Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8290 przypisów.
znanym całemu światu — od czasu Prowincjałek Pascala. [przypis tłumacza]
z napisem na obrączce, iż ktokolwiek źle o tym pomyśli, będzie natychmiast, z najwyższego wyroku, ofajdany — Parodia dewizy: Honny soit qui mal y pense. [przypis tłumacza]
z naprężoną uwagą — niem. mit großer Aufregung: z wielkim podnieceniem, wzburzeniem, ekscytacją. [przypis edytorski]
z napuszystych, jałowych słów — w oryginale: des hohlsten Wortkrams. [przypis tłumacza]
z narodem gołym — tj. nie noszącym zbroi. [przypis redakcyjny]
znarowić się — spowodować, że ktoś stał sie zuchwały i samowolny. [przypis edytorski]
znarowić — uczynić konia nieposłusznym, narowistym. [przypis edytorski]
znarowiony — taki, który stał się narowisty, tj. krnąbrny, nieposłuszny. [przypis edytorski]
znarowiony — trudny do prowadzenia. [przypis edytorski]
z nasienia przodków — Historia zwierząt i ludzi dowodzi wpływu nasienia ojcowskiego na umysł i ciało dzieci. [przypis autorski]
z nas każda jest obywatelką bożego miasta — Odpowiadają, że na ziemi nie ma żadnej ojczyzny, że ludzie na niej żyją tylko czasowo jako pielgrzymi. Obywatelami jesteśmy tylko bożego miasta, to jest nieba. [przypis redakcyjny]
z następnego powodu (daw.) — z następującego powodu; z takiego oto powodu. [przypis edytorski]
znaszać (daw.) — prawdop.: zestawiać. [przypis edytorski]
Z naszego mostu wołał zaperzony — Poeta dlatego mówi: „z naszego mostu”, że ten most, na którym stali, wraz z otchłanią pod nim powierzony był w straży tego szatana. [przypis redakcyjny]
znasz-li (daw.) — czy znasz; dziś popr. pisownia: znaszli. [przypis edytorski]
Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa — początek wiersza Mickiewicza Wezwanie do Neapolu, będącego przekładem utworu Goethego Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn. [przypis edytorski]
Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa, Pomarańcz blask… — wiersz ten (Kennst du das Land…) zainspirował Adama Mickiewicza do stworzenia polskiej przeróbki, zatytułowanej Do. H. Wezwanie do Neapolu. [przypis edytorski]
Znasz-li ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa… — z przeróbki Mickiewicza mogło w tej pieśni pozostać zaledwie kilka wierszy, gdyż szło o wierne odtworzenie oryginału. [przypis tłumacza]
Znasz-li ten kraj?… — w wydaniu źródłowym figuruje 55 ilustracji. W niniejszym wydaniu ich podpisy podano w odpowiednich miejscach w przypisach. [przypis edytorski]
Znasz takie moje postępki? — to jest, żebym postępował jak stręczyciel, przyprowadzał np. jakąś dziewczynę do kogoś i namawiał do nawiązywania stosunków miłosnych. [przypis tłumacza]
znasz wszelkie lubczyki w ludzkich stosunkach — środkami zyskiwania miłości są podane przez Chajrekratesa sposoby postępowania z ludźmi. [przypis tłumacza]
znaszże — czy znasz. [przypis edytorski]
znaszże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy znasz. [przypis edytorski]
znat' nie znaju, wiedat' nie wiedaju (ros.) — zwrot przysłowiowy; sens w poprzednich słowach tekstu polskiego. [przypis redakcyjny]
z natury każda nieuczciwa sprawka kuleje w oczywisty sposób na każdym kroku — wielokrotnie wyrażająca się u Demostenesa wiara w wyższy porządek moralny, który dochodzi każdej nieprawości, buduje się na morale tragedii, rodzimego płodu umysłowości ateńskiej. [przypis tłumacza]
z natury mienie nieobecnych przypada obecnym — sentencja często później naśladowana. [przypis tłumacza]
z natury przyrodne — przyrodzone, naturalne. [przypis edytorski]
Zna — tu: uważa za. [przypis edytorski]
znawczy — przymiotnik od: znawca. [przypis edytorski]
z nawrotem — z powrotem. [przypis edytorski]
znayduie sposób do życia i widzi los swóy pomyślnieyszy w rozpuście — widzieć często można (mówi P. Mercier) sześć koni ubranych w piękne szory i karetę wyborną. Idący piechotą rozstępuią się na dwie strony i patrzą, kto przeieżdza. Rzemieślnicy z pracy rąk swoich żyiący zdeymuią czapki i nisko się kłaniaią. Ktoż to był? Osoba rozwiązłego życia. [przypis autorski]
