Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10128 przypisów.

widno — tu: widać; można zobaczyć. [przypis edytorski]

widno — tu: widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]

widno — widać, widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]

widny (daw.) — dziś: widoczny. [przypis edytorski]

widny (daw.) — tu: widoczny. [przypis edytorski]

widny (daw.) — widoczny, dostrzegalny. [przypis edytorski]

widny (daw.) — widoczny, znany. [przypis edytorski]

widny — dziś: widoczny. [przypis edytorski]

widny — dziś w tym znaczeniu: widoczny. [przypis edytorski]

widny (tu daw.) — dziś w tym znaczeniu: widoczny. [przypis edytorski]

widny — wyraźny, widoczny. [przypis edytorski]

widoczna (daw.) — widoczne jest. [przypis edytorski]

widoczne dla wszystkich muszą zawsze żyć wasze czyny — czyny żyją wiecznie w pamięci ludzi. [przypis tłumacza]

widocznie — tu: na widoku, na oczach wszystkich. [przypis redakcyjny]

widoczyć (daw.) — rozjaśniać. [przypis redakcyjny]

widoczyć (daw.) — świadczyć. [przypis redakcyjny]

widokiem tego pięknego jeziora — Lozanna leży na stoku opadającym ku Jezioru Genewskiemu. [przypis edytorski]

Widok jednak czarującej Elwiry (…) i całą duszą oddałem się nowemu dla mnie szczęściu. — w innym oprac. tegoż tłumaczenia akapit ten brzmi:

W nocy było inaczej. Bożek małżeństwa, zapaliwszy swoje pochodnie, osłonił nas welonem pierwszych rozkoszy. Wszystkie miłostki uleciały Elwirze z pamięci, a nieznane dotychczas uniesienie wypełniło jej serce miłością i wdzięcznością. Cała należała do swego małżonka.

[przypis edytorski]

Widok mój miły być musi oczom smutkiem omroczonym — w oryg. „the sight of me is good for sore eyes”, cytat zapisany w nieco innej wersji („the sight of you (…)”, tj. twój widok) przez znanego ze skłonności do sarkazmu Irlandczyka, Jonathana Swifta (1667–1745), w książce A complete collection of genteel and ingenious conversation (publ. 1738), będącej zbiorem przykładów i satyrycznych komentarzy uwydatniających banalność konwersacji wyższych klas Wielkiej Brytanii w XVIII w., w sposób ironiczny rekomendującej się jako swoisty podręcznik czy przewodnik dla tych, którym brak ogłady. [przypis edytorski]

widok obrazu w kościele, gdzie Chrystus z miłością przygarniał dzieci ku sobie, lub też wielki posąg Matki Zbawiciela stojący w zagłębieniu zamkowego muru a tulący do piersi dzieciątko — płaskorzeźba na drzewie nieudolnego dłuta ze śladem farb, wyobrażająca Chrystusa błogosławiącego dzieci, znajduje się dotąd w kościele po krzyżackim w Malborgu. Posąg Matki Boskiej, olbrzymiej postaci we wnęce zamkowej. Obadwa mają być zabytkami trzynastego wieku. [przypis autorski]

widokres — widnokrąg; rzadko używana forma, odnotowana w słowniku Lindego. [przypis edytorski]

Widok świata jest dla mnie ową księgą, którą duch rozwinął przed prorokiem… — J. H. Newman, Apologia pro Vita Sua (1865), rozdział 5. [przypis edytorski]

widomie (daw.) — dziś popr.: widocznie; w sposób dostrzegalny. [przypis edytorski]

widomie (daw.) — dziś popr.: widocznie; w widoczny sposób. [przypis edytorski]

widomie (daw.) — widocznie; w sposób zauważalny. [przypis edytorski]

widomie (daw.) — widocznie; w widoczny sposób. [przypis edytorski]

widomie — w sposób oczywisty; widocznie, widzialnie. [przypis edytorski]

widomszy — lepiej widoczny; por. daw. widomy: widoczny, oczywisty. [przypis edytorski]

widomy — dziś: widoczny. [przypis edytorski]

Widor, Charles-Marie (1844–1937) — francuski organista, kompozytor i nauczyciel akademicki. [przypis edytorski]

Widowisko nienawiści i okrucieństwa które świat w ciągu całej historii nam daje… — por. Renouvier, La nouvelle monadologie, 1899, s. 507. Przytaczam w skróceniu. [przypis autorski]

widuj — spowiedź przedśmiertna. [przypis tłumacza]

w Idumei — Ἰδουμαίαν (N), Ἰδουδαίαν (D). [przypis tłumacza]

widun (reg.) — człowiek przewidujący przyszłość. [przypis edytorski]

widun — szaman, jasnowidz, opowiadacz baśni. [przypis edytorski]

widywamy — popr.: widzimy, widujemy. [przypis edytorski]

widząc (…) inszego leżąc (starop. forma) — dziś popr.: widząc innego leżącego. [przypis edytorski]

widząc, jak nauki te stały na zawadzie porozumieniu jego z Kościołem, odsuwał je coraz bardziej w głąb, w cień — por. rozmowę Adama Towiańskiego z ojcem. [przypis autorski]

