Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7777 przypisów.

cześci — dziś popr. D. lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. D.lp: czci (tj. szacunku). [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma C.lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma: czci; tu prawdopodobnie forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma D. lp: czci. [przypis edytorski]

cześci —dziś popr. forma D.lp: czci. [przypis edytorski]

cześci — dziś popr. forma D. lp od rzecz. cześć: czci. [przypis edytorski]

Cześnika… skryję, gdzie nie widać ziemi, nieba — tzn. spowoduję, że zostanie zamknięty w więzieniu. [przypis edytorski]

Cześnik (…) czyta papiery — Papiery, które przegląda Cześnik, stanowią odpisy lub wyciągi z akt odnoszących się do majątków Podstoliny. [przypis redakcyjny]

cześnik (daw.) — dostojnik dworski, pierwotnie urzędnik dbający o zapas wina na dworze. [przypis edytorski]

cześnik — gospodarz (czestnik, urzędnik). [przypis redakcyjny]

cześnik (łac. pincerna) — urzędnik tytularny; cześnik ziemski miał pierwotnie w razie przyjazdu króla w swej ziemi lub powiecie staranie o napitki dla dworu. [przypis redakcyjny]

Cześnik na mnie wsiędzie (przen.) — będzie robić wymówki, awantury. [przypis edytorski]

cześnik — podczaszy. [przypis edytorski]

cześnik — urzędnik dworski usługujący władcy przy stole. [przypis edytorski]

czesiech (starop. forma) — czasach, latach. [przypis redakcyjny]

czesie — dziś popr.: czasie. [przypis edytorski]

czesie — dziś popr. forma C.lp: czasie. [przypis edytorski]

Czesiek właśc. Juda Tennenbaum — pseud. Idek; członek żydowskiego ruchu oporu; zginął 24 grudnia 1942 r. [przypis edytorski]

czesie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) czasie. [przypis edytorski]

Czeski — „Czeszki” bądź „Czeskiej” (z e pochyłym). [przypis edytorski]

czeskie (daw. pot.) — korony, waluta Austro-Węgier wprowadzona w r. 1892 w miejsce guldenów, zwanych złotymi reńskimi. [przypis edytorski]

Czeskie prawo państwowe a. Böhmische Staatsrecht, a. České státní právo — czeskie prawo konstytucyjne (także prawa historyczne Korony Czeskiej) było programem politycznym na ziemiach czeskich monarchii habsburskiej pod koniec XIX wieku. [przypis edytorski]

czeski lew — herb dawnych czeskich władców i godło Czech. [przypis edytorski]

Czesław Halicz (pseud.), właśc. Czesława Endelmanowa-Rosenblattowa (ur. 1879) — pisarka, publicystka, tłumaczka, krytyczka literatury i sztuki. [przypis edytorski]

czestny a. czesny — cnotliwy, szlachetny, znakomity; także: doczesny, ziemski. [przypis edytorski]

czestować (daw.) — częstować, przyjmować. [przypis redakcyjny]

czesucza — tkanina chińska z surowego jedwabiu. [przypis autorski]

Czeszko, Bohdan (1923–1988) — prozaik, scenarzysta, poseł na sejm z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. [przypis edytorski]

Czetji Mineje (scs.) — prawosławne zbiory żywotów świętych, hymnów, modlitw i kanonów, ułożone na każdy dzień kalendarza liturgicznego, przeznaczone do domowej lektury. [przypis edytorski]

Czetwertyński, Seweryn Franciszek (1873–1945) — polski arystokrata, poseł rosyjskiej Dumy, pełnomocnik CKO w Rosji, ziemianin, działacz gospodarczy i społeczny, właściciel m.in. Hotelu Europejskiego w Warszawie. [przypis edytorski]

CZIBEZA — dziś popr.: Czibcza. [przypis edytorski]

Czicho mi saras! — cicho mi zaraz. [przypis edytorski]

Cziczerin, Borys Nikołajewicz (1828–1904) — rosyjski prawnik, filozof, historyk i publicysta; najbardziej ceniony z filozofów prawa w przedrewolucyjnej Rosji. [przypis edytorski]

