Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 113657 przypisów.
cukrowe wety (starop.) — słodki deser. [przypis edytorski]
cukry (daw.) — słodycze. [przypis edytorski]
cukry — dziś: cukierki. [przypis edytorski]
cukry — dziś: cukierki, słodycze. [przypis edytorski]
Culbertson, Ely (1891–1955) — amerykański brydżysta, jako autor podręczników i gracz odegrał wielką rolę w popularyzacji i rozwoju tej gry. [przypis edytorski]
cul de Paris (fr.) — element stroju modny na początku oraz w końcu XVIII w., poduszki podkreślające mocno krągłość pośladków, noszone pod spódnicą. [przypis edytorski]
culmen a. cerebellum — móżdżek; główna część tyłomózgowia wszystkich kręgowców; u ludzi odgrywa ważną rolę w kontroli motorycznej, może też uczestniczyć w funkcjach poznawczych takich jak uwaga czy język, jak też w regulacji odczuwania strachu i przyjemności; otrzymując informacje z narządów zmysłów przez rdzeń kręgowy i z innych części mózgu i integrując je, umożliwia zgranie aktywności ruchowej; uszkodzenie móżdżku wywołuje u człowieka zaburzenia ruchów precyzyjnych, równowagi, postawy i uczenia się ruchów. [przypis edytorski]
culs de sac (fr.) — ślepe zaułki. [przypis edytorski]
Cumaná — miasto w Wenezueli u ujścia rzeki Manzanares. [przypis edytorski]
cum annexis (łac.: z dodatkami) — tu żart.: z posagiem. [przypis edytorski]
Cumberland, Wolfe, Keppel, Hawke, Vernon, Ferdynand, Burgoyne, Granby — brytyjscy dowódcy armii bądź floty. [przypis edytorski]
cum bonis bonus eris, cum malis perverteris (łac.) — będziesz dobry z dobrymi, ze złymi się zepsujesz. [przypis edytorski]
cum bonis bonus eris, cum malis perverteris (łac.) — z dobrymi będziesz dobry, ze złymi skazisz się. [przypis edytorski]
cum boris, lasis, graniciebus et coloniis — z borami, lasami, granicami i koloniami. [przypis edytorski]
cum gladiis et fustibus (łac.) — mieczami i kijami. [przypis edytorski]
cum grano salis (łac.) — dosł.: z ziarnkiem soli; z odrobiną rezerwy, sceptycznie, nie całkiem dosłownie. [przypis edytorski]
cum grano salis (łac.) — ze szczyptą soli. [przypis edytorski]
cum grano salis (łac.) — z ziarenkiem soli (ostrożnie). [przypis edytorski]
cum grano salis (łac.) — z ziarenkiem soli, przen.: z ironią i dystansem. [przypis edytorski]
cum grzybibus (łac., żart.) — z grzybami. [przypis edytorski]
cum honore et successu (łac.) — z honorem i powodzeniem. [przypis edytorski]
Cu mir, cu dir, cu jenem, o got (jid.) — Do mnie, do ciebie, do każdego, o boże. [przypis edytorski]
cum krzakis, boris — z krzakami i borami (makaronizm). [przypis edytorski]
cum laude (łac.) — z pochwałą (dawniej tekst pojawiający się na dyplomach ukończenia szkół średnich i uczelni wyższych). [przypis edytorski]
cum liber essem ex omnibus, omnium me servum feci (łac.) — będąc wolnym od wszystkich, uczyniłem się niewolnikiem wszystkich (1 Kor 9, 19, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
Cumming, właśc. Gordon-Cumming, Roualeyn George (1820–1866) — szkocki podróżnik i zapalony myśliwy, autor Five Years of a Hunter's Life in the Far Interior of South Africa (1850). [przypis edytorski]
cum mortuis (łac.) — ze zmarłymi. [przypis edytorski]
cum nomine et sigillo principis (łac.) — z imieniem i pieczęcią księcia. [przypis edytorski]
cum omnibus titulis (łac.) — ze wszystkimi tytułami. [przypis edytorski]
cum privilegio ad imprimendum solum (łac.) — dosł.: z przywilejem monopolu drukowania; tu żart.: na wyłączność. [przypis edytorski]
cum quibus (łac.) — z czymś. [przypis edytorski]
cum spiritu vini (łac.) — dosłownie „z ducha wina”. [przypis edytorski]
cum tojt (jid.) — na śmierć. [przypis edytorski]
cumulus — biała kłębiasta chmura, towarzysząca pięknej pogodzie. [przypis edytorski]
Cunar (zniekszt.) — Cunard Line, brytyjskie przedsiębiorstwo żeglugowe założone przez Samuela Cunarda, istniejące w latach 1840–2005; w drugiej poł. XIX w. słynące z bezpieczeństwa przewozów, mimo iż jego statki nie należały do najszybszych. [przypis edytorski]
