Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156765 przypisów.

Objaśnienia (…) podajemy na końcu każdego tomu. — objaśnienia na końcu pierwszego tomu wydania źródłowego (pieśni I-X) zostały opatrzone uwagą: „Wydawca składa gorące podziękowanie prof. K. Zawilińskiemu za łaskawie udzieloną pomoc w objaśnieniu niektórych trudniejszych form i konstrukcyj gramatycznych”. Na końcu drugiego tomu (pieśni XI-XX) umieszczono Słowniczek ułożony przez Jana Czubka. W niniejszym wydaniu treść obu zamieszono w formie przypisów z odsyłaczami w tekście. [przypis redakcyjny]

objaśnienia rozmaitych aluzji, komentarze treściowe itp. podaję poza tekstem przekładu, natomiast uwagi samego autora umieszczam pod tekstem, oznaczając je gwiazdką dla odróżnienia od uwag przekładcy — w wydaniu cyfrowym wszystkie te zabiegi mogły zostać zastąpione zwykłym dla naszej biblioteki składem, z podziałem na adnotacje autora i tłumacza; red. WL. [przypis edytorski]

objaśnione były — jaśniały. [przypis edytorski]

objaśniż mi to kto (daw.) — konstrukcja z partykułą (-że skróconą dla zachowania rytmu wiersza do ) w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy objaśni mi to ktoś, czyż objaśni mi to ktoś. [przypis edytorski]

objaw — tu: objawienie się. [przypis edytorski]

objażdżka — patrol, objazd nocnych wart (Słownik Lindego). [przypis redakcyjny]

objęcie (daw.) — pojętność, zdolność pojmowania, uczenia się; objęcie mam dość łatwe: pojmuję dość łatwo. [przypis edytorski]

objęcie — pojęcie; pojętność. [przypis edytorski]

objęcie — pojęcie, zrozumienie. [przypis edytorski]

objęcie rządów przez cesarza Wilhelma… — Wilhelm I, raniony 3 czerwca 1878 r. przez zamachowca Nobilinga, przekazał władzę na czas choroby następcy tronu, Fryderykowi Wilhelmowi. Na powrót objął rządy 5 grudnia 1878 r. [przypis redakcyjny]

objęcie — tu: pojętność; zdolność pojmowania. [przypis edytorski]

objechałem jak bartnika — osaczyłem jak niedźwiedzia przy barci; bartnik, w języku myśliwskim: nazwa niedźwiedzia. Niedźwiedzie lubią miód i często wybierają go z barci leśnej. Zwykle też miód służy na przynętę, jeśli na niedźwiedzia zastawia się pułapkę. [przypis redakcyjny]

objeszczyk (ros.) — konny strażnik pilnujący granicy Imperium Rosyjskiego w XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

objeździć swą wolą (…) nieokróconą (starop.) — powściągnąć, opanować nieposkromioną samowolę. [przypis redakcyjny]

objeżczyk a. objeszczyk (z ros. объездчик) — rosyjski żołnierz z konnego patrolu granicznego. [przypis edytorski]

objeżdżczyk (z ros.) — żołnierz z konnego patrolu. [przypis edytorski]

objuczony — obciążony. [przypis edytorski]

obłąkać się — zabłądzić. [przypis edytorski]

obłąkać — tu: spowodować, by się zgubili. [przypis edytorski]

obłąkany (daw.) — zabłąkany, zagubiony. [przypis edytorski]

obłąkany Gogola — bohater utworu Mikołaja Gogola (1809–1852) pt. Pamiętnik wariata. [przypis edytorski]

Obłąkany Karol — w tekście sztuki: Obłąkany. [przypis edytorski]

obłąkany — tu: dążący w niewłaściwym kierunku. [przypis edytorski]

obłąkany — tu: zagubiony. [przypis edytorski]

obłapiać się — obejmować, ściskać się. [przypis edytorski]

obłapiać (starop.; tu forma imiesł.: obłapiając) — obejmować. [przypis redakcyjny]

obłapić (daw.) — uściskać. [przypis redakcyjny]

obłapić się (starop.) — uściskać się. [przypis redakcyjny]

obłapienie (daw.) — uścisk. [przypis redakcyjny]

obłatwić — zrobić, dokonać, załatwić. [przypis edytorski]

obławnik — uczestnik obławy na zwierzę podczas polowania. [przypis edytorski]

obłazem — razem, od razu, ogółem. [przypis redakcyjny]

o błędach jednej i drugiej strony — jeśli Tesalowie chcą się odłączyć od nieprzyjaciela, muszą przyśpieszyć kroku; to samo muszą zrobić Lacedemończycy, jeśli chcą doprowadzić do potyczki. Obie strony poruszają się zbyt powoli. [przypis tłumacza]

obłędna wieszczka — tu: Sybilla z Kume. [przypis edytorski]

obłęd opilczy a. Zespół Otella, a. obłęd alkoholowy — ostra psychoza, występująca u alkoholików. [przypis edytorski]

obłęd — θεοβλάβεια (Niese), φρενολάβεια (Dindorf). [przypis tłumacza]

obłęk — obwód. [przypis edytorski]

obłów — połów, zdobycz; por. pokrewny współcz. wyraz: obłowić się. [przypis redakcyjny]

obłóżka — coś, czym jest obłożone coś innego; tu: obszycie. [przypis edytorski]

obłoczyć a. obłóczyć — oblekać; naciągać, nakładać. [przypis edytorski]

obłoczy — forma zmieniona dla rymu; winno być: obłóczy. [przypis edytorski]

obłuda (daw.) — ułuda, przywidzenie; ułuda, ponieważ nautilus przypomina okręcik, ale w rzeczywistości nim nie jest. [przypis edytorski]

obłuda (starop.) — tu: złuda, mara. [przypis redakcyjny]

obłudny (daw.) — tu: pozorny, nierzeczywisty. [przypis edytorski]

obłudny (starop.) — tu: zwodnicze. [przypis edytorski]

oblać — tu: obrosnąć tłuszczem. [przypis edytorski]

oblagować — oszukać, okpić (por.: blaga). [przypis edytorski]

