Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7937 przypisów.
nendrė — ilgastiebis augalas tuščiu viduriu. [przypis edytorski]
nendry (z litew. nendrė) — trzciny. [przypis autorski]
nenia — pieśni żałobne. [przypis edytorski]
nenka (reg.) — matka (po kaszubsku). [przypis autorski]
Nenniusz (IX w.) — walijski mnich, tradycyjnie uważany za autora dzieła Historia Brittonum (Historia Brytów) z ok. 828 roku; praca ta jest najwcześniejszym źródłem, które przedstawia króla Artura jako postać historyczną i wymienia 12 stoczonych przez niego bitew, chociaż określa go jako przywódcę wojennego (dux bellorum), a nigdy nie nazywa go królem. [przypis edytorski]
nenufar — lilia wodna. [przypis edytorski]
neodamodowie — heloci, spartańscy chłopi-poddani, byli pociągani do służby wojskowej (najczęściej na flocie). Za zasługi wojenne otrzymywali wolność i zwali się neodamodami. Pełnego prawa obywatelstwa nie uzyskiwali nigdy. [przypis tłumacza]
neofita — osoba, która niedawno przyjęła jakąś wiarę; przen.: osoba, która zmieniła poglądy i od niedawna stała się zwolennikiem czegoś. [przypis edytorski]
neofita — osoba, która niedawno przyjęła nową religie bądź doktrynę. [przypis edytorski]
neofita — osoba, która świeżo przyjęła religię. [przypis edytorski]
neofitka — osoba niedawno nawrócona. [przypis edytorski]
neokantyzm — kierunek filozoficzny powstały w drugiej poł. XIX w., był odejściem od dominujących w tym czasie heglizmu i materializmu przyrodniczego. Twórcą neokantyzmu był F. A. Lange; sam nurt szybko podzielił się na wiele odłamów, z których najważniejsze to: szkoła marburska, która filozofię sprowadzała do logiki, przedmiotem poznania była myśl ludzka, a nie świat zewnętrzny i szkoła badeńska, która skupiła się na rozwijaniu metodologii nauk humanistycznych, filozofię traktując jako naukę o ponadczasowych wartościach ogólnoludzkich: pięknie, prawdzie, dobru itd. [przypis edytorski]
neoklasycyzm — O neoklasycyzmie pisał w związku z „Museionem” W. Feldman w wydaniu VI Współczesnej literatury polskiej (1919); zdaniem jednak L. H. Morstina (Życie artystyczne i umysłowe Krakowa i Paryża przed dwudziestu pięciu laty, „Museion”, Kraków 1934, s. 27) „klasycyzm »Museionu« niesłusznie nazwany został neoklasycyzmem”. [przypis autorski]
Ne (…) olivis — Martialis, Epigrammata XIII, I, 1. [przypis tłumacza]
neomaltuzjański — odnoszący się do teorii, zgodnie z którą ograniczenie przyrostu ludności rozwiązałoby trudności społeczno-ekonomiczne państwa. [przypis edytorski]
neo-maltuzjanizm a. neomaltuzjanizm — pogląd, według którego przeludnieniu należy zapobiegać za pomocą regulacji urodzeń; pochodzi od maltuzjanizmu, tj. statycznej teorii zasobów, głoszonej przez Thomasa Malthusa (1766–1834). Zauważył on, że przyrost ludności powoduje ubożenie społeczeństwa i dlatego należy mu zapobiegać, opóźniając zawieranie małżeństw i ograniczając pomoc społeczną dla uboższych tak, aby się nie rozmnażali. [przypis edytorski]
neoplatonizm — kierunek w filozofii, nawiązujący do myśli Platona oraz politeizmu grecko-rzymskiego. [przypis edytorski]
Neoptolemos (mit. gr.) — syn Achillesa i jego kochanki Dejdamei, córki króla Dolopów; niesławny z powodu swojej brutalności i okrucieństw: po zdobyciu Troi zabił Priama, Astyanaksa i Poliksenę. [przypis edytorski]
Neoptolem — zapewne autor ma na myśli samego Achillesa. W takim przypadku Neoptolemos nie byłoby imieniem własnym, ale nazwą rodową. [przypis edytorski]
Neoromantyzm lub neoidealizm (…) przed nieznanym okazem — E. Porębowicz, Poezja polska nowego stulecia, „Pamiętnik Literacki” 1902, s. 78. [przypis autorski]
„neoromantyzm” (…) niknie z powojennych prac historycznoliterackich (…). Odosobnionym jej [tejże nazwy] rzecznikiem jest Julian Krzyżanowski — J. Krzyżanowski, Neoromantyzm polski, Wrocław 1963. [przypis autorski]
Neoryci, naród ujarzmiony przez Aleksandra (…) — por. Diodor z Sycylii, XVII, 105. Livius Titus, Ab Urbe condita, XXII, 51. [przypis tłumacza]
Neosa — Νέου (N), Ἁνανίου (D). [przypis tłumacza]
nepamačijos — nepadėjo. [przypis edytorski]