znękany — udręczony. [przypis edytorski]
znękany — zmęczony, wyczerpany. [przypis edytorski]
znerwowany — dziś: zdenerwowany. [przypis edytorski]
z nią albo na niej — „Wrócić z tarczą albo na tarczy”: sentencja pożegnania wojownika wyruszającego na wojnę w Sparcie oznaczająca życzenie powrotu zwycięzcą albo poległym, ponieważ uciekając żołnierze porzucali tarcze, aby lżej im było biec, natomiast poległych znoszono z pola bitwy używając tarczy jako noszy. [przypis edytorski]
z nią w ręku do samego Zeusa się modlił — grecka tradycja nakazywała poświęcić bogom kilka pierwszych kropel pitego wina (libacja). [przypis edytorski]
znicestwienie (daw.) — unicestwienie, zniszczenie. [przypis edytorski]
znicestwienie — dziś: unicestwienie. [przypis edytorski]
Z nich pierwszym wyjątkiem jest Strikka — Tu poeta ironicznie wyszydza wszystkich głośnych marnotrawców i rozgardiaszów sieneńskich. [przypis redakcyjny]
Znicz (mit. litewska) — święty ogień, bóg ognia. [przypis edytorski]
Znicz — w pogańskiej kulturze litewskiej święty ogień a. kapłan go pilnujący. [przypis edytorski]
Znicz — w pogańskiej kulturze Litwy święty ogień (bóg ognia) a. kapłan pilnujący ognia. [przypis edytorski]
Z niczym Żyd nie może się naprawdę utożsamić… — Mężczyzna dopiero stwarza kobietę. Stąd, jak wiadomo, Żydówki nie posiadają owej prostoty chrześcijanek, która się bez przeszkody oddaje cała swemu płciowemu dopełnicielowi. [przypis autorski]
znidź — dziś: zejdź. [przypis edytorski]
z nieba aż piątego — według pojęć średniowiecznych niebo planety Mars. [przypis redakcyjny]
Z nieba smoku rydzego kiedy zmierzał na tron (…) Która, że się na ziemskim piętrze znowu gnieździ — w. 1114–1125, dosłownie z Apokalipsy św. Jana, rozdz. 13. [przypis redakcyjny]
z niebezpieczeństwy — dziś popr. forma N. lm: z niebezpieczeństwami. [przypis redakcyjny]
z niechcenia — od niechcenia. [przypis edytorski]
z niechcenia — od niechcenia. [przypis edytorski]
Zniechęcić się można do wszystkiego… Gdy usuwa się nam z rąk fatalnie. I to może nasze wielkie szczęście!! — Magdalena robi tu aluzję do miłości Szeligi ku niechętnej mu Hrabinie. [przypis redakcyjny]
zniechluić (neol.) — pobrudzić, oszpecić, uczynić niechlujnym. [przypis edytorski]
z niedobaczka (daw.) — z nienacka. [przypis redakcyjny]
Z niedokończonej satyry, której tematem jest zły mąż w różnych odmianach, cytujemy dla uzupełnienia charakterystyk fragment: Paweł wzdychał, podchlebiał, ustawnie się trudził, / Więc amant letkowiernych rodziców ułudził, / Zyskał żonę, z nią posag, bo na niego godził. / Amant miły; skoro mąż, jakby się odrodził; / Serce w żywych zapałach po weselu skrzepło: / Kiedy jejmości zimno, jegomości ciepło; / Jejmość w prawo, on w lewo, mówi, każe ciszej; / Milczy jejmość, jegomość zły, że jej nie słyszy. / Czyta; po co czytanie, ustawicznie pyta. / Rzuca książkę, ten łaje, że księgi nie czyta; / Wesoła — nie do gustu płochość jegomości; / Źle, kiedy goście w domu, źle znowu bez gości; / Zgoła źle czyli siedzi, stoi, czy się ruszy. / Anna, pełna przymiotów i ciała, i duszy, / Trafiła na Andrzeja, czego sobie życzył. / Skoro bogaty wnusek zważył i przeliczył, / Zamknął go, a z nim serce miłosne z przymusu, / Nie towarzysz małżonki, ale stróż lamusu. / Sam sobie sługa, kucharz, szafarz, podstarości, / A wynędzniała małżonka i w niedzielę pości. [!] / Sporych trzosów posagu niesyty pożytkiem, / Co dla drugich potrzebą ścisłą, dla niej zbytkiem, / Więc uboga w bogactwie, wiek swój trawi w nędzy. [przypis redakcyjny]
Z niej wypływa Biały Dunajec — w rzeczywistości tworzą go potoki Cicha Woda, Strążyski, Bystra, Olcza, Poroniec i Sucha Woda wypływające z innych miejsc. [przypis edytorski]
z Niemcy — dziś popr. forma N. lm: z Niemcami. [przypis edytorski]
z Niemcy — dziś: z Niemcami. [przypis edytorski]
zniemczyli nazwisko Nickich herbu Radwan na Nietzsche — Dokładnie zbadał całą tę sprawę pochodzenia Nietzsche-Nickiego archiwalnie pan Szarlitt. [przypis autorski]
z niemi (daw., gw.) — z nimi. [przypis edytorski]
