Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3660 przypisów.

ginioti — gainioti, vaikyti. [przypis edytorski]

ginofobia, właśc. gynofobia a. gynefobia (z gr.) — lęk przed kobietami. [przypis edytorski]

Gioberti, Vincenzo (1801–1852) — włoski filozof i polityk, teolog, ksiądz; ideolog risorgimento. [przypis edytorski]

Gioconda — Mona Lisa, tj. Lisa Gherardini, żona florenckiego kupca Francesca Gioconda, który zamówił u Leonarda da Vinci jej słynny dziś portret. [przypis edytorski]

Giorgio mio! Mio carissimo Giorgino! (wł.) — Mój Jerzy! Mój Jerzy! Mój najdroższy Jerzyku! [przypis edytorski]

Giorgione, właśc. Zorzi di Castelfranco (1478–1510) — włoski malarz renesansowy; artysta owiany tajemnicą: niewiele wiadomo o jego życiu i twórczości, zmarł przedwcześnie, podczas zarazy, żaden z jego obrazów nie jest sygnowany ani datowany, autorstwo wielu z nich jest sporne. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266–1337) — malarz i architekt wł., wyznaczył drogę renesansowemu malarstwu wł. poprzez przejście od stylu wschodniego, bizantyjskiego do łacińsko-włoskiego. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266–1337) — malarz i architekt wł., wyznaczył drogę renesansowemu malarstwu wł. poprzez przejście od stylu wschodniego, bizantyjskiego do łacińsko-włoskiego. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266–1337) — włoski malarz i architekt; odszedł od stylu wschodniego, bizantyjskiego, czym przyczynił się do rozwoju nowożytnego malarstwa we Włoszech; autor kilku cykli fresków w kaplicy Scrovegnich w Padwie, między innymi alegorii siedmiu cnót i siedmiu grzechów głównych, w tym Zawiści, przedstawionej jako kobieta, z której ust wychodzi wąż kąsający ją w twarz. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266–1337) — włoski malarz i architekt; odszedł od stylu wschodniego, bizantyjskiego, czym przyczynił się do rozwoju nowożytnego malarstwa we Włoszech. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266–1337) — włoski malarz i architekt; odszedł od tradycji bizantyjskiej, czym przyczynił się do rozwoju nowożytnego malarstwa we Włoszech. [przypis edytorski]

Giotto di Bondone (1266/7–1337) — włoski malarz i architekt z Florencji, którego twórczość wyznacza przejście od średniowiecza do renesansu. [przypis edytorski]

Giovanna Neapolitańska a. Joanna II, królowa Neapolu (1373–1435) — królowa Neapolu (od 1414); prowadziła swobodny tryb życia, miała dwóch mężów i wielu kochanków. [przypis edytorski]

Giovanni Boccaccio (1313–1375) — włoski pisarz, autor m.in. zbioru nowel Dekameron. [przypis edytorski]

Giovanni da Procida (1210–1298) — Jan z Procidy, włoski lekarz i dyplomata średniowieczny, przeciwnik Karola Andegaweńskiego, brał udział w przygotowaniu Nieszporów Sycylijskich: powstania, które w 1282 r. oddało władzę na Sycylii królowi aragońskiemu Piotrowi III. [przypis edytorski]

Giovanni Segantini (1858–1899) — malarz włoski. [przypis edytorski]

gipiura — elegancka koronka o dużych oczkach i wypukłym wzorze. [przypis edytorski]

gipsem prósząca — tzn. silnie upudrowana. [przypis edytorski]

Giraj właśc. Krym Girej (1699–1769) — chan tatarski, panował w latach 1758–1764 i 1768–1769, sojusznik konfederatów barskich, przeciwnik Rosji i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Za jego panowania doszło do ostatniego wielkiego najazdu Tatarów na Ukrainę polską i rosyjską. Ostatni wielki i wybitny wódz oraz wojownik tatarski. [przypis edytorski]

Giraldy — w innym oprac. tegoż tłum.: Girona. [przypis edytorski]

girania — dziś: geranium, pelargonia pachnąca. [przypis edytorski]

Girard, Cartouche, Damiens — głośni przestępcy: Jean-Baptiste Girard (1680–1733), francuski jezuita oskarżony o uwiedzenie i stosunki seksualne z penitentką; Louis Dominique Cartouche (1693–1721) stał na czele bandy rozbójniczej; Robert-François Damiens (1714–1757) dokonał nieudanego zamachu na życie króla Francji Ludwika XV. [przypis edytorski]

Girardin, Delphine de (1804–1855) — francuska autorka powieści, poetka, dramatopisarka; w swoim salonie podejmowała ważne postacie ówczesnego świata literackiego, m.in. Gautiera, Balzaca, Musseta, Hugo. [przypis edytorski]

Girardin, Émile de (1802–1881) — francuski wydawca, dziennikarz i polityk; założyciel paryskiego dziennika „La Presse” (1836), pierwszej groszowej gazety we Francji. [przypis edytorski]

Girgenti — dziś: Agrigento; starożytne miasto sycylijskie. [przypis edytorski]

girlanda — dekoracyjny, roślinny ornament w formie podwieszonej wiązanki kwiatów, liści i owoców. [przypis edytorski]

girlanda — ozdoba ze zwojów liści lub kwiatów podwieszonych z boków. [przypis edytorski]

girlanda — tu: strój głowy kobiecej. [przypis edytorski]

girlandie — zwój liści lub kwiatów, podwieszony po bokach. [przypis edytorski]

girlsa (wym. [gerlsa], z ang.) — tancerka rewiowa. [przypis edytorski]

Girodet de Roussy-Trioson, Anne-Louis (1767–1824) — francuski malarz i ilustrator, ceniony portrecista. [przypis edytorski]

