Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
Prawa przeciw zbytkowi mogą mieć też na celu wstrzemięźliwość względną. Państwo, czując, iż zbyt drogi zagraniczny towar wymagałby takiego wywozu własnych produktów, iż bardziej nadwyrężyłby jego potrzeby z jednej strony, niż zaspokoił je z drugiej, zabrania bezwarunkowo przywozu tego towaru: oto duch praw, jakie wprowadzono za naszych czasów w Szwecji — Zakazano tam wysokich win i innych zbytkownych towarów. [przypis autorski]
prawa przedruku — prawo do ponownego opublikowania utworu. [przypis edytorski]
prawa przyrodzenia — prawa naturalne. [przypis edytorski]
Prawa, przyznające opiekę matce — tj. prawa, przyznające matce opiekę nad jej dziećmi po śmierci ich ojca. [przypis edytorski]
prawaście (…) dyktowali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: prawa dyktowaliście. [przypis edytorski]
prawa są tylko autentycznymi aktami woli powszechnej — to znaczy dokonanymi we właściwych formach, zabezpieczających zgodność z wolą powszechną uchwały, mającej ją przejawiać. [przypis tłumacza]
prawa (starop.) — tu: procesy, procesowanie się, prawowanie się. [przypis edytorski]
prawa — [tu:] sprawy. [przypis redakcyjny]
Prawa winny usunąć wśród szlachty prawo starszeństwa — Tak postanowiono w Wenecji, Amelot de la Houssaye, s. 30 i 31. [przypis autorski]
praw Boga waszego lub waszych — a więc hr. Henryk jawnie przyznaje się, że w programie jego walki zawiera się nie tylko obrona chrześcijaństwa i „cnót przodków”, ale też przywilejów arystokracji. [przypis redakcyjny]
praw był (daw.) — miał rację. [przypis edytorski]
Prawdą, której nie ukryje teraz żadna zasłona… — por. Bierdiajew, Nowoje sredniewiekowje, Berlin 1924. [przypis autorski]
prawda absolutna w systemie Ogólnej Ontologii — stwierdzenie możliwości jakiegokolwiek poglądu fizykalnego jest prawdą absolutną, ale nie implikuje w ogóle to prawdziwości w znaczeniu naukowym każdego takiego danego poglądu w obrębie fizyki. [przypis autorski]
Prawda błyszczy własnym światłem; nie oświeca się umysłów płomieniami stosów — cytat z Belizariusza Marmontela. [przypis edytorski]
Prawda boża nie potrzebuje naszego kłamstwa — parafraza słów z Hi 13, 7. [przypis tłumacza]
prawdać (daw.) — forma z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
prawdać — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
prawdać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „ci”, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
„Prawda i błąd to tylko różne kostiumy (…)”, interpretuje on Nietzschego — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
prawda i treść formalna rzeczy — Ob. objaśnienie znaczenia tego wyrazu wyżej. [przypis redakcyjny]
Prawda, iż trzeba powołania, ale nie z wyroków Rady — Wyrok ten wydał katowi przekład łaciński Prowincjałek (1660). [przypis tłumacza]
prawda jest zbiorem tych złudzeń, które umożliwiają istnienie danego gatunku — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 484. [przypis autorski]
prawdali to — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
prawdali to — konstrukcja z partykułą pytającą -li; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
Prawda, mężczyzna byłby doskonałym — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, wstawiając przed tym wersem powtórzenie słów Proteja po Sylwii: ”Niż gdy mężczyzna swoje serce zmienia…”. [przypis edytorski]
Prawda musi się wcielać, musi się realizować, oto hasło całej działalności Brzozowskiego — Silvester, Stanisława Brzozowskiego drogi do Rzymu, „Verbum” 1935, s. 563. [przypis autorski]
Prawda (ros. Правда) — główna gazeta codzienna w ZSRR, organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek (wyd. od 1912). [przypis edytorski]
Prawda (ros. Правда) — główna gazeta codzienna w ZSRR, organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek (wyd. od 1912). [przypis edytorski]
prawda się znać musi — prawdę wyznać się musi. [przypis redakcyjny]
