Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117203 przypisów.
Szifra i Pua — żydowskie położne, wymienione w Biblii. [przypis edytorski]
szikota (z port. chicote) — bicz. [przypis edytorski]
Szilo — starożytne miasto Izraela leżące na północ od miasta Betel (Sdz 21,19); obecnie: północne tereny Palestyny. Za czasów Jozuego w Szilo znajdowała się Arka Przymierza (Joz 18,1). [przypis edytorski]
szimoza — materiał wybuchowy stosowany przez marynarkę japońską na początku XX w. [przypis edytorski]
Szimran — dziś popr.: Szemiran, ob. dzielnica Teheranu, ok. 30 km na płn.-wsch. od centrum, na zboczach gór Elburs; dawne miejsce letnich rezydencji władców Persji. [przypis edytorski]
Sziraz — miasto w Iranie. [przypis edytorski]
Sziraz — miasto w południowym Iranie, nazywane również Miastem Róż. [przypis edytorski]
Sziwa — hinduski bóg śmierci. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa — jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z gł. tradycji współcz. hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa — jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa (mit. hinduska) — bóg śmierci w hinduizmie; jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa (mit. hinduska) — bóg śmierci w hinduizmie; jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
szkacina (gw., z białorus. skacina) — bydlę. [przypis edytorski]
szkalować — rozgłaszać nieprawdziwe, szkodliwe informacje. [przypis edytorski]
szkalować (starop.) — źle mówić o kimś. [przypis edytorski]
szkandał — skandal. [przypis edytorski]
szkandela — daw. podgrzewacz pościeli w postaci płaskiego metalowego naczynia z pokrywą na długiej rękojeści, do którego wlewano gorącą wodę lub wkładano rozżarzone węgle. [przypis edytorski]
szkandela (daw.) — termofor; metalowe naczynie, do którego wkładało się rozżarzone węgle z pieca, żeby ogrzać pościel. [przypis edytorski]
szkandela — naczynie do podgrzewania pościeli, zwykle mosiężne, zamykane, napełniane gorącą wodą lub żarzącymi się węglami. [przypis edytorski]
szkandele — napełniane wodą pojemniki służące jako podgrzewacze do pościeli. [przypis edytorski]
szkapa — koń; szczególnie: stara klacz. [przypis edytorski]
szkapa — z politowaniem o koniu, zwłaszcza lichym, zabiedzonym. [przypis edytorski]
szkapi brzuch, co weń kijmi kołacą — tu: bęben. [przypis edytorski]
szkapica (starop.) — szkapa; koń. [przypis edytorski]
szkaplerz — dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — dwa połączone ze sobą kawałki materiału z wizerunkiem Jezusa i (lub) Matki Boskiej, poświęcone, noszone na szyi, na piersiach. [przypis edytorski]
szkaplerz — jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz (łac. scapulare, od scapula: ramiona, barki, plecy) — wierzchnia część habitu w postaci szerokiego płata materiału, z otworem na głowę. [przypis edytorski]
szkaplerz — medalik w kształcie tarczy z wizerunkiem Matki Boskiej. [przypis edytorski]
szkaplerz — noszony na piersi wizerunek Matki Boskiej, świętych itp. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku) oraz jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; wyposażony najczęściej w wizerunek Matki Boskiej bywa noszony również przez świeckich i księży; jego nałożenie odbywa się uroczyście, a noszenie wiąże się z pewnymi pobożnymi obowiązkami; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku); tu w drugim znaczeniu: medalionu z wizerunkiem Matki Boskiej, zastępującego szkaplerz sukienny. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku); tu w drugim znaczeniu medaliku z Matką Boską, zastępującego szkaplerz sukienny. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku) oraz jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; wyposażony najczęściej w wizerunek Matki Boskiej bywa noszony również przez świeckich i księży; jego nałożenie odbywa się uroczyście, a noszenie wiąże się z pewnymi pobożnymi obowiązkami. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu zakonnego przykrywająca przód i tył, krojem zbliżona do ornatu. [przypis edytorski]
szkaplerz (właśc. kaplerz) — dwa połączone ze sobą kawałki materiału z wizerunkiem Jezusa i (lub) Matki Boskiej, poświęcone, noszone na szyi, na piersiach. [przypis edytorski]
szkaradny — budzący wstręt, strasznie brzydki. [przypis edytorski]
szkarady — dziś popr.: szkaradny. [przypis edytorski]
szkarady — dziś: szkaradny. [przypis edytorski]
szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis edytorski]
szkarłat — kolor ciemnoczerwony. [przypis edytorski]
