Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
przedsię (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, a jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież; a jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, chociaż. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, wszak; jednak; nadal. [przypis edytorski]
przedsię (daw.) — przecież, wszakże. [przypis edytorski]
Przedsię do mnie — no, chodźcie do mnie (lub: pijcie do mnie). [przypis redakcyjny]
przedsię (gw.) — przecież, wszakże, wszak. [przypis edytorski]
przedsię — przecież, a jednak. [przypis edytorski]
przedsię — przecież. [przypis redakcyjny]
przed się — przed siebie; do przodu. [przypis edytorski]
przedsię skazał — dał wyrok. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — mimo to, jednak. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — mimo to. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
przedsię (starop.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
przedsię (starop.) — przecież. [przypis edytorski]
przedsię (starop.) — przecież. [przypis redakcyjny]
przedsię (starop.) — przecież, wszak, wszakże, jednak. [przypis edytorski]
przedsięweźmie — παρατάξεως (N), πράξεως (D). [przypis tłumacza]
przedsię wypada — jednak spada (z uprzywilejowanego miejsca). [przypis redakcyjny]
przedsięwzięcie gen. Sikorskiego — Władysław Sikorski (1881–1943) w czasie kontrofensywy polskiej 1920 r. — dowódca armii, która atakiem na Nasielsk, Ciechanów i Mławę odcięła wysunięte na zachód ugrupowania radzieckie od sił głównych Armii Czerwonej. [przypis redakcyjny]
przedsięż (daw.) — przecież, chociaż. [przypis edytorski]
przedsie a. przedsię (starop.) — przecież, jednak, a jednak. [przypis edytorski]
przedsie a. przedsię (starop.) — przecież. [przypis edytorski]
przed sie bierze — bierze pod uwagę (por. współczesne „przedsiębrać”, „przedsiębiorca”). [przypis redakcyjny]
przed siecią nie złapiesz szczupaka — wariant przysłowia: nie łap ryb przed niewodem. [przypis redakcyjny]
przed sienią — przed pałacem, to bowiem jeszcze w pierwszej połowie w. XVI wyraz „sień” znaczył. [przypis redakcyjny]
przedsienia — eksedry, ἐξέδραι, p. V, I, 6, uwaga. [przypis tłumacza]
przed sie nie bierze — nie rozważa. [przypis redakcyjny]
przedsienie — przedpokój, poczekalnia. [przypis edytorski]
Przed siwą głową wstawaj, a uczci personę starą, a bój się Boga — Kpł 19, 32. [przypis edytorski]
przedstawa (daw.) — przedstawienie. [przypis edytorski]
przedstawiać sobie — wyobrażać sobie. [przypis edytorski]
przedstawiać — tu: reprezentować. [przypis edytorski]
przedstawiać żywszy interes — budzić żywsze zainteresowanie. [przypis edytorski]
Przedstawiając swoją epopeję świata, Słowacki w swoim dążeniu do zharmonizowania wiary w Boga Stworzyciela z panteizmem… — por. J. Tretiak, Juliusz Słowacki, t. II, s. 311. [przypis autorski]
przedstawiają dwudziestu czterech starców — Apokalipsa, rozdz. IV i V [24 starców w wizji św. Jana zasiadających na 24 tronach wokół tronu Boga; Ap 4, 2–5, 14; red. WL]. [przypis tłumacza]
przedstawiała hebrajską literę Alef — symbolicznym kartom z talii tarota przypisywano kolejne litery hebrajskiego alfabetu. [przypis edytorski]
przedstawiał sobie w myśli obronę swą i koniec swego życia — więc Sokrates z góry miał sobie wyobrażać, że proces ten skończy się wyrokiem śmierci. [przypis tłumacza]
przedstawiamy tu w rysunku — nie uwzględniono rycin z wydania źródłowego. [przypis edytorski]
Przedstawiano śmierć Dedala — Dedal, który wedle innych podań zdołał zalecieć z Krety do Sycylii, a amfiteatrach rzymskich ginął takąż samą śmiercią jak Ikar. [przypis redakcyjny]
przedstawiciele nowego prądu, w pospolitej mowie zwani zazwyczaj „dekadentami”, sami godzą się bodaj najchętniej na miano „modernistów” — stary entuzjasta Sewer pisał 10 X 1898 do Maryli Wolskiej (Miscellanea literackie 1864–1910. Pod redakcją S. Pigonia, Wrocław 1957, s. 328): „Odczuwamy modernizm i wiemy, że on jak romantyzm owładnie umysłami!…” [przypis autorski]
Przedstawiciele tego kierunku przybrali dziwaczne tytuły (…) ostatecznie przybrał nazwę symbolizmu — E. Przewóski, Literatura francuska, „Prawda” 1887, nr 7. [przypis autorski]
