Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5234 przypisów.
Rów ten polecił wykopać król celem obrony, kiedy się dowiedział, że Cyrus nadciąga — Cyrus był pewny, że król wyda mu bitwę nad tym rowem. Lecz król, być może zaniepokojony licznymi wypadkami dezercji, cofnął się bliżej ku Babilonowi i miał pewnie zamiar cofnąć się w głąb Persji właściwej, później jednak na nalegania Tyribazosa ruszył znowu naprzód ze swymi przeważającymi siłami, zdecydowawszy się podjąć walkę. [przypis tłumacza]
różą oboje — białą i czerwoną. [przypis redakcyjny]
różą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: różę. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pochodząca z obszarów Jordani, należy do gatunku roślin pustynnych, inaczej zwana jest zmartwychwstanką. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna, w czasie suszy zwijająca się w kulkę toczoną przez wiatr po pustyni. [przypis edytorski]
róża jerychońska — roślina pustynna ze wsch. części obszaru śródziemnomorskiego; w oryg.: woodbine, czyli wiciokrzew, zwany też suchodrzewem. [przypis edytorski]
róża jerychońska — zmartwychwstanka, roślina pustynna, która w czasie suszy zwija gałązki, tworząc kulkę, niekiedy odrywaną przez wiatr od podłoża i toczącą się po pustyni, zaś w czasie deszczu z powrotem rozwija gałązki. [przypis edytorski]
Różańcowa — tj. dzień święta Matki Boskiej Różańcowej, obchodzonego w Kościele katolickim 7 października. [przypis edytorski]
różaną — różaną wodę. [przypis redakcyjny]
różane palce zorzy — „różanopalca” to przydomek Eos, greckiej bogini jutrzenki, zorzy porannej. [przypis edytorski]
Różaniec — tu: modlitwa w Kościele katolickim. [przypis edytorski]
różaniec — tutaj: rodzaj nabożeństwa, zaprowadzonego przez św. Dominika. [przypis redakcyjny]
różanopalcy uśmiech — por. przydomek Eos, bogini zorzy porannej, w poematach Homera: „różanopalca Jutrzenka”. [przypis edytorski]
róża od Torunia — zabawa w kółku, osoba w środku była różą, w odpowiednim momencie piosenki dzieci zaczynały tańczyć, a róża wybierała kolejną osobę do kółka. [przypis edytorski]
róża sarońska — w symbolice biblijnej: piękny kwiat a. piękna kobieta; Saron (hebr. Szaron) — równina izraelska położona nad morzem Śródziemnym pomiędzy Karmelem a Jaffą, bardzo żyzna i bogata w wodę. [przypis edytorski]
róża — tu: pierścień wyrostków u nasady poroża jelenia. [przypis edytorski]
Róża z Tannenburgu — powieść dla młodzieży o tendencji umoralniającej, napisana również przez kanonika Schmida (w latach 1833–1866 pięć polskich wydań). [przypis redakcyjny]
różczka — gałązka. [przypis edytorski]
różdżka — chodzi tu o atrybut Merkurego (a wcześniej, w mit. gr., Hermesa): laskę oplecioną przez węże; także: kaduceusz, posoch. [przypis edytorski]
różdżka oliwy — gałązka oliwna. [przypis edytorski]
różdżka — tu: gałązka; białe ptaszę wzleci wysoko i poda różdżkę drużynie — nawiązanie do motywu biblijnej Arki Noego. Noe wypuścił z Arki gołębicę, która wróciła z gałązką w dziobie, co było znakiem, że wody potopu opadają. [przypis edytorski]
różdżka — zdrobniale: rózga. [przypis edytorski]
różdżkę tę oliwną — gałązkę oliwną nieśli błagalnicy. [przypis edytorski]
różdżki ułomić — ułamać gałązkę. [przypis edytorski]
różej, liliej (starop. formy) — dziś D.lm r.ż.: róż, lilii. [przypis edytorski]
różej — róży (C. l.p.). [przypis redakcyjny]
Różewicz, Tadeusz (1921–2014) — poeta, dramaturg, w historii poezji polskiej zapisał się ascetycznymi wierszami zdającymi sprawę z doświadczenia II wojny światowej i Holokaustu, przedstawiciel teatru absurdu, często odwołujący się do rzeczywistości przedstawianej w prasie i do malarstwa awangardowego. [przypis edytorski]
Różewicz, Tadeusz (1921–2014) — poeta, dramaturg, w historii poezji polskiej zapisał się ascetycznymi wierszami zdającymi sprawę z doświadczenia II wojny światowej i Holokaustu, przedstawiciel teatru absurdu, często odwołujący się do rzeczywistości przedstawianej w prasie i do malarstwa awangardowego. [przypis edytorski]
różnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: różnymi. [przypis edytorski]
różnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: różnymi. [przypis edytorski]
