Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160067 przypisów.
wcześnie (daw.) — na czas, terminowo. [przypis edytorski]
wcześnie (daw.) — wygodnie. [przypis redakcyjny]
wcześniej (daw.) — wygodniej (od „wczas”: wypoczynek). [przypis redakcyjny]
Wcześniej istniały w Polsce drukarnie wędrowne, por. szerzej: J. Ptaśnik, Cracovia impressorum…, s. 22. [przypis autorski]
wcześniejsze są u Diltheya opracowania konkretne — rozprawa o Novalisie z 1864 r., przedrukowana w Das Erlebnis und die Dichtung, 10 Aufl., Leipzig 1921 — Leben Schleiermachers, Berlin 1870. [przypis autorski]
wcześnie — na czas, zawczasu. [przypis edytorski]
Wcześnieś dziś wrócił — końcówka z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wcześnie dziś wróciłeś. [przypis edytorski]
wcześny (starop.) — przychodzący na czas, zdarzający się we właściwym momencie. [przypis edytorski]
w czesie — dziś popr.: w czasie. [przypis redakcyjny]
w czesie (starop. forma) — w czasie. [przypis edytorski]
w czesie (starop. forma) — zamiast: w czasie (analogicznie do las, w lesie). [przypis redakcyjny]
wczesne — wygodne. [przypis redakcyjny]
wczesny czas (daw.) — [tu:] sposobny czas. [przypis redakcyjny]
wczesny (daw.) — dogodny. [przypis redakcyjny]
wczesny (daw.) — następujący we właściwym momencie. [przypis edytorski]
wczesny (daw.) — okazany we właściwym momencie. [przypis edytorski]
wczesny (daw.) — okazany we właściwym momencie, w samą porę. [przypis edytorski]
wczesny (daw.) — tu: okazywany we właściwym czasie. [przypis edytorski]
wczesny (daw.) — wygodny. [przypis redakcyjny]
wczesny (wł. capace) — zdolny pomieścić, obszerny. [przypis redakcyjny]
wczesny (wł. oryg. capace) — [tu:] zdolny pomieścić, obszerny. [przypis redakcyjny]
wczesny — wygodny. [przypis redakcyjny]
w czetwiortych (ros.) — po czwarte. [przypis edytorski]
w człowieka rośnie — rośnie na wysokość człowieka. [przypis edytorski]
w człowieka — w wyd. z 1816 r.: w jednorządcę. [przypis edytorski]
wczołgnęli — dziś popr. forma: wczołgali. [przypis edytorski]
wczora (daw.) — dziś popr.: wczoraj. [przypis edytorski]
wczora (daw.) — dziś: wczoraj. [przypis edytorski]
wczora (daw., gw.) — wczoraj. [przypis edytorski]
wczora (daw.) — wczoraj. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wczora — dziś popr.: wczoraj. [przypis edytorski]
Wczoraj ledwo mościom pan — tytuł grzecznościowy „mości pan” obowiązywał w stosunku do każdego szlachcica, natomiast każdy sprawowany urząd dawał prawo do tytułu „jaśnie wielmożny”. [przypis redakcyjny]
Wczoraj opuścił Kronid złote nieba progi itd. — Homerowi potrzebne jest opóźnienie interwencji Tetydy, by zyskać czas, w którym można zmieścić akcję poematu. [przypis edytorski]
wczorajsza wojna — tj. I wojna światowa. [przypis edytorski]
wczoram pił, dzisiem kiep! — dziś: wczoraj piłem, dziś jestem kiep (daw.: głupiec). [przypis edytorski]
wczora (starop. forma) — wczoraj. [przypis edytorski]
Wczora (…) tysiąc dwusetny sześćdziesiąty szósty rok się zakończył, gdy mostu upusty runęły w gruzy — Wskutek trzęsienia ziemi przy śmierci krzyżowej Chrystusa Pana. Chrystus Pan umaił na krzyżu w roku życia 34, Dante swoją pielgrzymkę po piekle odbywa w roku 1300, a zatem od czasu trzęsienia ogólnego ziemi w tej chwili wypadało liczyć lat 1266. Szatan oszukuje poetów, wskazując im inny most cały, cel kłamstwa nie jest wyraźny; sens moralny może być taki: że kto raz w kłamstwie podoba chociażby prawdę bez własnej szkody mógł powiedzieć, kłamie bez przerwy, żadnej innej w tym nie mając korzyści, oprócz zaspokojenia swojej ohydnej skłonności. [przypis redakcyjny]
