Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8525 przypisów.
Massylowie — lud we wsch. Numidii, w sąsiedztwie Kartaginy. [przypis edytorski]
massylscy jeźdźcy — jeźdźcy numidyjscy (od nazwy Massylów, jednego z dwóch gł. szczepów zamieszkujących Numidię); a. ogólnie: afrykańscy. [przypis edytorski]
massylska puszcza — numidyjska, tak nazwana od Massylów, jednego z dwóch głównych szczepów zamieszkujących Numidię. [przypis redakcyjny]
mastalerz a. masztalerz (z niem.) — stajenny, nadzorca stajni i koni. [przypis redakcyjny]
master — pan. [przypis autorski]
master-sierżant (ang. master-sergeant) — stopień podoficerski w armii amerykańskiej. [przypis edytorski]
mastodont amerykański — wymarły ssak z rodziny słoniowatych. [przypis edytorski]
mastodont — mamut. [przypis edytorski]
mastodont (paleont.) — daw. ogólne określenie któregoś wymarłych gatunków ssaków należących do trąbowców, ale niebędących właściwymi słoniami. [przypis edytorski]
mastykować (z łac.) — żuć, przen.: rozważać. „To gdy zmastykuje” (Wiśniowiecki u Twardowskiego: Wojna domowa, I, 26). Pasek użył jednak słowa gwarowego mastykować: maścić (od mastyka: tłustość, smarowidło); jeszcze dziś można słyszeć: „A to mu wymaścił!”. „Tym bardziej mastykuje” znaczy więc: tym bardziej maści, mówi rzeczy dla ucha nieprzyjemne. [przypis redakcyjny]
mastyk — rodzaj anyżówki [dziś: mastika; red. WL]. [przypis autorski]
mastyks — aromatyczna żywica z drzewa Pistacia lentiscus o właściwościach bakteriobójczych, stosowana też w cukiernictwie i jako kadzidło. [przypis edytorski]
mastyksowy krzew — pistacja kleista (lentyszek), gatunek drzewa wydzielający pachnącą żywicę zwaną mastyksem, używaną jako środek higieny i w lecznictwie; występuje w basenie M. Śródziemnego i w Azji Zach. [przypis edytorski]
ma swoje księgi święte i Objawienie w pismach Marksa i Lenina… — Rigaux, op. cit., s. 74–75. [przypis autorski]
Masy mogłyby bowiem i poza małżeństwem w dalszym ciągu okradać dzieci ze szczęścia i zdrowia już przed ich urodzeniem, obciążając je dziedzicznymi chorobami lub złymi skłonnościami — w specjalnej dziedzinie tej rozleglej kwestii badania podejmował jeden z synów Darwina, profesor G. Darwin w Cambridge, i udzielał mi wiadomości o ich rezultatach. Chodziło mianowicie o małżeństwa między rodzeństwem i ich wpływ na potomstwo. Poruszył tę kwestię najprzód w „Contemporary Review” 1873 w rozprawie On Beneficial Restrictions to Liberty of Marriage, a potem w „Journal of the Statistical Society” 1875 mówił o własnych badaniach dowodzących niebezpieczeństwa małżeństw między krewnymi. Wylicza on kilka prac, traktujących tę samą kwestię i dochodzących do tych samych wniosków, np.: dr Arthur Mitchell: On Blood Relationship in Marriage, Huth: The marriage of near kins; Mantegazza, który i inne studia o pokrewnych kwestiach napisał: Studio sui matrimoni consanguinei oraz inne prace o głuchoniemocie i idiotyzmie, stwierdzające związek tych zjawisk z małżeństwami między krewnymi. Według różnych innych autorów małżeństwa takie sprowadzają również bezpłodność i śmiertelność wśród potomstwa. Jeżeli dzieci unikną niebezpieczeństw, spadają one na wnuki. Od 1880 roku przybyło wiele prac w tym przedmiocie, jakkolwiek już Mantegazza przytacza 57 autorów ostrzegających przed zawieraniem małżeństw w familii, a tylko 15 takich, którzy je uważają za nieszkodliwe. W kwestii dziedziczności przestępstw prace Lombrosa, Tarde'a, Krafft-Ebinga i innych tak są powszechnie znane, że tutaj tylko o nich wspomnę, a wymienię kilka nowszych: L'âme criminelle M. Fleury'ego i Déterminisme et Responsabilité A. Hamona. [przypis autorski]
masz — bezosobowa forma czasownika. [przypis edytorski]
masz być łaskaw na (starop.) — tu w znaczeniu: podobno jesteś łaskawy dla. [przypis edytorski]
masz diabła — nic nie masz. [przypis redakcyjny]
