Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115882 przypisów.
Tytania, kłapouchy — w komedii Szekspira Sen nocy letniej tkaczowi Denko chochlik Puk zamienił głowę na głowę osła. Denko, oczekując powrotu wystraszonych towarzyszy, zaczął śpiewać, co zbudziło królową elfów Tytanię, która natychmiast się w nim zakochała. [przypis edytorski]
Tytania, królowa wróżek — Tytanię i Hippolitę często grała ta sama osoba. [przypis edytorski]
Tytania, Oberon, Puk — postaci ze Snu nocy letniej Szekspira; Ariel — postać z Burzy Szekspira. [przypis edytorski]
Tytania zakochana w oślej głowie — w komedii Szekspira Sen nocy letniej tkaczowi Denko chochlik Puk zamienił głowę na głowę osła. Denko, oczekując powrotu wystraszonych towarzyszy, zaczął śpiewać, co zbudziło królową elfów Tytanię, która natychmiast się w nim zakochała. [przypis edytorski]
tytaniczny — olbrzymi, ogromny; przym. od Tytanów — olbrzymów z mitologii greckiej. [przypis edytorski]
tytaniczny — olbrzymi, potężny, nadludzki; przym. od Tytanów, pierwszego pokolenia bogów, starszych od bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
tytaniczny — tu: olbrzymi, potężny, nadludzki; od nazwy tytanów i tytanid (mit. gr.), dzieci Gai i Uranosa (tj. Ziemi i Nieba), będących pierwszym pokoleniem bogów; chcieli oni zdobyć niebo, więc Uranos walczył z nimi; ocalały jeden z tytanów Kronos, który odciął jądra Uranosowi i przejął władzę, był następnie ojcem Zeusa, najwyższego z bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
tytani (mit. gr.) — bogowie z pokolenia olbrzymów poprzedzającego bogów olimpijskich; pokonani przez Zeusa i bogów olimpijskich w walce o panowanie nad światem. [przypis edytorski]
tytani (mit. gr.) — bogowie z pokolenia olbrzymów poprzedzającego bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
tytani (mit. gr.) — dzieci Gai i Uranosa. Pierwsze pokolenie bogów, starsze od bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
tytani (mit. gr.) — dzieci Uranosa i Gai, bogowie z pokolenia poprzedzającego bogów olimpijskich; pokonani przez Zeusa i bogów olimpijskich w walce o panowanie nad światem. [przypis edytorski]
Tytanów, Uranosa płód i matki-Ziemi — Tytani byli synami Uranosa i Gai, tj. Ziemi. [przypis edytorski]
tytanobogi — tytani, bogowie greccy z pokolenia olbrzymów, poprzedzającego bogów olimpijskich; pokonani przez Zeusa i bogów olimpijskich w walce o panowanie nad światem. [przypis edytorski]
Tytan — słońce. [przypis edytorski]
Tytan — tu: Helios, bóg słońca i światła dziennego, przemierzający sklepienie niebieskie na rydwanie zaprzężonym w ogniste rumaki; należał do grona tytanów, pierwszego pokolenia bogów, starszych od bogów olimpijskich. [przypis edytorski]
tytar (ukr.) — tu: starosta cerkiewny, odpowiedzialny za gospodarczy aspekt funkcjonowania parafialnej cerkwi. [przypis edytorski]
ty — te (daw. forma B.lm zaimka r.ż.). [przypis edytorski]
Tytios (mit. gr.) — jeden z gigantów, syn Zeusa i Gai lub Elary; został strącony do Tartaru za próbę gwałtu na Leto, matce Apollina i Artemidy; w ramach kary sępy wydziobują mu wciąż odrastającą wątrobę. [przypis edytorski]
Tytios, Tantal, Iksjon — za swoje czyny cierpieli w świecie zmarłych wyrafinowane męki. [przypis edytorski]
Tytona małżonka — Aurora; Wulkan na jej prośbę wykuł zbroję dla jej syna, Memnona. [przypis edytorski]
Tyton (mit. gr.) — mąż Eos (Jutrzenki), syn króla Troi Laomedona, obdarowany przez Zeusa nieśmiertelnością, lecz nie wieczną młodością; skurczył się ze starości tak, że zmienił się w świerszcza. [przypis edytorski]
