Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161418 przypisów.

stworu — dziś popr. forma B. lp: stwora. [przypis edytorski]

Stworzenie wszędy świeże — Roboty i ozdoby „świeże”, nowo „stworzone”, dokonane. [przypis redakcyjny]

stworzonąć (…) jest — jest ci stworzoną; ci: partykuła. [przypis edytorski]

stworzyłem był (daw.) — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą w stosunku do czynności (zjawisk itp.) wyrażonych zwykłym czasem przeszłym; znaczenie: stworzyłem wcześniej (uprzednio, dawniej). [przypis edytorski]

stworzyli samochcąc getto — Swoboda osiedlania się Żydów w poszczególnych dzielnicach Warszawy była ograniczona przez zmieniające się zarządzenia władz miejskich, nie można więc mówić o tworzeniu getta z własnej chęci. Patrz: Artur Eisenbach, Z dziejów ludności żydowskiej w Polsce w XVIII i XIX w., wyd. 1983; E. Ringelblum, Żydzi w Warszawie od czasów najdawniejszych do roku 1527, Warszawa 1932. [przypis redakcyjny]

stworzywszy to wszystko, trzeba wyzyskać warunki do stworzenia wyższych wartości — o ile to będą właśnie wyższe wartości, można oczywiście z pewnego punktu widzenia kwestionować, o ile weźmiemy pod uwagę gnębicielstwo potworne warstw upośledzonych, rozpoczęte za wielkich mocarstw starożytnych i trwające właściwie aż do naszych czasów. Ale za to kultura! A może bez niej byłoby lepiej pewnym ludziom? A może by tych ludzi wcale nie było? [przypis autorski]

Stwosz, Wit (1448–1533) — niemiecki rzeźbiarz, grafik i malarz, wybitny przedstawiciel późnego gotyku. Jego syn, Jan również był rzeźbiarzem. [przypis edytorski]

Stwosz, Wit (ok. 1448–1533) — niemiecki rzeźbiarz, grafik i malarz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli późnego gotyku w rzeźbie. Mieszkał i pracował w Krakowie w latach ok. 1477–1496. [przypis edytorski]

stychomancja — wróżenie z wierszy sybilli. [przypis tłumacza]

styczniowe wysiedlenie — 18 stycznia 1943 r. Niemcy podjęli próbę wysiedlenia ok. 8 tysięcy osób nielegalnie mieszkających w getcie warszawskim i wysłać je do Treblinki; Żydzi po raz pierwszy stawili wówczas zbrojny opór Niemcom. Podczas pędzenia tłumu na Umschlagplatz wywiązała się walka, Żydzi zaczęli strzelać do Niemców i rzucać granaty; walki toczyły się na ulicach Zamenhofa i Miłej, w kamienicach pod adresami Zamenhofa 40, Muranowska 44, Miła 34, Franciszkańska 22; był to akt tzw. samoobrony styczniowej. Tego dnia w akcji zginęło wielu członków Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB), a podczas deportacji zostali zamordowani członkowie grupy Oneg Szabat (informacyjnego centrum żydowskiego ruchu oporu, dokumentującego masową zagładę Żydów). Wydarzenia te jednak podniosły morale uwięzionych w getcie. Upamiętnia je wiersz Władysława Szlengla Kontratak. [przypis edytorski]

Stygia regna, inamabilis unda — Królestwo Styksu, wstrętna fala. [przypis redakcyjny]

stygijskie (…) odnogi — rzeki podziemnej Styksu, podziemie samo. [przypis redakcyjny]

stygmatoplastia (z gr.) — odciski w glinie lub w wosku pozostawione przez widma pojawiające się na seansach spirytystycznych. [przypis redakcyjny]

stygmat — rana bądź znamię, pojawiające się u osoby rozpamiętującej mękę Chrystusa. [przypis edytorski]

stygmat — samorzutnie pojawiająca się rana naśladująca rany ukrzyżowanego Chrystusa; znamię. [przypis edytorski]

stygmaty — rany a. zmiany skórne naśladujące rany Chrystusa. [przypis edytorski]

stygmat (z gr.) — ślad, piętno. [przypis edytorski]

stygowa (…) tama — właśc. styksowa tama; odgradzająca tak nieodwołalnie, jak rzeka Styks w mit. gr. stanowiąca granicę krainy zmarłych, Hadesu. [przypis edytorski]

Styg — właśc. Styks, rzeka opływająca podziemną krainę umarłych. [przypis edytorski]

Styka, Jan (1858–1925) — malarz i ilustrator, współautor Panoramy Racławickiej. [przypis edytorski]

