Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

ponieśli [rany] — dziś popr.: odnieść rany. [przypis edytorski]

poniesła się (gw.) — poniosła się; tu: poszła. [przypis edytorski]

ponieważ Cyrus rzekomo popierał gorliwie Lacedemończyków w wojnie przeciwko Atenom — Cyrus rzeczywiście popierał Lacedemończyków, o czym Ksenofont w innych dziełach wyraźnie wspomina. Sparta też odwdzięczyła mu się, wysyłając admirała Pitagorasa z okrętami i hoplitów pod Chejrisofosem. Ale oficjalnie nie występowała przeciw Artakserksesowi. [przypis tłumacza]

Ponieważ dnia bożego nie widzisz, więc ja się / Podaję za proroka, mój Teirezjasie — Tejrezjasz był ślepy. [przypis edytorski]

Ponieważ Karol Martel i Pepin ujarzmili Fryzów, prawo ich nie jest starsze od tych władców — Nie umieli pisać. [przypis redakcyjny]

ponieważ każdy sądzi według swej wzruszeniowości (…) wynika stąd, że ludzie mogą się różnić między sobą tak sądem, jak wzruszeniem — Że tak być może, pomimo że umysł ludzki jest częścią rozumu boskiego, wykazaliśmy w Przyp. do Tw. 13 Części II. [przypis autorski]

Ponieważ król, prawnuk zmarłego, liczy dopiero pięć lat, stryja jego, jednego z książąt krwi, ogłoszono regentem. — książę Filip Orleański, który sprawował regencję w imieniu małoletniego Ludwika XV. [przypis tłumacza]

Ponieważ mam zaszczyt wam opowiadać moje przygody — wersja tekstu z 1810 roku rozpoczyna się odmiennie; początek Dnia ósmego jest w owej wersji jedynym miejscem, gdzie pojawia się postać Żyda Wiecznego Tułacza. [przypis edytorski]

Ponieważ moje ciało bez duszy nie tworzyłoby człowieka (…) — Cały ten ustęp jest dyskusją nad teoriami zawartymi w pismach Kartezjusza. [przypis tłumacza]

ponieważ muszą one uznać pojęcia przyjemności i nieprzyjemności (…) — w pierwszym wydaniu: „ponieważ pojęcia przyjemności i nieprzyjemności, żądz i skłonności, samowoli itd., będące wszystkie pochodzenia empirycznego, musiałyby być przy tym z góry przyjęte”. [przypis tłumacza]

ponieważ namiętna miłość nie jest czymś wyjątkowym, nie jest śmieszna — „Przebacza się kobietom miłostki, ale miłość ośmiesza je”, pisał roztropny ksiądz Girard w r. 1740. [przypis autorski]

Ponieważ nie długość lat, ale mnogość pokoleń zaciemnia rzeczy (…) — Od Adama do Jakuba upływa 2315 lat a 22 pokolenia; gdyby zaś wziąć całkowite życie każdego patriarchy, tylko 5 pokoleń. [przypis tłumacza]

Ponieważ nie ma nic, bądźmy piękni dla siebie (…). Wobec nicości hartujmy się w sobie. (…) Trzeba mieć koniecznie coś, na czym się można oprzeć. Jesteśmy sami — S. Brzozowski, Wiry, „Głos” 1904, s. 639. [przypis autorski]

Ponieważ nikt w stanie nie jest zakupienia i opłacenia powszechnej szczęśliwości, tylko sam naród, więc odtąd tylko ten sam naród obierać i szacować tę swoją szczęśliwość będzie — myśl przewodnia (streszczona, nie przytoczona) dekretów francuskiego Zgromadzenia Narodowego z 17 czerwca 1789. [przypis redakcyjny]

Ponieważ poecie, zwłaszcza kreślącemu tylko nastroje (…) a nawet w wyrazach i zwrotach — [Kazimierz Nitsch] „Przegląd Literacki” 1897, nr 9. [przypis autorski]

Ponieważ przeważnie religie nietolerancyjne rozwijają wielką żarliwość w tym, aby się ustalić gdzie indziej (…), bardzo dobrym prawem cywilnym byłoby, kiedy państwo jest zadowolone z istniejącej religii, aby nie pozwalało wprowadzać innej — Nie mówię w całym tym rozdziale o religii chrześcijańskiej, ponieważ, jak rzekłem gdzie indziej, religia chrześcijańska jest najwyższym dobrem. Patrzcie koniec rozdziału I poprzedniej księgi. [przypis redakcyjny]

