Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8387 przypisów.
znaki (…) które za kres żeglarzom Herkules ustawił — Herkules na wyprawie po woły Gerionesa wbił dwa słupy, jeden po stronie europejskiej, Kalpe, drugi w Afryce, Abila, nad Cieśniną Gibraltarską, która jego dopiero miała być dziełem. [przypis redakcyjny]
znaki minął — słupy Herkulesa, Abila po stronie afrykańskiej, Kalpe w Hiszpanii (dziś cieśnina Gibraltarska). [przypis redakcyjny]
znaki mowy — tj. artykułowane zgłoski, wyrazy. [przypis redakcyjny]
znaki poezji (…) są także dowolne — Lessing robi tu aluzję do dzieła Herdera Kritiche Wälder, w którym tenże rozróżnia naturalne znaki malarstwa, tj. farby i figury, i dowolne znaki poezji, tj. różnorakie słowa, niemające nic wspólnego z przedmiotem, który określają. [przypis redakcyjny]
znak jakoby dwóch średnic krzyżujących się w kole albo też linii pionowej padającej prostopadle na drugą — krzyż rycerzy maltańskich. [przypis tłumacza]
znak lekki — chorągiew lekkozbrojna. [przypis edytorski]
znaków (…) jakimi Anioł znaczył go na czole — Znaki liter P (peccatum, grzech) wycięte na czole poety mieczem anioła przy wejściu jego do czyśćca. [przypis redakcyjny]
znakomity* (daw.) — widoczny. [przypis redakcyjny]
znakomity inscenizator, krytyk i tłumacz w jednej osobie — był nim Wilam Horzyca. [przypis autorski]
znakomity (starop.) — widoczny, znaczny. [przypis redakcyjny]
znak ◡ oznacza zgłoską nieakcentowaną, — akcentowaną [ze względów technicznych pominięto znak akcentu (´) ponad poziomą linią, reprezentującą w zapisie schematów wersów iloczasowych sylabę długą, podczas gdy łuk oznacza sylabę krótką; red. WL]. [przypis tłumacza]
znak pokojny — znak pokoju. [przypis autorski]
znak szanowny — To jest: krzyż. [przypis redakcyjny]
znak — tu: chorągiew, jednostka wojskowa, licząca ok. 500 do 2000 jeźdźców. [przypis edytorski]
znak wymowny ujął on ramiony (…) własnej winy szalonej — ujął ramionami wymowny znak własnej winy. [przypis edytorski]
znak z Aleppo — tu: trąd; określenie „owrzodzenie (wrzód) z Aleppo” w istocie odnosi się do innej zakaźnej choroby, mylonej niegdyś z trądem, leiszmaniozy, dającej objawy skórne w postaci owrzodzeń, trudno gojących się ran i zbliznowaceń, ale atakującej również narządy wewnętrzne, krew i szpik kostny, przez co stanowiącej zagrożenie dla życia. [przypis edytorski]
znak zmienił w szczęśliwy — częsty gest religijny w kulturze rzymskiej, por. Dii, avertite omen (łac.): bogowie, odwróćcie złą wróżbę. [przypis edytorski]
znałem cię za — tu: miałem cię za. [przypis edytorski]
Znałem wielu ludzi rozmaitego wyznania… — Kilka aktów i dokumentów odnoszących się do działalności Towiańskiego, Rzym, 1899, cz. II, s. 40. [przypis autorski]
znał po tobie — doznał od ciebie. [przypis redakcyjny]
znał się — poczuwał się. [przypis edytorski]
znalazek — dziś: znalezisko. [przypis edytorski]
znalazła go pustym (daw.) — zobaczyła, że jest pusty. [przypis edytorski]
znalazł Chrystus u jednego swojego ucznia — chodzi o św. Jana Ewangelistę, jednego z dwunastu apostołów Jezusa. [przypis edytorski]
Znalazłem jedne symbole prawideł dla nikłych mrowisk człowieczych i dla komet (…) dla uświadomionego prochu stworzenia, który osiada na stygnących planetach — E. Orzeszkowa, J. Romski [T. Garbowski] Ad astra, Warszawa 1935, s. 192, por. ponadto s. 47, 87, 150, 191, 207, 211. [przypis autorski]
znalazłem się — w wydaniu z r. 1870: znajdywałem się. [przypis redakcyjny]
znalazło się w Stanach Zjednoczonych blisko ćwierć miliona czarnego proletariatu — należeli do niego Murzyni czystej krwi oraz liczni mieszańcy, Mulaci najróżnorodniejszych odcieni. [przypis autorski]
znalazł pomysł (…) doskonałym (daw.) — uznał pomysł za doskonały. [przypis edytorski]
znalazł się Napoleon — mowa o Ludwiku Napoleonie (tj. Napoleonie III), który jako pretendent do tronu francuskiego próbował go dwukrotnie zdobyć przez zamach stanu. Drugi zamach miał miejsce dnia 6 sierpnia 1840 r., kiedy Ludwik Napoleon powrócił z Anglii, gdzie przebywał na emigracji, i z grupą oficerów–bonapartystów wylądował w Wimereux. W Boulogne oddał się pod jego rozkazy tamtejszy garnizon wojskowy. [przypis redakcyjny]
