Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161219 przypisów.
żadna (starop.) — szpetna. [przypis redakcyjny]
żadne badania nie potwierdziły istnienia fabryk produkujących mydło z ludzkiego tłuszczu w czasie II wojny światowej, mit ten był jednak rozpowszechniony już w czasie wojny.
Informacja o tym, że naziści produkują takie mydło, pojawiła się też w Medalionach Zofii Nałkowskiej. W 2006 r. śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej potwierdziło, że we wspomnianym w Medalionach gdańskim instytucie anatomicznym przygotowywano w trakcie II wojny światowej ze zwłok więźniów preparaty (kości, czaszki) dla studentów medycyny oraz środek czyszczący z tłuszczu. Jednak nie ma tam żadnych śladów wskazujących na masowy czy komercyjny charakter tej produkcji.
[przypis edytorski]
Żadnego zaś niepowodzenia (…) nikt nie może przypisać dowództwu Agesilaosa — Agesilaos wrócił z wojny chory; rok 375 przeleżał w łóżku; do czasu bitwy pod Leuktrami w 371 r. jeszcze nie odzyskał zdrowia. Klęska była okropna: padł król Kleombrotos i więcej niż połowa Spartan z jego wojska. I skutki były okropne. Symmachia peloponeska (związek zaczepno-odporny) rozpadła się. Część sprzymierzeńców połączyła się z Beotami. [przypis tłumacza]
Żadnego związku nie ma również kronika Wacława Potockiego z Osmanem Jana Gundulicia — Najsłynniejszemu utworowi najznakomitszego pieśniarza dubrownickiego (raguzyjskiego) należy się krótka wzmianka. Jan Gundulić (a. Gondola, 1589–1638) zamierzał jeszcze w r. 1620 przełożyć Jerozolimę Tassa i poświęcić ją Zygmuntowi III; porzucił jednak zamiar zupełnie, może gdy się dowiedział o polskim jej przekładzie z r. 1618, i pierwsze dwie pieśni przekładu Jerozolimy, powtórzone w świeżym wydaniu dzieł Gunduliciowych Kórblera (Zagrzeb 1919 w dodatku), nie są wcale jego pióra. Zamiast przekładu stworzył Osmana w dwudziestu pieśniach (14 i 15 nie napisał, przeszkodziła mu śmierć). Na Osmana złożyły się dwa dzieła: jedno (pieśń pierwsza i druga oraz od szesnastej do końca) opowiadało wiernie wedle historii, niemal bez wymysłów poetyckich, zamiar Osmana zniesienia janczarów, ich rokosz i śmierć Osmana. Drugie, pieśni od trzeciej do piętnastej, jest romansową bajędą o Koreckim, Władysławie, Osmanie, o ich żonach i kochankach, o amazonkach i pasterkach, z najzupełniejszą pogardą wszelkiego prawdopodobieństwa: chocimskie walki widzimy na obrazach, rozwieszonych w królewskiej galerii obrazów warszawskiej, gdy je poseł turecki Ali pasza ogląda; pomysł równie niedorzeczny jak owe posągi królów polskich służące do powieści o dawnych dziejach polskich. Gundulić nie był epikiem — był lirykiem; Osman wypadł też jako epopeja wcale słabo (obie jego części nie są stopione jednolicie), ale odznacza się pysznym językiem i najszerszym ujęciem przedmiotu oraz licznymi pięknymi, acz zupełnie zmyślonymi epizodami w stylu Tassa i Włochów. [przypis edytorski]
żadne inne poznanie a priori nie jest dla nas możliwe, tylko wyłącznie o przedmiotach możliwego doświadczenia — ażeby się nie zrażono za pośpiesznie budzącymi obawę, niekorzystnymi następstwami tego zdania, pozwolę sobie przypomnieć, że kategorie nie są w myśleniu ograniczone warunkami naszego oglądu zmysłowego, lecz mają pole niezmierzone, i tylko poznawanie tego, co sobie myślimy, określanie przedmiotu wymaga oglądu; a przy jego braku, myśl o przedmiocie może mieć jeszcze zresztą swoje prawdziwe i pożyteczne skutki co do używania rozumu przez podmiot, ale o tym używaniu nie podobna tu jeszcze mówić, gdyż nie zawsze zwraca się ono ku określeniu przedmiotów, więc ku poznaniu, lecz także ku określeniu podmiotu i jego chcenia. [przypis autorski]
Żadne ją dobro nie nęci stworzone — Wszystko oprócz Boga jest z niego stworzone. Stworzenie bowiem nie może przyciągnąć Stwórcę, ani zmienić Jego woli. Jest więc niepodobieństwem, żeby Jego wola, sama w sobie dobra i sprawiedliwa, dla istoty stworzonej z miłości lub nienawiści dla niej była sprawiedliwą. [przypis redakcyjny]