Oblana krwią matki i łzami własnych cierpień, zaświeciła narodowi wzorem bogobojności… — ibid., t. IV, s. 117. [przypis autorski]

oblaskach — odblaskach. [przypis edytorski]

oblata — tutaj: przeniesienia aktów z ksiąg niewłaściwych do właściwych. [przypis redakcyjny]

oblatować (łac.) — wpisać do akt. [przypis edytorski]

oblatować — wpisać do ksiąg miejskich. [przypis edytorski]

oblatywała kobieta ze trzy kościoły… — nabożeństwa w kościołach warszawskich stawały się wówczas często manifestacjami patriotycznymi. [przypis redakcyjny]

oblędz — dziś popr.: oblegać. [przypis edytorski]

oblężeńcy (daw.) — oblężeni; mieszkańcy oblężonego miasta. [przypis edytorski]

oblężenie Cawnpore (5–25 czerwca 1857) — oblężenie Cawnpore (ob. Kanpur), ważnego miasta garnizonowego wojsk Kompanii Wschodnioindyjskiej, przez indyjskich powstańców podczas powstania sipajów; zakończone poddaniem się oblężonych w zamian za bezpieczne przejście do Allahabadu; ewakuacja z Cawnpore zamieniła się w masakrę, w której zginęła większość Brytyjczyków, w tym 120 kobiet i dzieci, schwytanych i zabitych przez sipajów. [przypis edytorski]

oblężeniec — oblężony; mieszkaniec oblężonego miasta. [przypis edytorski]

oblężenie Lyonu poruszyło całe Południe — Lyon był jednym z najsilniejszych ośrodków rebelii żyrondystowskiej i rojalistycznej przeciw dyktaturze jakobińskiej. Oblegany przez wojska Konwencji, stawiał opór przez 2 miesiące (8 VIII–9 X 1793). Jeszcze dłużej (do grudnia) bronił się Tulon, który wezwał na pomoc Anglików. [przypis redakcyjny]

oblężenie Metzu — oblężenie trwające od 19 sierpnia do 27 października 1870 r.; wielka klęska Francuzów podczas wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]

oblężenie Missolungi (15 kwietnia 1825 – 10 kwietnia 1826) — oblężenie greckiego miasta Missolungi na Peloponezie, które miało miejsce podczas walk o niepodległość Grecji pomiędzy siłami Turków osmańskich a greckimi powstańcami. Oblężenie zakończyło się zdobyciem miasta przez Turków, samobójczą śmiercią wielu obrońców, którzy m.in. wysadzili się w powietrze w prochowni, i wymordowaniem pozostałych mieszkańców; młode kobiety i dzieci sprzedano niewolę. Bohaterska postawa obrońców oraz rzeź miasta poruszyły międzynarodową opinię publiczna, co skłoniło rządy mocarstw zachodnich do interwencji zbrojnej. [przypis edytorski]

oblężenie Podhajec — trwało od 4 do 19 października. [przypis redakcyjny]

oblężenie pod Żurawnem — od 24 września do 17 października. [przypis redakcyjny]

oblężenie Suczawy (25 sierpnia–13 października 1653) — oblężenie twierdzy w Suczawie (w historycznej Mołdawii, w ob. Rumunii) podczas powstania Chmielnickiego, której przeciwko wojskom polsko-wołosko-mołdawskim broniły oddziały hospodara mołdawskiego Bazylego Lupu i sprzymierzonych z nim Kozaków zaporoskich pod wodzą zięcia hospodara, Tymosza (Tymofieja) Chmielnickiego, syna Bohdana Chmielnickiego; zakończone honorową kapitulacją oblężonych. [przypis edytorski]

obleciały (daw.) — zrujnowany, zniszczony. [przypis edytorski]

oblec (starop.) — otoczyć, osaczyć. [przypis edytorski]

oblec — założyć, ubrać. [przypis edytorski]

oblec zbroję — nałożyć zbroję. [przypis redakcyjny]

obleczone w kąpielowe stroje — fragment dopisany. [przypis tłumacza]

obleczony — ubrany. [przypis edytorski]

obleczy (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: oblecz, przyodziej. [przypis edytorski]

oblegali Sewastopol — oblężeniem Sewastopola określa się okres od lądowania sprzymierzonych na Krymie we wrześniu 1854 do wycofania się armii rosyjskiej we wrześniu 1855. [przypis edytorski]

obległy — [tu:] pokryty. [przypis redakcyjny]

oblekać (przest.) — ubierać; tu: wyposażać. [przypis edytorski]

oblektament (daw., z łac. oblectamentum) — przyjemność, uciecha; rozrywka. [przypis edytorski]

obleność (starop.) — pochlebstwo. [przypis redakcyjny]

oblepicha (ros. облепиха) — rokitnik pospolity (Hippophae rhamnoides), krzew o jadalnych, soczystych, kwaśnych owocach, bogatych w witaminę C. [przypis edytorski]

oblepły — dziś popr.: oblepiony. [przypis edytorski]

obleśnie (starop.) — obłudnie. [przypis redakcyjny]

obleśny (starop.) — obłudny. [przypis redakcyjny]

obleśny (starop.) — pochlebny, fałszywy. [przypis redakcyjny]