Ponieważ rozkazu Aswerusa, aby wymordować Żydów, nie można było cofnąć, pozwolono im bronić się. — Mowa o wydarzeniach z biblijnej Księgi Estery (w V w. p.n.e.). Władca perski, zwany w tradycji żydowskiej Ahaszwerosz (Asweros, Ahaswer; utożsamiany z Artakserksesem lub Kserksesem), na skutek intrygi najwyższego urzędnika, Hamana, wydał rozkaz zabicia wszystkich Żydów w państwie. Żona króla, Żydówka Estera, ryzykując śmiercią, poprosiła męża o zmianę decyzji. Król przyjął ją łaskawie, Hamana powieszono, a Żydzi ocaleli. Historię tę upamiętnia żydowskie święto Purim. [przypis edytorski]

Ponieważ świat duchowy jest wyższą przemianą fizycznego (…) nowych harmoniiForpoczty, s. 130 (M. Komornicka). [przypis autorski]

ponieważ strapiliście serce sprawiedliwego, którego ja nie strapiłem (…) Odbiorę tedy mój lud z waszych rąk i dam poznać, że jestem jego i waszym panem — Ez 13, 22–23. [przypis edytorski]

Ponieważ tedy mogła zachodzić niepewność co do tego, co zostało osądzone przez ludzi lub co toczyło się przed ludźmi, można było przypomnieć to za każdym razem, kiedy się odbywało sądy, sposobem nazwanym w procedurze przypomnienie — Dowodzono przez świadków tego, co się już odbyło, rzekło lub sąd nakazał. [przypis redakcyjny]

Ponieważ ten domysł dalszy nie jest dla mnie równie pewny, podaję go tylko w przypisie. Skąd stróże nawołujący się nocną godziną? Wyspiański nigdzie nie zmyślał danych realnych Krakowa, tyle że je przedłużał w inną rzeczywistość. Warty wojskowe austriackie? Nowoczesna warta wojskowa nie posiada w swoim regulaminie okrzyku jako środka porozumienia między poszczególnymi placówkami. Ale w Krakowie z końca XIX wieku chodzili jeszcze nocami po ulicach grodu stróże pełniący rolę służby przeciwpożarowej (świadczą o tym pamiętnikarze), wzywali do gaszenia zbędnych świateł i ognia. Mam podejrzenie, że tych starych poczciwców i wydawane przez nich odgłosy poeta przesiedlił na Wawel, przybrał w pancerze, lecz pozostawił zachowanie: „stróże wąsale hasłem zawodnym się żalą”. [przypis autorski]

Ponieważ ten, który zechce tańczyć na linie, będzie sam (…) — Epictet III, 12. [przypis tłumacza]

ponieważ tragedia jest naśladowaniem akcji — Logicznym następnikiem tego zdania jest myśl wyrażona poniżej, w osobnym zdaniu umieszczona: „Każda zatem tragedia”… itd. [przypis tłumacza]

ponieważ wyobrażenia, rozdzielone pomiędzy różne jestestwa (…), nigdy nie wytworzą całej myśli (…); więc myśl nie może być przypadłością czegoś złożonego jako takiego. Możliwą więc jest tylko w takiej substancji, która nie jest zbiorowiskiem wielu, a więc jest wręcz-pojedynczą — bardzo to łatwo nadać temu dowodzeniu zwykłą szkolną wyrazistość formy. Ale dla mojego celu wystarcza zupełnie przedłożenie przed oczy samego dowodu, bądź co bądź w sposób przystępny. [przypis autorski]

Ponieważ ziarno (…) domłócić — Ponieważ twoje pierwsze wątpliwości już są objaśnione, jeszcze drugie wątpliwości muszę objaśnić: „jak to być może, że nikt nie zjawił się drugi podobny do Salomona?” [przypis redakcyjny]

Poniewież (lit. Panevėžys) — miasto w środkowej części Litwy nad rzeką Niewiażą, ok. 100 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]

Poniewież (lit. Panevėžys) — miasto w środkowej części Litwy nad rzeką Niewiażą, ok. 90 km na płn. wsch. od Rosień. [przypis edytorski]

po niewolej (starop.) — wbrew woli. [przypis edytorski]

po niewoli (daw.) — wbrew woli. [przypis edytorski]

poniewolnie (daw.) — mimo woli; niechcący. [przypis edytorski]

poniewolnie (daw.) — wbrew woli. [przypis edytorski]

poniewolnie — wbrew woli, pod przymusem. [przypis redakcyjny]

ponik — ciek wodny, strumyczek, czasem: znikający pod ziemią. [przypis edytorski]

ponik (daw.) — mały potok, strumyk. [przypis edytorski]

ponik (daw.) — strumyczek. [przypis edytorski]

ponikExcellente source [fr.: doskonałe źródło; red. WL]. [przypis autorski]

ponikły — dziś: znikły a. poznikały. [przypis edytorski]

ponik — strumyk; mała rzeczułka. [przypis edytorski]

ponik — strumyk wypływający spod ziemi lub znikający pod nią. [przypis edytorski]

ponimajesz (…) w zuby (ros.) — rozumiesz, chłopski parobasie (…) rozumiesz, chamskie nasienie (…) Masz w zęby. [przypis edytorski]