Cunctator właśc. Quintus Fabius Maximus Verrucosus Cunctator (280–203 p.n.e.) — rzymski polityk i wódz; zyskał przydomek Cunctator (łac. „zwlekający”) za sprawą przyjętej strategii w rozmieszczaniu wojsk podczas II wojny punickiej. [przypis edytorski]
cupana — guarana, napój z nasion ciernioplątu Paullinia cupana. [przypis edytorski]
cupiditas (łac.) — żądza, chciwość, pożądliwość. [przypis edytorski]
cupiditates (łac.) — żądze. [przypis edytorski]
Cuppis, Pompilio de (1810–1861) — włoski arystokrata z książęcego rodu, kawaler fr. legii honorowej; studiował w Rzymie matematykę, astronomię i geografię, pozostawił po sobie prace malarskie, ryciny i ilustracje; pochodził z Fano w regionie Marche we Włoszech, działał na terenie Umbrii. [przypis edytorski]
curaçao — likier wytwarzany ze skórek gorzkich pomarańczy. [przypis edytorski]
curaçao — nazwa gatunkowa likierów wytwarzanych ze skórek gorzkich pomarańczy; powstała od nazwy wyspy Curaçao u wybrzeży Wenezueli, gdzie uprawiano gatunek gorzkiej pomarańczy. [przypis edytorski]
curasque gerens, animosque viriles (łac.) — dźwigająca troski i obdarzona męstwem; słowa rzym. poety Wergiliusza. [przypis edytorski]
curator (łac.) — opiekun. [przypis edytorski]
Curculio, pol.: słonik (biol.) — rodzaj chrząszcza z nadrodziny ryjkowców. [przypis edytorski]
curé (fr.) — duchowny, ksiądz. [przypis edytorski]
Curel de, François (1854–1928) — fr. dramatopisarz. [przypis edytorski]
curesy (jid.) — kłopoty, troski. [przypis edytorski]
curik (jid.) — z powrotem. [przypis edytorski]
curio (port.) — ryżołusk rudobrzuchy, rodzaj ptaka z rodziny tanagrowatych. [przypis edytorski]
curiosa (łac.) — dziwactwa, osobliwości. [przypis edytorski]
curiositas (łac.) — ciekawość [przypis edytorski]
curiosum (łac.) — dziwactwo, osobliwość. [przypis edytorski]
curiosum (łac.) — osoba, rzecz albo zjawisko budzące zdumienie swoją niezwykłością; osobliwość, cudactwo, dziwoląg. [przypis edytorski]
curiosum (łac.) — osobliwość. [przypis edytorski]
curiosum (łac.) — rzecz dziwna; ciekawostka. [przypis edytorski]
curiosum (łac.) — rzecz osobliwa, dziwactwo. [przypis edytorski]
Curitiba a. Kurytyba — miasto w Brazylii w stanie Parana, główny ośrodek Polonii brazylijskiej, nazywane również „Chicago Ameryki Południowej”. [przypis edytorski]
Curitiba (port.) — Kurytyba, miasto w płd. Brazylii, stolica stanu Parana; główny ośrodek polonijny w Brazylii. [przypis edytorski]
Curly Locks — bohaterka książki dla dzieci pt. Mała Curly Locks (ang. Little Curly Locks) autorstwa Petera G. Thomsona. [przypis edytorski]
curolik — cyrulik; lekarz. [przypis edytorski]
Curr, Edward Micklethwaite (1820–1889) — autor m.in. książki o Aborygenach, ich obyczajach i językach: The Australian Race: Its Origins, Languages, Customs (wyd. 1886). [przypis edytorski]
curriculum (łac.) — bieg, przebieg. [przypis edytorski]
cursus (łac.) — przebieg. [przypis edytorski]
Curtiss Aeroplane and Motor Company — amerykańskie przedsiębiorstwo produkujące samoloty; zał. w 1916, odniosło znaczący sukces rynkowy, w 1929 połączyło się z Wright Aeronautical, tworząc istniejącą do dziś spółkę Curtiss-Wright Corporation. [przypis edytorski]
curtum visum (łac.) — w skrócie mówiąc, widziadło. [przypis edytorski]
Curzon, George Nathaniel (1859–1925) — brytyjski arystokrata i polityk, znany jako lord Curzon; wicekról Indii (1899–1905), minister spraw zagranicznych (1919–1924). [przypis edytorski]
custalorum — zniekształcone Custos rotulorum (łac.: strażnik zwojów), który tytuł oznaczał urzędnika dozorującego dokumenty hrabstwa. [przypis edytorski]
custode (wł.) — dozorca. [przypis edytorski]
custos legum (łac.) — strażnik praw. [przypis edytorski]
Custozza — miejscowość w północnych Włoszech, miejsce przegranej przez Włochów bitwy z Austriakami w 1866 r. [przypis edytorski]
