie nakazać sympatię. [przypis autorski]

Bych był Ezechielem, ogoliwszy głowę i brodę, włosybych na trzy części rozdzielił (…) „Jedni z was poginiecie głodem, drudzy mieczem, a trzeci się po świecie rozproszycie” — Ez 5, 1–2 i 12, z opuszczeniami. [przypis edytorski]

Bych był Izajaszem, chodziłbych boso i na poły nagi — zob. Iz 20, 2. [przypis edytorski]

Bych był Jeremiaszem, wziąłbych pęta na nogi i okowy, i łańcuch na szyję — zob. Jr 27, 2. [przypis edytorski]

Bych był Jonaszem wołałbych (…) „Czterdzieści dni nie wynidą, a Niniwe abo to królestwo wasze upadnie” — Jon 3–4. [przypis edytorski]

bych był nagorszy (daw.) — choćbym był najgorszy. [przypis edytorski]

bych — daw. forma liczby podwójnej; znaczenie: byśmy pomówili we dwóch (we dwoje). [przypis edytorski]

bych go posiadał (daw.) — gdybym go posiadał. [przypis edytorski]

bych (gw.) — żeby. [przypis edytorski]

bych miał (starop.) — gdybym miał. [przypis edytorski]

bychom (starop.) — byśmy. [przypis edytorski]

bych sie czuł (starop.) — gdybym miał rozum w głowie. [przypis redakcyjny]

bych (starop.) — bym, abym; bych mogł (…) uciec: żebym mógł uciec. [przypis edytorski]

bych (starop.) — bym, abym; bych się ucieszyła: ucieszyłabym się. [przypis edytorski]

bych (starop.) — bym, gdybym; bych cię nisko miała: miałabym cię nisko; gdybym cię miała nisko. [przypis edytorski]

bych (starop.) — bym; rad bych wiedział: rad bym, chętnie bym wiedział. [przypis edytorski]

By cię rózgi rozbudziły, różując razami (nisi… agitare mavis varius virgis vigilias) — co znaczy właściwie: „chyba że wolisz bezsenne spędzać noce, upstrzony rózgami”. Przekład wprowadza nieco odmienny obraz, dając aliteracje (r-r) w stylu Plautowskim. [przypis tłumacza]

by ci Libii państwa nie szkodziły — nawiązanie do pobytu Eneasza u Dydony. [przypis edytorski]

By, com ich tutaj… żołd wypłacić (ut in tabellis quos consignavi hic heri, latrones, ibus denumerem stipendium) — niedbały styl, właściwy mowie potocznej. [przypis tłumacza]

byczyć się — puszyć się. [przypis autorski]

byczy (pot.) — świetny, wspaniały. [przypis edytorski]

by (daw.) — jakby, niby. [przypis edytorski]

by (daw.) — tu: choćby, chociażby. [przypis edytorski]

by (daw.) — tu: choćby, niby. [przypis edytorski]

by (daw.) — tu: niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

by (daw.) — tu: niby, jakby. [przypis edytorski]

by (daw.) — tu w znaczeniu: choćby. [przypis edytorski]

byde (gw.) — będę. [przypis edytorski]

Bydgoszcz — miasto w województwie kujawsko-pomorskim. [przypis edytorski]

bydłaśmy trochę (…) wprowadzili (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wprowadziliśmy trochę bydła. [przypis edytorski]

bydłobójnia — rzeźnia. [przypis edytorski]

bydło Proteowe — być może chodzi o foki Okeanosa, których pasterzem był Proteus (Odyseja, ks. IV). [przypis redakcyjny]

bydłować (gw.) — o krowach: przejawiać popęd płciowy, wykazywać objawy rui. [przypis edytorski]

bydły — dziś popr. forma N. lm.: bydlętami. [przypis edytorski]

bydlę, co wciąż szczeka (oblatratricem) — niechęć do małżeństwa i pomawianie żon o wszystkie możliwe i niemożliwe przywary, a zwłaszcza o gadatliwość i kłótliwość, jest rysem charakterystycznym dla komedii Plautowskiej (por. Wstęp do Braci, s. XXIV i nast.). Tyrada Periplektomenusa należy do najokazalszych pod tym względem ustępów. [przypis tłumacza]

bydlęty — dziś popr. forma N.lm: bydlętami. [przypis edytorski]