Prawda to, co powiadają ludzie wschodni… — List do matki z 24 XI 1837 r. [przypis redakcyjny]
praw (daw.) — ma rację. [przypis edytorski]
praw (daw.) — prawdziwy, rzeczywisty; prawy, uczciwy. [przypis edytorski]
praw (daw.) — prawy, niewinny. [przypis redakcyjny]
Prawda w winie — La verité dans le vin, czyli les Désagréments de la galanterie, wdzięczna komedyjka stanowiąca idealny model literatury lekkiego autoramentu XVIII wieku. [przypis tłumacza]
praw (daw.) — właściwy. [przypis edytorski]
Prawda, że niejedno kłamstwo można powiedzieć co do niego, jeśli chodzi o coś, co nie wyszło na światło dzienne — gdyż nie można by udowodnić, że to nieprawda. [przypis tłumacza]
prawdaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy prawda. [przypis edytorski]
prawdaż to (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą i pytającą, tu w znaczeniu: „czy to prawda?”. [przypis edytorski]
prawdaż to — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
prawdęć mówili (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; inaczej: prawdę ci mówili. [przypis edytorski]
prawdę, którą Kartezjusz (…) posuwał tak daleko, że uznawał, iż tylko medycyna zmienić może wraz z ciałem umysł i obyczaje — „Nawet bowiem umysł” powiada Kartezjusz w Rozprawie o metodzie (cz. VI), „zależy tak silnie od natury i ułożenia narządów ciała, że, jeżeli możebnym jest znaleźć jakiś sposób, który by uczynił pospólnie ludzi bardziej roztropnymi i zmyślnymi, niż dotąd, sądzę, iż w medycynie właśnie należy go szukać”. Podzielał to zdanie całkowicie mistrz de la Mettriego, pozostający pod wpływem filozofii kartezjańskiej, a i Holbach powtórzył je później niemal dosłownie w Systemacie Natury. [przypis tłumacza]
prawdęli mówisz — daw. konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy mówisz prawdę. [przypis edytorski]
Prawdę ukochał, karmił się jej manną — Ta manna jest prawdziwą nauką Jezusa Chrystusa. [przypis redakcyjny]
prawd najpowszechniej uznanych — nie poglądów lub przesądów. [przypis tłumacza]
prawdop. Dobrzański, Stanisław (1848–1880) — pisarz, tłumacz sztuk francuskich, reżyser, aktor w teatrze krakowskim, lwowskim i poznańskim. [przypis edytorski]
Prawdopodobieństwo — Wciąż mowa o owych opinions pobables, którym rzekomo wystarcza powaga jednego z kazuistów. [przypis tłumacza]
prawdopodobne — probable: opinia mająca za sobą jakąś powagę (przyczynek do polemiki z jezuitami w Prowincjałkach). Oto cytat z powagi kazuistycznej: „Mniemanie nazywa się prawdopodobne, jeżeli się opiera na racjach mających pewne uzasadnienie. Stąd płynie niekiedy, iż jeden autor bardzo poważny może uczynić mniemanie prawdopodobnym”. [przypis tłumacza]
Prawdopodobnie chodzi tu o Marcina Wysockiego (zm. 1568), dworzanina Zygmunta Augusta. [przypis redakcyjny]
Prawdopodobnie szturgnąłem nieraz histeryków i polucjonistów w literaturze (…) moim własnym rachunkiem — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 217–218. [przypis autorski]
prawdop. Sapieha, Kazimierz Nestor (1754–1798) — generał artylerii litewskiej od 1773, jeden z marszałków Sejmu Czteroletniego i twórców Konstytucji 3 maja, uczestnik powstania kościuszkowskiego. [przypis edytorski]
prawdop. Viollet-le-Duc, Eugène (1814–1879) — francuski architekt, historyk sztuki i konserwator zabytków, zajmujący się głównie budowlami średniowiecznymi. [przypis edytorski]
Prawdu każe (urk.) — prawdę mówi. [przypis redakcyjny]
prawdy — dziś popr. forma N. lm: prawdami. [przypis edytorski]
prawdy jasnego promienia i nowych, nieodkrytych dróg — nieco zmienione dwa początkowe wersy wiersza Adama Asnyka Do młodych: „Szukajcie prawdy jasnego promienia! / Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!”. [przypis edytorski]
prawdzić się — sprawdzać się. [przypis edytorski]
prawdziwać — konstrukcja z partykułą „-ci”, skróconą do „ć”. [przypis edytorski]