szkarłat — kosztowna krwistoczerwona tkanina jedwabna lub wełniana. [przypis edytorski]
szkarłatny — ciemnoczerwony. [przypis edytorski]
szkarłat — purpura; tu: symbol władzy. [przypis edytorski]
szkarłaty — dziś popr. forma N.lm: szkarłatami. [przypis edytorski]
szkarłaty z Tyru — tkaniny pochodzące z fenickiego miasta Tyr, barwione drogą substancją uzyskiwaną ze ślimaków morskich. [przypis edytorski]
szkarlatyna (med.) — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego (zwykle 5–15 lat), której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed upowszechnieniem penicyliny po II wojnie światowej szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona, drobna wysypka na całym ciele. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed upowszechnieniem penicyliny po II wojnie światowej szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed 2 poł. XX w. szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
szkarp — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
Szkice estetyczne — dzieło Witkacego z 1922 roku. [przypis edytorski]
Szkice estetyczne — wydana w 1922 r. rozprawa Witkacego. [przypis edytorski]
Szkice węglem — nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, wydana w 1876 r.; akcja noweli toczy się we wsi Barania Głowa i przedstawia kwestie związane ze skutkami uwłaszczenia chłopów (a właśc. z brakiem zainteresowania ich losem), którzy nadal są analfabetami, nieświadomymi własnych praw. [przypis edytorski]
szkielety — dziś popr. forma N.lm: szkieletami. [przypis edytorski]
szkła teatralne — lornetka. [przypis edytorski]
szkło czeskie — półkryształ, szkiełka podobne do kryształu, z ich wyrobu słyną Czechy. [przypis edytorski]
szkło palące — soczewka. [przypis edytorski]
szkły — dziś popr. forma N.lm: szkłami. [przypis edytorski]
szklane pantofelki — uważa się niekiedy, że zaszła tu pomyłka: mianowicie chodziło nie o pantofelki szklane (fr. pantoufles de verre), ale zielone (fr. pantoufles vert) lub wręcz pantofelki z popielicy (tj. zwierzątka o szarym umaszczeniu: pantoufles de vair), co w języku francuskim, w którym zwykle nie wymawia się końcowych spółgłosek, brzmi podobnie. [przypis edytorski]
szklanne (daw.) — dziś popr.: szklane. [przypis edytorski]
szklanne — dziś popr.: szklane. [przypis edytorski]
szklannemi oczy — dziś popr. forma N. lm: szklanymi oczami. [przypis edytorski]
szklanne (…) skrzydła — przen. „skrzydła” pozwalające daleko docierać wzrokowi, tj. teleskop. [przypis edytorski]
szklannice — dziś: szklanice. [przypis edytorski]
szklanny (daw.) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklanny (daw. forma) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr. forma: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr.: szklany; huta szklanna — huta szkła. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr.: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklannym (daw.) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklannym światłem — światłem w szybach. [przypis edytorski]
szklanny (reg.) — dziś popr.: szklany. [przypis edytorski]
szklanymi oczy — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: oczami. [przypis edytorski]
szklarz (pot.) — szklarka, gatunek ważek o zielonym ciele i błyszczących, szklistych skrzydłach. [przypis edytorski]
szklarz, właść. szklarka — gatunek ważki. [przypis edytorski]
szklenica (daw.) — szklanica. [przypis edytorski]
szklenica (starop.) — także: śklenica a. sklenica. [przypis edytorski]
szklennica — szklanica, szklanka. [przypis edytorski]
szklić (daw.) — kłamać. [przypis edytorski]
szklisto — dziś popr.: szkliście. [przypis edytorski]
szklisto — dziś: szkliście. [przypis edytorski]
szklniący — błyszczący, lśniący. [przypis edytorski]
szklniący (daw.) — lśniący, błyszczący jak szkło. [przypis edytorski]
szklniący — lśniący jak szkło. [przypis edytorski]
szklnić się (tu: forma 3 os. lm cz. przesz. szklniły) — lśnić się jak szkło. [przypis edytorski]
Szkocja — kraj należący do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. [przypis edytorski]
szkockiego rycerza, Wallasa — William Wallace [wym.: łoles] (ok. 1270–1305), szkocki rycerz, przywódca powstania przeciwko rządom Anglii, bohater narodowy Szkocji. [przypis edytorski]
szkoda każde następne słowo — dziś popr.: szkoda każdego następnego słowa. [przypis edytorski]
szkodny (daw.) — przynoszący szkodę, szkodliwy. [przypis edytorski]
szkodować (daw.) — ponosić szkodę, stratę. [przypis edytorski]
szkodować (daw.) — ponosić szkodę, tracić. [przypis edytorski]
szkodować (gw.) — żałować. [przypis edytorski]