Styka, Jan (1858–1925) — polski malarz znany z obrazów o tematyce religijnej, historycznej i patriotycznej. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — główna rzeka Hadesu, przez którą przeprawiały się dusze zmarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — główna rzeka w Hadesie, wypływająca z Oceanu; na Styks składano uroczyste przysięgi. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — najbardziej znana z pięciu rzek podziemnej krainy zmarłych, wypływająca ze stromej skały; według autorów rzym. stanowiła (razem z Acheronem lub samodzielnie) granicę pomiędzy światem żywych a królestwem umarłych. Ciekawostkę konstrukcji wiersza stanowi fakt, że po wspomnieniu tej mitycznej rzeki Horacy dalej wymienia już tylko rzeki rzeczywiste. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — najbardziej znana z pięciu rzek podziemnej krainy zmarłych, wypływająca ze stromej skały; według autorów rzym. stanowiła (razem z Acheronem lub samodzielnie) granicę pomiędzy światem żywych a królestwem umarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka oddzielająca świat żywych od Hadesu, który opływa ona dziewięć razy. [przypis redakcyjny]

Styks (mit. gr.) — rzeka oddzielająca świat żywych od krainy umarłych, Hadesu. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka, oddzielająca świat żywych od krainy umarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka w Hadesie, krainie umarłych (r.ż., jak w języku gr.). [przypis redakcyjny]

Styks (mit. gr.) — rzeka w Hadesie, podziemnej krainie umarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka w Hadesie, podziemnej krainie zmarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka w Hadesie, przez którą Charon przewoził umarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka w krainie umarłych. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — rzeka w podziemnej krainie umarłych, jej nazwa oznacza „straszny”. [przypis edytorski]

Styks (mit. gr.) — w mitologii greckiej najważniejsza z pięciu rzek Hadesu, miejsce przeprawy duszy do krainy zmarłych. [przypis edytorski]

styksowy muł (mit. gr.) — muł rzeki Styks, jednej z rzek Hadesu, świata umarłych; przez nią Charon przewoził zmarłych; jej wody to wody śmierci, ale zarazem skąpanie się w nich czyniło ciało ludzkie odpornym na rany: w ten sposób został zabezpieczony przez swą matkę Achilles (zanurzając go w Styksie, matka trzymała dziecko za piętę, która stała się jedynym miejscem na ciele Achillesa podatnym na zranienie). Kąpiel w Styksie byłaby rodzajem chrztu przeciw śmierci. [przypis edytorski]

Styks — rzeka w Hadesie, greckiej krainie umarłych (r. ż., jak w języku gr.). [przypis redakcyjny]

Styks trzyma strugi dziewięcioma — Styks opisywano jako rzekę o dziewięciu zakrętach. [przypis edytorski]

Styks — w gr. mit. rzeka okrążająca siedmiokrotnie świat podziemny Hadesu. [przypis redakcyjny]

styl cesarstwa (fr. empire) — styl w sztuce i architekturze, odmiana późnego klasycyzmu, związana z okresem panowania cesarza Napoleona I (1804–1815), nawiązujący do sztuki staroż., cechujący się symetrią i dekoracyjnością. [przypis edytorski]

styl cesarstwa — styl w sztuce, meblarstwie, modzie itp., rozwinięty we Francji za panowania cesarza Napoleona I, będący odmianą późnego klasycyzmu; wykorzystywał wzory i motywy sztuki staroż. Grecji, Rzymu i Egiptu. [przypis edytorski]

Styl (…) drapieżna królewska swoboda we władaniu (…) rzeczami — S. Brzozowski, Kultura i życie, s. 80. [przypis autorski]

styl Elżbiety — styl architektoniczny wczesnego renesansu, związany z panowaniem ang. królowej Elżbiety I (1558–1603), charakterystyczny dla budownictwa świeckiego (pałace, rezydencje, szkoły), łączył cechy gotyku z renesansową ornamentyką, inspirowany m.in. sztuką włoską i flamandzką. [przypis redakcyjny]

stylet (z wł. stiletto) — sztylet; krótka biała broń kłująca; także puginał, tulich. [przypis edytorski]

stylisko — drąg stanowiący uchwyt do narzędzia. [przypis edytorski]

styl jego jest bezpośredni, żywy — Oczywiście w najszczęśliwszych momentach, poza licznymi zaniedbaniami wynikłymi z improwizowanego charakteru tych fragmentów. [przypis tłumacza]

styl — narzędzie żelazne lub miedziane, którem w starożytności pisano a właściwie ryto ostrym końcem na woskowych tabliczkach, a tępym końcem, gdy była tego potrzeba, zamazywano. [przypis redakcyjny]

stylometria — rodzaj analizy tekstu (a. innego dzieła sztuki), oparty na metodzie statystycznej charakterystyki stylu, mający na celu wykrycie fragmentów, które potencjalnie mógł napisać ktoś inny niż główny autor tekstu. [przypis edytorski]

stylo (z fr.) — pióro wieczne. [przypis edytorski]

