Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159856 przypisów.
podniósł pięści obie, w każdej sterczała figa — gest wyrażający pogardę i szyderstwo. [przypis redakcyjny]
podniósł się wśród isthmijskich igrzysk, prosił o posłuchanie i chwalił synów Grecji — Przed wdaniem się jeszcze czynnym i zdobywczym do spraw greckich, poseł rzymski oświadczył publicznie na igrzyskach isthmijskich przed zgromadzonymi mieszkańcami wszystkich miast greckich, że senat i lud rzymski, wziąwszy na uwagę o ile niesprawiedliwe są żądania króla macedońskiego i o ile piękną i pożyteczną jest niepodległość Grecji, obiecują jej bronić wszelkimi siłami przeciwko napadom tegoż króla. [przypis autorski]
podniózszy (starop. forma) — dziś popr.: podniósłszy. [przypis edytorski]
podniózwszy (starop. forma) — dziś: podniósłszy. [przypis edytorski]
Podniosłali się (daw.) — tu: czy to podniosła się; gdy się podniosła. [przypis edytorski]
podniosłem brodę z jej rozkazu — Beatrycze stała wyżej od poety. Dlatego musiał on, ażeby na nią spojrzeć, oczy, a zatem i brodę, podnosić w górę. Moralne znaczenie tego alegorycznego gestu dość jest jasne: człowiek świadomy swojej winy upornie i nieśmiało wzrok podnosi do nieba. [przypis redakcyjny]
podniosłem oczy na te góry — Wyrażenie symboliczne, to jest, apostołowie, którzy tak wysoko jak góry wznosili się w wierze i w łasce. [przypis redakcyjny]
„Podniosłem wszystkie zmurszałe całuny leżące w trumnach; oddaliłem wzniosłą pociechę rezygnacji, jedynie po to, by sobie wciąż mówić: — Ach, przecież to tak nie było! Tysiąc radości zrzucono na zawsze w doły grobowe, a ty stoisz tu sam i przeliczasz je. Nienasycony! nienasycony! nie otwieraj całkowicie podartej księgi przeszłości!… Czyż nie dość jeszcze jesteś smutny?” — cytat z: Jean Paul (Jean Paul Friedrich Richter) Biographische Belustigungen unter der Gehirnschale einer Riesin. Eine Geistergeschichte (Rozrywki biograficzne pod czaszką olbrzymki. Opowieść o duchach). [przypis redakcyjny]
podniosło — dziś popr.: podniośle. [przypis edytorski]
podniosłszy — dziś popr.: podniósłszy. [przypis edytorski]
po dniu — za dnia. [przypis edytorski]
Podnośmy upadek ludu naszego, a walczmy o lud nasz i o kościół nasz — 1 Mch 3, 43, z niewielką zmianą na końcu. [przypis edytorski]
podnosić (daw.) — znosić. [przypis edytorski]
podnosić — zaciągać, dokonywać poboru (kalka z fr. lever une armée). [przypis redakcyjny]
podnosi się — urasta. [przypis edytorski]
podówczas — w tych czasach, o których była mowa poprzednio. [przypis edytorski]
podobać coś lub kogoś (daw.) — upodobać sobie, mieć upodobanie, lubić. [przypis edytorski]
podobać sobie (daw.) — upodobać sobie; mieć upodobanie; lubić. [przypis edytorski]
podobać sobie w czymś (daw.) — mieć w czymś upodobanie; gustować w czymś. [przypis edytorski]
podobały sobie w tym — upodobały sobie to. [przypis edytorski]
podoba się — tu: spodoba się. [przypis edytorski]
podobień (daw.) — dziś popr.: podobny. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — coś możliwego. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — jest prawdopodobne, jest możliwe. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — możliwość. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — porównanie a. przypowieść. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — porównanie a. przypowieść. [przypis edytorski]
podobieństwo (daw.) — prawdopodobieństwo, możliwość. [przypis edytorski]
podobieństwo* — możliwość, prawdopodobieństwo. [przypis redakcyjny]
podobieństwo — pozór. [przypis redakcyjny]
podobieństwo — prawdopodobieństwo, możliwość. [przypis edytorski]
podobieństwo (tu daw.) — parabola, przypowieść. [przypis edytorski]
podobieństwo — tu: prawdopodobieństwo, przypuszczenie. [przypis edytorski]