różne rodzaje, czyli formy rządów — Russo odróżnia najściślej formę państwa od formy rządu. Za prawną uznaje tylko jedną formę państwa: państwo kierujące się prawami uchwalonymi bezpośrednio przez naród. Formy rządów natomiast ujmuje w trzy główne typy, które są dlań równouprawnione, a których wartość mierzy celowością ich w stosunku do zadań rządu i warunków danego społeczeństwa. [przypis tłumacza]
różnić (daw.) — tu: poróżnić, pokłócić. [przypis edytorski]
Różnica (…) jest ilościowa, a nie zasadnicza, jakościowa — Istotnie natomiast, i to w wysokim stopniu, różni się pod względem psychologicznym moment genialny od niegenialnego, także i u jednego i tego samego człowieka. [przypis autorski]
Różnica między obiadem a wieczerzą — Łk 14, 12. [przypis tłumacza]
Różnica pomiędzy jałowością pierwszego krzyżowania a bezpłodnością mieszańców międzygatunkowych — w oryginale autor używa tego samego terminu sterility na określenie dwu różnych cech: niemożności spłodzenia wspólnego potomstwa przez osobniki dwu różnych gatunków (sterility of first crosses, niepłodność, bezowocność krzyżowania) oraz trwałej niemożności spłodzenia jakiegokolwiek potomstwa, czyli bezpłodności, występującej u mieszańców międzygatunkowych (sterility of hybrids). [przypis edytorski]
Różnica pomiędzy zmysłem geometrycznym a zmysłem życiowym — W oryg. esprit de geométrie, esprit de finesse. Chodzi tu o przeciwstawienie przymiotów wielkiego uczonego, pracującego teoretycznie, a np. umysłu sędziego śledczego, dyplomaty, wodza, światowca, wreszcie ludzi operujących na żywym materiale. [przypis tłumacza]
różnicę między namiętnością a miłostką, pomiędzy duszą tkliwą a duszą prozaiczną — powiedzenie Leonory. [przypis autorski]
różnice między wydaniami — Wydanie Aleksandra Brücknera (1925) opiera się już zasadniczo na tekście niniejszego (tj. pierwszej jego edycji z 1922 r.). [przypis redakcyjny]
różnice poszczególnych wydań — Strowski, Montaigne, Paris 1906. [przypis tłumacza]
różniczka (mat.) — tradycyjna nazwa nieskończenie małej zmiany danej zmiennej; pojęcie w rachunku różniczkowym i całkowym. [przypis edytorski]
różniczkować (daw.) — różnicować. [przypis edytorski]
różniczkować — dziś lepiej: zróżnicował. [przypis edytorski]
różniczkowanie — dziś poza znaczeniem matematycznym: różnicowanie. [przypis edytorski]
różnie (daw.) — w różne strony. [przypis redakcyjny]
Różnie los sadza ludzkie syny — Hiob 7, 6. [przypis tłumacza]
różnie (starop.) — [tu:] w różne strony. [przypis redakcyjny]
różnie — [tu:] po różnych miejscach. [przypis redakcyjny]
różno — dziś popr.: różnie. [przypis edytorski]
różnofarbny — różnobarwny, różnokolorowy. [przypis edytorski]
różnofarbny — wielobarwny, kolorowy. [przypis edytorski]
różnofarby (daw.) — różnobarwny. [przypis edytorski]
różnokształtymi — różnokształtnymi. [przypis edytorski]
różność — starop. forma: rozność. [przypis edytorski]
różnoście (daw., gw.) — różności. [przypis edytorski]
różnoście (gw.) — różności. [przypis edytorski]
Różnych porządków — w różnych stylach. [przypis redakcyjny]
różny (daw.) — różnobarwny. [przypis redakcyjny]
różny jest od obyczaju młodego Scypiona, który (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, III, In Romanis, 2. [przypis tłumacza]
różny (starop.) — tu: inny, odmienny. [przypis edytorski]
różokrzyżowcy — członkowie ruchu powstałego w XVII w., rzekomo czerpiącego z ezoterycznych prawd zamierzchłej przeszłości, łączącego elementy hermetyzmu, kabały, alchemii i mistycyzmu; do nauk różokrzyżowców odwoływali się przedstawiciele wolnomularstwa spekulatywnego. [przypis edytorski]
różokrzyżowcy — ruch duchowy i kulturowy powstały w Europie na pocz. XVII wieku, po opublikowaniu kilku tekstów, które ogłaszały istnienie tajnego bractwa, wtajemniczonego w wiedzę ezoteryczną; różokrzyżowcy działali we Francji, Niemczech i Anglii, nawiązywali do kabały, alchemii i chrześcijańskiego mistycyzmu; mieli znaczący wpływ na wolnomularstwo. [przypis edytorski]
Różom najbielszym jej żałobę nosić — biel jest kolorem żałoby w kulturze starożytnego Rzymu, w kulturach Dalekiego Wchodu i in. [przypis edytorski]
różować się — barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]
różowa dama — kolor różowy był oznaką zwolenników monarchizmu. [przypis edytorski]
różowawiąc — dziś popr. różowiąc; tu: forma wydłużona ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
różyca (archit.) — ornament archit. w kształcie stylizowanej, koncentrycznie rozwiniętej róży; rozeta. [przypis edytorski]