Cziczerin, Gieorgij (1872–1936) — rosyjski dyplomata, od 1918 komisarz ludowy spraw zagranicznych RFSRR, od 1922 do 1930 komisarz ludowy spraw zagranicznych ZSRR. [przypis edytorski]

cziczikue — instrument muzyczny dzikich [grzechotka z tykwy; red. WL]. [przypis autorski]

CZICZIMEKI, TOLTEKI, AZTEKI — dziś popr.: Chichimekowie, Toltekowie, Aztekowie. [przypis edytorski]

Czigorin, Michaił (1850–1908) — czołowy szachista Cesarstwa Rosyjskiego, dwukrotnie walczył o mistrzostwo świata z Wilhelmem Steinitzem. [przypis edytorski]

Czikassowie — dziś popr.: Czikasawowie, plemię Indian Ameryki Płn. mieszkające na płn. od Naczezów; sprzymierzeńcy Brytyjczyków. [przypis edytorski]

Czikla — powinno się pisać: Cikla. [przypis redakcyjny]

Czinganguk, własc. Chingangook a. Chingachgook — imię ostatniego Mohikanina z powieści Jamesa Fenimore'a Coopera; tu: Indianin. [przypis edytorski]

czinodrał (ros.) — urzędnik (pogardliwie). [przypis redakcyjny]

CZIPEWAJE I IROKEZY (…) NATSZEZY — dziś popr.: Czipewejowie (Odżibwejowie), i Irokezi, i Algonkini, Siuksowie, Apacze (…) Naczezi. [przypis edytorski]

człek (daw., gw.) — człowiek. [przypis edytorski]

człekokształtne (biol.) — nadrodzina naczelnych, w skład której wchodzą człowiekowate, czyli hominidy (goryle, orangutany, szympansy i ludzie), oraz gibony. [przypis edytorski]

człek — skrócone od: człowiek. [przypis edytorski]

człeku (daw.) — dziś popr. forma C. lp: człekowi (człowiekowi). [przypis edytorski]

człeku (daw., gw.) — dziś por. forma: człekowi; człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś forma C.lp: człowiekowi, człekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr.: człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr. forma C.lp: człekowi a. człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr. forma C.lp: człekowi, człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr. forma C. lp: człekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr. forma: człekowi; człowiekowi. [przypis edytorski]

człeku — dziś popr. forma D.lp: człowiekowi. [przypis edytorski]

człek zachoży (z ros.) — przybysz. [przypis edytorski]

człońkami — dziś popr. pisownia: członkami. [przypis edytorski]

członek (daw.) — kończyna, część ciała. [przypis edytorski]

członek — kończyna. [przypis edytorski]

członek-opiekun — członek Towarzystwa Dobroczynności opiekujący się ubogimi określonej dzielnicy. [przypis redakcyjny]

Członek w ciele o drugi członek staranie ma i co jeden cierpi, wszytki z nim cierpią — 1 Kor 12, 26. [przypis edytorski]

członkiem Rady — Wielka Rada (bule) składała się z 500 członków, wybranych losowaniem po 50 z każdej fyli; 1/10 Rady, tzw. prytanowie, kierowali państwem przez 1/10 część roku. Co dnia wybierano innego przewodniczącego (epistates), który przewodniczył też zgromadzeniu ludowemu. [przypis tłumacza]

członki — kończyny; ręce i nogi. [przypis edytorski]

członki — kończyny, tu: części ciała. [przypis edytorski]

członki — ręce i nogi. [przypis edytorski]

członki wiary chrześcijańskiej, zawarte w „Składzie apostolskim”, i części pacierza, i Zdrowaś — modlitwy te był sam Władysław Jagiełło jeszcze przełożył i ludu je uczył, i hojnie za wyuczenie się obdarzał; w mowie na egzekwiach bazylijskich po królu w r. 1434 twierdzi wyraźnie Kozłowski przed ojcami soboru, że Jagiełło „credo i pacierz sam z polskiego w ich język wyłożył, by ich się tym łatwiej uczyli” itd. [przypis redakcyjny]

członków — tu: części ciała. [przypis edytorski]

członkonogi (daw.) — stawonogi (owady i pajęczaki). [przypis edytorski]

członkowie klubu „Junta” — W nocie do tego ustępu wiersza do Aleksandra Chodkiewicza czytamy, że „w Warszawie uformowali zgromadzenie Chodkiewicz, Bromirski i inni i rozprawiali na niej (sic!) o uczonych rzeczach; nazwali to Juntą”. [przypis redakcyjny]