Żadnej się łaski u mnie nie spodziewaj, żadnego grzechu odpuszczenia mieć nie będziesz: wszytkie cię grzechy twoje potępią, jeśli się z bratem nie zgodzisz — parafraza morału przypowieści o dłużnikach z Mt 18, 23–35. [przypis edytorski]
Żadnej sławy nie pożądał, o ile pracą swą usilną nie zdobył tego, co się składało na jej istotę — tzn. nie pożądał sławy niezasłużonej. [przypis tłumacza]
żadnej własności nie mającego zbrodnia — Inni zdrajcy przynajmniej pieniądze od nieprzyjaciół pobrane zostawili w kraju. Poniński i w tym szkodził Polsce, bo te pieniądze, które wziął za kraj, znowu marnotrawnie w karty oddał Moskalom [w wydaniu z 1816 r.: cudzoziemcom; Red. WL], którzy równie, jako za zdrajcą Ojczyzny, tak i za kartownikiem [karciarzem, hazardzistą; Red. WL] biegali. [przypis autorski]
żadnemi przegrody — daw. forma N. lm; dziś popr.: żadnymi przegrodami. [przypis edytorski]
żadnem kształtem (starop.) — żadnym sposobem. [przypis edytorski]
żadne zmyślenie nie dotyczy prawd wiecznych — Przez prawdę wieczną rozumiem taką, która, jeżeli jest twierdząca, nie będzie mogła nigdy być przecząca. Taką pierwszą i wieczną prawdą jest, że istnieje bóstwo, nie jest zaś wieczną prawdą, że Adam myśli. Że Chimera nie istnieje, jest prawdą wieczną, a nie jest taką, że Adam nie myśli. [przypis autorski]
żadni (starop.) — żaden. [przypis edytorski]
żadny (daw.) — dziś: żaden. [przypis edytorski]
żadnym kształtem (starop.) — w żaden sposób. [przypis edytorski]
żadnym obyczajem (starop.) — w żaden sposób. [przypis edytorski]
żadny (starop.) — żaden, nikt. [przypis edytorski]
żadny (starop.) — żaden. [przypis edytorski]
żadny w to nie łuczy jako święte Pismo uczy (daw.) — nikt nie żyje dokładnie według wskazań Pisma świętego. [przypis edytorski]
żadzić się (daw.) — brzydzić się. [przypis redakcyjny]
Żagary — wileńska grupa poetycka powstała w roku 1931, należąca do tzw. drugiej awangardy, w skład której wchodził m. in. Czesław Miłosz; słowo stanowiące jej nazwę stanowiło regionalizm oznaczający chrust a. suche drewno. [przypis edytorski]
Żagary — wileńska grupa poetycka powstała w roku 1931, należąca do tzw. drugiej awangardy, w skład której wchodził m.in. Czesław Miłosz; słowo stanowiące jej nazwę to regionalizm oznaczający chrust a. suche drewno. [przypis edytorski]
Żagary — wileńska grupa poetycka powstała w roku 1931, należąca do tzw. drugiej awangardy, w skład której wchodził m. in. Czesław Miłosz; słowo stanowiące jej nazwę to regionalizm oznaczający chrust a. suche drewno. [przypis edytorski]
żagawka (starop.) — pokrzywa. [przypis redakcyjny]
żagawki (starop.) — pokrzywy parzące. [przypis redakcyjny]
żagiel latyński, dziś: żagiel łaciński — żagiel rozpięty na długiej rejce, umocowanej skośnie na dość niskim maszcie. [przypis edytorski]
żagiel! — okrzyk w porcie na widok okrętu. [przypis redakcyjny]
żagiew — łuczywo, głownia, płonący kawałek drewna, który służył oświetleniu drogi. [przypis edytorski]
żagiew — płonące polano (kawał drewna); przen.: przyczyna gwałtownych i dramatycznych zdarzeń. [przypis edytorski]
żagiew — płonący kawałek drewna. [przypis edytorski]
żagiew — płonący lub żarzący się kawałek drewna. [przypis edytorski]
żagiew — pochodnia, płonący kawał drewna. [przypis edytorski]
żagiew — pochodnia. [przypis edytorski]
żagiew — tu: płonący kawał drewna. [przypis edytorski]
żagiew — tu: pochodnia. [przypis edytorski]
żaglów (daw. forma) — dziś: żagli. [przypis edytorski]
żaglów — dziś popr.: żagli. [przypis edytorski]
żaglościg — inaczej albatros. [przypis edytorski]
żagwić się (neol.) — czas. utworzony od rzecz. żagiew (płonący kawał drewna; pochodnia), synonim: płonąć. [przypis edytorski]
żagwienie się — żarzenie się, powolne spalanie (tu przen.). [przypis edytorski]
żakarda — tu zapewne: tkanina żakardowa, o bardzo rozbudowanych wzorach, najczęściej motywach roślinnych, wykonywana na krosnach wyposażonych w mechanizm Żakarda (Jacquarda). [przypis edytorski]
żak (daw.) — student. [przypis edytorski]