różyca — ornament archit. w kształcie stylizowanej, koncentrycznie rozwiniętej róży; rozeta. [przypis edytorski]
różyca — rozeta, okrągłe okno wypełnione witrażem lub ażurowym ornamentem. [przypis edytorski]
Różyc, Teofil — trzecioplanowy bohater powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej; kosmopolita, większość życia spędził za granicą, nie zna ani historii ani problemów nurtujących polskie społeczeństwo, scharakteryzowany jako znudzony, zwyrodniały, zbankrutowany, pozbawiony sił fizycznych i psychicznych z powodu hulaszczego trybu życia; narkoman, cierpi z powodu pustki duchowej i jałowości; przez pewien czas stara się o względy głównej bohaterki, Justyny Orzelskiej, mając nadzieję, że zostanie jego kochanką z uwagi na swe położenie społeczno-majątkowe. [przypis edytorski]
różystka — osoba wyrabiające sztuczne kwiaty (róże). [przypis redakcyjny]
rózga (starop.) — gałąź, gałązka. [przypis edytorski]
rózga (starop.) — tu: gałązka. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie — noszone przed urzędnikami w staroż. Rzymie stanowiły symbol władzy. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie (rzym.) — wiązka witek, jakie przed wysokimi urzędnikami obnaszali liktorzy, wykonawcy kar; symbol władzy karnej. [przypis edytorski]
rózgi liktorskie — w starożytnym Rzymie najwyższym urzędnikom państwowym w miejscach publicznych jako asysta towarzyszyli funkcjonariusze zwani liktorami, nosząc przed nimi oznaki władzy: przewiązane wiązki rózeg, między którymi zatknięty był topór. [przypis edytorski]
rózgi — tu: rózgi liktorskie, symbol władzy. [przypis edytorski]
roast beef (ang.) — pieczeń wołowa. [przypis edytorski]
robach — sukniach galowych. [przypis redakcyjny]
robactwem — θηρίου, feris, Getier (C.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Pape zaznacza, że: „auch Eingeweidewürmer”. Wobec tego moje nieścisłe wyrażenie „robactwo” ma większą rację bytu, tym bardziej, że Biblia (Wj 8 i 9) wylicza wśród owych dziesięciu plag: żaby, mszyce [zob. Wj 8, 12–15: w większości tłumaczeń: komary, wszy lub „robactwo”, gdyż pokrywały bydło, zwierzęta; mszyce żerują na roślinach; red. WL], muchy, szarańczę. Użyte przez tłumaczów wyrażenia stosują się raczej do drapieżców. [przypis tłumacza]
robaczek — tu: maleństwo, małe dziecko. [przypis edytorski]
robaczki — chodzi o bakterie. [przypis edytorski]
robaczki — tu: małe dzieci. [przypis edytorski]
robaczliwy — dziś popr.: robaczywy. [przypis edytorski]
robak (daw.) — tu: biedactwo. [przypis edytorski]
robaków — tu autor ma na myśli wszelkiego rodzaju bezkręgowce. [przypis edytorski]
Robak pożarł połowę jego zbioru… — opis autentyczny. [przypis autorski]
robak (przestarz.) — maleństwo, małe dziecko. [przypis edytorski]
robak się w bujnym zalągł kwiecie — w tłumaczeniu fragment ten stanowi nieco zmodyfikowany cytat z refrenu pieśni masek z powieści poetyckiej Antoniego Malczewskiego Maria: „Ach, na tym świecie Śmierć wszystko zmiecie / Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie”. [przypis edytorski]
robak — tu: małe dziecko. [przypis edytorski]
Robak zbyt często toczy dzieci wiosny, / Nim jeszcze pączki zdążyły otworzyć — pogłos tych wersów słychać w powieści poetyckiej Maria (wyd. 1825) Antoniego Malczewskiego, jednego z najważniejszych poetów szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu; w pieśni zbrodniczych masek w tym utworze powtarza się refren: „Bo na tym świecie Śmierć wszystko zmiecie, / Robak się lęgnie i w bujnym kwiecie”. [przypis edytorski]
robdeszan — szlafrok; luźny, długi płaszcz wełniany noszony po domu; popularny w XVIII. [przypis edytorski]
robdeszan (z fr.) — szlafrok. [przypis edytorski]
Robeck — Utopił się w r. 1739. [przypis tłumacza]
robe de chambre (fr.) — szlafrok; podomka. [przypis edytorski]
rober — faza gry w grach karcianych, która kończy się podsumowaniem punktów; także: wygranie dwóch partii przez jedną z par, co kończy rozgrywkę. [przypis edytorski]
rober — faza gry w winta, wista i brydża, która kończy się podsumowaniem punktów. [przypis edytorski]
rober — kompletna rozgrywka w towarzyskim brydżu. [przypis edytorski]
Robert Bruce (1274–1329) — król Szkocji; wg legendy do wytrwałości w walce z Anglikami natchnął go widok pracowitego pająka. [przypis edytorski]
Robert Damiens — niedoszły morderca Ludwika XV, pomawiany o porozumienie z jezuitami. [przypis tłumacza]