Członkowie komisji zrzucają swe powinności na drugich — Wystawienie i uzbrojenie trójrzędowca było najcięższą daniną na rzecz państwa; wyznaczonemu do tej daniny wolno było pod przysięgą wskazać innego; w razie jeżeli wskazany również pragnął uchylić się, zamieniali między sobą majątki. Urządzenie dowcipne, ale zupełnie niepraktyczne. [przypis tłumacza]

członowce a. skorupiaki niższe, Entomostraca (biol.) — tradycyjnie wyróżniana grupa drobnych skorupiaków. [przypis edytorski]

człowiectwa — człowieczeństwa. [przypis autorski]

człowiecze — dziś częstsza forma W. lp: człowieku. [przypis edytorski]

Człowieka dzisiejszego uczy każdy dzień świadomego życia posługiwać się jako środkiem tym, co było dotychczas celem: formami życia społecznego i kulturalnego — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 467. [przypis autorski]

człowieka, który był niewątpliwie hersztem i duszą tamtych czerwonych bojówek, potem zaś szaleńczych oddziałów smarkaterii — chodzi o Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]

człowieka, który (…) rozprawiał o miłosierdziu — chodzi o pastora protestanckiego. [przypis tłumacza]

człowieka, który wynalazł gramofonEmil Berliner (1851–1929), amerykański elektrotechnik i wynalazca pochodzenia niemieckiego, wynalazca gramofonu (1887). [przypis edytorski]

człowieka żrą wyrzuty sumienia — niektórzy pisarze używają wyrażenia: „Gryzą wyrzuty sumienia”. Uważam takie wyrażenie za nie dość ścisłe. I tygrys żre człowieka, a nie gryzie. [przypis autorski]

człowieka zrzuciwszy* — pozbywszy się ludzkiej postaci, zrzuciwszy skażoną ludzką naturę. [przypis redakcyjny]

człowiek bezbożnym z natury nie jest, ale w najgłębszej istocie swojej jest bałwochwalcąL'homme n'est pas naturellement impieux, mais il est essentiellement idolâtre. [przypis autorski]

Człowiek bez silnej woli: trzcinka — nawiązanie do sformułowania, które wypowiedział filozof Blaise Pascal (1623–1662). [przypis edytorski]

Człowiek bez woli (…) pajac (skacze, jeżeli za sznurek) — zdanie skrócone w sposób charakterystyczny dla stylu Janusza Korczaka. Kiedy człowiek nie umie nad sobą zapanować i daje się prowokować do bójki, staje się podobny do marionetki, jest jak drewniany pajacyk, który skacze, kiedy ktoś pociągnie za sznurki przywiązane do jego rąk i nóg. [przypis edytorski]

człowiek chory, samotny, w odosobnieniu zewnętrznym i wewnętrznym od świata i ludzi żyjący, przysłuchiwał się głosom burzy, które rodziły się w głuszy i pustce. (…) wznosiły się ponad niego, promieniejące, wyolbrzymione — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 76–77. [przypis autorski]

człowiek (…) często, chociaż widzi to, co dlań jest lepsze, zmuszony jest obrać gorsze — Jest to wyrażenie z Owidiusza, Metamorfozy VII, 9. [przypis redakcyjny]

Człowiek Dziesiątego Sierpnia — chodzi o Georges'a Dantona, który odegrał znaczącą rolę w obaleniu francuskiej monarchii 10 sierpnia 1792 r. [przypis edytorski]