Po nim — oby nawet po stu dwudziestu latach — według Biblii (Rdz 6, 3) Bóg ustalił limit ludzkiego życia na 120 lat. [przypis edytorski]

Po nim rządził Syrią Krassus — rok 54 p.n.e. [przypis tłumacza]

po nim — zdanie skrócone: Po nim jedź! Ścigaj! [przypis redakcyjny]

Ponińscy — wielkopolski książęcy ród magnacki herbu Łodzia. [przypis edytorski]

Poniński, Adam (1732–1798) — marszałek sejmu rozbiorowego w l. 1773–1775 oraz podskarbi wielki koronny od 1775 r.; pochodził z rodu szlacheckiego herbu Łodzia, książę od 1774 r., przeor polskiego przeoratu Zakonu Kawalerów Maltańskich, członek loży Parfait Silence, starosta ryczywolski i babimojski, miłośnik gry w karty i hazardzista; jako jeden z przywódców konfederacji radomskiej w Wielkopolsce czerpał wielkie zyski z ogłaszanych w jej imieniu nieuczciwych wyroków sądowych; konsyliarz Rady Nieustającej od 1776 r., zajmował się grabieżą majątku rozwiązanego zakonu jezuitów przeznaczonego na działanie Komisji Edukacji Narodowej (wszedł na sejmie rozbiorowym w skład ustanowionej dla likwidacji majątku pojezuickiego Komisji Rozdawniczej Koronnej); był płatnym agentem ambasady rosyjskiej, ściśle współpracującym z rosyjskimi dyplomatami, Nikołajem Repninem i Otto Magnusem von Stackelbergiem; z tego powodu 1 września 1790 r. został skazany przez Sejm Czteroletni na wygnanie i pozbawienie wszystkich tytułów; wyrok uchyliła 13 maja 1793 r. konfederacja targowicka. Synem marszałka i Józefy Lubomirskiej był książę Adam Poniński (1758/59–1816), poseł na sejm grodzieński, kawaler orderu Virtuti Militari, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i insurekcji kościuszkowskiej, uczestnik bitwy pod Racławicami i pod Szczekocinem, generał wojsk polskich, fundator pułku podczas powstania. [przypis edytorski]

Poniósł Gonta dzieci swoje, by nikt nie zobaczył, gdzie pochowa syny swoje, i jak Gonta płacze. — informacji o dzieciach Gonty, zabitych w Humaniu, nie potwierdzają źródła historyczne. [przypis edytorski]

poniosłaś — tu skrót od: poniosła się. [przypis edytorski]

poniter (z fr. pointer: punktować; sprawdzać) — uczestnik gry hazardowej grający przeciw bankowi. [przypis edytorski]

ponizany — dziś: nanizany; nawleczony. [przypis edytorski]

Pon mi razy dwa nie powi (gw.) — Pan mi dwa razy nie powie (nie musi mówić); Stanisław Wyspiański, Wesele, akt II, scena XXV (słowa chłopa Czepca, pisarza gminnego, do Poety z miasta). [przypis edytorski]

ponno a. pono (starop.) — podobno. [przypis redakcyjny]

ponno a. pono (starop.) — ponoć; podobno. [przypis edytorski]

ponno a. pono (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]

ponno a. pono (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]

ponnoby się był kusił (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: pono kusiłby się wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.); prawdopodobnie kusiłby się wcześniej. [przypis edytorski]

ponno — tu: pono, podobno, ponoć. [przypis edytorski]

ponno — tu: pono, ponoć, podobno, prwdopodobnie. [przypis edytorski]

pono a. ponno (starop.) — pono, ponoć; podobno, prawdopodobnie. [przypis edytorski]

ponocny — mający miejsce nocą; nocny. [przypis edytorski]

po nocy — tu: w nocy; podczas nocy. [przypis edytorski]

pono (daw., gw.) — chyba, prawdopodobnie, podobno. [przypis edytorski]

pono (daw., gw.) — ponoć, podobno. [przypis edytorski]

pono (daw.) — podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]

pono (daw.) — podobno, tu: zapewne. [przypis edytorski]

pono (daw.) — ponoć, podobno, chyba. [przypis edytorski]

pono (daw.) — ponoć, podobno, prawdopodobnie. [przypis edytorski]

pono (daw.) — ponoć, podobno; tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]

pono (daw.) — ponoć, prawdopodobnie. [przypis edytorski]

pono — daw. ponoć. [przypis edytorski]

pono (daw.) — zdaje się. [przypis edytorski]