Widząc Jazona, jak w pług wprzęgał byki. — Jazon, za pomocą Medei, męczył ziejące ogniem byki poświęcone Wulkanowi do momentu, aż zaprzągł je do pługa, którym krajał pierwsze bruzdy i siał w nie smocze zęby. [przypis redakcyjny]

widząc się sam — widząc, że jest sam. [przypis edytorski]

Widząc się szpetnym (daw. składnia) — widząc, że jest szpetny. [przypis edytorski]

widząc się wzgardzoną (starop. konstrukcja) — widząc (postrzegając), że jest wzgardzona (że nią wzgardzono). [przypis edytorski]

widząc, że umysł nie jest wieczny, czyli nieśmiertelny, wolałby być bezmyślnym i żyć bez rozsądku; jest to tak niedorzeczne, że nie warto się tym więcej zajmować — Por. List 43 (dawniej 49) § 3, w którym de Spinoza broni się przeciwko zarzutowi niereligijności. [przypis redakcyjny]

Widząc zaślepienie nędzy człowieka, patrząc na cały wszechświat niemy — Fragm. 206. [przypis tłumacza]

widzą go bydź krwią srodze popluskanem (starop. forma) — dziś: widzą, że jest spryskany krwią. [przypis edytorski]

widzęć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

widzęcy (starop. forma) — dziś imiesłów przysłówkowy: widząc. [przypis edytorski]

Widzę Frakastorona, Gabryela — jedno z dwojga: albo tłumacz wziął Trifon Gabriele (15, 8 oryginału) za dwie osoby i umieścił Tryfona w 5, a Gabriela w 7 (i to podobniejsze do wiary), albo pomyliwszy imię Frakastorona, Hieronim, napisał Gabryel. [przypis redakcyjny]

Widzę, iż go k'domu teszno (daw.) — widzę, że mu tęskno do domu. [przypis edytorski]

Widzę już ludzi z cytrynami w rękach — w niemieckiej kulturze cytryna może symbolizować krytykę. [przypis edytorski]

Widzę lepsze i chwalę, a gorsze obieram — Owidiusz, Metam VII, 19. Zob. też str. 122 i 171. [przypis redakcyjny]

widzę męża, jako głaz ołtarza (…) haniebnie znieważa — głaz ołtarza tj. omfalos, największa świętość wyroczni delfickiej, uważany był za pępek ziemi. [przypis redakcyjny]

widzęś nie przy szabli — widzę, że nie masz przy sobie szabli. [przypis edytorski]

Widzę świetny krzyż święty — konstelację Krzyża Południowego. [przypis redakcyjny]

Widzę synowca twego, bohatera, który (…) staje się myśliwcem — Gwido del Duka, cień tu mówiący, rodem z Bretinaro, rozmawia z Rinierem de Kalboli, rodem z Forli, którego synowiec Fulcieri w roku 1300 był podestą florenckim. Przeciągnięty do stronnictwa Gwelfów czarnych wielu ze stronnictwa Gwelfów białych uwięził i na śmierć skazał. [przypis redakcyjny]

Widzę u was daleko więcej zadatków na życzliwość bogów niźli u niego — moralny punkt patrzenia na rzeczy jest specjalnością ateńską; w Atenach rozwinęła się tragedia i filozofia moralna; misteria opierały się na wierze w sprawiedliwość za grobem. [przypis tłumacza]

Widzę (…) Więźnia Chrystusa w jego namiestniku — Bonifacy VIII, papież, uwięziony w Anagni przez Nogareta i Stefana Kolonów, naczelnych wodzów wojsk Filipa Pięknego, którego poeta nazywa nowym Piłatem. [przypis redakcyjny]

widzę zwierzę, jak Donata ogonem wlecze w otchłań zatracenia — Korso Donati, naczelnik stronnictwa gwelfów czarnych, krewny Forezego, który był gwelfem białym, przez podburzony lud florencki ściągnięty z konia i zamordowany w roku 1308. Poeta, mając go za bezbożnika, w imaginacji swojej uwiązawszy Korsa Donatiego do ogona końskiego, wlecze go prosto do piekła. [przypis redakcyjny]

widze — dziś M. lm. brzmi: widzowie. [przypis edytorski]

widzenie — zdanie, sąd, opinia, sposób widzenia różnych spraw. [przypis redakcyjny]

widziadła — w innym tłum.: sukuby. [przypis edytorski]

widziadło — tu: widowisko. [przypis edytorski]

widziadło — tu: widowisko. [przypis redakcyjny]

