Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7927 przypisów.

Czerwony Klasztor — średniowieczny kompleks klasztorny w Pieninach, nad Dunajcem, w miejscowości Czerwony Klasztor na Słowacji; założony w XIV w. przy drodze handlowej z Węgier do Polski przez bród na Dunajcu, wspierany przez polskich królów; jedna z najsłynniejszych budowli sakralnych w Pieninach. [przypis edytorski]

czerwony kołnierz ich wita — mowa o aresztowaniu Narcyzy w r. 1849. [przypis redakcyjny]

Czerwony Król — Wilhelm II (ok. 1056–1100), król Anglii (od 1087), syn Wilhelma Zdobywcy, zwany Rudym (łac. Rufus). [przypis edytorski]

czerwony krzyż Calatravy — godłem kastylijskiego zakonu rycerskiego Calatravy był równoramienny czerwony krzyż ze stylizowanymi liliami na końcach. [przypis edytorski]

czerwony olbrzym — gwiazda o stosunkowo niewielkiej masie (od 0,5 do ok. 8–10 wielokrotności masy Słońca), będąca na schyłkowym etapie ewolucji; nazwa związana jest z obserwowaną barwą i dużymi rozmiarami (setki razy większych od promienia Słońca); na tym etapie gwiazda po zsyntetyzowaniu helu z całej ilości wodoru w jądrze zaczyna syntezę helu z warstw wodoru położonych bliżej jej powierzchni. [przypis edytorski]

czerwony olbrzym — nazwa gwiazdy będącej na schyłkowym etapie ewolucji. Nazwa pochodzi od ich barwy i zwiększających się rozmiarów/ [przypis autorski]

czerwony (pot. o człowieku) — mający lewicowe poglądy (od czerwonego sztandaru, symbolu używanego przez socjalistów, komunistów i inne ruchy lewicowe). [przypis edytorski]

czerwony ptak — ogień, pożar. [przypis edytorski]

Czerwony sztandar — hymn proletariatu polskiego od 1882. Autorem polskich słów był Bolesław Czerwieński, który starał się zawrzeć w nich najważniejsze idee ruchu socjalistycznego. Melodia napisana w 1843 r. przez Jacquesa Vogt (Marche de carabiniers fribourgeoise), adaptowana przez Jana Kozakiewicza, była pierwotnie melodią szwajcarskiej pieśni patriotycznej (Les bords de la libre Sarine). W 1877 r. anarchista Paul Brousse ułożył dopisał do tej melodii słowa o wymowie rewolucyjnej (Le Drapeau rouge). Tekst polski jest inspirowany tekstem francuskim, ale nie stanowi wiernego tłumaczenia. [przypis edytorski]

czerwony węgierski — złoty dukat węgierski. [przypis edytorski]

czerwony złoty — dawna polska nazwa monety ze złota, dukata, używana dla odróżnienia od jednostki obrachunkowej nazywanej złotym polskim. [przypis edytorski]

Czerwony złoty — nazywany również dukatem moneta złota o wartości 16 złp. [przypis redakcyjny]

czerwony złoty — staropolski pieniądz złoty, dukat. [przypis redakcyjny]

czerwony złoty — złota moneta obiegowa w dawnej Polsce; Krasicki odnosi się do widniejącego na niektórych z nich napisu Concordia res parvae crescunt (łac.: Małe rzeczy wzrastają dzięki zgodzie). [przypis edytorski]

czerwony złoty — złoty dukat, moneta obiegowa w dawnej Polsce. [przypis edytorski]

czerwony złoty — zwany częściej dukatem, złota moneta obiegowa o wartości dwukrotnie wyższej niż talar, tj. 16 złotych polskich. [przypis redakcyjny]

czerw — pasożyt (larwa) żerujący na drewnie. [przypis edytorski]

czerw — tu: stadium rozwojowe pszczoły. [przypis edytorski]

czerwy — dziś popr. forma B.lm: czerwie. [przypis edytorski]

cześć Baranka — w znaczeniu: kult relig. [przypis edytorski]

cześć (daw.) — poczęstunek, przyjęcie. [przypis redakcyjny]

cześć dla religii nawet u sceptyków — Ten stan duszy najlepiej odbija się w umysłowości Renana (1823–1892). [przypis tłumacza]

cześć na potym (starop.) — późniejsze uznanie, sława u potomnych. [przypis redakcyjny]

cześć (starop.) — czytać; był czyst: był czytany; przeto iż był jeden do drugiego czyst tu: ponieważ był pisany przez jedno do drugiego a. ponieważ był przez jedno przeznaczony do czytania dla drugiego (przez męża dla żony). [przypis edytorski]

cześć — [tu:] poczęstunek, przyjęcie. [przypis redakcyjny]

cześcią (daw.) — dziś poprawna forma N. lp: czcią. [przypis edytorski]

cześcią — dziś popr. forma: czcią. [przypis edytorski]

cześci (daw.) — D. lp od wyrazu: cześć (tzn. szacunek, poważanie, dobre imię); dziś: czci. [przypis edytorski]

cześci — D. lp od wyrazu: cześć (tzn. szacunek); dziś: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś D.lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. D. lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. D.lp: czci (tj. szacunku). [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma C.lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma: czci; tu prawdopodobnie forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma D. lp: czci. [przypis edytorski]

cześci —dziś popr. forma D.lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma D. lp od rzecz. cześć: czci. [przypis edytorski]

Cześnika… skryję, gdzie nie widać ziemi, nieba — tzn. spowoduję, że zostanie zamknięty w więzieniu. [przypis edytorski]