podobien byłem człowiekowi potępionemu (daw.) — byłem podobny do człowieka potępionego. [przypis edytorski]
podobien (daw.) — dziś popr. forma: podobny. [przypis edytorski]
podobien — daw. forma imiesłowu przym. r.m.; dziś: podobny. [przypis edytorski]
podobien — daw. forma r.m.; dziś: podobny. [przypis edytorski]
podobien (daw., gw.) — podobny. [przypis edytorski]
podobien (daw.) — podobny. [przypis edytorski]
podobien — dziś: podobny. [przypis edytorski]
podobien — dziś popr.: podobny. [przypis edytorski]
podobien — skrócona forma r.m.; podobny. [przypis edytorski]
podobien (starop. forma) — podobny. [przypis edytorski]
podobną była (daw.) — dziś z M.: podobna była. [przypis edytorski]
Podobna córce głazowej Tantala,/ Gdy (…) — Te cztery wiersze są tłumaczeniem z Antygony Sofoklesa. [przypis autorski]
podobna (daw.) — możliwe. [przypis edytorski]
Podobna do owoców umarłego morza — Wiele pięknych przyrównań czytać można w angielskich poetach do tych szczególnych owoców, które rosnąć mają nad brzegami jeziora Asphaltes, znanego pod imieniem Martwego Morza. »Like to the apples on the Dead Sea's shore, All ashes to the taste«. Byron. Harold's pilgrimage. Canto III. »Like Dead Sea fruits, that tempt the eye, But turn to ashes on the lips«. T. Moore. Lalla Rookh, I. 222 [Like to the apples (…) taste: „Podobne do jabłek na wybrzeżu Martwego Morza, w dotknięciu [smaku; Red. WL] czysty popiół”. (Byron: Wędrówki Childe Harolda. Pieśń III). Like Dead Sea fruits (…) lips: „Podobne do owoców Martwego Morza, które kuszą oko, lecz na wargach zmieniają się w popiół.” (Lalla Rookh, najsławniejszy poemat Thomasa Moora); J. U.]. [przypis autorski]
podobna (…) do (…) słowa nieznajomego — tj. słowa wypowiedzianego przez nieznajomego. [przypis edytorski]
Podobna gronostajowi, umarłaby z rozpaczy, gdyby przypadkiem była się skalała zetknięciem z tymi ludźmi — według legendy biały gronostaj woli umrzeć niż pozwolić myśliwym zbrukać czystość swojego futra. [przypis edytorski]
podobna pomyłka zdarza się i Strumieńskiemu co do X-a s. 176 — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment z rozdziału VIII, zaczynający się od słów]: „Strumieński zaś upatrywał w tym zajściu intrygę oszukańczą, która rozpoczęła się już w chwili inicjowania owego związku, ale mylił się (…)”. [przypis edytorski]
Podobna przyczyna (…) zgasiła nadwątlone wiekiem siły filozofa Archezilausa — Diogenes Laertios, Arkesilaos [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 44. [przypis tłumacza]
podobnaż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
podobne do dwoistego wieńca Aryjadny — Wieniec Ariadny umieszczony przez Bachusa między gwiazdami (Patrz: Przemiany Owidiusza). [przypis redakcyjny]
podobnego mniej więcej do „Słownika medycznego” Jamesa, który Diderot właśnie ukończył — trzytomowy Medical Dictionary (1743–1745) Roberta Jamesa został przetłumaczony wspólnie przez Diderota, Toussainta i Eidousa z angielskiego na francuski i wydany w latach 1746–1748. Diderot początkowo zajmował się tłumaczeniami z jęz. angielskiego. [przypis edytorski]
podobnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: podobnymi. [przypis edytorski]
podobnemi — daw. forma N. i Ms. lm przymiotników rodzaju niemęskoosobowego; dziś dla obu rodzajów forma ujednolicona: podobnymi. [przypis edytorski]
Podobne pokusy przeżywa Manfred Byrona, za nim zaś Kordian Słowackiego, kiedy znajdują się na szczytach alpejskich. Tu obraz urwiska skalnego połączony został z obrazem wzburzonych bałwanów. Scena ta jest jakby zapowiedzią innej, w której hrabia Henryk, stojąc na odłamku baszty nad przepaścią, w chwilę przed skokiem mówi o otchłani wieczności. [przypis redakcyjny]