Widziadło — uosobienie „pomoru”, tyfusu głodowego i cholery, który pochłonął ogromne ilości ofiar w Galicji w latach następujących po rabacji galicyjskiej, 1847–1849. Dopatrywano się w tym „kary bożej”, zesłanej na lud. Na tle tych wydarzeń osnuł swą powieść Pomór Władysław Orkan. [przypis redakcyjny]

widziadły — dziś popr. forma (N.lm): widziadłami. [przypis edytorski]

widziała trup jakiś na pół zgniły — dziś popr. z B.: (…) trupa jakiegoś na pół zgniłego. [przypis edytorski]

widziałbyś tam był (starop. forma gram.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: widziałbyś tam wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]

Widziałem damę — Dowiemy się niżej, że piękna dama, jaka tu objawia się poecie, ma imię Matylda. Kto była ta Matylda? Komentatorowie Boskiej Komedii gubią się w daremnych domysłach. Najprawdopodobniej, że Dante w symbolicznym widzeniu tej damy przez jej piękność i miłość chciał przedstawić piękny i pełen miłości bożej stan wewnętrzny duszy naszej po jej zupełnym oczyszczeniu się z grzechów i namiętności ziemskich. [przypis redakcyjny]

Widziałem długą drabinę — Drabina Jakubowa, o której Mojżesz w księdze 1, rozdz. 12, tak mówi: „I ujrzał we śnie drabinę stojącą na ziemi, a wierzch jej dosięgający nieba; i anioły boże wstępujące i zstępujące po niej”. [przypis redakcyjny]

Widziałem drugich potępieńców z bliska — Tu poeci wstępują w trzeci oddział tegoż kręgu, zwany Ptolomea, gdzie są karani ci, co zdradzili swoich krewnych i przyjaciół. [przypis redakcyjny]

Widziałem gwiazdy jaśniejsze daleko — Po raz ostatni tu noc zapada i hamuje pochód oczyszczonemu i przez rozum strzeżonemu poecie. Przez wąskie skał przerwy, gwiazdy nocne rzucają blask swój na niego, ale większe i jaśniejsze świecą mu jak uprzednio świeciły, ponieważ żadna mgła grzechu i namiętności jego wzroku już nie zaciemnia. [przypis redakcyjny]

widziałem ich trzech i nie mogę powiedzieć, abym utył z tego — Może aluzja do kardynała lotaryńskiego, który bywał w misjach politycznych u trzech papieży (Klemensa VII, Pawła III i Juliusza III), bez wielkiego skutku. [przypis tłumacza]

Widziałem ją — mowa o Elżbiecie Branickiej, późniejszej żonie poety. [przypis redakcyjny]

widziałem, jak rodziny moich przyjaciół […] wchodzą dość otwarcie w ligę z mymi prześladowcami — fatalność ta zaczęła się za mego pobytu w Yverdon. Kiedy młodszy Roguin umarł w rok czy dwa po moim wyjeździe z miasta, stary Roguin miał tę uczciwość, aby mi donieść z boleścią, iż znaleziono w papierach jego krewnego dowody, iż maczał palce w spisku mającym na celu wygnanie mnie z Yverdon i ze stanu berneńskiego. Dowodziło to bardzo jasno, iż spisek ten nie był, jak starano się wmówić, sprawką bigotów, ile że baneret Roguin nie tylko nie był dewotem, ale posuwał materializm i niedowiarstwo aż do nietolerancji i do fanatyzmu. Poza tym nikt w całym Yverdon tak mi nie nadskakiwał, nie obsypywał mnie czułościami, pochwałami i pochlebstwami co właśnie ów jegomość. Trzymał się wiernie ukochanego planu moich prześladowców. [przypis autorski]

Widziałem jezdne na przeglądach roty — Pieśń tę poczynając, poeta uroczystym i poważnym tonem epopei, nastręcza swojemu czytelnikowi przeczucie tonu komicznego, jakim wyśpiewa dalszy jej ciąg i koniec. W tej pieśni walka szatanów z oszustami, którzy są pod ich strażą, wzajemne ich szermy i figle przedstawiają dziki, a zarazem komiczny obraz. Poeta na początku tej pieśni dowodzi, jak wielostronne było jego ukształcenie, i że nie obce były jemu przeglądy i obroty wojenne. [przypis redakcyjny]

widziałem kogoś (…) w swej drodze — Montaigne ma tu na myśli przedwcześnie zmarłego ukochanego przyjaciela, Stefana de la Boêtie (1563). [przypis tłumacza]

Widziałem piękną dolinę przy Kownie — o kilka wiorst od Kowna, śród gór, ciągnie się dolina, ubarwiona kwieciem i przerżnięta strumieniem. Jedno z najpiękniejszych miejsc w Litwie. [przypis autorski]

Widziałem potwarzy, które się pod słońcem dzieją, i płacz niewinnych, których żaden nie cieszy, którzy się gwałtom odjąć nie mogą, od pomocy wszytkich odbieżani — Koh 4, 1. [przypis edytorski]

Widziałem (…) Prozną pracą — [por.] Prozna praca wyd. z r. 1611. [przypis redakcyjny]