Cześnik (…) czyta papiery — Papiery, które przegląda Cześnik, stanowią odpisy lub wyciągi z akt odnoszących się do majątków Podstoliny. [przypis redakcyjny]

cześnik (daw.) — dostojnik dworski, pierwotnie urzędnik dbający o zapas wina na dworze. [przypis edytorski]

cześnik — gospodarz (czestnik, urzędnik). [przypis redakcyjny]

cześnik (łac. pincerna) — urzędnik tytularny; cześnik ziemski miał pierwotnie w razie przyjazdu króla w swej ziemi lub powiecie staranie o napitki dla dworu. [przypis redakcyjny]

Cześnik na mnie wsiędzie (przen.) — będzie robić wymówki, awantury. [przypis edytorski]

cześnik — podczaszy. [przypis edytorski]

cześnik — urzędnik dworski usługujący władcy przy stole. [przypis edytorski]

czesiech (starop. forma) — czasach, latach. [przypis redakcyjny]

czesie — dziś popr.: czasie. [przypis edytorski]

czesie — dziś popr. forma C.lp: czasie. [przypis edytorski]

Czesiek właśc. Juda Tennenbaum — pseud. Idek; członek żydowskiego ruchu oporu; zginął 24 grudnia 1942 r. [przypis edytorski]

czesie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) czasie. [przypis edytorski]

Czeski — „Czeszki” bądź „Czeskiej” (z e pochyłym). [przypis edytorski]

czeskie (daw. pot.) — korony, waluta Austro-Węgier wprowadzona w r. 1892 w miejsce guldenów, zwanych złotymi reńskimi. [przypis edytorski]

Czeskie prawo państwowe a. Böhmische Staatsrecht, a. České státní právo — czeskie prawo konstytucyjne (także prawa historyczne Korony Czeskiej) było programem politycznym na ziemiach czeskich monarchii habsburskiej pod koniec XIX wieku. [przypis edytorski]

czeski lew — herb dawnych czeskich władców i godło Czech. [przypis edytorski]

Czesław Halicz (pseud.), właśc. Czesława Endelmanowa-Rosenblattowa (ur. 1879) — pisarka, publicystka, tłumaczka, krytyczka literatury i sztuki. [przypis edytorski]

czestny a. czesny — cnotliwy, szlachetny, znakomity; także: doczesny, ziemski. [przypis edytorski]

czestny (z ros.) — uczciwy. [przypis edytorski]

czestować (daw.) — częstować, przyjmować. [przypis redakcyjny]

czesucza — tkanina chińska z surowego jedwabiu. [przypis autorski]

Czeszko, Bohdan (1923–1988) — prozaik, scenarzysta, poseł na sejm z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. [przypis edytorski]

Czetji Mineje (scs.) — prawosławne zbiory żywotów świętych, hymnów, modlitw i kanonów, ułożone na każdy dzień kalendarza liturgicznego, przeznaczone do domowej lektury. [przypis edytorski]

Czetwertyński, Seweryn Franciszek (1873–1945) — polski arystokrata, poseł rosyjskiej Dumy, pełnomocnik CKO w Rosji, ziemianin, działacz gospodarczy i społeczny, właściciel m.in. Hotelu Europejskiego w Warszawie. [przypis edytorski]

CZIBEZA — dziś popr.: Czibcza. [przypis edytorski]

Czicho mi saras! — cicho mi zaraz. [przypis edytorski]

Cziczerin, Borys Nikołajewicz (1828–1904) — rosyjski prawnik, filozof, historyk i publicysta; najbardziej ceniony z filozofów prawa w przedrewolucyjnej Rosji. [przypis edytorski]

Cziczerin, Gieorgij (1872–1936) — rosyjski dyplomata, od 1918 komisarz ludowy spraw zagranicznych RFSRR, od 1922 do 1930 komisarz ludowy spraw zagranicznych ZSRR. [przypis edytorski]

cziczikue — instrument muzyczny dzikich [grzechotka z tykwy; red. WL]. [przypis autorski]

CZICZIMEKI, TOLTEKI, AZTEKI — dziś popr.: Chichimekowie, Toltekowie, Aztekowie. [przypis edytorski]

Czigorin, Michaił (1850–1908) — czołowy szachista Cesarstwa Rosyjskiego, dwukrotnie walczył o mistrzostwo świata z Wilhelmem Steinitzem. [przypis edytorski]

Czikassowie — dziś popr.: Czikasawowie, plemię Indian Ameryki Płn. mieszkające na płn. od Naczezów; sprzymierzeńcy Brytyjczyków. [przypis edytorski]

Czikla — powinno się pisać: Cikla. [przypis redakcyjny]

Czinganguk, własc. Chingangook a. Chingachgook — imię ostatniego Mohikanina z powieści Jamesa Fenimore'a Coopera; tu: Indianin. [przypis edytorski]

czinodrał (ros.) — urzędnik (pogardliwie). [przypis redakcyjny]

CZIPEWAJE I IROKEZY (…) NATSZEZY — dziś popr.: Czipewejowie (Odżibwejowie), i Irokezi, i Algonkini, Siuksowie, Apacze (…) Naczezi. [przypis edytorski]

człek (daw., gw.) — człowiek. [przypis edytorski]

człekokształtne (biol.) — nadrodzina naczelnych, w skład której wchodzą człowiekowate, czyli hominidy (goryle, orangutany, szympansy i ludzie), oraz gibony. [przypis edytorski]

człek — skrócone od: człowiek. [przypis edytorski]

człeku (daw.) — dziś popr. forma C. lp: człekowi (człowiekowi). [przypis edytorski]

człeku (daw., gw.) — dziś por. forma: człekowi; człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś forma C.lp: człowiekowi, człekowi. [przypis edytorski]