prawdziwa szalupa — autor przez wtrącenie słówka „prawdziwa” po raz pierwszy oddziela świat wyobraźni od rzeczywistości. [przypis redakcyjny]
prawdziwa własność — parafraza rzymskiego określenia własności jako prawa użycia i nadużycia (jus utendi et abutendi) rzeczy posiadanej. [przypis redakcyjny]
prawdziwej nie doszła syreny (starop.) — nie dorównywała prawdziwej syrenie. [przypis edytorski]
prawdziwej rzeczypospolitej — takiej, w której wszyscy obywatele biorą w prawodawstwie udział czynny; por. Uwagi (Bibl. Nar., seria I nr. 90) str. 49 n. [przypis redakcyjny]
prawdziwemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: prawdziwymi. [przypis edytorski]
prawdziwe obrzezanie — Rz 2, 28. [przypis tłumacza]
prawdziwiec — dziś: prawdziwek, jeden z najbardziej cenionych grzybów. [przypis edytorski]
prawdziwie poeta powiedział — Owidiusz, De arte amandi. [przypis edytorski]
prawdziwy chleb niebieski — J 6, 56. [przypis tłumacza]
prawdziwy Izraelita — J 6, 32. [przypis tłumacza]
prawdziwym teizmem oraz tym, co można nazwać boskim prawem naturalnym — zasady tej naturalnej religii rozwija Russo w głośnym Wyznaniu wiary wikarego sabaudzkiego, wchodzącym w skład Emila. [przypis tłumacza]
Prawdziwym (transcendentalnym) pojęciem nieskończoności jest, że kolejna synteza jednostek w wymierzaniu jakiejś ilostki nigdy nie może być ukończoną — ta zawiera przez to mnogość (danych jednostek), która jest większą od wszelkiej liczby; co jest matematycznym pojęciem nieskończoności. [przypis autorski]
prawdziwy — tu: grzyb prawdziwy, prawdziwek. [przypis edytorski]
Prawdziwy Żyd, jak i kobieta prawdziwa, żyją oboje tylko w gatunku, nie zaś jako indywidualności — Wiara w Jehowę i nauka Mojżesza są tylko wiarą w to żydowskie plemię i jego żywotność; Jehowa jest uosobioną ideą żydostwa. [przypis autorski]
prawem i lewem — prawem i bezprawiem (wyrażenie przysłowiowe). [przypis redakcyjny]
prawem — w znaczeniu prawa przyrody. [przypis tłumacza]
prawić (daw., gw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (daw., gw.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (daw., gw.) — mówić, rozmawiać, rozprawiać. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić, opowiadać; prawże, konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że: mów, mówże. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — opowiadać. [przypis edytorski]
prawić — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić — mówić. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
prawica (daw.) — virgo intacta, dziewica. [przypis redakcyjny]
prawice (daw. forma) — dziś D. lp r.ż.: prawicy. [przypis edytorski]
prawice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: prawicy; prawej ręki (króla). [przypis edytorski]
Prawiczka — La Pucelle, długi heroikomiczny poemat Woltera, będący parodią dziejów Joanny d'Arc, cieszył się wówczas we Francji niezmierną poczytnością i rozgłosem. [przypis tłumacza]
prawidła (daw.) — zasady. [przypis edytorski]
prawidła — ogólne przepisy obowiązujące w jakiejś dziedzinie, normujące jakieś czynności. [przypis edytorski]
prawidła — reguły, zasady. [przypis edytorski]
Prawidła życia. Pedagogika dla młodzieży i dorosłych — książka Janusza Korczaka, wydana w 1930 r. (lub faktycznie w 1929 r.) w Wydawnictwie Jakuba Mortkowicza. [przypis edytorski]
prawidła — zasady. [przypis edytorski]
prawidła — zasady, reguły. [przypis edytorski]
prawidło — forma (najczęściej drewniana) o kształcie stopy, służąca do wyrobu, rozciągania bądź utrzymania fasonu obuwia. [przypis edytorski]
prawidło — obowiązująca norma, przepis. [przypis edytorski]
prawidłość — dziś: prawidłowość. [przypis edytorski]
prawidło (tu w lm: prawidła) — reguła, norma; także: forma (najczęściej drewniana) o kształcie stopy wkładana do butów i służąca do wyrobu, rozciągania bądź utrzymania fasonu obuwia. [przypis edytorski]
prawidłowe — tu: regularne. [przypis edytorski]
prawidłowie — dziś popr.: prawidłowo. [przypis edytorski]