Girschner, Christian Friedrich Johann (1794–1860) — niemiecki organista i kompozytor. [przypis edytorski]

giry (gw.) — nogi. [przypis edytorski]

giseria — warsztat ludwisarski. [przypis edytorski]

giser — rzemieślnik odlewający przedmioty z metalu (tu: działa). [przypis edytorski]

giser — wykwalifikowany pracownik zakładu odlewniczego. [przypis edytorski]

Gisz — Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ), powołany dekretem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 6 sierpnia 1926. [przypis edytorski]

gitanas (hiszp.) — Cyganki. [przypis edytorski]

gitar i kaskarras — w innym tłum.: son-ahhas i cas-carras, tj. bębenków i dzwonków. [przypis edytorski]

Gite menszn, hot rachmunes, warft a sztikełe brojt. Brojt, brojt (jid.) — Dobrzy ludzie, miejcie litość, rzućcie kawałek chleba. Chleba, chleba. [przypis edytorski]

Gite menszn, rachmunes (jid.) — dobrzy ludzie, litości. [przypis edytorski]

git (gw.) — dobrze. [przypis edytorski]

giudicio (daw. wł.) — dosł.: werdykt, wyrok sądowy, tu: rodzaj utworu satyrycznego. [przypis edytorski]

Giulia Gonzaga (1513–1566) — włoska szlachcianka, żona hrabiego Vespasiano Colonny, po śmierci męża w swoim zamku skupiła grono artystów, przyciągniętych jej inteligencją, wykształceniem oraz niezwykłą urodą. [przypis edytorski]

Giulino di Mezzegra — włoskie miasteczko położone w prowincji Como, 28 kwietnia 1945 r. dokonano tam egzekucji Benito Mussoliniego oraz jego kochanki, Claretty Petacci. [przypis edytorski]

giunca — rodzaj słonego włoskiego sera. [przypis edytorski]

giuro a Dios (wł. naśladownictwo hiszp.) — przysięgam na Boga. [przypis edytorski]

Give me one minute, please (ang.) — Daj mi minutę, proszę. [przypis edytorski]

Give us this day our daily bread (ang.) — Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; słowa modlitwy Ojcze nasz. [przypis edytorski]

giwer a. gwer — broń; tu: miecz a. rapier. [przypis edytorski]

giwer — broń palna a. wojskowe nakrycie głowy. [przypis edytorski]

giwer gwer (daw.) — karabin. [przypis edytorski]

Giżycki, Kamil (1893–1968) — polski pisarz i podróżnik. Po wybuchu rewolucji lutowej w 1917 wstąpił do korpusu czechosłowackiego i w jego szeregach walczył w trakcie ofensywy admirała Kołczaka. W styczniu 1919 wstąpił do polskiej Dywizji Syberyjskiej jako podporucznik i dalej walczył przeciwko bolszewikom na Syberii. Po okrążeniu dywizji w pobliżu Krasnojarska w styczniu 1920 wraz z grupą innych żołnierzy nie uznał kapitulacji i zbiegł; ukrywał się w Minusińsku. W 1926 wyjechał jako preparator zwierząt z wyprawą Ossendowskiego do zachodniej Afryki; na podstawie tej ekspedycji napisał książkę podróżniczą. [przypis edytorski]

Giza, właśc. Gizela Stockhammer — członkini żydowskiego ruchu oporu; zginęła w czasie wojny. [przypis edytorski]

Gizevius, Gustaw (1810–1848) — kaznodzieja polsko-ewangelicki, mazurski działacz społeczny, znawca folkloru i publicysta. [przypis edytorski]

Gizot, właśc. François Guizot (1787–1874) — fr. historyk i polityk, premier Francji w latach 1847–1848. [przypis edytorski]

Gizot, własc. François Guizot (1787–1874) — fr. historyk i polityk. [przypis edytorski]

głąb' — ten zapis ujawnia jeszcze dawną obecność na końcu tego wyrazu jeru miękkiego, półsamogłoski występującej w języku prasłowiańskim do XI w. [przypis edytorski]

głada — cicha morska toń. [przypis edytorski]

gładki (daw.) — piękny, urodziwy. [przypis edytorski]

gładki (starop.) — ładny. [przypis edytorski]

gładkość (starop.) — piękno, uroda. [przypis edytorski]

gładosz a. gładysz — człowiek bardzo dbający o swą powierzchowność. [przypis edytorski]

gładysz — człowiek układny i urodziwy (gładki). [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy, piękniś. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — ładny chłopak a. młody mężczyzna. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — piękniś. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — piękny młodzieniec; piękniś, przystojniak. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — zdr. od gładysz (człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy); piękniś. [przypis edytorski]

gładysz (przestarz.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]

głaźnych — pokrytych głazami. [przypis edytorski]

głaźny — kamienisty. [przypis edytorski]

głazny — tu: usypany z głazów. [przypis edytorski]

głazy — dziś popr. forma N. lm: głazami. [przypis edytorski]

głazy w Stonehenge — budowla z wielkich głazów ustawionych w kręgu, pochodząca z epoki neolitu a. brązu. Przypuszcza się, że była świątynią kultu słońca. Znajduje się w hrabstwie Wiltshire, koło miasta Salisbury, ok. 160 km na zachód od miejsca akcji powieści. [przypis edytorski]

głębić się — zagłębiać się. [przypis edytorski]

głębiej piekła — głębiej niż piekło. [przypis edytorski]

głębinie — dziś popr. forma B.lm: głębiny. [przypis edytorski]

głębinie — dziś popr.: głębiny. [przypis edytorski]

głębiźnie — dziś popr. forma Ms. lm.: głębinie. [przypis edytorski]