Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Adam Mickiewicz, Dziady cz. 1-4, Czytelnik, Warszawa 1974

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Stanisław Pigoń, Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Luigi Crespo Photography@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Adam Mickiewicz, Dziady, Dziadów części III Ustęp, Przedmieścia stolicy

Adam Mickiewicz

Przedmieścia stolicy

Petersburg → ← Droga do Rosji

Spis treści

    1. Błoto: 1
    2. Dziedzictwo: 1
    3. Krew: 1
    4. Miasto: 1
    5. Oko: 1
    6. Pieniądz: 1
    7. Rosja: 1
    8. Sztuka: 1
    9. Trup: 1
    10. Wizja: 1
    11. Zbrodnia: 1

    Adam MickiewiczDziadów części III UstępPrzedmieścia stolicy

    1
    Rosja, MiastoDziedzictwo, SztukaZ dala, już z dala widno, że stolica.
    Po obu stronach wielkiej, pysznej drogi
    Rzędy pałaców. — Tu niby kaplica
    Z kopułą, z krzyżem; tam jak siana stogi
    5
    Posągi stoją pod słomą i śniegiem;
    Ówdzie, za kolumn korynckich szeregiem,
    Gmach z płaskim dachem, pałac letni, włoski,
    Obok japońskie, mandaryńskie kioski,
    Albo z klasycznych czasów Katarzyny
    10
    Świeżo małpione klasyczne ruiny.
    Różnych porządków[1], różnych kształtów domy,
    Jako zwierzęta z różnych końców ziemi,
    Za parkanami stoją żelaznemi,
    W osobnych klatkach. — Jeden niewidomy,
    15
    Pałac krajowej ich architektury,
    Wymysł ich głowy, dziecko ich natury.
    BłotoJakże tych gmachów cudowna robota!
    Tyle kamieni na kępach śród błota!
    Pieniądz, Krew, ZbrodniaW Rzymie, by dźwignąć teatr dla cezarów,
    20
    Musiano niegdyś wylać rzekę złota[2];
    Na tym przedmieściu podłe sługi carów,
    By swe rozkoszne zamtuzy[3] dźwignęli,
    Ocean naszej krwi i łez wyleli.
    Żeby zwieźć głazy do tych obelisków,
    25
    Ileż wymyślić trzeba było spisków;
    Ilu niewinnych wygnać albo zabić,
    Ile ziem naszych okraść i zagrabić;
    Póki krwią Litwy, łzami Ukrainy
    I złotem Polski hojnie zakupiono
    30
    Wszystko, co mają Paryże, Londyny,
    I po modnemu gmachy wystrojono,
    Szampanem zmyto podłogi bufetów
    I wydeptano krokiem menuetów.
    Teraz tu pusto. — TrupDwór w mieście zimuje,
    35
    I dworskie muchy, ciągnące za wonią
    Carskiego ścierwa, za nim w miasto gonią.
    Teraz w tych gmachach wiatr tylko tańcuje;
    Panowie w mieście, car w mieście. — Do miasta
    Leci kibitka; zimno, śnieżno było;
    40
    Z zegarów miejskich zagrzmiała dwunasta,
    A słońce już się na zachód chyliło[4].
    OkoNiebios sklepienie otwarte szeroko,
    Bez żadnej chmurki, czcze, ciche i czyste,
    Bez żadnej barwy, blado przezroczyste,
    45
    Jako zmarzłego podróżnika oko.
    WizjaPrzed nami miasto. — Nad miastem do góry
    Wznoszą się dziwnie, jak podniebne grody,
    Słupy i ściany, krużganki i mury,
    Jak babilońskie wiszące ogrody:
    50
    To dymy z dwiestu tysięcy kominów
    Prosto i gęsto kolumnami lecą,
    Te jak marmury kararyjskie świecą,
    Tamte się żarzą iskrami rubinów;
    W górze wierzchołki zginają i łączą,
    55
    Kręcą w krużganki i łukami plączą,
    I ścian, i dachów malują widziadła: —
    Jak owe miasto, co nagle powstanie
    Ze śródziemnego czystych wód zwierciadła
    Lub na Libijskim wybuchnie tumanie,
    60
    I wabi oko podróżnych z daleka,
    I wiecznie stoi, i wiecznie ucieka[5].
    Już zdjęto łańcuch, bramy otwierają;
    Trzęsą, badają, pytają — wpuszczają.

    Przypisy

    [1]

    Różnych porządków — w różnych stylach. [przypis redakcyjny]

    [2]

    Musiano niegdyś wylać rzekę złota — te słowa wyrzekł król Gotów, ujrzawszy po raz pierwszy Kolizeum w Rzymie. [przypis autorski]

    [3]

    zamtuz — dom rozpusty. [przypis redakcyjny]

    [4]

    Z zegarów miejskich zagrzmiała dwunasta. A słońce już się na zachód chyliło — w dniach zimowych w Petersburgu około godziny trzeciej już mrok pada. [przypis autorski]

    [5]

    I wiecznie stoi, i wiecznie ucieka — dymy miast północnych, w czasie mroźnym wznoszące się pod niebo w kształtach fantastycznych, tworzą widowisko podobne do fenomenu zwanego mirage, który zwodzi żeglarzy na morzach i podróżnych na piaskach Arabii. Mirage zdaje się być już miastem, już wsią, już jeziorem albo oazą; przedmioty wszystkie widać bardzo wyraźnie, ale zbliżyć się do nich niepodobna; zawsze w równej od podróżnego znajdują się odległości i na koniec nikną. [przypis autorski]

    x

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Wspiera nas mniej niż 1% naszych czytelników :( Przekaż 1,5% swojego podatku na Wolne Lektury!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

    Adam Fidusiewicz

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

    Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Publiczne dotacje nigdy nie pokrywają wszystkich potrzeb biblioteki. Wsparcie czytelników jest niezbędne! Kliknij i dorzuć się!

    Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.