Przedstawiciel nowej sztuki (…) nie da się mamić świadomości, a wszystkich przyczyn szuka poza jej obrębem — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 22. [przypis autorski]
przedstawię pobudki wyszłe od was — wywody Demostenesa usiłują stwierdzić istnienie praeiudicatum [łac.: wstępny wyrok, rzecz z góry osądzona; red. WL]. [przypis tłumacza]
przedstawienia — tu: przedstawiane argumenty, tłumaczenia. [przypis edytorski]
przedstawienia — tu: przedstawione argumenty, tłumaczenia. [przypis edytorski]
przedstawienie „Pięknej Heleny” — popularna operetka fr. kompozytora Jacques'a Offenbacha (1819–1880). [przypis edytorski]
przedstawienie — tu: wyjaśnienie, tłumaczenie. [przypis edytorski]
przedstawił był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
przedstawiono jako czynne — tj. jako czynnych uczestników. [przypis edytorski]
przedstawując — dziś: przedstawiając. [przypis edytorski]
przedstawujące (daw.) — przedstawiające. [przypis edytorski]
przedstawuję — dziś popr. forma 1 os. lp cz.ter.: przedstawiam. [przypis redakcyjny]
przed stem lat — dziś: przed stoma laty; sto lat temu. [przypis edytorski]
przed stu laty — autorka pisała to dawno temu, w roku 1918, zaś Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza wydano w roku 1816, od ich opublikowania do dziś minęło zatem ponad dwieście lat. [przypis edytorski]
przedszkolne — tu w znaczeniu: poprzedzające naukę szkolną. [przypis edytorski]
przedtemeś na to oglądać się miała (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: przedtem miałaś oglądać się na to. [przypis edytorski]
przedtem ledwo znaleźć było w tłumie — domyślnie: mędrca. [przypis redakcyjny]
przedtem Pers przeprawił się do Hellady — druga i trzecia wyprawa perska (bitwa pod Maratonem 490, bitwa koło Salaminy 480). [przypis tłumacza]
przed tem (starop.) — dziś: przedtem. [przypis edytorski]
przed tobąm nie składał — nie składałem przed tobą: przykład ruchomej końcówki czasownika; por. nadaremniem badał. [przypis edytorski]
przed trzydziestu laty — tekst pochodzi z 1913 r., Placówka ukazała się w 1884 r. [przypis edytorski]
Przed Twe ołtarze (…) Ojczyznę wolną racz nam wrócić — opublikowany 20 lipca 1816 r. w „Gazecie Warszawskiej” pierwotny tekst autorstwa Alojzego Felińskiego zatytułowany Pieśń narodowa za pomyślność króla miał nawiązywać do ang. pieśni God save the King; wskazywał na to refren: „Przed Twe ołtarze zanosim błaganie/ Naszego Króla zachowaj nam Panie”. Wyrażało się w nim legalistyczne stanowisko aprobujące władzę Aleksandra I w Królestwie Polskim, reprezentowane jednak jedynie przez część społeczeństwa. W lutym 1817 r. „Pamiętnik Warszawski czyli Dziennik Nauk i Umiejętności” opublikował wersję hymnu Antoniego Goreckiego pod znaczącym tytułem Hymn do Boga o zachowaniu wolności. Gorecki prezentował pogląd, że wartością jest nie tyle zachowanie króla, ile wolności, stąd refren: „Niesiemy modły przed Twoje ołtarze,/ zostaw nas Panie przy wolności darze”. Prośba o wolność z refrenu Goreckiego pozostała na stałe jako modyfikacja tekstu; podobnie dwie ze strof jego hymnu. Jeszcze w 1817 r. zmieniono drugi wers refrenu na: „Naszą ojczyznę racz nam wrócić, Panie”. Wkrótce pieśń stała się deklaracją nieposłuszeństwa wobec oficjalnej władzy; w 1862 r. została zakazana w zaborze ros., śpiewali ją uczestnicy powstania styczniowego, przez co zyskała miano „Marsylianki 1863 roku”. Później śpiewano „Boże coś Polskę” podczas okupacji hitlerowskiej oraz w czasie stanu wojennego w latach 80. XX w. Po roku 1989 zmieniono ponownie refren, zastępując frazę „racz nam wrócić” słowem „pobłogosław”. [przypis edytorski]
przedtym — dziś popr.: przedtem. [przypis edytorski]
przedtym — dziś: przedtem. [przypis edytorski]
przed tym gorzem (daw.) — przed tym nieszczęściem. [przypis edytorski]
przedtym (starop.) — dziś: przedtem. [przypis edytorski]
przedtym (starop. forma) — dziś: przedtem. [przypis edytorski]
przeduchowić (daw.) — napełnić wyrazem uduchowienia. [przypis edytorski]