znalazł się (…) twarz w twarz — dziś: znalazł się twarzą w twarz. [przypis edytorski]
Znalazłżebyś — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy znalazłbyś. [przypis edytorski]
znalazszy — dziś popr.: znalazłszy. [przypis edytorski]
znaleść — dziś popr. pisownia: znaleźć. [przypis edytorski]
znaleźć coś jakimś (daw.) — uznać coś za jakieś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć coś jakimś (daw.) — uznać coś za jakieś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć coś jakimś (daw.) — zobaczyć, że coś jest jakieś; uznać coś za jakieś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć kogoś dobrze — (kalka składniowa z fr.) odnieść pozytywne wrażenie ze spotkania z kimś; polubić kogoś. [przypis edytorski]
znaleźć kogoś jakimś (daw.) — uznać kogoś za jakiegoś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć kogoś jakimś (daw.) — uznać, że ktoś jest jakiś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć kogoś jakimś (daw.) — zobaczyć, że ktoś jest jakiś; uznać kogoś za jakiegoś; ocenić jako. [przypis edytorski]
znaleźć się (daw.) — zachować się. [przypis edytorski]
znaleźć się — tu: zachować się. [przypis edytorski]
znaleź (daw.) — dziś: znajdź. [przypis edytorski]
znaleź — dziś popr. forma: znajdź. [przypis edytorski]
Znaleźli go w cmentarzu — zam.: na cmentarzu. [przypis redakcyjny]
znaleźli — παρῆσαν, następuje przecinek, a ustęp po tym idący rozpoczyna się u Niesego od καὶ (tedy). U Dindorfa kropka, nie ma καὶ, a ustęp następny rozpoczyna się od πολὺ. [przypis tłumacza]
znaleźliśmy i przynieśli — znaleźliśmy i przynieśliśmy. [przypis edytorski]
znaleźliśwa (gw.) — znaleźliśmy. [przypis edytorski]
znaleźne — nagroda za znalezienie zguby. [przypis edytorski]
Znaliśmy (…) i wiedzieli — konstrukcja z jedną końcówką fleksyjną odnoszącą się do kilku czasowników: znaliśmy i wiedzieliśmy. [przypis edytorski]
znam ci — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci. [przypis edytorski]
znam, co ci kosztują — wiem, ile są dla ciebie warte. [przypis edytorski]
znam, co one ważą — wiem, ile są warte. [przypis edytorski]
znam (daw.) — wiem, uznaję. [przypis edytorski]
znamię — charakterystyczna, wyróżniająca cecha; oznaka, znak. [przypis edytorski]
znamię (daw.) — znak. [przypis edytorski]
znamię miesiąca — znak księżyca; dokładnie: półksiężyca, używany przez wyznawców islamu. [przypis edytorski]
znamię (starop.) — znak, oznaka. [przypis edytorski]
znamię — tu: sztandar. [przypis edytorski]
znamię — tu: znak. [przypis edytorski]
znamię — tu: znak; wejść pod znamię: wejść w służby. [przypis edytorski]
znamię (z ros. znamja) — sztandar. [przypis edytorski]
znamie (daw.) — tu: znak, chorągiew; dziś popr. pisownia: znamię. [przypis edytorski]
znamieniem — pomnikiem, znakiem pamiątkowym. [przypis redakcyjny]
znamienity i chytry dyplomata rosyjski — Pozzo di Borgo. [przypis tłumacza]
znamienity lekarz — Lekarzem tym był p. de Mauvillain, przyjaciel Moliera. O stosunkach tego lekarza z poetą świadczy następująca anegdota. Pewnego dnia Molier i Mauvillain byli na obiedzie u króla. Król zagadnął Moliera: „Więc to jest twój lekarz; i cóż on z tobą robi?”. „Najjaśniejszy Panie, odpowiedział Molier, gwarzymy sobie o tym i owym, on mi przepisuje lekarstwa, ja ich nie zażywam i wracam do zdrowia”. Mauvillain należał do lekarzy bardzo postępowych i często bywał w zatargach z fakultetem, tak że w r. 1558 odebrano mu na przeciąg czterech lat ten tytuł doktorski, co mu nie przeszkodziło później zostać dziekanem fakultetu. Jeden ze współczesnych notuje, że to Mauvillain „dostarczył Molierowi epizodycznych scen do Chorego z urojenia, które tak zaszkodziły wśród publiczności powadze medycyny i lekarzy, iż większość ucieka się do nich jedynie dla formy; recepty i konsultacje nie znajdują już prawie żadnej wiary; wypadki (powiadają) zadają kłam nadziejom, jakimi lekarz łudzi chorego i jego otoczenie”. [przypis tłumacza]
znamienuje — dziś popr.: znamionuje. [przypis edytorski]