Wczora wyszczerbił na Niemcach topory (…) — topory i maczugi, najstraszniejsza broń Litwinów. [przypis autorski]
wczoru — dniu wczorajszemu. [przypis redakcyjny]
w czternastu dniach — dziś popr.: w czternaście dni. [przypis edytorski]
w czubki — w kuczki. [przypis redakcyjny]
W czwartym miesiącu po powrocie — Alkibiades przyjechał 15 czerwca, odjechał zaś co najmniej w dwa tygodnie po misteriach (7 X), właściwie więc minęły cztery miesiące. [przypis tłumacza]
w czym dzieło — rusycyzm: o co chodzi. [przypis edytorski]
w czymeście (…) przeskrobali — w czym przeskrobaliście. [przypis edytorski]
w czym innym dobra i w czym innym, niż oni sądzą i chyba — niż sama nawet myślę — być może: w czym innym dobra i w czym innym, niż oni sądzą i chyba — niż sama nawet myślę — zła. [przypis edytorski]
w czym przypomina (…) Humboldta — por. W. Humboldt, Versuch d. Grenzen d. Wirksamkeit d. Staates zu bestimmen (Reclam). [przypis redakcyjny]
w czymściś (gw.) — w czymś. [przypis edytorski]
w czynach najniezwyciężeńszy (factis invictissumis) — komiczny, Plautowski superlativus [stopień najwyższy przymiotnika lub przysłówka; red. WL]. [przypis tłumacza]
w czyścu — słowa te odnoszą się prawdopodobnie do czyśćca z religii chrześc., jednak niektórzy uczeni widzą tu aluzję do pogańskiego „czyśćca” opisanego w Eneidzie Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
w czyscu — dziś: w czyśćcu. [przypis edytorski]
Wczytując się dziś w wyrazy Adama jego zmęczoną pisane ręką, obudzały mi się skrupuły i obawy, czy się godzi ogłaszać tak prędko listy prywatne, dorywcze, senne… — z listu Ignacego Domejki do Józefa Bohdana Zalewskiego [w:] Korespondencja Adama Mickiewicza, t. 1, 1870, s. 115. [przypis edytorski]
Wda a. Bda — dziś: Czarna Woda, rzeka wpadająca do Wisły w okolicach Świecia. [przypis edytorski]
wdać się w coś — tu: zamienić się. [przypis redakcyjny]
wdać się — włączyć się. [przypis edytorski]
wdać się — włączyć się w jakąś sprawę. [przypis edytorski]
wdać się za kimś — tu: wstawić się za kimś (jako pośrednik). [przypis edytorski]
wdały (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
wdałże się (…), uznałże cię — konstrukcje czasownikowe z partykułą wzmacniającą -że, tworzącą pytanie retoryczne; znaczenie: czy wdał się, czy uznał. [przypis edytorski]
w dalszym ciągu jeszcze będę o tym mówił — księga IV, rozdz. III i IV. [przypis autorski]
W Danii chłopi i mieszczanie (…) oddali i siebie i szlachtę w niewolę — szlachta duńska, która ujęła była władzę w r. 1772 (upadek ministra Struensee) musiała w r. 1784 ustąpić pod naciskiem zarówno regenta ks. Fryderyka (później Fryderyk VI), jak klas niższych; nowy rząd zniósł poddaństwo chłopów (reformy lat 1787, 1788). [przypis redakcyjny]
w dank (daw.) — w podzięce. [przypis edytorski]
wdarć się — wedrzeć się. [przypis edytorski]