z niemieckiego tłumaczenia Rehberga (…) jeszcze w roku 1851 — nie mieliśmy wtedy słownika włosko-polskiego, który dopiero w r. 1857 wyszedł w Berlinie u księgarza Behra. [przypis tłumacza]
zniemożenie — bezsilność. [przypis edytorski]
Znienackaś ty wyskoczył — inaczej: znienacka ty wyskoczyłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
z nienagła a. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
z nienagła — nie nagle; z wolna. [przypis edytorski]
z nienagła (starop.) — powoli, stopniowo; por. z nagła: nagle. [przypis edytorski]
znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]
z nienagła (starop.) — stopniowo. [przypis redakcyjny]
znienagła (starop.) — z wolna, powoli, stopniowo, niepostrzeżenie. [przypis edytorski]
znienawidziany — dziś: znienawidzony. [przypis edytorski]
Znienawidzono jego politykę nie tyle dla tego, co jest w niej straszne i fałszywe, jak dla tego, co w niej słuszne i prawdziwe — zobaczcie, między innymi, w liście Grotiusa do brata z 14 kwietnia 1643 r. to, co ten uczony człowiek pochwala, a co gani w księdze De Cive. Co prawda, skłonny do pobłażliwości, wydaje się przebaczać autorowi to, co w nim dobrego, przez wzgląd na to, co w nim złego; nie wszyscy jednak są tak łaskawi. [przypis autorski]
z nieobaczenia (starop.) — [z] nieuwagi. [przypis redakcyjny]
z nieobaczka (starop.) — niepostrzeżenie, przez nieuwagę. [przypis edytorski]
z nieobaczka (starop.) — niespodziewanie; przez nieuważność. [przypis edytorski]
z nieobaczka (starop.) — znienacka, niespodzianie. [przypis redakcyjny]
z nieobaczka (starop.) — znienacka, niespodziewanie, niepostrzeżenie. [przypis edytorski]
z nieobaczka (starop.) — znienacka. [przypis redakcyjny]
znieruchomić — dziś: unieruchomić kogoś a. coś. [przypis edytorski]
znieruchomione — dziś raczej: znieruchomiałe. [przypis edytorski]
znieść (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
znieść (daw.) — pokonać, zniszczyć. [przypis edytorski]
znieść musiałam dzieckiem — dziś: (…) jako dziecko. [przypis edytorski]
znieść się (daw.) — spotkać się celem uzgodnienia rozbieżności. [przypis edytorski]
znieść się (starop.) — spotkać się, połączyć się. [przypis edytorski]
znieść się z kim (daw.) — skontaktować się z kim; spotkać się z kim. [przypis edytorski]
znieść się z kim (daw.) — złączyć się z kim, sprzymierzyć się z kim. [przypis edytorski]
znieść (starop.) — zniszczyć. [przypis redakcyjny]
znieść — tu: pokonać. [przypis edytorski]
znieść — tu: pokonać, rozgromić. [przypis edytorski]
znieśmiertelnić — dziś: unieśmiertelnić. [przypis edytorski]
znieśże — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
zniesienie wszystkich stanów — Wyraz „stan” użyty tu w historycznym znaczeniu stanu w państwie feudalnym, stanu z określonymi i ograniczonymi przywilejami. Rewolucja burżuazyjna zniosła stany wraz z ich przywilejami. Burżuazyjne społeczeństwo zna już tylko klasy. Zatem jest się w sprzeczności z historią, oznaczając proletariat jako „stan czwarty” (Przypis F. Engelsa do przekładu niemieckiego). [przypis redakcyjny]
zniesie — tu: przyniesie, dostarczy. [przypis edytorski]
zniesion — tu: zwyciężony, pobity. [przypis edytorski]
zniesiony (daw.) — pokonany. [przypis edytorski]
zniesło (daw.) — dziś popr. forma: zniosło. [przypis edytorski]
z niespokojem — dziś popr.: z niepokojem a. niespokojnie. [przypis edytorski]
z nieswojego drzewa — jemioła jest rośliną pasożytniczą; jej nasiona, przeniesione przez ptaki, wyrastają na korze innych drzew. [przypis edytorski]
z nieszczęśliwem Insubrów książęciem — Starożytni Insubrowie mieli swe siedziby w okolicy Mediolanu; Insubrów książę — Ludwik Sforca „il Moro” (Murzyn), zięć — Herkulesa, księcia ferarskiego, a szwagier Hipolita, zrobił młodzieńca arcybiskupem mediolańskim i zasięgał jego rady w pokoju i wojnie; Hipolit w szczęściu i w nieszczęściu, nawet gdy Sforca stracił swe księstwo, dochował mu wiary. [przypis redakcyjny]
Z Nietzschego (…) wyrasta (…) „współczesny indywidualizm bezwzględny” — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 36. [przypis autorski]
z nieufnością — w oryginale: Diskredit. [przypis edytorski]