Cust, Robert Needham (1821–1909) — brytyjski orientalista i afrykanista; autor m.in. dwutomowej książki A sketch of the modern languages of Africa (Szkic współczesnych języków Afryki, 1878–1883). [przypis edytorski]
cut rate laundry (ang.) — tanie pranie; pranie po obniżonej cenie. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — francuski zoolog, twórca paleontologii. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — fr. zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej; przeciwnik koncepcji ewolucyjnych, twórca teorii katastrof. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — wybitny francuski zoolog i paleontolog. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — wybitny francuski zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — wybitny fr. zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej. [przypis edytorski]
Cuvier, Georges (1769–1832) — zoolog i paleontolog, twórca pierwszej klasyfikacji zwierząt. [przypis edytorski]
Cuvier w swojej historii nauk przyrodzonych — Historia nauk przyrodniczych (Histoire des sciences naturelles depuis leur origine jusqu'à nos jours…), 1841–1845, wyd. pol. 1853–1855, pięciotomowe dzieło Georgesa Cuviera. [przypis edytorski]
cużeczka — zdr. od: cucha; góralska męska peleryna lub kurta sukienna, często zdobiona haftami i obszyciami. [przypis edytorski]
CVI — tu opuszczono kilka strof (patrz: Od tłumacza). [przypis edytorski]
cwaj-koniak — cwaj (z niem.): dwa. [przypis edytorski]
cwał — najszybszy chód koński używany podczas wyścigów, odmiana galopu. [przypis edytorski]
Cwał Walkirii (niem. Walkürenritt) — wstęp do III aktu opery Walkiria Richarda Wagnera, stanowiącej drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga; jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. Walkiria to w mitologii nordyckiej jedna z pomniejszych bogiń, pięknych dziewic-wojowniczek dosiadających skrzydlatych koni. [przypis edytorski]
cwancygier — dawna moneta austriacka o nominale dwudziestu grajcarów. [przypis edytorski]
cwancygier (niem. Zwanziger: dwudziestak) — dawna srebrna moneta austriacka o wartości 20 grajcarów; cwancygiera, czyli 33 grajcary: przed reformą walutową z roku 1857 gulden dzielił się na 60 grajcarów, więc cwancygier był wart 1/3 guldena; nowy gulden dzielił się na 100 grajcarów. [przypis edytorski]
cwaniak (gw. warsz.) — spryciarz. [przypis edytorski]
c. w. — centralne więzienie. [przypis edytorski]
cwelich — rodzaj tkaniny. [przypis edytorski]
cwelich (z niem. Zwilich) — prosta, solidna, tania tkanina. [przypis edytorski]
cwiczyć — dziś popr.: ćwiczyć. [przypis edytorski]
cwikier (daw.) — binokle; okulary. [przypis edytorski]
cwikier (z niem.) — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy, mocowanych na nosie z pomocą sprężynki; także: binokle. [przypis edytorski]
Cyankali — dramat Friedricha Wolfa z roku 1929, poruszający temat aborcji. [przypis edytorski]
Cybela — a. Cybele, Kybele, frygijska bogini płodności, urodzaju i wiosny, czczona przez tysiące lat w całej Azji Mniejszej jako Wielka Matka. [przypis edytorski]
Cybela — Kybele, frygijska bogini wiosny, płodności, urodzaju. [przypis edytorski]
Cybele — a. Kybele; frygijska bogini płodności, urodzaju i wiosny; czczona przez tysiąclecia w całej Azji Mniejszej jako Wielka Matka. [przypis edytorski]
Cybella a. Kybele — frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych, jako Magna Mater (Wielka Matka) czczona przez tysiąclecia w Azji Mniejszej, następnie w Rzymie, aż do V w. n.e.; inne wersje zapisu imienia bogini: Kubaba (hetyckie), Kybele a. Kybebe (gr.), Cybele a. Cybebe (łac.). [przypis edytorski]
Cybella, właśc. Kybele — nosząca także imiona: Kubaba (hetyckie), Kybele a. Kybebe (gr.), Cybele a. Cybebe (łac.); frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych, jako Magna Mater (Wielka Matka) czczona przez tysiąclecia w Azji Mniejszej, następnie w Rzymie, aż do V w. n.e. [przypis edytorski]