Masz, diable, makagigę — powiedzonko o tym samym znaczeniu, co bardziej popularne Masz, babo, placek; wyraża zaskoczenie nagłym kłopotem, niespodziewanym w sytuacji pozornie komfortowej; makagigi a. makagiga — ciasteczko z cukru, miodu, maku i orzechów; tu w znaczeniu przen.: deser; to, co najlepsze. [przypis edytorski]
maszenik — łobuz, łajdak. [przypis edytorski]
maszerował przez te same kraje, przez które swego czasu szedł Pers ze swą olbrzymią siłą — Kserkses, w 480r. przed Chr.; armia jego liczyła rzekomo z górą milion ludzi. Kraje te to Tracja, Macedonia, Tesalia. [przypis tłumacza]
Masz, idź, ubierz się w mięso! — Szekspir, Romeo i Julia, akt V, scena 2 (Romeo do Aptekarza, który sprzedał mu truciznę). [przypis edytorski]
maszka — dziś popr.: maska. [przypis edytorski]
Maszka — maska; dawniej: maszkaron. [przypis edytorski]
maszka — maska; por. maszkaron. [przypis redakcyjny]
maszkara (daw.) — maska. [przypis edytorski]
maszkara (daw.) — maska. [przypis redakcyjny]
maszkara — maska, kostium. [przypis redakcyjny]
maszkara (starop.) — maska. [przypis edytorski]
maszkara — straszydło, potwór. [przypis edytorski]
maszkara — [tu:] maska. [przypis edytorski]
maszkarować się (starop.) — w maski ubierać [się]. [przypis redakcyjny]
maszkary — tu: strojne przebrania. [przypis redakcyjny]
maszki — maski; dawn. maszkaron. [przypis edytorski]
maszli — czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — czasownik masz z partykułą pytajną li: czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]
maszli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy masz; czyż masz. [przypis edytorski]
masz (…) nadeń — przewyższasz go. [przypis redakcyjny]
maszora — dziś popr.: masora (hebr.: tradycja), zbiór uwag, komentarzy, danych statystycznych i reguł, których celem jest zachowanie i przekazanie tekstu biblijnego w niezmienionym kształcie, wypracowany przez żydowskich uczonych, spisany między VI a X w. n.e.; ujednolicony tekst ustalony przez tych uczonych (masoretów), zwany tekstem masoreckim, został powszechnie przyjęty w judaizmie za obowiązującą wersję tekstu Biblii. [przypis edytorski]
Masz przed inszymi, jesli ja co czuję — przewyższasz innych, jeśli ja trafnie to czuję. [przypis redakcyjny]
masz racją (daw.) — dziś: masz rację. [przypis edytorski]
masz recht!… (z niem.) — masz rację. [przypis edytorski]
masztalerski (z czes.) — zajmujący się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — stajenny, zajmujący się końmi w dworskich stajniach. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — starszy stajenny mający w dworskich stajniach nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — starszy stajenny nadzorujący konie w stajniach dworskich. [przypis edytorski]
masztalerz — dozorca stajni i koni. [przypis edytorski]
masztalerz — mający nadzór nad końmi, stajenny. [przypis edytorski]
masztalerz — mający nadzór nad końmi, stajenny. [przypis redakcyjny]
masztalerzów — dziś popr. forma D. lm: masztalerzy. [przypis edytorski]
masztalerz — osoba pracująca w stadninie, opiekująca się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — osoba zajmująca się końmi, starszy stajenny. [przypis edytorski]
masztalerz — służący nadzorujący stajennych i konie. [przypis edytorski]
masztalerz — stajenny. [przypis edytorski]
masztalerz — stajenny. [przypis redakcyjny]
masztalerz — starszy stajenny mający w dworskich stajniach nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny; osoba zajmująca się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny sprawujący nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny, sprawujący w dworskich stajniach nadzór nad pracownikami i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — tu: człowiek opiekujący się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — urzędnik odpowiedzialny za konie we dworze. [przypis edytorski]
masztalerz (z czes.) — starszy stajenny; osoba zajmująca się końmi. [przypis edytorski]
masztarnia — stajnia lub pomieszczenie na sprzęt stajennego. [przypis edytorski]
