Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18137 przypisów.
po zewnątrz — dziś: na zewnątrz. [przypis edytorski]
pozew (z 9 marca 1615 r.) Andrzeja i Henryka Firlejów (…) — [por.] Rel. castri crac. t. 546, p. 341. [przypis redakcyjny]
pozgonny (neol. od wyrażenia przyimkowego po zgonie) — pośmiertny, znajdujący się w zaświatach. [przypis edytorski]
pozierać (daw., gw.) — patrzeć, spoglądać. [przypis edytorski]
pozierać (daw., gw.) — spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]
pozierać (daw., gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
pozierać (daw.) — patrzeć, spozierać. [przypis redakcyjny]
pozierać (daw.) — patrzyć. [przypis edytorski]
pozierać (daw.) — rzucać okiem, patrzeć od czasu do czasu. [przypis edytorski]
pozierać (daw.) — spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]
pozierać (daw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
pozierać — dziś: spoglądać, spozierać. [przypis edytorski]
pozierać — dziś: spozierać, patrzeć. [przypis edytorski]
pozierać (gw.) — patrzyć. [przypis edytorski]
pozierać (gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]
pozierać — spoglądać. [przypis edytorski]
poziewać — ziewać. [przypis edytorski]
poziome ostatki — ścielące się po ziemi pędy. [przypis redakcyjny]
poziomo (przen.) — przyziemnie, pospolicie. [przypis edytorski]
poziomość (daw.) — przyziemność, pospolitość. [przypis edytorski]
poziomość (tu daw.) — przyziemność, małostkowość, bezideowość, brak wyższych aspiracji. [przypis edytorski]
poziomy (daw.) — niski. [przypis edytorski]
poziomy (daw.) — niski, przyziemny, pospolity. [przypis edytorski]
poziomy (daw.) — przyziemny, pospolity. [przypis edytorski]
poziomy (daw.) — przyziemny. [przypis edytorski]
poziomy (daw.) — tu: błahy. [przypis edytorski]
poziomy — pospolity. [przypis edytorski]
poziomy — tu: niski. [przypis edytorski]
poziomy — tu: niski, zwyczajny. [przypis edytorski]
poziomy — tu: przyziemny, prostacki. [przypis edytorski]
poziomy — tu: przyziemny. [przypis edytorski]
poziomy — tu: przyziemny (w przeciwieństwie do wzniosłego). [przypis edytorski]
poziomy — tu: przyziemy. [przypis edytorski]
Poziraa (gw) — spoglądała. Uproszczenie wymowy cząstki -ała. [przypis edytorski]
poziro (gw.) — patrzy. [przypis edytorski]
poziwo (gw.) — poziewa. [przypis edytorski]
Po złagodzonej białości spostrzegłem, że już na szóstą gwiazdę nieba wbiegłem — Planeta Mars zwykle kiedy wschodzi, świeci blaskiem czerwonym, a planeta Jowisz blaskiem białym. [przypis redakcyjny]
pozłótka — dziś raczej: pozłotka; cienka warstwa złota, którą powleczono inny materiał. [przypis edytorski]
pozłocić świętego Michała — walczący ze smokiem archanioł Michał często występował na szyldach niemieckich aptek. [przypis edytorski]
pozłocił ciebie swojej alchemii mocą — nieco jaśniejsze niż w oryginale. Tam mamy dwa wyrażenia (tinct i great medicine), oznaczające słynny kamień filozoficzny, przemieniający wszystko w złoto, który alchemicy usiłowali wynaleźć. [przypis tłumacza]
pozłocina (neol. od czas. pozłocić) — coś złocistego, złocisty blask. [przypis edytorski]
pozłotek — papier złocony. [przypis autorski]
po zmuszeniu go stawić się — dziś: po zmuszeniu go do stawienia się. [przypis edytorski]
pozna brata po włosach — Orestes, który przybył z Pyladesem potajemnie do dworca ojcowskiego, aby się pomścić za śmierć ojca Agamemnona na wiarołomnej matce i Aigistosie, zostawia na grobowcu ojca kosmyk swych pięknych kędziorów, będąc przekonany, że siostra Elektra, zobaczywszy te włosy, domyśli się, że przybył brat i mściciel. Jak więc Elektra poznała brata po włosach, tak i widzowie, którzy poznali się na wartości pierwszej komedii Arystofanesa (Biesiadników) darząc ją oklaskami — również i teraz Chmury jego po tych samych zaletach poznają i obdarzą oklaskami, widząc w nich rodzonego brata owej pierwszej komedii. [przypis tłumacza]