żak (daw.) — uczeń a. student. [przypis edytorski]
żak (daw.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
Żakeria — powstanie ludowe, które wybuchło w 1358 r. we Francji (w czasie wojny stuletniej), spowodowane wyniszczeniem wsi wojną i epidemiami oraz wzrostem podatków i danin. [przypis edytorski]
żakieta — dziś: żakiet; dopasowana marynarka. [przypis edytorski]
żakiet — długa marynarka maska z zaokrąglonymi połami. [przypis redakcyjny]
Żaki prawią perory — powszechnie przyjętym zwyczajem na prowincji były popisy uczniów szkół, zwłaszcza jezuickich i pijarskich, przed panem, który był ich protektorem. Wygłaszane na cześć pana wiersze to przede wszystkim panegiryki. [przypis redakcyjny]
żaki teatralni — zgrywające się młokosy. [przypis redakcyjny]
żakostwo — tu: zachowanie niepoważne, dziecinada; ryzykanctwo. [przypis edytorski]
żakowski — studencki, uczniowski. [przypis edytorski]
żak (przestarz.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
żak — student, uczeń. [przypis edytorski]
żak — tu: zdobycz, łup. [przypis redakcyjny]
żak — uczeń, tu ogólnie: chłopak. [przypis edytorski]
żałoba (tu daw.) — skarga, oskarżenie. [przypis edytorski]
żałobnę. [przypis redakcyjny]
żałobny — tu: przynoszący śmierć i smutek. [przypis edytorski]
Żałość na widok stawiana — żałość (żałoba) na pokaz. [przypis edytorski]
żałośliwy (daw.) — żałosny. [przypis edytorski]
żałośnemi jęki — dziś popr. forma N. lm: żałosnymi jękami. [przypis edytorski]
żałośny — dziś popr. pisownia: żałosny. [przypis edytorski]
żałośny — dziś popr.: żałosny. [przypis edytorski]
żałośny — dziś: żałosny. [przypis edytorski]
żałosna swej wzgardy (starop. konstrukcja) — żaląc się nad wzgardą, której doznała. [przypis redakcyjny]
żałosnemi słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: żałosnymi słowami. [przypis edytorski]
żałosno (daw.) — dziś popr.: żałośnie. [przypis edytorski]
żałosny (daw.) — godny żalu. [przypis redakcyjny]
żałosny (daw.) — smutny, wywołujący smutek, żal. [przypis redakcyjny]
żałosny (daw.) — z powodu którego odczuwa się żal. [przypis edytorski]
żałosny (starop.) — przejęty żalem; rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: przepełniony żalem, rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: zasmucony. [przypis edytorski]
żałować się (tu daw.) — skarżyć się. [przypis edytorski]
żałować sie (starop.) — żalić się na co. [przypis redakcyjny]
żałować (starop.) — cierpieć, boleć, opłakiwać, żalić się. [przypis redakcyjny]
żałować — tu: opłakiwać. [przypis redakcyjny]
żałowali (…) kapitańską parkę — dziś popr.: żałowali kapitańskiej parki, tj. Stasia i Helci. [przypis edytorski]
Żałuię czasu mey młodości… — Villon, pisząc testament, miał lat trzydzieści! [przypis tłumacza]
żałujta (gw.) — forma 2 os. lm: żałujcie. [przypis edytorski]
żaleć — dziś: użalać się; żałować czegoś. [przypis edytorski]
żale — naczynia służące do obrzędów pogrzebowych. [przypis edytorski]
Żale piękney płatnerki — Owa płatnerka była historyczną osobistością: niegdyś głośna piękność paryska, za czasu Villona już zgrzybiała staruszka, nasunęła mu widokiem swoim te strofy, jedne z najlepiej odlanych w całym jego dziele [płatnerz — handlarz broni i rynsztunku wojennego; Red.WL]. [przypis tłumacza]
żali a. zali — czy, czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy; czy też. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czyż, czy rzeczywiście. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czyż, czyżby. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw., gw.) — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — tu: jeśli. [przypis edytorski]
żaliby (daw.) — czy, czyby. [przypis edytorski]
żalić (daw., starop.) — konstrukcja złożona z zaimka pytajnego zali: czy, czyż oraz partykuły -ci (skróconej do -ć) w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
żalić się straty — dzisiejsza składnia: żalić się na stratę. [przypis edytorski]
żali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
żali (daw.) — czyż. [przypis edytorski]