tytuła — dziś M.lm: tytuły. [przypis edytorski]
tytuń (daw.) — dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
tytuń (daw.) — dziś: tytoń. [przypis edytorski]
tytuń — dawna forma; dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
tytuń (daw.) — tytoń. [przypis edytorski]
tytuń — dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
tytuń — dziś: tytoń. [przypis edytorski]
tytuniem — dziś: tytoń. [przypis edytorski]
tytuniowy (daw.) — dziś: tytoniowy. [przypis edytorski]
Tytus Flawiusz (39–81 n.e.) — cesarz rzymski (od 79 n.e.), syn i następca Wespazjana; stłumił powstanie żydowskie, zdobył i zburzył Jerozolimę. [przypis edytorski]
Tytus Kwinkcjusz, częściej: Flamininus, właśc. Titus Quinctius Flamininus (229–174 p.n.e.) — wódz i polityk rzym.; pokonał Filipa V Macedońskiego w bitwie pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.), rozstrzygając II wojnę macedońską; z upoważnienia senatu, który skłonił do tej decyzji, w 196 p.n.e. ogłosił na igrzyskach istmijskich w Koryncie niepodległość miast greckich. [przypis edytorski]
Tytus Liwiusz (59 p.n.e.–17 n.e.) — rzymski historyk pochodzący z Padwy; autor dzieła opisującego historię Rzymu. [przypis edytorski]
ty — tu: te (dzisiejsze). [przypis edytorski]
Ty widzisz maskę nocy na mej twarzy… — Szekspir, Romeo i Julia, akt II, scena 2. [przypis edytorski]
ty żeś nawarzył — inaczej: ty naważyłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
tyżeś się stała — konstrukcja z partykułą wzmacniającą i pytającą zarazem -że; inaczej: czy ty się stałaś; czyż ty się stałaś. [przypis edytorski]
tyżeś to — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy to ty. [przypis edytorski]
tyż (gw.) — też. Podwyższona wymowa głoski e. Podobne realizacje w tej opowieści: przyjiżdżały, wcześnij. [przypis edytorski]
tyż (gw.) — też. [przypis edytorski]
tyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy ty. [przypis edytorski]
tyż to (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czyż to ty, czy to ty. [przypis edytorski]
tyż to — konstrukcja z z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to ty. [przypis edytorski]
tyż — ty z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]
tyż — ty z partykułą -ż. [przypis edytorski]
tyzana (daw., z fr.) — ziółka, leczniczy napar z suszonych roślin. [przypis edytorski]
tyzanna, właśc. tyzana (daw., z fr.) — ziółka, leczniczy napar z suszonych roślin. [przypis edytorski]
Tyzbe pod morwą skryta, kiedy powróciła, Miecz kochanka z rozpaczy w sercu utopiła — podobnie, choć z użyciem trucizny zamiast miecza, kończy się Romeo i Julia, dramat pisany przez Shakespeare'a w tym samym czasie, co Sen Nocy Letniej. [przypis edytorski]
Tyzenhaus a. Tyzenhauz, Antoni (1733–1785) — podskarbi nadworny litewski, działacz gospodarczy; w zarządzanych przez siebie dobrach królewskich na Grodzieńszczyźnie zorganizował ok. 50 manufaktur; w Grodnie założył m.in. korpus kadetów, teatr, kilka szkół zawodowych oraz towarzyszący szkole medycznej ogród botaniczny, który po przeniesieniu zbiorów do Wilna został przekształcony w miejski ogród spacerowy. [przypis edytorski]
tyz (gw.) — też. [przypis edytorski]
Tyzjasz, gr. Tisias (V. w. p.n.e.) — twórca, razem z Koraksem z Syrakuz, greckiej retoryki, sztuki przemawiania i oddziaływania na słuchaczy. [przypis edytorski]
Ty złemu nie ustępuj, lecz przeciw idź śmiało — przysłowiowe. [przypis edytorski]
Tyzyfone — jedna z Furii, Erynii. [przypis edytorski]
Tyzyfone — jedna z furii, podsycająca nieopanowany gniew i szał bojowy. [przypis edytorski]
ūgdžia — ugdo. [przypis edytorski]