Stylpon filozof (…) — Diogenes Laertios, Stilpon z Megary [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 117. [przypis tłumacza]

Styl Rzymian odznaczał się tym (…) — por. Cicero, Academica, II, 47 (zakończenie). [przypis tłumacza]

styl warszawskich Rozmaitości — chodzi o styl gry aktorskiej ugruntowany w warszawskim Teatrze Rozmaitości. [przypis edytorski]

Styl zatem, gdy dobrze się zastanowić, „jest to właśnie indywidualna, konkretna treść, (…) którą dany twórca ujawnia, uświadamia — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 60. [przypis autorski]

styl (z łac.) — rylec, narzędzie do rycia liter na woskowanych tabliczkach. [przypis edytorski]

styma — estyma, cena. [przypis redakcyjny]

stymfalijskie ptaki (mit. gr.) — drapieżne ptaki, żyjące nad jeziorem Stymfalos w Arkadii; wystrzelane z łuku przez Heraklesa. [przypis edytorski]

Stymfalos – staroż. greckie miasto w płn.-wsch. Arkadii, nad jeziorem o tej samej nazwie. [przypis edytorski]

stymulans (z łac.) — bodziec. [przypis edytorski]

stymulować — podniecać, popychać ku czemuś. [przypis redakcyjny]

stynka — gatunek małej rybki. [przypis edytorski]

stynki — Odmiana ryby zwanej caplin, występująca głównie koło wybrzeża Nowej Funlandii. [przypis redakcyjny]

stypa — tu: dziwna i ciekawa awantura (a zwykle stypą nazywa się uroczysty obiad po pogrzebie). [przypis edytorski]

stypa — uczta po pogrzebie. [przypis redakcyjny]

stypa — uczta urządzana po pogrzebie przez bliskich zmarłego. [przypis edytorski]

stypa — uczta urządzana przez rodzinę zmarłego po pogrzebie. [przypis edytorski]

stypa (z łac.) — uczta po ceremonii pogrzebowej. [przypis edytorski]

styrać — dziś popr. forma: sterać; wyczerpać, wyniszczyć przez trudy. [przypis edytorski]

styraks — balsamiczna żywica pozyskiwana ze styrakowców (Styrax), drzew rosnących w Azji Wschodniej. [przypis edytorski]

styrczeć — dziś popr.: sterczeć. [przypis edytorski]

styrczydło — wysoki, sterczący człowiek. [przypis autorski]

styr — dzis popr.: ster. [przypis edytorski]

Styria — kraina hist. w środkowej Europie, daw. księstwo, od 1278 razem z Austrią stało się podstawą potęgi Habsburgów; ob. w większości na terenie Austrii, częściowo w płn. Słowenii. [przypis edytorski]

Styria (niem. Steiermark, słoweń. Štajerska) — kraina historyczna, dziś w granicach Austrii i Słowenii. [przypis edytorski]

styrmanić — zmarnotrawić. [przypis autorski]

styrmić się (gw.) — regionalizm podhalański: piętrzyć się, układać się w styrmy, tj. w stosy, sterty. [przypis edytorski]

Styr — rzeka na Wołyniu, w pł.-zach. części Ukrainy, dopływ Prypeci; nad Styrem leży miasto Łuck. [przypis edytorski]

styskować (daw.) — skarżyć się, narzekać, utyskiwać. [przypis edytorski]

stywa — kozica (styk) u pługa (z łac. stiva). [przypis redakcyjny]

sūdas (brus., lenk.) — teismas. [przypis edytorski]

sūdas (brus.) — teismas. [przypis edytorski]

sūdas (sl.) — teismas. [przypis edytorski]

sūdas (sl.) — teismas. [przypis edytorski]

sūdžia (brus.) — teisėjas. [przypis edytorski]

sūdžia — teisėja. [przypis edytorski]

Suárez, Francisco (1548–1617) — hiszpański jezuita, filozof, teolog, autor wielu dzieł, wykładał w min. w Salamance i Rzymie; uważany za najwybitniejszego scholastyka od czasów Tomasza z Akwinu. [przypis edytorski]

suadibilis (łac.) — taki, którego łatwo namówić, przekonać; ustępliwy. [przypis edytorski]

suae religionis (łac.) — ich wyznania. [przypis redakcyjny]

Suahili a. Waswahili — lud zamieszkujący tereny Afryki Wschodniej, głównie wybrzeża Kenii, Tanzanii i płn. Mozambiku. [przypis edytorski]

su apytarme — su sąlyga. [przypis edytorski]