poznać (daw.) — dziś: dowiedzieć się. [przypis edytorski]
poznają, jakimi to żołnierzami w obronie swych ognisk są ci ludzie pokoju, którzy nie umieją napadać na ogniska drugich i którzy zapomnieli wartości pieniądza — trzy następujące ustępy, aż do: „…żeby miała zdrajcę na czele rządu”, zostały opuszczone w pierwszym wydaniu na żądanie Wielhorskiego. Pojawiły się w druku dopiero w wydaniu z 1801 r. Wydawca zaznacza, że wziął je z rękopisu, należącego do Mirabeau. [przypis redakcyjny]
Poznaję ślady dawnego płomienia — Wiersz zastosowany tu dosłownie z Eneidy Wirgiliusza księgi IV: Agnosco veteris vestigia flammae. [przypis redakcyjny]
poznaje kogoś wskutek jakiegoś wrażenia otrzymanego przez przypomnienie, jak w „Cypryjczykach” Dikajogenesa — Dikajogenes i jego tragedia Cypryjczycy nieznana. Według domysłu Welckera przybywa Teukros z Cypryjczykami na wyspę Salaminę. Na widok popiersia Ajasa płaczem wybuchnął i stąd poznał go bratanek Eurysakes. [przypis tłumacza]
Poznajemy jabłko wszystkimi naszymi zmysłami (…) — wywód zaczerpnięty z: Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie I, 14. [przypis tłumacza]
poznajeszli — czy nie poznajesz. [przypis edytorski]
poznajeszże — daw. forma z partykułą -że; inaczej: czy poznajesz. [przypis edytorski]
poznaj siebie — tu: zdaj sobie sprawę ze swego położenia i możliwości. [przypis edytorski]
Poznałem był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana zwykłym czasem przeszłym lub niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
Poznałem całą grozę wątpień, co żrą serce… — Oeuvres, t. I, s. 44. [przypis autorski]
Poznałem go czternastoletnim chłopcem — poznałem go jako czternastoletniego chłopca. [przypis edytorski]
poznałem go — forma grzecznościowa: poznałem pana. [przypis edytorski]
poznałem, że to, coście wtenczas wykonywali, to była wolność słowa; przynajmniej ani chwili nie milczeliście — Ksenofont pozwala tu sobie na drwiny ze swych demokratycznych współobywateli (Ateńczyków), którzy się szczycili panującą u nich wolnością słowa. [przypis tłumacza]
Poznańczyk — aluzja do Karola Libelta, autora krytycznego artykułu o dramacie Słowackiego Mazepa. [przypis edytorski]
Poznań — miasto na prawach powiatu w zach. Polsce, stolica województwa wielkopolskiego. [przypis edytorski]
Poznań ostoją myśli polskiej — zbiór rozważań Stanisława Przybyszewskiego, wyd. Poznań 1917 r. [przypis edytorski]
poznański — biskup Wojciech Tulibowski herbu Nałęcz (1654–1665). [przypis redakcyjny]
poznanie nasze zaczyna się wraz z doświadczeniem — „doświadczenie” (Erfahrung) jest to według Kanta „poznanie” (Erkenntniss) przedmiotów (Gegenstände), ukazujących się nam w przestrzeni i czasie; mogą to być poznania poszczególne lub też ich zbiór cały. Poznania takie wyróżnić trzeba od prostych wrażeń zmysłowych, które wcale nie są jeszcze poznaniami i nie tworzą doświadczenia; to bowiem wówczas dopiero powstać może, gdy do wrażeń dołączymy pojęcia powszechności i konieczności, zaczerpnięte z umysłu naszego. Tego atoli zasadniczego twierdzenia, że samo doświadczenie nigdy by nam nie dało pojęcia powszechności i konieczności, Kant nigdzie nie dowodzi, uważając je z góry za pewnik. [przypis redakcyjny]
poznanie symboliczne, jak je dziś jeszcze zwą filozofowie niemieccy — W wyd. 1751, 1753, 1774 (Amsterdam) i 1775 (Berlin) czytamy: „nasi filozofowie niemieccy”. [przypis tłumacza]
poznasz, wartość ślubu jak wysoka (…) — Kto przed Bogiem ślubuje, nie może już używać wolnej woli, tylko musi przeciw woli zadość czynić ślubowi. Stąd ta wysoka wartość ślubów, przez które największy z bożych darów, wolną wolę, na ofiarę poświęcamy. [przypis redakcyjny]
poznawają — dziś popr.: poznają. [przypis edytorski]
poznawa (starop. forma) — poznaje; rozpoznaje. [przypis edytorski]
poznego — późnego. [przypis redakcyjny]
Pozno puklerza przebici macają — gdy już pierś jest przebita, za późno chwytać za puklerz. [przypis redakcyjny]