maszt łaciński — maszt z żaglem rozpiętym na długiej, ukośnej rejce. [przypis edytorski]
masz tu ją nazywać gawronką, samca zaś tylko gawronem— jak tu Wykrętowic ośmiesza się przed synem swą dopiero co nabytą mądrością, której strawić nie miał czasu, tak samo czyni to w Moliére'a Le bourgeois gentilhomme [Mieszczanin szlachcicem; red. WL] (3, 3) M. Jourdain przed swa żoną i pokojówką. [przypis tłumacza]
Masz tu pokwitowanie — Stare francuskie przysłowie: Lin pet pour les quittes. [przypis tłumacza]
maszty — dziś popr. forma N. lm: masztami. [przypis edytorski]
Masz… — w innym wydaniu: „Na, świnio!”. [przypis edytorski]
masz wolą (daw.) — masz wolę; chcesz. [przypis edytorski]
masz wszytkiego nagrodzić (daw.) — możesz wszystko wynagrodzić. [przypis edytorski]
maszyna Singera — daw. maszyna do szycia poruszana pedałem. [przypis edytorski]
maszyna — tu: ładunek wybuchowy, bomba. [przypis edytorski]
maszynista wojskowy — w oryginale μηχανοποιόν, konstruktor machin, szczególnie machin wojennych, używanych np. podczas obrony miast, dlatego Sokrates mówi, że ocala on całe miasta. [przypis edytorski]
Maszyny, magazyny, koleje, parki, macierz-ziemia, kopalnie (…) tylko języki lub mięśnie, dodane do hali lub ziemi, lub innej rzeczy — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 187–188; por. także: L. Krzywicki, W otchłani, s. 138, 159, 182, 185–186, 227. [przypis autorski]
maszyny (…) na dowód tutaj załączam — w tym miejscu tekst odwołuje się do szkicu zamieszczonego w źródle. [przypis edytorski]
maszże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: czy masz, czyż masz. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy masz, czyż masz. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy masz. [przypis edytorski]
masz za co (starop.) — nie lekceważysz. [przypis redakcyjny]
matać (daw.) — motać. [przypis edytorski]
matactwo (daw.) — oszustwo, nieuczciwe postępowanie. [przypis edytorski]
matactwo — oszustwo. [przypis edytorski]
matacz — oszust, krętacz; czyniący matactwa. [przypis edytorski]
mataczyny — wyraz używany w starszej polszczyźnie (por. Linde); dziś: matactwa (krętactwa). [przypis redakcyjny]
matador (daw.) — przen. osoba wyższego stanu, mająca wysoką pozycję a. zajmująca ważne stanowisko; znakomitość. [przypis edytorski]
matador (daw.) — przen. osoba wyższego stanu, mająca wysoką pozycję a. zajmująca ważne stanowisko; znakomitość. [przypis edytorski]
matador (daw., przen.) — osoba zajmująca ważne stanowisko, osobistość. [przypis edytorski]
matador — główny uczestnik corridy, zadający bykowi śmiertelny cios szpadą; tu żart.: ważna osoba. [przypis edytorski]
matador — osoba zajmująca ważne stanowisko, osobistość. [przypis edytorski]
matador (z hiszp.) — zabójca byka na igrzyskach, tutaj: osoba znakomita. [przypis redakcyjny]
matagrabulizm — puste dociekanie. [przypis tłumacza]
mata (gw.) — macie. [przypis edytorski]
Mata Hari, właśc. Margaretha Geertruida (1876–1917) — słynna hol. tancerka egzotyczna, w 1917 oskarżona i rozstrzelana we Francji za szpiegostwo na rzecz Niemiec podczas I wojny światowej. [przypis edytorski]
ma taką postać, jakby do nieba miała się wnet dostać — zniekształcony cytat z Marii Antoniego Malczewskiego, romantycznej powieści poetyckiej o dziejach nieszczęśliwej miłości; zacytowane słowa stosują się w utworze do głównej, tytułowej bohaterki, która ostatecznie istotnie umiera. [przypis edytorski]
Ma taką własność jej wyżyna (…) idąc dalej w miarę trud ci zmniejszy — W chwili, kiedy człowiek na początku jakiegoś wielkiego przedsięwzięcia zmierza oczyma duszy cel, do którego ma dążyć, cel ten wydaje się mu tak daleki, tak trudny do osiągnienia, że powątpiewa i traci nadzieję, ażeby kiedykolwiek mógł dojść do niego. Ale rozum doń mówi, że trudność z każdym krokiem zrobionym naprzód wyraźnie się zmniejsza, a im bliżsi jesteśmy pożądanego celu, czujemy, jak sam trud staje się na koniec rozkoszą. [przypis redakcyjny]
