Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Treny, Tren VII. (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren VIII. (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...) → ← Tren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren VII. (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory…)[1]

      1
      Nieszczesne ochędóstwo[2], żałosne[3] ubiory
      Mojej namilszej cory[4],
      Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie?
      Żalu mi przydajecie[5].
      5
      Już ona członeczków swych wami nie odzieje,
      Nie masz, nie masz nadzieje[6].
      Ujął[7] ją sen żelazny, twardy, nieprzespany[8].
      Już letniczek[9] pisany[10]
      I uploteczki[11] wniwecz[12], i paski złocone -
      10
      Matczyne dary płone[13].
      Nie do takiej łóżnice[14], moja dziewko droga,
      Miała cię mać uboga[15]
      Doprowadzić, nie takąć dać obiecowała
      Wyprawę[16], jakąć dała.
      15
      Giezłeczkoć[17] tylko dała a lichą tkaneczkę[18],
      Ociec ziemie[19] bryłeczkę
      W główki[20] włożył. Niestetyż, i posag i ona
      W jednej skrzynce[21] zamkniona[22].

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      ochędóstwo (starop.) — stroje, ozdoby. [przypis redakcyjny]

      [3]

      żałosny (daw.) — smutny, wywołujący smutek, żal. [przypis redakcyjny]

      [4]

      cory (forma starop.) — córy (tj. córki). [przypis redakcyjny]

      [5]

      przydawać (tu forma 2 os. lm: przydajecie) — dodawać. [przypis redakcyjny]

      [6]

      nadzieje (starop. forma D. lp rodz. ż.) — nadziei. [przypis redakcyjny]

      [7]

      ująć (tu forma 3 os. lp r.m.: ujął) — chwycić. [przypis redakcyjny]

      [8]

      nieprzespany* (starop.) — taki, z którego nie można się obudzić. [przypis redakcyjny]

      [9]

      letniczek (starop.) — letnia suknia kobieca. [przypis redakcyjny]

      [10]

      pisany* (starop.) — wzorzysty, barwny, malowany (pisankami nazywa się do dziś jajka malowane na Wielkanoc w różne wzory). [przypis redakcyjny]

      [11]

      uploteczki (starop.) — wstążki do włosów, które się wplata we włosy. [przypis redakcyjny]

      [12]

      wniwecz (starop.) — na nic. [przypis redakcyjny]

      [13]

      płony (starop.) — niepotrzebny, daremny (dziś: „płonny”; por. „płonne marzenia”). [przypis redakcyjny]

      [14]

      do łóżnice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — do łożnicy, czyli do łoża małżeńskiego. [przypis redakcyjny]

      [15]

      mać uboga (starop.) — biedna, nieszczęśliwa matka. [przypis redakcyjny]

      [16]

      wyprawa* (tu forma B. lp: wyprawę) — aluzja do wyprawy dawanej pannie młodej przed ślubem i będącej częścią posagu. [przypis redakcyjny]

      [17]

      giezłeczko (starop., zdr. od: giezło) — koszula z białego płótna; giezłeczkoć (…) dała: giezłeczko ci dała (skrócone). [przypis redakcyjny]

      [18]

      licha tkaneczka (starop.) — sukienka ze skromnej tkaniny lub opaska wiążąca włosy. [przypis redakcyjny]

      [19]

      ziemie (starop. B. lp rodz.ż.) — ziemi. [przypis redakcyjny]

      [20]

      w główki — w miejsce, gdzie spoczywa głowa. [przypis redakcyjny]

      [21]

      W jednej skrzynce — „skrzynka” oznacza tu jednocześnie trumnę, a także przedmiot, w którym chowano rzeczy cenne, pieniądze, klejnoty, kosztowną odzież. [przypis redakcyjny]

      [22]

      zamkniona (starop.) — zamknięta. [przypis redakcyjny]

      x