pozór (daw.) — tu: pretekst. [przypis edytorski]
pozór (daw.) — tu: wygląd. [przypis edytorski]
pozór (daw.) — wygląd; postawa ciała. [przypis edytorski]
pozór (daw.) — wygląd. [przypis edytorski]
pozór (daw.) — wygląd. [przypis redakcyjny]
pozór (daw.) — wygląd; straszny pozorem: straszny z wyglądu. [przypis edytorski]
pozór — daw. wygląd, współ. łudzące wrażenie, zob. na pozór, pod pozorem, z pozoru. [przypis redakcyjny]
pozór (daw.) — wygląd zewnętrzny. [przypis edytorski]
pozór (daw.) — zewnętrzna świetność. [przypis edytorski]
pozór (tu daw.) — wygląd. [przypis edytorski]
pozór — tu: uwaga, baczenie. [przypis edytorski]
pozór — tu: wygląd. [przypis edytorski]
pozór — tu: wygląd. [przypis redakcyjny]
pozór — zewnętrzny wygląd, często nieodpowiadający stanowi faktycznemu. [przypis edytorski]
pozór złudny jakiejś skłonności — Czyżby tu również chodziło o „pozór” skłonności króla do panny de la Valliere? Być może; to pewna, że cały ten ustęp, zarówno jak i następna tyrada Doryny musiały być po myśli młodemu królowi. Zestawmy je z nauką, jaką daje poważny Arbates w pierwszej scenie Księżniczki Elidy, granej równocześnie ze Świętoszkiem. Molier jakby z góry stara się zsolidaryzować króla z tą niebezpieczną komedią i nastroić go przychylnie. Dziś rysy te wydają się nam nieco błahe. [przypis tłumacza]
pozorną — tłumacz zaproponował zamiennie określenie: ułudną. [przypis edytorski]
pozorne (daw.) — pokaźne, świetne. [przypis redakcyjny]
pozorne — okazałe, słuszne. [przypis redakcyjny]
pozorniejszy — tu: wyglądający zewnętrznie zachęcająco, sprawiający robiące wrażenie pozory. [przypis redakcyjny]
pozorny (daw.) — efektowny. [przypis edytorski]
pozorny — tu: okazały, widowiskowy. [przypis redakcyjny]
pozorny — wspaniały, świetny. [przypis redakcyjny]
pozorzysty — okazały. [przypis autorski]
pozostać się — dziś: pozostać, zostać. [przypis edytorski]
pozostający (…) pod wpływem dusznej atmosfery rodzinnej — zob. Życiorys Schopenhauera. [przypis redakcyjny]
pozostają więc tylko umowy jako podstawa wszelkiej legalnej władzy między ludźmi — eliminując różne możliwości uzasadnienia prawności związków społecznych, dochodzi Russo nareszcie do koncepcji umowy, jako jedynie odpowiedniej podstawy tej prawności. Należy jeszcze rozpatrzyć, jak może brzmieć ta umowa. Naprzód rozprawia się Russo z tezą, że umowa ta może polegać na całkowitym i wieczystym poddaniu się narodu nieograniczonej władzy panującego. [przypis tłumacza]
pozostaje mi powiedzieć… — w rzeczywistości po krótkim wywodzie o prawności dekretu i jego ogłoszenia poświęci Demostenes znacznie więcej niż drugie tyle przemówienia przeglądowi swojej działalności politycznej. [przypis tłumacza]
Pozostała część literatury przedmiotu znajduje się w bibliografii. [przypis autorski]
pozostała letnią — dziś popr. forma: (…) letnia. [przypis edytorski]
pozostała tylko grupa pewnych intelektualistów katolickich — oddając tekst wywiadu do przejrzenia dr. Maranonowi, poprosiłem go o dodatkowe wytłumaczenie mi, dlaczego, jego zdaniem, grupa tych intelektualistów katolickich, właśnie ona jedna, mogła się przyłączyć do czerwonych. Dr Maranon dopisał mi w odpowiedzi zdanie, które zacytuję tu tylko po francusku, gdyż mówi on może więcej o goryczy tego człowieka, niż wyjaśnia tamtą kwestię: „L'adhesion des intellectuels catholiques au Front Populaire (aprés la révolution) n'a pas d'explication normale. Je connais quelque chose au sujet des malades, mais pas des monstres” [fr.: Przylgnięcie katolickich intelektualistów do Frontu Ludowego (po rewolucji) nie ma normalnego wytłumaczenia. Wiem coś na temat chorych, ale nie potworów; red. WL]. [przypis autorski]
pozostał ciemnym i milczącym — dziś: pozostał ciemny i milczący. [przypis edytorski]
pozostał niedościgłym — dziś raczej: pozostał niedościgły. [przypis edytorski]