nepasergiamai — neastebimai. [przypis edytorski]
nepaturos — turoti - kreipti dėmesį, paisyti. [przypis edytorski]
nepenthe (gr.) — napój zapomnienia, uśmierzający smutki, opisany w Odysei Homera (IV, 219–221). [przypis edytorski]
Nepomucyn — dziś popr. forma imienia to Nepomucen. [przypis edytorski]
Nepos, Korneliusz (ok. 100–24 p.n.e.) — rzymski historyk, przyjaciel i biograf Cycerona; jego jedyne zachowane dzieło to O wybitnych mężach, zawierające biografie wielu wybitnych postaci historycznych. [przypis edytorski]
nepos (łac.) — wnuk. [przypis edytorski]
nepotyzm (łac. nepos: wnuk, bratanek) — faworyzowanie krewnych i przyjaciół przy rozdzielaniu godności i stanowisk. [przypis edytorski]
Neprawdu, bresze psia wira! (z ukr.) — Nieprawdę, kłamie psia wiara! [przypis edytorski]
neprietelis — priešas. [przypis edytorski]
neprietelius — priešas, nenaudėlis. [przypis edytorski]
nepriguliu — nepriklausau. [przypis edytorski]
nepri’ma — trump.: nepriima. [przypis edytorski]
ne primit sau (litewskie) — nie przypominam sobie. [przypis autorski]
NEP (skrót ros. Nowaja ekonomiczeskaja politika: Nowa Polityka Ekonomiczna) — doktryna polityki gospodarczej rządu radzieckiego w latach 1921–1929, zmienionej z komunizmu wojennego przez wprowadzenie bardziej rynkowych mechanizmów gospodarczych w celu odbudowy kraju po zniszczeniach wojennych. [przypis edytorski]
Neptuńska Troja (mit. gr.) — Neptun otoczył Troję murem. [przypis edytorski]
Neptunius, deus in mare vasto (łac.) — Neptun, bóg na rozległym morzu. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik greckiego Posejdona, jego atrybutem był trójząb do połowu ryb. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik greckiego Posejdona, jego atrybutem był trójząb. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik greckiego Posejdona. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik gr. Posejdona, jego atrybutem był trójząb do połowu ryb. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik gr. Posejdona. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg morza, odpowiednik gr. Posejdona. [przypis edytorski]
Neptun (mit. rzym.) — bóg wód. [przypis edytorski]
Neptuno — dziś: Nettuno, miasteczko nadmorskie w pobliżu Rzymu. [przypis redakcyjny]
Neptun (…) ratuje Eneasza (…) i jednym pchnięciem przenosi go (…) do tylnej straży — Iliada, XX, 321. [przypis redakcyjny]
Neptunus, częściej Neptun (mit. rzym.) — bóstwo wód, morza i deszczu, a także patron wyścigów konnych. [przypis edytorski]
Neptunus (…) tenet — Vergilius, Aeneida, II, 610. [przypis tłumacza]
Neptun w ląd wpuszczony — mowa o sztucznie zbudowanym porcie. [przypis edytorski]
Neptun — w mitologii gr. bóg morza. [przypis edytorski]
Neptun — w mitologtii rzymskiej bóg morza. [przypis edytorski]
nequam (łac.) — nicpoń, ladaco. [przypis edytorski]
nequam (łac.) — nicpoń, ladaco. [przypis redakcyjny]
neque boni intellectus neque cura mali, sed mercede aluntur ministri sceleribus, privatimque degeneres, in publicum exitiosi (łac.) — ani zrozumienie dobra ani troska o zło, (u nich nie istnieje), ale zapłatą się żywią pośrednicy zbrodni, w domu zwyrodniali, w życiu publicznem zgubni. [przypis redakcyjny]
neque (…) cogitur (łac.) — „Nie zmusza go żadna konieczność, aby obstawać i bronić wszystkiego, co mu zalecono i wykładano” (Cicero, Academica, IV, 3; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Neque (…) cunnum — Horatius, Satirae, 2, 69. [przypis tłumacza]
Neque dicet: Forte mendacium est in dextera mea (łac.) — „Ani rzec: izali to nie jest oszukanie, co jest w prawicy mojej?”. [przypis tłumacza]
Neque (…) Domini (łac.) — 2 Krl 14,17 [„Nie wzrusza się ani błogosławieństwem, ani złorzeczeniem, niby Anioł Pański”; Red. WL]. [przypis tłumacza]
neque (…) efferentem — Cicero, De officiis, I, 34. [przypis tłumacza]
Neque enim (…) amaritiem (łac.) — „I ja nie jestem obcy tej bogini,/ Co w duszę leje słodycz wraz z goryczą” (Catullus, Carmina, LXVIII, 17; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
neque (…) gero — autor nieznany. [przypis tłumacza]