Znam jednego wielkiego księcia — prawdopodobnie Henryk, król Nawarry, później Henryk IV. [przypis tłumacza]
Znam Jezusa i Pawła, ale wy, kto jesteście? — Dz 19, 15. [przypis tłumacza]
znam (ros.) — wiem. [przypis edytorski]
znam się (starop.) — wiem o sobie; znam się, żem słaby: wiem, że jestem słaby. [przypis edytorski]
znam się (starop.) — wiem. [przypis edytorski]
Znam takiego [księcia] — można mniemać, iż Montaigne mówi tu o Henryku IV. [przypis tłumacza]
znam — tu: wiem. [przypis edytorski]
Znam tylko (…) pisze (…) — [w:] List do Condorceta. [przypis tłumacza]
znamy go tylko ze streszczenia we wspomnieniach ks. Eugeniusza — Iz proszłago, s. 83–87. [przypis autorski]
Znamy (…) Parthenius — [Winkelmann,] Historia sztuki, I, s. 136. [przypis redakcyjny]
znamy swe szkatuły — troszczymy się tylko o swe zbiory (pieniężne). [przypis edytorski]
Znane mi dobrze Witolda umowy (…) — cała mowa Litawora jest wiernym obrazem tego, co podówczas w Litwie udzielni książęta o Witołdzie myślili. [przypis autorski]
Znane z dróg ciasnych genueńskie skały — W oryginale wspomina poeta dwa przejścia najtrudniejsze w skalistych górach Genui: Lerici i Turbia. Pierwszy krok na drodze prowadzącej do zupełnego wyzwolenia duszy od zmaz grzechowych zwykle jest trudny. Rozum sam o własnej sile, niekierowany wiarą po tej drodze postępuje jak zbłąkany podróżny, krokiem chwiejącym się i niepewnym. [przypis redakcyjny]
znanych ze sztuk Plautowskich tzw. „dobrych heter” — por. G. Przychocki, Plautus, Kraków, 1925, s. 353 i nast. [przypis tłumacza]
znany jest jak zły szezlong (żart.) — przekręcone powiedzenie „znać kogoś jak zły szeląg” (tzn. znać dobrze czyjeś wady), w którym ostatnie słowo zostało zastąpione podobnym brzmieniowo; szeląg: srebrna moneta, szezlong (z fr. chaise longue) rodzaj kanapy a. wydłużonego fotela z podparciem pod nogi do odpoczynku w pozycji półleżącej. [przypis edytorski]
znanym całemu światu — od czasu Prowincjałek Pascala. [przypis tłumacza]
z napisem na obrączce, iż ktokolwiek źle o tym pomyśli, będzie natychmiast, z najwyższego wyroku, ofajdany — Parodia dewizy: Honny soit qui mal y pense. [przypis tłumacza]
z naprężoną uwagą — niem. mit großer Aufregung: z wielkim podnieceniem, wzburzeniem, ekscytacją. [przypis edytorski]
z napuszystych, jałowych słów — w oryginale: des hohlsten Wortkrams. [przypis tłumacza]
z narodem gołym — tj. nie noszącym zbroi. [przypis redakcyjny]
znarowić się — spowodować, że ktoś stał sie zuchwały i samowolny. [przypis edytorski]
znarowić — uczynić konia nieposłusznym, narowistym. [przypis edytorski]
znarowiony — taki, który stał się narowisty, tj. krnąbrny, nieposłuszny. [przypis edytorski]
znarowiony — trudny do prowadzenia. [przypis edytorski]
z nasienia przodków — Historia zwierząt i ludzi dowodzi wpływu nasienia ojcowskiego na umysł i ciało dzieci. [przypis autorski]
z nas każda jest obywatelką bożego miasta — Odpowiadają, że na ziemi nie ma żadnej ojczyzny, że ludzie na niej żyją tylko czasowo jako pielgrzymi. Obywatelami jesteśmy tylko bożego miasta, to jest nieba. [przypis redakcyjny]
z następnego powodu (daw.) — z następującego powodu; z takiego oto powodu. [przypis edytorski]
znaszać (daw.) — prawdop.: zestawiać. [przypis edytorski]
Z naszego mostu wołał zaperzony — Poeta dlatego mówi: „z naszego mostu”, że ten most, na którym stali, wraz z otchłanią pod nim powierzony był w straży tego szatana. [przypis redakcyjny]
znasz-li (daw.) — czy znasz; dziś popr. pisownia: znaszli. [przypis edytorski]
znaszli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy znasz. [przypis edytorski]
Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa — początek wiersza Mickiewicza Wezwanie do Neapolu, będącego przekładem utworu Goethego Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn. [przypis edytorski]
Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa, Pomarańcz blask… — wiersz ten (Kennst du das Land…) zainspirował Adama Mickiewicza do stworzenia polskiej przeróbki, zatytułowanej Do. H. Wezwanie do Neapolu. [przypis edytorski]