ūkas — nuotaika. [przypis edytorski]
ūkas — perk.: aptemimas (akių). [przypis edytorski]
ūkėsas — gyventojas, pilie. [przypis edytorski]
ūkėsas — ūkininkas. [przypis edytorski]
ūksmės — pavėsis. [przypis edytorski]
ūmai — greitai. [przypis edytorski]
ūmai — staigiai, greitai. [przypis edytorski]
ūmai — staigiai. [przypis edytorski]
ūmus — energingas, spartus. [przypis edytorski]
ūmus — greitai supykstantis. [przypis edytorski]
ūmus — sukrėčiantis. [przypis edytorski]
ūžmas — ūžimo garsas, ūžesys. [przypis edytorski]
u Apiana (…) historię o kimś, kto (…) zaczął udawać ślepego (…) istotnie postradał wzrok — był to Geta, por. Appian z Aleksandrii, Wojny domowe, IV, 41 [w:] Historia rzymska. [przypis edytorski]
ubagė — beturė, valrguolė. [przypis edytorski]
ubespieczony (starop. forma) — ubezpieczony. [przypis edytorski]
ubespieczyć (starop. forma ort.) — dziś: ubezpieczyć. [przypis edytorski]
ubezpieczać się — tu: uważać się za bezpiecznego, lekceważyć niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
ubezpieczać — tu: zapewniać, upewniać. [przypis edytorski]
ubezpieczenie sobie — tu: zabezpieczenie dla siebie. [przypis edytorski]
ubezpieczenie — tu: ochrona. [przypis edytorski]
ubezpieczenie — tu: zabezpieczenie. [przypis edytorski]
ubezpieczony — tu: rozlokowany na zimę na bezpiecznych kwaterach, tj. nieprzygotowany do walki. [przypis edytorski]
ubezwładniać — dziś popr.: obezwładniać. [przypis edytorski]
ubezwładniać — dziś popr.: obezwładniać [przypis edytorski]
ubezwładniony — tu: obezwładniony. [przypis edytorski]
u Białéj Wieży — w Puszczy Białowieskiej. [przypis edytorski]
ubi asserit Sarmatas… — tam stwierdza, że Sarmaci są własnie tymi Słowianami i Wenedami, że dawniej byli Sarmatami, bądź, jak mówią Grecy, Sauromatami, i że ludzie po zbudowaniu wieży babilońskiej po potopie rozproszyli się po całej ziemi, i zdecydowali się zająć te nabrzeża. Wyprowadzają oni swe imię nie od Tuiskona, lecz od Assermota czyli Sarmaty, którego hebrajscy pisarze pamiętają jako syna Istra czyli Jektana, wnuka Sema, prawnuka Noego. [przypis edytorski]
ubi bene, ibi patria (łac.) — gdzie dobrze, tam ojczyzna. [przypis edytorski]
ubiedz (daw.) — uciec. [przypis edytorski]
ubiedz — dziś popr. pisownia: ubiec; tu: zdążyć zająć. [przypis edytorski]
ubiegać się czym — dziś: uganiać się za czym. [przypis edytorski]
ubiegać — tu: uciekać. [przypis edytorski]
ubiegiwać (daw.) — dziś popr.: ubiegać. [przypis edytorski]
ubiegłe stulecie — wydanie oryginalne pochodzi z 1914 roku, zatem „ubiegłe stulecie” to wiek dziewiętnasty. [przypis edytorski]
ubiegły (daw. forma) — dziś: miniony, dawny, przeszły, były. [przypis edytorski]
ubielony — tu: posiwiały, siwy. [przypis edytorski]
ubierać się długo — nosić strój pobożnego Żyda. [przypis edytorski]
ubierami (gw.) — ubiorami. [przypis edytorski]
ubier (gw.) — ubiór, strój. [przypis edytorski]
ubieru (gw.) — ubioru; tu: chodzi o sutannę. [przypis edytorski]
ubierzcie kombinezony — konstrukcje typu ubrać coś to małopolski regionalizm (pod wpływem języka niemieckiego). W polszczyźnie użyjemy zwrotu włożyć kombinezon albo ubrać się w kombinezon. [przypis edytorski]
ubierze (starop. forma) — dziś N.lp: (w) ubiorze. [przypis edytorski]
ubierze (starop. forma) — dziś: (w) ubiorze. [przypis edytorski]
ubieżyć (daw.) — tu: uprzedzić. [przypis edytorski]
ubi genus, ubi rura (łac.) — na wieś, skąd gatunek (dosł. gdzie gatunek, gdzie wieś); także: Ubi genus ubi rura / Sic asinum vocat natura: wieś określa pochodzenie, osła przyzywa jego natura. [przypis edytorski]