przedustawna harmonia — pojęcie wprowadzone przez G. W. Leibniza, filozofa epoki oświecenia: według jego koncepcji cały świat, wszystkie ciała i dusze (umysły) są w rzeczywistości wzajemnie od siebie niezależne, ale dzięki temu, że zostały odpowiednio z góry zaprogramowane przez Boga, działają w świecie w sposób skoordynowany. Jako ilustrację Leibniz podawał przykład dwu jednakowo wyregulowanych zegarów. [przypis edytorski]
przedwczorem (daw.) — przedwczorajszym. [przypis redakcyjny]
przed więcej jak sto laty — ponad sto lat temu. [przypis edytorski]
przedwiecza — czasy przedwieczne; użyte w tłumaczeniu wyrażenie „przedwiecza dawne” jest tautologią. [przypis edytorski]
Przedwiecznej woli granico jedyna — Ponieważ Maria z wiekuistej rady bożej została wybrana na matkę Zbawiciela, za narzędzie odkupienia. [przypis redakcyjny]
Przedwieczny — Bóg. [przypis edytorski]
Przed wieki była wielu ziem królową (…) To Semiramis — Semiramida pragnąc zaspokoić i uprawnić wobec swojego ludu kazirodzką [dziś popr.: kazirodczą; red. WL] skłonność do swojego syna, prawem dozwoliła zawarcie związków małżeńskich między matką a synem. [przypis redakcyjny]
przed wieki — daw. forma N.lm; dziś: przed wiekami. [przypis edytorski]
przed wieki — dziś popr. forma N. lm.: przed wiekami. [przypis edytorski]
przed wieki — dziś popr. forma N.lm: przed wiekami. [przypis edytorski]
przed wieki — dziś popr. N.lm: przed wiekami. [przypis edytorski]
przed wieki — dziś: przed wiekami. [przypis edytorski]
przed wieki — tu daw.: przed wiekami. [przypis edytorski]
przedwieśnie — dziś popr.: przedwiośnie. [przypis edytorski]
przed Wojciecha — tj. przed dniem św. Wojciecha, obchodzonym w kościele katolickim 23 kwietnia. [przypis edytorski]
przed wojną — mowa o I wojnie światowej. [przypis edytorski]
przed wroty — dziś popr. forma N. lm: przed wrotami. [przypis edytorski]
przed wrotyma — dziś popr. forma Msc.lm: przed wrotami. [przypis edytorski]
przed wystąpieniem Garibaldiego na scenę polityczną — tj. przed r. 1860, w którym Garibaldi (1807–1882) wypędził Burbonów z Neapolu i Sycylii i złączył te kraje z królestwem Piemontu. [przypis redakcyjny]
Przed życiem czuję — nie przed śmiercią trwogę (…) Ciebie więcej nie kochała ona!… — Cytowane wyjątki według parafrazy Z. Krasińskiego [przyp. autora]. [przypis autorski]
Przed zbadaniem więc aktu, za pomocą którego naród wybiera króla, dobrze byłoby zbadać akt, za pomocą którego naród staje się narodem; ten akt bowiem, poprzedzający koniecznie ów drugi, stanowi prawdziwy fundament społeczeństwa — pactum subiectionis [łac.: umowa o podporządkowaniu się; red. WL] nie jest zatem zdolne uzasadnić prawności społeczeństwa. Aby osiągnąć to uzasadnienie, należy przyjąć inne pactum, logicznie tamto wyprzedzające, mianowicie pactum unionis, societatis[łac.: umowa o zjednoczeniu się, o społeczeństwo; red. WL]. W tym leży różnica pomiędzy Russem a jego poprzednikami: tamci przeważnie mieszali ze sobą obydwa układy i główną uwagę zwracali na pakt poddania się władzy rządowej — on natomiast odrzuca zupełnie ten ostatni układ i bada jedynie pakt zjednoczenia, umowę społeczną, wywodząc z jej treści zasady społeczeństwa opartego na prawie. [przypis tłumacza]
Przedzgonna przepowiednia Belosława. — W wyjątku dołączonym pod tekstem niniejszym przez Bielowskiego, dostarcza mu Paprocki, na 16ej stronnicy Herbów rycerstwa, amplifikacyą czyli zwiększenie retoryczne przemowy Bolesława, którym jakby się starał (w znajomym Paprockiemu innym rękopiśmie, tą razą nie podpisanym), Gallus, okazać autorom samejże przepowiedni, a posteriori z faktów układanej. Jest tu już mowa o rozdrobnieniu państwa na małe cząsteczki, wojnach z wrogiem domowym i obcym, sponiewieranej czci Bożej i rozerwaniach kościoła; tenże zaś Bolesław Krzywousty, nazwany jest dotykalniej, wznowicielem chwały narodu dawnej, pojednawcą, ale i mężem mściwej ręki, mającym w proch zetrzeć, każdego podpalcę rokoszu, coby wierzgnął przeciw potędze szabli, po nim otrzymanej w spadku. [przypis tłumacza]
przedziać (daw.) — przebić, por.: nadziać. [przypis edytorski]
przedziać (daw.) — przeszyć, przebić; por. „nadziać”. [przypis edytorski]