wdarł się na tron i czoło swoje ozdobił ureusem […] San-amen-Herhor — Inaczej niż w powieści, Herhor sprawował silną i niezależną władzę, lecz tylko na terenie Górnego Egiptu. Podobnie jak jego następcy na urzędzie arcykapłana Amona w Tebach, nigdy nie koronował się na faraona, nie używał oficjalnych tytułów władcy i formalnie był wasalem jedynego władcy całego, zjednoczonego Egiptu, którym po śmierci Ramzesa XI został Smendes, pierwszy faraon XXI dynastii. [przypis edytorski]
wdawać się — tu: zadawać się. [przypis edytorski]
wdawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: wdaje. [przypis edytorski]
w dawnej trwać kolei — iść utartym szlakiem, od dawna wytyczoną drogą. Koleją dawniej nazywano ślad (koleinę) zostawiony na drodze przez jadący wóz. [przypis redakcyjny]
w dawniejszych czasach (…) Ale nie dzisiaj — zbyt romantyczna tyrada w ustach mówcy, który za perskie pieniądze przygotowywał potem powstanie w Grecji i wpuścił do portu pirejskiego Harpalosa. [przypis tłumacza]
wdawszy się — zaangażowawszy się. Zapewne chodzi o deklarację chęci zawarcia małżeństwa i związanie się narzeczeństwem; do zerwania takich więzów, zawieranych za porozumieniem rodzin obu narzeczonych, mogło dojść tylko z bardzo ważnych powodów, przy czym zerwanie narzeczeństwa przez jedną stronę rzucało cień podejrzeń na drugą. [przypis edytorski]
W. Dbałowski, J. J. Litauer, Ustawodawstwo autorskie obowiązujące w Polsce, Warszawa 1922, s. 37. [przypis autorski]
wdechiwać — dziś popr.: wdychać. [przypis edytorski]
W Defensio verae Translationis corporis catechismi in linguam polonicam (rękopis w archiwum państw. w Królewcu, nr. 207). [przypis autorski]
wdepłem — dziś popr.: wdepnąłem. [przypis edytorski]
wdepli — popr.: wdepnęli. [przypis edytorski]
w dezabilu (z fr. déshabiller: rozbierać) — w bieliźnie, w niepełnym stroju. [przypis edytorski]
w dezertej (z łac.) — w pustynnej. [przypis redakcyjny]
W. Dilthey, Gesammelte Schriften, Leipzig 1924, V, s. 38. Definicja podawana przez Kummera jest następująca: „Eine Generation, so fasse ich in diesem Buche den Begriff, ist die relative Einheit aller etwa gleichartigen Menschen, die aus den gleichen wirtschaftlichen, sozialen und politischen Zuständen hervorgegangen sind und daher mit verwandter Weltanschauung, Bildung, Moral und Kunstempfindung ausgestattet sind” (F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des 19. und 20. Jahrhunderts nach Generationen dargestellt, Dresden 1922, I, s. 5). W pierwszym wydaniu (s. 2) określenie jest krótsze, ale trochę dwuznaczne: „Eine Generation (Genus, Art) umfasst alle etwa gleichzeitig lebenden Menschen, die aus den gleichen etc.”
Określenie pióra Wechsslera brzmi: „Altersgemeinschaft oder genauer Gemeinschaft von Altersgenossen heisst eine Gruppe von Jahrgängen einer Nation, die infolge ihrer annähernd gleichzeitigen Geburt und ähnlicher Kindheits- und Jugendeindrücke unter dem Druck einer bestimmten geistigsittlichen Lage und staatlichgesellschaftlicher und wirtschaftlicher Verhältnisse sich zu annähernd gemeinsamen Wünschen und Bemühungen verbinden” (E. Wechssler, Die Generation als Jugendreihe und ihr Kampf um die Denkform, Leipzig 1930, s. 6).
Definicja Thibaudeta: „Ce qu'on apelle une generation litteraire, c est peut-etre, tout simplement, une certaine maniere commune de poser les problemes, arec des manieres, tres differentes de łes resoudre, ou plutót de ne pas les resoudre”. (A. Thibaudet, Reflexions sur le roman, Paris 1938, s. 188. Cytat pochodzi z napisanego w r. 1924 artykułu Le roman de Venergie).