neque iuramentis facile indulgent — i nie uciekali się [zbyt] łatwo do przysiąg. [przypis edytorski]
Neque (…) malis (łac.) — „Niechaj on nie ma żadnego grobu,/ Jakoby portu dla ciała,/ Gdzie by po trudach życia ziemskiego/ Dusza spokoju zaznała” (Cicero, Tusculanae disputationes, I, 44; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Neque nubent — Słowa z Ewangelii św. Mateusza, gdzie mówi, że przy zmartwychwstaniu ani mężów, ani żon nie będzie, ale wszyscy będą jako aniołowie boży w niebie. Przez co ewangelista oznacza, że wszyscy w niebie równi będą sobie w życiu wiecznym. [przypis redakcyjny]
neque (…) obnoxiae — Tacitus, Annales, XIII, 45. [przypis tłumacza]
Neque (…) omnia — Cicero, De natura deorum, I, 17. [przypis tłumacza]
Neque (…) potest — Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 3. [przypis tłumacza]
neque reapse hoc fundamentum sufficere evicit (łac.) — I w samej rzeczy nie przeprowadził wystarczająco tej zasady. [przypis tłumacza]
neque (…) sunt — Livius Titus, Ab Urbe condita, XXII, 19. [przypis tłumacza]
ne quid detrimenti capiat dominium regium (łac.) — aby szkody nie doznało królestwo. [przypis autorski]
ne quid nimis (łac.) — byle nie zanadto. [przypis tłumacza]
ne quid respublica detrimenti capiat (łac.) — żeby rzeczpospolita nie doznała jakiegoś uszczerbku; fragment rzymskiej formuły wzywającej konsulów do wprowadzenia stanu wyjątkowego: videant consules ne quid…: niechaj konsulowie czuwają, żeby… [przypis edytorski]
Neracjusz — Lucius Neratius Priscus (zm. 133), prawnik rzym., konsul w 97 r. n.e. [przypis edytorski]
Nerczyńsk — miasto Rosji, w Kraju Zabajkalskim, nad rz. Nerczą, ok. 600 na wsch. od Bajkału. [przypis edytorski]
Nerczyńsk — miasto w azjatyckiej części Rosji, 600 km na wsch. od jeziora Bajkał; od 1826 do 1917 kolonia katorżnicza, gdzie więziono m.in. dekabrystów, powstańców polskich z 1831 i 1863 oraz narodników. [przypis edytorski]
nereida (mit. gr.) — jedna z kilkudziesięciu nimf morskich, córek Nereusa. [przypis edytorski]
nereida (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa. [przypis edytorski]
Nereidy — córki morskiego bożka Nereusa. [przypis tłumacza]
Nereidy — córki Nereusa, boginki morskie. [przypis redakcyjny]
Nereidy (mit. gec.) — córki Nereusa. [przypis edytorski]
nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]
Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]
nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa, boga morskiego i wróżbity, obdarzonego zdolnością przemiany swej postaci w dowolną istotę; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [ [przypis edytorski]
Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie. [przypis edytorski]
nereidy (mit. gr.) — nimfy wodne. [przypis edytorski]
Nereja córa (mit. gr.) — Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Nerej a. Nereus (mit. gr.) — bóg morski, wróżbita, obdarzony zdolnością zmiany swej postaci w dowolną istotę; syn Pontosa i Gai (a. tytanów Okeanosa i Tetydy), ojciec nimf morskich Nereid; atrybutem Nereusa, podobnie jak Neptuna, był trójząb; tu wymieniony zamiast Neptuna. [przypis edytorski]
Nerejdy a. Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]
Nereus (mit. gr.)— jeden z bogów morza, mąż oceanidy Doris, ojciec kilkudziesięciu Nereid i Doryd. [przypis edytorski]
Nereuszowe córy — Nereidy, boginki morskie. [przypis edytorski]
Neris — Wilia, rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Niemna. [przypis edytorski]
Neriton — pasmo górskie na północy Itaki. [przypis edytorski]
nerodyčiau — čia: nepatarčiau. [przypis edytorski]
Neron (37–68) — cesarz rzymski od 54, za sprawą prześladowania chrześcijan przedstawiany jako symbol okrucieństwa władzy. [przypis edytorski]
Neron (37–68 n.e.) — Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus, cesarz rzymski w latach 54–68 n.e. [przypis edytorski]
Neron (37–68) — Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, cesarz rzymski od 54, za sprawą prześladowania chrześcijan przedstawiany jako symbol okrucieństwa władzy. [przypis edytorski]