podobne, szczególnie wyraźne w „Pięcioksięgu” Mojżesza, „wyliczanie potomstwa królów i rodów królewskich nie jest właściwie niczym innym, jak naiwnym wydaniem nauki o pokoleniach” — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des XIX und XX Jahrhunderts nach Generationen dargestellt, Dresden 1922, I, s. 2. [przypis autorski]
podobne zjawiska za naszej rewolucji — Pamiętniki pani Roland. Pan Grangeneuve, który przechadza się o godzinie ósmej po pewnej ulicy, aby zginąć z ręki kapucyna Chabot. Wierzono, iż śmierć może być użyteczna dla sprawy wolności. [przypis autorski]
podobni Bogom rozkutym z łańcuchów — nawiązanie do tytana Prometeusza, który podarował ludziom ogień, wykradziony bogom, za co Zeus przykuł go do skał Kaukazu, gdzie codziennie sęp wydziobywał mu wątrobę. [przypis edytorski]
podobnie czytamy u Schillera o Wallensteinie — chodzi trójaktowy dramat Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej Friedricha Schillera (1759–1805); historycznie pierwowzór tytułowej postaci, Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna (1583–1634) był wodzem pochodzenia czeskiego, walczącym w obronie interesów cesarza Ferdynanda II Habsburga, na którego rozkaz został zamordowany. [przypis edytorski]
Podobnie działo się w szesnastym wieku we Francji; pisarze zasilali francuski swój język wyrażeniami gwarowemi, nowotworami, nawet pożyczkami z obcych zupełnie języków. Por. o tem znakomite dzieło Ferdynanda Brunot'a, Histoire de la langue française, 1906, II, 174. [przypis autorski]
Podobnie i Polyidosa… — Polyidos wcale nam nieznany. [przypis tłumacza]
Podobnie jak ten, kto nie może udźwignąć… — rada nie całkiem trafna; można być dobrym gospodarzem, a nie umieć radzić na zgromadzeniu i odwrotnie: doskonale przewidywać wypadki polityczne i wymyślać zapobiegawcze środki, a nie umieć zdobyć się na rządzenie domem i drobiazgowe troski. Może także być ktoś, co umie mądrze myśleć i radzić, a nie jest zdolny do czynu; taki będzie dobrym doradcą, a nie potrafi piastować władzy lub rządzić domem. Zdarza się przecież, że najtęższy szef sztabu, twórca planów, nie jest dobrym wodzem, ich wykonawcą. [przypis tłumacza]
podobniej by (daw.) — lepiej by, stosowniej by. [przypis edytorski]
Podobniejsza niebiankom niż córkom Adama — W prozie mówimy, częściej: podobny do kogo. [przypis redakcyjny]
Podobnie mógłby i lekarz (…) Platosa i Awerroesa — Cały ten ustęp jest niemal dosłownym powtórzeniem ustępu pierwotnej przedmowy. [przypis tłumacza]
Podobnie postąpiłeś w domu Feresowym: od śmierciś kazał Mojrom wybawiać człowieka — Apollo, chcąc się odwdzięczyć za pewne przysługi królowi Admetowi, synowi Feresa, postanowił, iż Admet uniknie śmierci, o ile znajdzie się istota ludzka, która, gdy przyjdzie jego pora, umrze zamiast niego. Taka istota znalazła się — była to jego żona Alkestis. [przypis redakcyjny]
podobnie ratuje się Gasztold s. 230, w. 8 i n. — [autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment rozdziału XII]: „(…) zaczął wątpić w swój talent malarski. Stało się to na wpół dla pozy (…)”. [przypis edytorski]
Podobnie to jak z koniem szlachetnym… — Ksenofontowi łatwo nasunęło się takie porównanie jako ziemianinowi zamiłowanemu w hodowli koni, czytającemu i piszącemu o niej. [przypis tłumacza]
Podobnież, gdzie ta monarchini… — królowa Nawarry, która, wedle legendy, topiła swoich kochanków [Małgorzata Burgundzka (1290–1315) przyłapana na cudzołóstwie i uwięziona, a następnie uduszona na rozkaz męża, Ludwika Kłótliwego — Red.WL]. [przypis tłumacza]
Podobnież idea Beatryczy (…) i zachęca do naśladownictwa — Burckhardt (II 48 — 49) przytacza pisarzów włoskich dawnych, którzy, za przykładem Danta, wprowadzili allegorycznego towarzysza. [przypis autorski]