[przypis autorski]
w długą iść (daw.) — w odwlokę. [przypis redakcyjny]
w długą (starop.) — daleko; w długą biegła uciekając: biegiem uciekała daleko. [przypis redakcyjny]
w długą uciekać (daw.) — wzdłuż, tj. prosto przed siebie uciekać („Jedni w długą, a drudzy poprzek uciekają”). [przypis redakcyjny]
w długą uciekać (daw.) — wzdłuż, tj. prosto przed siebie uciekać. [przypis redakcyjny]
w długą uciekać — wzdłuż, tj. prosto przed siebie uciekać. [przypis redakcyjny]
w dnie — dziś popr.: na dnie. [przypis edytorski]
w dni naszych połowie — Poeta naznaczając zwyczajną normę wieku człowieka na lat 70, sam w 35 roku życia swojego zstępuje do piekła, w roku 1300, w Wielki Piątek przed Wielką Nocą; a wszystkie jego kręgi w ciągu dwudziestu czterech godzin przebiega. [przypis redakcyjny]
W dniu dwudziestym wielkiego roku, miesiącu najdłuższym — w oryginale mowa o „wielkim” dwudziestym dniu miesiąca, kiedy dzień jest najdłuższy, tj. o dniu przesilenia letniego (20–21 czerwca). [przypis edytorski]
w dniu, kiedy zawalił się dom na ulicy Wspólnej… — 27 listopada 1878 r. zawaliła się ściana frontowa domu budowanego przy ul. Wspólnej 36. Jeden robotnik został zabity, pięciu ciężko rannych. [przypis redakcyjny]
w dniu odebrania Przemyśla — twierdza Przemyśl, zdobyta przez Rosjan po kilkumiesięcznym oblężeniu 22 marca 1915, została im odebrana w wyniku ofensywy połączonych wojsk austro-węgierskich i niemieckich 3 czerwca 1915. [przypis edytorski]
w dniu uroczystym apostoła Bartłomieja — 24 sierpnia 1109 r. [przypis edytorski]
w dniu urodzin króla rzymskiego — księcia Reichstadtu, któremu Napoleon nadał tytuł króla Rzymu. [przypis edytorski]
w dniu, w którym miasto obchodziło święto Plynteriów (…) co wielu wykładało jako wróżbę na jego niekorzyść i miasta… — inni historycy nie wspominają o tym święcie w dzień przyjazdu, gdyż przedstawiają powrót jako tryumfalny, a wzmianka o złej wróżbie psułaby ten nastrój. Przedstawiają też powrót jako pełen przepychu, nie tak skromny jak u Ksenofonta. Ale nasz autor jest tu bardziej wiarogodny. Alkibiades był zbyt ostrożny, by razić przepychem swych wrogów, którzy ciągle jeszcze byli dlań groźni. [przypis tłumacza]
w dniu zarządzeń — chodzi o rozkazy Karola X, takie jak: zniesienie wolności prasy czy rozwiązanie Izby Deputowanych, które stały się bezpośrednim powodem wybuchu rewolucji lipcowej z 27–29 VII 1830 r. [przypis edytorski]
w dół Węgrów — na południe Węgier. [przypis edytorski]
wdówka Cliquot (z fr: veuve Clicquot) — wysokiej jakości szampan; nazwa marki pochodzi od młodo owdowiałej właścicielki firmy. [przypis edytorski]
w dobrem — dziś popr. Msc.: w dobru. [przypis edytorski]
w dobrych ręku (starop.) — daw. forma liczby podwójnej. [przypis edytorski]
w dobrze urządzonej monarchii, każdy będzie mniej więcej dobrym obywatelem, a rzadko znajdzie się ktoś, kto by był zacnym człowiekiem; aby bowiem być zacnym człowiekiem, trzeba mieć zamiar nim być, i kochać państwo nie tyle dla siebie, ile dla niego samego. — To słowo zacny człowiek należy rozumieć jedynie w sensie politycznym. [przypis autorski]
w dołku sparło (gw.) — chodzi o nerwowy skurcz żołądka. [przypis edytorski]
w dole — w podziemiu zmarłych, królestwie Persefony. [przypis redakcyjny]
W dolinie, otoczonej ze wszech stron górami, leży miasto Bakczysaraj, niegdyś stolica Girajów, chanów krymskich. [przypis autorski]
w doli padło — przypadło w udziale jako los. [przypis edytorski]
w dom — dziś popr.: do domu. [przypis edytorski]