Podobnież podmiot, w którym wyobrażenie czasu ma pierwotnie swą podstawę (…) — owo: Ja myślę, jest, jak się już powiedziało, zdaniem empirycznym i zawiera w sobie zdanie: Ja istnieję. Nie mogę jednak powiedzieć: Wszystko, co myśli, istnieje, gdyż wtedy przymiot myślenia uczyniłby wszystkie jestestwa, co go posiadają, jestestwami koniecznymi. Stąd też moje istnienie nie może być uważane za wynik ze zdania: Ja myślę, jak sądził Kartezjusz (gdyż w takim razie musiałaby poprzedzać przesłanka większa: wszystko, co myśli, istnieje), lecz jest z nim identyczne. Wyraża ono nieokreślony empiryczny ogląd, tj. spostrzeganie (więc dowodzi, że wrażenie, należące przecie do zmysłowości, jest podstawą tego sądu bytowego [Zdanie bytowe, sąd bytowy (Existentialsatz) jest to taki sąd, w którym łącznik staje się sam orzeczeniem, stwierdza zatem istnienie, byt podmiotu. Głośnym w starożytności było zdanie Eleatów: ἔστι τὸ είναι (=jest byt). Sądy bytowe nazywają się też w logice: bezwarunkowymi, bezwzględnymi, tetycznymi, bo w nich podmiot ma tak rozległy zakres znaczenia, iż uwarunkowanie jego orzeczenia znika zupełnie. Przeciw nadużyciu tych sądów bytowych dla dowodzenia egzystencji rzeczy z samych jeno pojęć, występuje Kant szczególniej mówiąc o Ideale czystego rozumu (rozdz. 4) […]; przyp. tłum.]), idzie jednak przed doświadczeniem, mającym określić przedmiot spostrzegania za pomocą kategorii ze względu na czas; a istnienie jeszcze tu nie jest wcale kategorią, gdyż ta nie odnosi się do przedmiotu danego w sposób nieokreślony, lecz tylko do takiego, o którym ma się jakieś pojęcie, i o którym chcemy wiedzieć, czy też on poza pojęciem istnieje czy nie. Spostrzeżenie nieokreślone znaczy tu tylko coś realnego, które zostało dane i to jedynie dla myślenia w ogóle, więc nie jako zjawisko, ani też jako rzecz sama w sobie (noumenon), lecz jako coś, co rzeczywiście istnieje i w zdaniu: Ja myślę, zostaje oznaczone jako takie. Bo trzeba zauważyć, że jeśli zdanie: Ja myślę, nazwałem zdaniem empirycznym, to nie chcę powiedzieć przez to, że w zdaniu tym Ja jest wyobrażeniem empirycznym; owszem jest ono czysto umysłowym, gdyż należy do myślenia w ogóle. Atoli bez jakiego bądź empirycznego wyobrażenia, dającego tworzywo dla myślenia, nie nastąpiłaby czynność: Ja myślę, a czynnik empiryczny jest jeno warunkiem zastosowania czyli użycia czystej władzy umysłowej. [przypis autorski]
podobnież (przestarz.) — wzmocnione podobnie. [przypis edytorski]
podobnież — tu: podobnie (tj. również cicho). [przypis edytorski]
podobnież — tu: podobnie (tj. również lakonicznie). [przypis edytorski]
podobno — być może. [przypis redakcyjny]
Podobno chce mnie pani zaszczycić rozmową — Przez cały początek sceny Tartufe zachowuje się ze zrozumiałą nieufnością. [przypis tłumacza]
podobno (daw.) — pewnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: najwyraźniej, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: najwyraźniej. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — tu: prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — zapewne, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (daw.) — zapewne. [przypis redakcyjny]
podobnoś a. podobnoć (daw.) — podobno. [przypis edytorski]
podobność (daw.) — podobieństwo. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]
podobno (starop.) — prawdopodobnie, pewnie. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — prawdopodobnie; zapewne. [przypis edytorski]
podobno (starop.) — tu: prawdopodobnie, zapewne. [przypis edytorski]
podobno — tu: podobnie; analogicznie. [przypis edytorski]
podobno — tu: prawdopodobnie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
podobno — tu: prawdopodobnie. [przypis edytorski]
podobno wielu widziało, ale nikt nie umie powiedzieć, jak wygląda (…) sens dzisiejszych rozważań Richarda Brinkmanna — R. Brinkmann, Expressionismus. Forschungsprobleme 1952–1960, Stuttgart 1961. [przypis autorski]
